سازمان عفو بین‌الملل و دیدبان حقوق بشر و برخی دیگر از نهادهای بین‌المللی مدافع حقوق بشر و گروهی از اساتید دانشگاه در خارج از کشور نسبت به وضعیت بازداشت‌شدگان تظاهرات اعتراضی اخیر در ایران ابراز نگرانی عمیق کرده‌اند.
به گزارش بی‌بی‌سی، عفو بین‌الملل در بیانیه‌ای با اشاره به گزارش‌های مربوط به مرگ مشکوک تعدادی از معترضان بازداشتی در زندان، نوشته است “مقامات مسئول در ایران باید برای جلوگیری از شکنجه بازداشت‌شدگان و مرگ تعداد بیشتری از آنان در زندان سریعا اقدامات لازم را به اجرا بگذارند..” این بیانیه افزوده است که “سایه تاریک پنهانکاری و فقدان شفافیت در مورد آنچه که بر سر این بازداشت‌شدگان آمده نگران کننده است و مقامات ایران باید به جای ابراز داوری شتابزده در این مورد که آنان دست به خودکشی زده‌اند، فورا تحقیقات مستقل، بی‌طرفانه و شفافی را در مورد شرایط منجر به مرگ آنان به جریان اندازند.”
این سازمان با یادآوری اینکه “ما از دیرباز به طور مستند شرایط کابوس‌وار بازداشتگاه‌ها در ایران از جمله کاربرد شکنجه را ثبت کرده‌ایم” گفته است که افراد مظنون به ارتکاب اعمال منتهی به مرگ بازداشت شدگان باید فورا از مقام خود معلق شده و براساس موازین‌بین المللی محاکمه منصفانه و مجازات شوند.
به گفته این سازمان مدافع حقوق بشر، مرگ سینا قربانی، ۲۳ ساله، در قرنطینه زندان مخوف اوین و گزارش‌های ضد و نقیض درباره علت آن نگرانی در مورد نحوه رفتار مقامات جمهوری اسلامی با معترضان را تشدید کرده است. بیانیه این سازمان می‌افزاید که تا کنون “مرگ دست کم چهار تن دیگر در هنگام بازداشت گزارش شده” که از جمله شامل دو مورد در قرنطینه زندان اوین است. وحید حیدری و محسن عادلی از جمله قربانیانی هستند که اسامی آنان منتشر شده است.
دیدبان حقوق بشر، یکی دیگر از نهادهای بین‌المللی مدافع حقوق بشر نیز در بیانیه‌ای مراتب نگرانی عمیق خود نسبت به بازداشت شماری از معترضان را ابراز داشته و خواستار روشن شدن وضعیت بازداشت شدگان شده است. این سازمان افزوده است که بازداشت یک نفر به خاطر تجمع اعتراضی غیرقابل قبول است و کسانی که به این دلیل در بازداشت به سر می‌برند باید فورا آزاد شوند.
دیدبان حقوق بشر با استناد به اخبار داخلی ایران در مورد بازداشت معترضان و اظهارات برخی مقامات جمهوری اسلامی، از جمله چند نماینده مجلس، در مورد مرگ تعدادی از آنان هشدار داده است که “گزارش مرگ این افراد به معنی آن است که بررسی این موارد و پیگرد و مجازات عاملان بدرفتاری با زندانیان فوریت دارد.”
این سازمان با یادآوری به ماجرای بازداشتگاه کهریزک، نسبت به تکرار همان روش نسبت به بازداشت شدگان اعتراضات اخیر در شهرهای مختلف ایران هشدار داده است.
بیش از ۵۰ استاد ایرانی در خارج از کشور خواستار آزادی دانشجویان بازداشتی شدند
از سوی دیگر بیش از ۵۰ تن از اساتید ایرانی دانشگاه‌های خارج از کشور با انتشار بیانیه‌ای در واکنش به رخدادهای اخیر ایران، به بازداشت ده‌ها دانشجو اعتراض کردند و خواستار آزادی بی‌قید و شرط آنها شدند.
امضا کنندگان این نامه می‌گویند «دستگیری این دانشجویان بخشی از برنامه سرکوب اعتراضات مردمی است که خواستار بهبود وضعیت اجتماعی، اقتصادی و حق مشارکت سیاسی هستند»
گزارش‌ها به نقل از نمایندگان مجلس ایران حکایت از آن دارد که وزارت اطلاعات ایران حدود ۹۰ دانشجو را در روزهای اخیر بازداشت کرده و این بازداشت‌ها به منظور پیشگیری از وقوع جرم بوده است.
اما امضاءکنندگان این بیانیه، اقدام وزارت اطلاعات دولت حسن روحانی را به مثابه «ربودن» دانشجویان دانسته و آن را «غیرقانونی» دانستند.
شمار امضاءکنندگان بیانیه ۵۲ نفر است که شامل اساتید ایرانی دانشگاه‌های آمریکای شمالی و اروپا می‌شود، از جمله کسانی چون یرواند آبراهامیان، مهرزاد بروجردی، کوشیار پارسی، سعید پیوندی، نیره توحیدی، فرهاد خسروخاور، محمد توکلی طرقی و کاظم علمداری.
در جریان تظاهرات اعتراضی که در ده‌ها شهر ایران برگزار شد، شماری از تظاهرکنندگان توسط ماموران حکومت بازداشت و زندانی شدند. مقامات حکومتی هنوز آمار دقیقی از تعداد بازداشت‌شدگان منتشر نکرده‌اند اما شمار بازداشت شدگان تا ۳۷۰۰ نفر نیز ذکر شده است. با وجود تاکید برخی مقامات حکومتی در مورد برخورد منصفانه با معترضان، گزارش حاکی از مرگ تعدادی از بازداشت شدگان در زندان و اظهارات مقامات امنیتی و قضایی در مورد “خودکشی” آنان باعث نگرانی در مورد احتمال روش جدیدی در برخورد با معترضان شده است.
نگرانی نهادهای حقوق بشر در مورد وضعیت بازداشت شدگان در ایران
