بهرام رحمانی
دوره جدید پارلمان ترکیه فردا سه‌شنبه 23 ژوئن 2015-2 تیر 1394، با ریاست موقت دنیز بایکال، نماینده شهر آنتالیا از حزب جمهوری‌خواه خلق ترکیه آغاز به کار کرد. مسئله مهمی که در اولین جلسه پارلمان ترکیه توجه رسانه‌ها را به خود جلب کرد عضویت دیلک اوجالان، خواهر زاده عبدالله اوجالان رهبر دربند پ.ک.ک در هیئت رییسه موقت بیست و پنجمین دوره پارلمان ترکیه است.
دیلک اوجالان 28 ساله در دوره اخیر به رسانه‌های محلی گفته است: «من خود را تنها نماینده زنان و جوانان نمی‌دانم. شاید من کرد باشم اما نماینده تمامی کسانی خواهم بود که به سوءاستفاده کردن، سرکوب و به حاشیه‌راندن اعتراض می‌کنند. من نماینده تمامی مردم، فرهنگ‌ها، اعتقادات و زبان‌ها هستم.»
جلسه پارلمان ترکیه در ساعت 00:15 به وقت محلی ترکیه آغاز شد و دنیز بایکال 77 ساله در مقام ریاست موقت مجلس آغاز به کار 25مین دوره پارلمان ترکیه را اعلام کرد. 550 نماینده حاضر در پارلمان ترکیه تک‌تک به صحن علنی مجلس آمده و قسم یاد کردند.
بقیه اعضای هیئت رییسه به شرح ذیل بودند:
طوبی هِزَر متولد 1989 میلادی از حزب دموکراتیک خلق‌ها، فاطما کایا گولر متولد 1988 میلادی از حزب عدالت و توسعه، عبدالرحیم بویون کالین متولد 1987 از حزب عدالت و توسعه، انیسه گونیلی متولد 1986 از حزب دموکراتیک خلق‌ها و سنا نور چلیک متولد 1986 میلادی از حزب عدالت و توسعه.
لازم به ذکر است، بعد از آن که مراسم سوگند نمایندگان در پارلمان ترکیه به اتمام رسید رییس اصلی پارلمان ترکیه انتخاب گردید. به گزارش خبرگزاری آناتولی، «عصمت یلماز» وزیر دفاع کنونی ترکیه در چهارمین دور انتخابات پارلمانی ترکیه با کسب اکثریت آرا و پیشی گرفتن از «دنیز بایکال» رقیب سرسخت خود به عنوان بیست و ششمین رییس پارلمان ترکیه انتخاب شد.
یلماز با کسب 258 رای به عنوان رییس جدید پارلمان ترکیه انتخاب شد و دنیز بایکال رقیب وی که از حمایت آرای نمایندگان دو حزب جمهوری خلق و دمکراتیک خلق‌ها برخوردار است، 182 رای کسب کرده است.
رییس مجلس ترکیه از لحاظ جایگاه معمولا بعد از رییس جمهوری قرار دارد و زمانی که رییس جمهور در کشور نیست، کفیل ریاست جمهوری محسوب می‌شود. علاوه بر این، رییس پارلمان ترکیه دارای اختیارات مهمی در مدیریت بررسی لوایح پیشنهادی احزاب دارد. قرار است پس از مشخص شدن رییس مجلس جدید، حداکثر تا سه شنبه آینده نیز اعضای هیات رییسه آن تعیین شوند.
اما در تشکیل دولت ائتلافی هنوز پیشرفتی حاصل نشده است. اما دولت و اردوغان، همواره به دنبال پیاده کردن طرح‌ها و سناریوهای سیاهی هستند. از تحریک حزب‌الله کردستان علیه حزب دموکراتیک خلق‌ها گرفته تا تهدید روژاوا، تجمع ارتش در مرزهای سوریه، بمباران مناطق گریلاهای پ.ک.ک و…
اکنون مردم کرد نگران آن هستند که دولت و اردوغان به طور پنهانی درگیری داخلى بین دموکراتیک خلق‌ها و هوداپار(حزب‌الله کردستان) راه بیاندازند. بسیارى از نزدیکان به حزب عدالت و توسعه(آ ک پ) در رسانه‌هاى مجازى شروع به تحریک هواداران هوداپار نموده‌اند.
