نیکروز اولاد اعظمى
اخیراً مقاله اى با عنوان “چند نکته در باره حرکتِ سیاهکل و جنبش فدایى” از سوى محمد ارسى در سایت “ایران امروز” منتشر شده که حائز اهمیتِ پاسخ هایى ست به هدف شفاف سازى آن و به جهت آگاه شدن از نوع و سطح رفتار فرهنگى ما ایرانیان راجع به چگونگىِ نگریستن ما به موضوعات خودمان.
بسیار گمراه کننده است اگر عملیات مسلحانه فدائیان را به صرف حضور دیکتاتورى رژیم گذشته ایران مورد مداقه قرار داده و بار فرهنگى اش را به کنار نهیم و بدان بى توجه باشیم، در حالیکه عملیات مسلحانه و خشونت بار براى “آزادى” در فرهنگ ما ید طولایى دارد و باید آنرا در استمرار فرهنگى ایرانیان یعنى سلسله مراتبىِ زمانى اش تحلیل نمود.
استبداد و خشونت درونى جامعه لازم و ملزوم یکدیگرند به همین دلیل استبداد دور تسلسلى ست در ایران که قدمت هزاران ساله دارد. از این فرهنگ استبدادى باید رفتارها و عملکرد هارا سنجید و محک زد و نه از دریچه “هر آزاده اى” که آقاى ارسى مى کوشد بگوید یک طرف دیکتاتور بود که هر جنبنده اى را نفس مى بُرید و این جنبندگان از نظر ایشان “آزاده اى” بوده اند که “در این دنیاى خاکى مى کوشید تا خود را با آن ارزشهاى سیاسى-معنوى” انقلابات جهانى علیه امپریالیسم” که پس از پیروزى درخشان انقلاب اسلامى هم در “خط ضد امپریالیستى امام” امت معنا پیدا کرد، علیه دیکتاتورى شاه سابق بپا خواستند بدون اینکه مشخص نمایند که “هر آزاده اى” مشخصاتش چه است و آیا این “آزاده” گان اگر پا به رکاب قدرت مى نهادند و آن را قبضه مى نمودند همانى مى کردند که شاه سابق ایران نکرد؟ مگر بخشى از همان “هر آزاده اى” همینى نیست که با امت کردن ملتى، آنها را به تماشاى اعدام به ملاء عام مى آورد، سنگسار مى کند و کهریزکى؟ تازه اینچنین عمل شنیع و دور از هر نوع ارزش انسانى هنگامى رخ مى دهد که به اعتبار گفته شما اصلاح طلبى به سبک دینى که نمایندگانش بخشى از قدرت اسلامى را به چنگِ خود دارند هم جز دموکراسى خواهان به حساب مى آیند اما کمترین اقدامى در متوقف کردن این عمل نابکاران جمهورى اسلامى نداشته و ندارند؟
آقاى ارسى نوشتند که: “سیاهکل و جنبش فدایى ادامه نهضت هاى عدالتخاهانه قرون پیشین بود. حرکتى که نهایتاً در جهت سعادت و سربلندى و آزادى ملت ایران به وجود آمد و به بخشى از گنجینه ى مبارزات ملى و مردمى ایرانیان تبدیل شد”.
پاسخ: اگر سرآمد “نهضت عدالتخاهانه قرون پیشین” را مشروطه ایران بدانیم، نیروهاى روشنفکر شرکت کننده
در این انقلاب که تأثیرگذار بودند عمدتاً دو گروه را تشکیل مى دادند گروهى که دل در گرو قانونگرایى براى جامعه ایران به سبک تماماً غربى داشتند و نه برآمده از فکربکر ایرانى و گروه دیگر به دنبال “مشروعه” بودند یعنى حکومت دینى اسلامى دغدغه شان بوده است؛ گروه اول شکستى محتوم داشت زیرا قانونگرایى اش از فکربکر ایرانى منشأ نگرفته بود و از دل آن برنخواست بلکه شیفتگى به قانونگرایى غربى اینها را به اقتباس از غربى ها کشاند و تازه مارکسیست-لنینیست هاى دو آتشه هوادر دیکتاتورى پرولتاریا چه ارتباطى به لحاظ فکرى با این بخش از روشنفکرى شرکت کننده در “نهضت عدالت خواهان قرون پیشین” داشته اند در حالیکه بالحاظ بینشى و اعتقادى به هوادران “مشروعه” قرابت بوده اند و نمونه اش همین سیاست “ضد امپریالیستى” مشترک که هزینه آنرا ٣۵ سال است مردم ایران در حال پرداختنش هستند؟
آقاى محمد ارسى مى گویند: ” فدایى خلق و چند ماهى بعد مجاهدین خلق در چنان فضاى بسته و سلطه اى بود که به اسلحه گرم دست بردند و قیام کردند. یعنى در زمانیکه راه بر هر گونه اعتراض و اعتصابى بسته بود و کمترین انتقادى از سیاست دیکتاتورهاى خودبینى چون محمد رضا شاه و امثال او با شدیدترین سرکوب روبرو مى شد. لذا رهایى از سلطه سنگین دیکتاتورهاى وابسته به امریکا از راه مبارزه مسالمت آمیز و دموکراتیک و خسونت پرهیز خنده دار مى نمود”.
