جهانشاه رشیدیان
اشپیگل ۷،۱۲،۲۰۱۷
باوجود نگرانی در مورد ثبات در خاورمیانه، ترامپ اورشلیم را پایتخت اسرائیل میشاسد. هزاران نفر در خاورمیامه مبنی به تصمیم ترامپ مبنی بر پایتخت نامیدن اورشلیم معترض ند. فلسطینیان خواستار اعتصابات عمومی هستند. دنیای اسلام به تصمیم ترامپ معترض است. سازمان ملل جمعه ( فردا) جلسه اضطراری می گیرد.
اورشلیم ـ چرا این شهر برای اسرائیلان و فلسطینینان این چنین مهم است؟
اخرین متر پیروزی راGeneral Edmund Allenby به پیش میرود. ارتش انگلیس اورشلیم را کاملاً در محاصره دارد. سپاهیان عثمانی در شهر بدون جنگ تسلیم می شوند، اماکن مقدس از جنگ در امانند. جنگ حدود ۱۰۰ سال طول کشید، در ۹ دسامبر ۱۹۱۷ با تصرف انگلیسی ها و استرالی ها به حاکمیت بیش از ۱۲۰۰ ساله مسلمانان بر اورشلیم پایان داده شد. حاکمیتی که فقط در خلال جنگ های صلیبی کوتاه مدت شکسته شده بود. و این چنین با تصرف انگلیسی ها نزاع های سیاسی در اورشلیم آغاز گردید، که تا کنون ادامه دارند.
شهر مقدس. چرا اورشلیم برای مذاهب این چنین مهم است؟
شهر برای یهودیان، مسیحیان و مسلمانان مقدس است.
داوود شاه یهودی jüdische König David ۱۰۰۰ سال پیش از مسیح این شهر را پایتخت حکومت خود کرد ، پسر او اولین معبد شهر را ساخت. حدود ۴۰۰ سال بعد نبوکادنزار Nebukadnezar شهر را محاصره و معبد را ویران کرد. داریوش دوم پادشاه ایران د ر ۵۳۸ قبل از مسیح به یهودیان اجازه داد به اورشلیم برگرشته و معبد خود را بازسازی کنند. ۷۰ سال بعد آخرین امپراتور رم تیتوس Titus دوم معبد را تخریب کرد. Klagemauer , دیوار ندبه یا دیوار غرب , در غرب اورشلیم تنها بقایای ان معبد است.
اورشلیم برای مسیحیان مقدس است چون عیسی در اینجا مشغول تبلیغ مسیحیت بوده. او باید اینجا به صلیب کشیده شده و به خاک سپرده و سرانجام زنده شده و به آسمان برده شده باشد. در محل صلیب امروز قبری است که کلیسیای قبر Grabeskirche در مرکز شهر است.
اورشلیم برای مسلمانان مقدس است، چون پیغمبر محمد با الاغ بالدار خود بوراک در یک سفر شبانه از مکه به اورشلیم وارد شده. و از انجا باید به اسمان معراج کرده باشد. در اولین سال های پیدایش اسلام، مسلمانان به طرف اورشلیم نماز می خواندند. در ۶۲۴ ، حدود ۱۴ قرن پیش در خلال نزول قران، محمد کعبه را قبله مسلمانان کرد.
شهر ماجرا ـ آیا اورشلیم پیوسته یک موطن همه محسوب می شد؟
حکومت اسرائیل مدعی است که اورشلیم پایتخت قوم یهود و مدت ۷۰ سال است که پایتخت اسرائیل است. در منظر انان پرزیدنت ترامپ در واقع یک حقیت تاریخی را شناخته است. در عمل این شهر در تاریخ بین حاکمیت یهودیان و مسلمانان دست بدست گشته. اورشلیم قرنها برای یهودیان تمام جهان بیشتر محل ثابتی، یک مکان مقدس و لزوم باز گشت ان به رویا های یهودیان بوده. اهمیت این ارزش ها به دلیل زیر هستند:
-اورشلیم واقعی قرنها پایتخت نبوده، بلکه یک شهرک بوده است. وقتی النبی Allenby ۱۰۰ سال پیش از Jaffator جافاتور وارد اورشلیم شد، جمعیت تنها ۵۰،۰۰۰ بود. ابتدا در ۱۹۲۰ انگلیسی ها اورشلیم را مرکز اداری خود کردند.
– برای اکثر مهاجرین یهودی، که تا جنگ جهانی دوم به فلسطین امدند، اورشلیم بالاترین اولویت نبود. برای انان کشاورزی مهمتر بود، الویت انان سکونت بود تا اصول اولیه حکومت اسرائل مقدور شود.
-بسیاری از پیشقراولان صیهونیسم تمایلی به زندگی در شهر نداشتند. حتی تئدور هرزل Theodor Herzl ، موسس صیهونیسم سیاسی، در ۱۸۹۸ در سفر خود به شهر مینویسد، ” من نمیخواهم با حسن نیت بیاد تو باشم، شهر کپک زده در ۲۰۰۰ سال مردم ستیتزی، عدم تحمل، و کثافت که در کوچه های ان بوی گند میدهند.” هرزل ترجیح میداد پایتخت دولت یودیان کارمل برگ Carmel-Berg در هایفا Haifaباشد.