حزب‌الله که پایگاه اصلى آن مثلث دیاربکر- باتمان- بینگول است در اواخر دهه هشتاد میلادى و متاثر از حکومت اسلامی اسلامى در ایران شکل گرفت و در دهه نود میلادى همراه با نیروهاى امنیتى دولت هزاران هوادار پ ک ک و دیگر کردهاى مخالف را در کردستان به قتل رساندند. نیروهاى حزب‌الله بعد از دستگیرى اوجالان، تا حدودی توسط حکومت اجویت تصفیه شدند ولى بعدها بیش‌تر از اعضا و کادرهاى حزب‌الله در دوره حاکمیت اردوغان از زندان آزاد شدند. حزب‌الله که اکنون تحت نام «هودا-پار» فعالیت می‌کند در انتخابات این دوره در 8 استان کردستان با نامزدهاى مستقل در انتخابات شرکت کردند ولى موفق نشدند. نامزدهاى هودا-پار مجموعا کم‌تر از پنجاه هزار راى به دست آوردند.
از سوی دیگر، اردوغان و حزب عدالت و توسعه هم‌چنان به عملیات میلیتاریستی علیه سوریه و به وجود آوردن منطقه حایل و هم‌چنین بمباران مواضع پ.ک.ک دست می‌زنند.
فرماندهی قرارگاه مرکزی دفاع از خلق، روز سه‌شنبه 30 ژوئن 2015، اعلام کرد که جنگنده‌های ارتش ترکیه مناطق دفاعی مدیا را بمباران کرده‌اند و افزود:«ارتش ترک با این بمباران‌ها به طور کامل به آتش‌بس یک‌طرفه پایان داد.»
فرماندهی قرارگاه مرکزی دفاع از خلق، اعلام کرد که تعداد زیادی از جنگنده‌های ارتش ترکیه نواحی شهید رحیمه، شهید باگر، شهید اردال، شهید غفور، شهید آفاد و کوه نیریا واقع در منطقه آواشین که جزوی از مناطق دفاعی مدیا است را بمباران کرده‌اند. این فرماندهی گفت: «مشخص است یکی از محورهای اساسی نشست شورای امنیت ملی ترکیه که گفته می‌شود در مورد اوضاع سوریه تشکیل شده، برنامه‌ریزی برای حمله به مناطق دفاعی مدیا بود. ارتش ترکیه که تا به امروز مدام آتش‌بس را نقض می‌کرد، با بمباران اخیر، به صورت کامل به آتش‌بس یک‌طرفه پایان داد.»
فرماندهی قرارگاه مرکزی دفاع از خلق، افزود:«از وایل سال 2013 که آغاز روند حل دموکراتیک مسئله کرد از سوی رهبری ما است، هم‌چو نیروی مدافع خلق کردستان مطابق روند صلح عمل کرده‌ایم و در این مرحله غیر از پاسخ‌گویی به منظور هشدار، به هیچ حمله‌ای علیه ارتش ترکیه دست نزده‌ایم. اما در این مدت ارتش ترکیه به احداث پایگاه‌های نظامی جدید، احداث راه و سدسازی برای اهداف نظامی و نیز گسیل داشتن نیروهای بیش‌تر به نوار مرزی، افزایش یافت. در سال 2014، به ویژه فصل بهار سال 2015 حملات بی‌وقفه علیه نیروهای گریلای ما انجام گرفت.»
بنا به همین گزارش، در ساعت 6 سحرگاه هم پایگاه نظامی اورامار هم همان نواحی را با استفاده از تانک و توپخانه سنگین توپ‌باران کرد. بر اثر این حملات نواحی شهید غفور و کوه نیریا دچار آتش‌سوزی شدند که هم‌چنان مهار نشده است. بر اثر این حملات نیروهای ما دچار تلفات جانی نشده‌اند.
فرماندهی قرارگاه مرکزی دفاع از خلق افزود که حق پاسخ‌گویی به حملات جنگنده‌های ترکیه به مناطق دفاعی مدیا را دارند اما این مقابله به مثل مخفیانه خواهد بود. هم‌چنین از تمامی افکار عمومی دموکراتیک و خلق میهن‌دوست خواست که علیه این حملات هوشیار باشند.
هم‌چنین مرکز اطلاع‌رسانی نیروی مدافع خلق ه پ گ با اعلام این کە ارتش ترکیە بە آتش‌بس پایان دادە و بر شدت حملات خود علیە خلق کرد افزودە است در مورد حملات ارتش ترکیە علیە گریلا و درگیری‌های روی دادە در سە ماه گذشتە اطلاعیەای صادر کرد.
مرکز اطلاع رسانی ه پ گ از چهارصد و بیست و نه پرواز تجسسی، شصت و نه عملیات جستجوی گریلا و یکصد و سی و سه مورد توپ‌باران مناطق گریلایی توسط ارتش ترکیه در سه ماه گذشته خبر داد.
