بروکسل ـ اعطای جایزه‌ی ساخاروف به رائف بدوی باید فراخوانی برای بیداری دیپلماسی در اروپا باشد.
پارلمان اروپا امروز اعلام کرد که وبلاگ‌نگار و مدافع حقوق بشر سعودی رائف بدوی برنده‌ی جایزه سالانه‌ی آزادی اندیشه در سال 2016 است. این حرکت قاطعِ پارلمان اروپا ضعف‌ها و ناپیوستگی‌های دیپلماسی کشورهای اروپایی را نسبت به وضع حقوق بشر در عربستان سعودی آشکار کرده است.رائف بدوی، بنیانگذار وبلاگ «لیبرال‌های آزاد سعودی»، نقش مهمی در پیشبرد آزادی بیان و کوشش برای دامن زدن به بحث عمومی در عربستان سعودی ایفا کرده است.
عبدالکریم لاهیجی، رئیس فدراسیون بین‌المللی جامعه‌های حقوق بشر
دیوان‌عالی کشور در تاریخ 7 ژوئن 2015 حکم 1،000 ضربه شلاق و 10 سال زندان رائف بدوی را تأیید کرد. نهاد دیپلماتیک اتحادیه‌ی اروپا (سرویس اقدام خارجی اروپا EEAS) این رأی را با درخواست تعلیق «هر گونه مجازات بدنی برای آقای بدوی» محکوم کرد [1] اما تا این حد پیش نرفت که خواهان آزادی فوری و بدون قید و شرط این وبلاگ‌نگارِ محکوم به 10 سال زندان در محاکمه‌ای ناعادلانه شود.
اتحادیه‌ی اروپا و اکثر کشورهای عضو آن، با وجود این که صدور و اجرای حکم‌های اعدام در عربستان سعودی افزایش یافته است، علاقمند به حفظ سیاست تبادل با این کشور هستند. پرهیز از محکومیت یک‌صدای نقضِ فاحشِ حقوق بشر در عربستان سعودی نشان می‌دهد که منافع اقتصادی و راه‌بُردی بر تعهد اتحادیه‌ی اروپا برای پیشبرد حقوق بشر غلبه دارد.
فدراسیون بین‌المللی جامعه‌های حقوق بشر در پی اعطای این جایزه، خواهان ارزیابی دوباره از رهیافتِ اتحادیه‌ی اروپا نسبت به عربستان سعودی است. اتحادیه‌ی اروپا باید فوری سیاستی روشن را در حمایت از جامعه‌ی مدنی و مدافعان حقوق بشر مستقل در پیش بگیرد، دغدغه‌های حقوق بشری را در بالاترین سطح دیپلماتیک با مسؤولان سعودی مورد بحث قرار دهد و از پاسخ‌گو ساختن ناقضان حقوق بشر اطمینان حاصل کند.
پیشینه
پارلمان اروپا از سال 1988 هر سال جایزه‌ی ساخاروف برای آزادی اندیشه را اعطا می‌کند. این جایزه برای جلب توجه به نقض حقوق بشر و حمایت از گیرندگان آن و اهداف‌شان به کسانی اعطا می‌شود که سهمی استثنایی در مبارزه به‌خاطر حقوق بشر در جهان داشته‌اند.
رائف بدوی در سال 2006، وبلاگ «لیبرال‌های آزاد سعودی» را بنیان گذاشت. او از آن پس در معرض آزار دایمی قضایی قرار داشته است. در سال 2012 دستگیر شد و به اتهام «ارتداد» ـ که در عربستان سعودی اتهامی مستوجب مجازات اعدام است ـ و «تأسیس وبسایت غیرقانونی» به زندان جده افتاد. دولت‌مردان وبسایت او را تعطیل کردند. رائف بدوی در سال 2013 در دادگاه بخش جده به هفت سال زندان و 600 ضربه شلاق محکوم شد. پس از این که دادگاه استیناف این حکم را نقض کرد، محاکمه‌ی تازه‌ای برگزار شد. در مه 2014، دادگاه کیفری جده با افزایش مجازات به 10 سال زندان و 1،000 ضربه شلاق، حکم سنگین‌تری را صادر کرد. رائف بدوی در 9 ژانویه‌ی 2015، در جلوی مسجد الجفالی در جده 50 ضربه شلاق دریافت کرد. در 7 ژوئن 2015، دیوان‌عالی کشور حکم را تأیید کرد.
پادشاهی عربستان سعودی کنوانسیون ضد شکنجه و دیگر رفتارها و مجازات‌های ظالمانه، غیرانسانی یا تحقیرآمیز را امضا و تصویب کرده است. این کنوانسیون اقداماتی همچون شلاق زدن را ممنوع می‌کند. اما، این پادشاهی چندین کنوانسیون مهم دیگر مثل میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی، پروتکل دوم میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی برای الغای مجازات اعدام یا پروتکل اختیاری کنوانسیون ضد شکنجه را که نظام بین‌المللی بازرسی از بازداشتگاه‌ها را برپا کرده، امضا نکرده است.
در مارس 2015، وزیر امور خارجه‌ی سوئد مارگوت والستروم به‌طورِ رسمی موضع قاطعی درباره‌ی کارنامه‌ی حقوق بشر پادشاهی عربستان سعودی ابراز کرد. این موضع‌گیری به برخوردی دیپلماتیک منجر شد و از جمله به لغو سخنرانی او درباره‌ی حقوق بشر در حضور رهبران اتحادیه‌ی کشورهای عرب و تعلیق معامله‌ی اسلحه با عربستان سعودی انجامید. خانم والستروم شلاق زدن رائف بدوی را محکوم و آن را «تلاشی ظالمانه برای خاموش کردن شکل‌های مدرن بیان» توصیف کرد.
[1] اظهارات سخنگوی نهاد اقدام خارجی اروپا درباره‌ی حکمِ فعال رائف بدوی، 8 ژوئن 2015:
http://eeas.europa.eu/statements-eeas/2015/150608_02_en.htm