دیوید بن کوریان David Ben-Gurion بنیادگذار دولت اسرائیل هم ۳ سال برای مهاجرت به فلسطین در ۱۹۰۶ تأمل کرد، تا اینکه به اورشلیم سفر کرد. او که در رویای استقرار دولت اسرائیل بود دهکده کورنوب Kurnob در صحرای نگته Negewüste را پایتخت اسرائیل در نظر داشت.
تقسیم در جنگ ـ چرا موقعیت اورشلیم امروز این چنین بغرنج است؟
با تقسیم فلسطین در ۱۹۴۷ توسط سازمان ملل، قرار گذاشته شد که اورشلیم با مدیریت بین مللی اداره شود. کشورهای عرب این طرح سامان ملل را رد کردند. در دوران جنگ استقلال طلبانه خود، اسرائیل شهر را تفسیم کرد. اسرائیل قسمت غرب و اردن قسمت شرق را اشغال کردند. اعراب تلاش می کردند جمعیت یهودی را از تمام شهر خارج کنند و خود دیوار )مقدس( غرب را در اختیار گیرند.
در جنگ ۶ روزه ۱۹۶۷ اسرایئل شرق اورشلیم را تصرف کرد. و بدین گونه یکبار دیگر بعد از ۲ قرن یهودیان توانستند ربروی دیوار )مقدس( غرب دعا کنند. معبد کوه Tempelberg ،تمپلبرگ، به موقوفات Waqf اسرائیل گذاشته شد. اداره فلسطینی های شرق به عهده دربار اردن افتاد.
در به اصطلاح “قانون اورشلیم” کنست Knesset در ۱۹۸۰ تمامیت اورشلیم را یکپارچه و پایتخت اسرائیل اعلام کرد ـ شرق و غرب آنرا. سازمان ملل در عهدنامه ۴۷۸ انرا غیر قانونی اعلام کرد. بدین گونه سرنوشت اورشلیم وارد مذاکرات صلح طلبانه اسرائیل و فلسطین قرار گرفت. در ۱۹۸۸ اردن از ادعای خود به شرق اورشلیم صرفظر کرد، کمی بعد از ان سازمان ازادی بخش فلسطین اورشلیم را پایتخت خود اعلام کرد ـ اقدامی سمبولیک که هیچ نتیجه ای نداشت .طرح صلخ بنظر باید یک شاهکار باشد، که بتواند منافع دو طرف را ممکن کند. چون اسرائیل یک طرفانه تمام شهر را پایتختت خود میداند. از طرفی دیگر رهبری فلسطین قسمت شرقی را هنوز پایتخت خود میخواهند.
خارجی در کشور خویش ـ جایگاه اعراب در اورشلیم کجا ست؟
سرنوشت اعراب شرق اورشلیم نادیده گرفته می شود: انان امروز ۳۵% جمعیت تمام اورشلیم هستند. اکثر انان اشغال اسرائیل را نمی پذیرند. طبق قوانین ورود به کشور اسرائیل در ۱۹۵۲, انان، که نسل ها است انجا زندگی می کنند ,” ساکنان مجاز” محسوب می شوند.
به عنوان ساکنان مجاز, انان فقط اجازه اقامت در اورشلیم را دارند. میتوانند در اسرائیل کار کنند ولی حق رای در کنست ندارند. همچنین دارای یک پاسپورت هستند که تنها با یک اجازه خروج مقامات میتوانند از کشور خارج شوند.
این دو مدرک هر سال باید توسط وزارت کشور اسرائیل تجدید شوند، در غیر این صورت اجازه اقامت انان ملغا می شود. در ضمن فلسطینیان ساکن اورشلیم شرقی باید ثابت کنند که مرتب شاغل هستند ودارای قبض برق، ورقه مالیات به دولت اسراییل ” ارونا Arona , ” هستند. در صورت فقدان یکی از این مدارک، مشکلات انان با دادگاه است.
بعلاوه: هر کس بیش از ۷ سال در اورشلیم شرقی زندگی نکرده، اجازه اقامت و پاسپورت او باطل می شود. بدین گونه کسانی که فاقد تابعیت شوند، تابعیت انان کامل نیست، در کشور خود خارجی محسوب می شوند.
به گزارش دفتر هماهنگی امور بشر دوستانه در سرزمین های اشغال شده فلسطین ( OCHA ( سازمان ملل از ۱۹۶۷حدود ۱۴۰۰۰ فلسطینی ساکن اورشلیم مجوز اقامت دائم را در اورشلیم از دست داده اند.
چنین اقامتی برای یهودیان چنین مشکلاتی ندارد. بیش از ۲۰۰،۰۰۰ اسرائیلی مهاجر در امکان حدود ۳۷۰،۰۰۰ فلسطینی در شرق اورشلیم اقامت کرده اند. دولت اسرائیل هم مهاجرین را کمک مالی می کند تا خانه های اعراب را خریداری کنند. هدف بالا بردن ساکنان یهودی در شرق اورشلیم تا حد اکثریت جمعیت این قسمت است تا با خانه های مهاجرین یهودی حلقه ای بین اورشلیم و نوار غربی کشیده شود. این هدفی است که اسرائیل در صدد ایجاد ان است.
برگردان از اشپیگل آلمان
جهانشاه رشیدیان