ه پ گ اعلام کرد در سە ماه گذشتە جنگندەهای نیروی هوایی ترکیە نیز یکصد و پنجاه و یک بار در آسمان مناطق گریلایی بە پرواز در آمدند. هفتاد و هفت بار از سوی نظامیان ترکیە بر سر راه گریلاها کمین‌گذاری شد و چهارده مورد درگیری روی داد که در نتیجە هفت نظامی ترکیە کشتە و 14 تن دیگر زخمی شدەاند.
این مرکز با گرامی‌داشت یاد و خاطره جانباختگان راه آزادی از جان‌باختن 9 گریلایش در حملات سە ماه گذشتە ترکیە خبر داد.
رسانه‌های محلی از رجب طیب اردوغان رییس جمهوری ترکیه نقل کرده اند که روز جمعه 26 ژوئن گفته است این کشور اجازه برپایی کشور کرد را در مناطق جنوبی شرقی‌اش نخواهد داد؛ منطقه‌ای که بخش‌هایی از شمال سوریه را در بر می گیرد.
رسانه‌های محلی به نقل از اردوغان گزارش داده‌اند که در یک ضیافت افطاری گفته است: «اجازه تاسیس کشوری در شمال سوریه و جنوب کشورمان را نمی‌دهیم. به مبارزه خود در این مسیر به رغم هر هزینه‌ای که در بر داشته باشد، ادامه خواهیم داد.»
او ادامه داده است: «می‌خواهند روند تغییر ترکیب سکانی منطقه را تکمیل کنند. از این مساله چشم پوشی نمی‌کنیم.»
پیش از این مسئولانی در ترکیه، کردهای سوریه را متهم کرده بودند که عرب‌ها را از مناطق تحت کنترل خود بیرون می‌رانند. اما کردها هرگونه «پاکسازی نژادی» را در مناطق تحت کنترل خود، رد می‌کنند.
در روز 25 ژوئن علیه کوبانی حمله‌ای گسترده صورت گرفت که طی آن صدها غیرنظامی قتل‌عام شدند. نقش دولت ترکیه در این قتل‌عام مورد گفتگو قرار می‌گیرد. جمیل مظلوم از فرماندهان ی.پ.گ در کوبانی اعلام کرد که اسناد موثقی در این زمینه در دست دارند. وی افزود:«تحقیقات ادامه دارد، اما با توجه به اسناد و داده‌های موجود, آشکار است که بخشی از حمله از خاک ترکیه صورت گرفته است.»
جمیل مظلوم، افزود که دولت ترکیه به آن اندازه که از وحدت غرب کردستان واهمه دارد، از رابطه نیروهای ی.پ.گ و ی.پ.ژ با خلق ترکمن هم واهمه دارد، لذا درصدد اشغال غرب کردستان است.
جمیل مظلوم در مورد اهداف حمله وحشیانه به کوبانی، گفت:«نخست این حمله وحشیانه را محکوم می‌کنم. به خانواده‌های جانباختگان تسلیت می‌گویم. در مقابل قهرمانان بزرگی که به شهادت رسیدند، سر تعظیم فرود می‌آوریم.
با حمله به کوبانی، خواستند مدل حیات نوین در کوبانی و غرب کردستان را با ممانعت روبرو سازند. بخش زیادی از خلقمان در شمال کردستان، حاضر شدند تا به کوبانی بازگردند. در همین موقع بود که قتل‌عام صورت گرفت. خواستند از خلقمان جلوگیری کنند که به سرزمین خود بازنگردند. تبهکاران نتوانستند به نتایجی برضد ی.پ.گ و ی.پ.ژ دست یابند، لذا با ترس و وحشت خود به قتل‌عام دست زدند.»
جمیل مظلوم بیان کرد که دولت ترکیه عملا در این حملات دست داشت و افزود:«ما اسنادی موثق بدست آورده‌ایم. داعش با 84 نفر به کوبانی حمله کرد. اسناد و مدارکی در دست داریم که اثبات می‌کند شماری از آن گروه از ترکیه وارد شده‌اند. تبهکار مصری عضو داعش که دستگیر شد همراه با دو تبهکار اسیر دیگر اعتراف کردند.»
در اسناد مشخص شده که تبهکاران از چه مسیری حمله کرده و از چه راهی بازگردند. در برنامه‌ریزی مشخص شده که شماری از تبهکاران از ترکیه و بقیه از شهرستان سرین وارد کوبانی شده‌اند. به دنبال آن، مطابق برنامه می بایست بلافاصله گروهی از هم طریق پل قره‌قوزان از شهر جرابلس به عنوان نیروی کمکی وارد می‌شدند. دو گروه دو روز قبل از حمله وارد کوبانی شده‌اند. تحقیقات در این زمینه ادامه دارد. اسناد اثبات می‌کند که بخشی از حمله از خاک ترکیه انجام شده است.»
