چه کسی میگوید دختران ضعیفاند؟ دختران و زنان جوان فقط منبع انرژی خانواده و حمایت و زحمت کشیدن برای افراد خانواده و دوستانشان نیستند، بلکه میتوانند، و تاریخ نشان دادهاند که میتوانند، چشمهی جوشندهی انرژی و تغییرات مثبت در جامعه باشند. مثالی بهتر از دختر چهارده ساله ملالا یوسف زای؟ یکی از جوانترین و مدللترین وکلای جهان معاصر در دفاع از حق تحصیل دختران؛ دختری از پاکستان؛ دختری که اخیرا توسط طالبان، به خاطر فعالیتهای خود، مورد اصابت گلوله قرار گرفته است. ملالا برای حق تحصیل دختران در “سوات والی”، منطقهای واقع در شمال غربی پاکستان، فعالیت میکرد؛ حقی که با اشغال این منطقه توسط طالبان، و با بسته شدن مدارس دخترانه توسط آنان، پایمال شده بود.
ملالا صندوقی برای کمک به دختران خانوادههای فقیر برای خرج تحصیل این دختران دایر کرده بود. او در سال ۲۰۱۱ نامزد دریافت جایزهی بینالمللی صلح کودکان شد و جایزهی صلح کشور پاکستان را نیز از آن خود کرد.
اما علیرغم وجود ملالاها و تلاششان برای برابری و به تصویر کشاندن وضعیت نابسامان کودکان دختر توسط آنان، هنوز میلیونها دختر در سراسر جهان از بی حقوقی و تبعیض در رنجند، از حق تحصیل محرومند، بسیاری از آنان از سنین طفولیت و اولین سالهای کودکی برای کمک به خانوادههای فقیرشان مجبور به کار میشوند، و بسیاری دیگر مادران خردسالی هستند که وادار به ازدواج زودرس شدهاند. بسیاری هم مورد تجاوز جنسی، آزار و تجاوز کلامی، و انواع و اقسام آزارهای جسمی و روانی میشوند. بسیاری از دختران جهان ما هنوز از بهداشت و سلامت محرومند و رشدشان با اخلال توام است و در اثر شرایط نابسامان زندگی متوقف میشود.
در زمنیهی شناساندن حقوق دختران، و به دلیل چالشهای منحصر به فردی که در عرصهی مسایل کودکان دختر توسط تلاشگران این عرصه بنا گذاشته شده است، سازمان ملل متحد یازدهم اکتبر را روز جهانی کودکان دختر نامگذاری کرده و در اولین سال بزرگداشت این روز، بر روی مسالهی ازدواج کودکان دختر تمرکز نموده است؛ چرا که مسالهی ازدواج کودکان دختر، تجاوزی آشکار به یک حق پایهای و اولیهی بشر، یعنی حق کودکی، است و بر روی تمامی وجوه زندگی کودکان دختر تاثیر منفی و مخرب میگذارد. ازدواج کودکان دختر، کودکیشان را از آنان میرباید؛ آموزش و تحصیل آنان را مختل میکند؛ امکاناتشان را محدود میسازد؛ ریسک قربانی خشونت و آزار شدنشان را افزایش میدهد؛ به سلامتیشان زیان میرساند؛ و به دلیل همهی اینها، مانع موفقیت و آسایش و شادی آنها در زندگی میشود و امکان پیشرفتشان را خدشهدار میسازد.
امروزه یک نفر از هر سه زن جوان بین بیست تا بیست و چهار ساله، در سطح جهان، قبل از سن هجده سالهگی مجبور به ازدواج شده است. یک سوم از این تعداد، قبل از پانزده سالهگی ازدواج کردهاند. بنا به آمار، سالیانه ده میلیون دختر جوان مجبور میشوند به عقد مردان مسن در آیند که در بعضی موارد حتا از پدرانشان هم مسنتر یا همسن پداران و پدر بزرگانشان هستند.
با اختصاص یک روز به کودکان دختر در جهان، سازمان ملل از دولتها خواسته است تا با فراخوان به تمامی نهادها و سازمانهای ذیربط و با تکیه بر همکاری فعالین اجتماعی، کمپینهای ویژهای را در جهت توقف و لغو ازدواج کودکان دختر را در دستور کار خود بگذارند.
رژهی جهانی علیه کار کودک («گلوبال مارچ») به پاس احترام و ستایش شجاعت ملالا یوسفزای و با تاثیر گرفتن از روحیهی مبارزاتی او، به این کمپین میپیوندد و در روز جهانی کودکان دختر، تلاش برای ممنوعیت ازدواج آنان را در دستور کار خود قرار میدهد. ما برای پیگیری این امر، برنامههایی را به منظور دستیابی کودکان دختر به حقوق برابر، ارتقای رشد کیفی و کمی آنان، دیده و به رسمیت شناخته شدن ظرفیت و توان انسانی آنان در سطوح مختلف اجتماعی، تدارک دیدهایم.
جامعهی بینالمللی نیاز به تلاش بیشتری در ترویج امر دفاع از کودکان دختر دارد و ملزم است که در راه دستیابی به حقوق برابر آنان در تمامی عرصههای اجتماعی قدم بردارد. یکی از مهمترین خواستههای ما در این راه، برخورداری از حق تحصیل رایگان با کیفیت بالا و توقف بلادرنگ استثمار کودکان دختر و لغو کار آنان در سطح جهان است.
هم اکنون در سطح جهان، سی و دو میلیون دختر در سطح دبستان و سی و چهار میلیون دختر در سطح دبیرستان از حق تحصیل محرومند و هشتاد و هشت میلیون دختر بین پنج تا هفده ساله به کارهای سخت و پر مشقت و مضر برای سلامتی جسمی و روحیشان در عرصههای کار کشاورزی، کار در کارخانهها، کارگاههای کوچک تولیدی، و سایر کارهای پر مشقت به کار ممشغولند. این اما البته شامل کار خیابانی، سوءاستفاده در صنعت سکس، فحشا، تجارت کودکان و عرصهی موادمخدر و کار خانگی نمیشود. خواستهی ما همهی این کودکان را در برمیگیرد.
یازدهم اکتبر ۲۰۱۲
ترجمه: سوسن بهار