و بدینسان ایشان غیر “مسالمت آمیز”، غیر “خشونت پرهیز” و غیر “دموکراتیک” بودن چنین مبارزه اى بر آن اعتراف مى کنند و جالب اینکه مورد تأیید هم قرار مى دهند اما معلوم نیست بر مبانى کدام فکر و اندیشه پیروان چنین مبارزه جویانى را “آزاده” مى داند که آنها را در “نهضت عتدالتخاهانه” جاى مى دهد؟ در ثانى مگر بخش مهمى از همان مبارزان ضد امپریالیسم امریکا، با استقرار جمهورى اسلامى، مردمانى که ملت به حساب مى آمدند را به امت تنزل ندادند و جامعه ما را بدین لحاظ به قهقهرا نبردند؟
آقاى ارسى در ادامه همین تحلیل خویش شرط دموکرات بودن فدائیان را در این مى داند که فدائیان به صف اصلاح طلبان اسلامى پیوستند که گویا این مى تواند انتقاد از خود قلمداد شود، و مى گوید: ” در واقع شرکت در حرکت دموکراسى خواهى نوین ایران، فعالیت در مسیر مبارزه مسالمت آمیز و خشونت پرهیز و یا حمایت از اصلاح طلبى* و جنبش سبز ملت ایران……… نمونه هاى روشن از انتقاد از خود فدائیان” محسوب مى شود.
این نوشته به بحث راجع به سیاست کنونى فدائیان اکثریت منوط نیست بلکه نگاهى صرف به تحلیل و نظر ناصحیح آقاى ارسى در راستاى نحوه گمراهى ایشان مانند بسیارى دیگر همچو او، به “حرکت دموکراسى خواهى نوین ایران” است. آنچه در ایران تحت نام اصلاح طلبى از سوى اصلاح طلبان اسلامى در جریان است هیچ ارتباط و هیچ سرنخ ارزشى اى را نمى توان از آنها مشاهده کرد که نشانه صحیح راه دموکراسى باشد زیرا اصلاح طلبان با صراحت گفتند و مى گویند که خواهان تداوم نظام اسلامى اند منتها با تفسیر خود از اسلام، دموکراسى با هر نوع تفسیرى از ارزشهاى دین بر نظام سیاسى منافات دارد و در دموکراسى معیار عقل حکومت مى کند نه معیار دین و این از طریق حضور مستقل نیروى سکولاریسم امکانپذیر مى شود و نه وصل بودن بند ناف باصطلاح سکولارهاى ایرانى به اصلاح طلبان اسلامى بنابراین هنگامى مى توان مدعى “حرکت دموکراسى خواهى نوین ایران” بود که علائم سکولاریسم را در استقلال خویش نشان داد، امت که روزى سبز مى شود و روز دیگر بنفش و در همین رابطه به بدنبال جناح هاى حکومت پرسه مى زند قادر نخواهد بود و نخواهد توانست حرکت به سمت دموکراسى که نخستین وجه نشانه هاى آن برترى سکولاریسم یعنى رجحان معیار عقل بر ارزشهاى دین است را، آغاز کند.
و آنگاه آقاى محمد ارسى، نتیجه صحیح و منطقى از تحلیل خود در قبال رویداد سیاهکل و انقلاب ۵٧ ارائه مى دهد و مى نویسد: “از این جهت است که سیاهکل را نقطه صفر انقلاب بزرگ بهمن ١٣۵٧ شمسى مى توان شمرد”.
و این “انقلاب بزرگ” یعنى اینکه مشروعه خواهان را با طى کردن آن سلسله مراتب زمانى “نهضت هاى عدالتخاهانه پیشین” به قدرت رساندن؛ مشروعه خواهان شیعگرا و هواداران ایدئولوژیک مارکسیست-لنینیست در ایران زمینه هاى سرنگونى دیکتاتورى شاه را مهیا مى نمودند به این حساب که هر یک ایدئولوژیک دیکتاتور منشانه و مستبدانه خود را به ذهنیت مردم و جامعه تزریق و تحمیل نمایند و اگر این انقلاب “بزرگ” بود، “بزرگ”یش براى روحانیت شیعه بود و نه براى ملتِ بخت برگشته که به لباس امت ملبسش کردند.
*منظور آقاى ارسى از اصلاح طلبى همان جریانات اصلاح طلبى بر “ارزشها و معیارهاى اسلامى” و “سیاست باید در خدمت اخلاق و دین باشد” محمد خاتمى ست.
نیکروز اولاد اعظمى