مظلوم افزود که نیروهای ی.پ.گ با فداکاری عظیم به واکنش سریع علیه تبهکاران دست زده و حملات را درهم شکستند. وی افزود:«تبهکاران وارد مناطق تحت کنترل ی.پ.گ و ی.پ.ژ شدند و قتل‌عام کردند. این هم نشان می‌دهد که در زمینه اخذ تدابیر امنیتی ضعف وجود دارد. ناچاریم به خودانتقادی دست زنیم. فعالیت‌های ما برای نیروهای دفاع از روستا، دفاع ذاتی، ی.پ.گ و نیروهای امنیتی ادامه دارد. ما از این وقایع درست عبرت گرفته و تدابیر محکمی اخذ می‌کنیم. با حملات قاطعانه مقابله می‌کنیم.
گفته می شود که گروهی در داخل کوبانی به تبهکاران کمک کرده‌اند. در این زمینه گزارش‌هایی به دستمان رسیده است. هم‌اکنون در حال تحقیق و بازپرسی هستیم تا مشخص کنیم که شیوه کمک‌ها چگونه بوده است. تبهکاران چگونه اطلاعات محرمانه بدست آورده‌اند. قطعا اطلاعاتی به تبهکاران داده شده است. گفته می‌شود که برخی افراد عضو گروه ابوعیسی از آن گروه جداشده و با داعش همکاری کرده‌اند. اگر این موضوع شفاف شد برای اطلاع افکار عمومی اعلام خواهیم کرد.»
مظلوم گفت که در جبهه غرب و شرق کوبانی عملیات‌های نظامی با موفقیت هرچه تمام‌تر به پایان رسیده است. وی افزود: «در جبهه جنوبی عملیاتی آغاز شده و می‌رود که شهرستان سرین آزاد شود. این عملیات، درعین حال عملیاتی برای انتقام است و با موفقیت ادامه دارد.
به دنبال پیروزی ی.پ.گ و ی.پ.ژ، دولت ترکیه نگران شده که تبهکاران از جرابلس، عزاز، منبج و باب بیرون رانده شوند. دولت ترکیه از وحدت غرب کردستان و دستاوردهای کردها دچار وحشت شده است. این دولت می‌خواهد به دخالت نظامی دست زند. همه می‌دانند که این دشمنی به چه معناست. ما هر اقدامی که به نفع خلقمان باشد را انجام خواهیم داد.»
روز شنبه 27 ژوئن، پیکارگران روژوا، در شهر کوبانی، اعلام کردند که موفق شدند حمله جدید شبه نظامیان داعش را خنثی کرده و آن ها را از شهر بیرون برانند. در درگیری‌های دو روزه شهر کوبانی که در نزدیک مرز سوریه قرار دارد، حدود 200 نفر کشته شدند که 60 تن آن‌ها از شبه نظامیان داعش بودند.
در این میان، خبرگزاری HABER 7 در گزارشی اعلام کرد که نخست وزیر ترکیه به فرمانده نیروهای مسلح این کشور دستور داده است تا وارد خاک سوریه شده و 40 کیلومتر در عمق خاک این کشور نفوذ کنند.
به گزارش خبرگزاری Haber7، بعد از آن که درگیری‌های نیروهای نظامی کرد(YPG) و تبهکاران دولت اسلامی(داعش) در نزدیکی مرزهای ترکیه در سوریه افزایش پیدا کرده است آنکارا شاهد دیدارهای بیش‌تری از مقامات عالی‌رتبه ارتش ترکیه با سیاست‌مداران حکومتی است. در این راستا بر اساس اخبار منتشر شده از منابع نزدیک به حکومت ترکیه احمد داوود اوغلو، نخست وزیر ترکیه در دستوری کتبی به ژنرال نجدت اوزال فرمانده نیروهای مسلح ترکیه خواسته است تمام احتمالات نظامی در خصوص سوریه را در نظر گرفته و خطوط نظامی ارتش ترکیه در مرزهای سوریه را به بالاترین حد خود برساند.
در این دستور کتبی آمده است: تمرکز بیش‌تر ارتش ترکیه بر روی دو کانتون کوبانی و عفرین در کردستان سوریه و منطقه طرابلس این کشور است. ترکیه در خصوص این سه منطقه معتقد است اگر این 3 منطقه به تصرف یکی از طرف‌های درگیر دولت اسلامی عراق و شام(داعش) و یا نظامیان کرد YPG درآید در این صورت علاوه بر این که هزاران آواره سوری از ادلیب و حلب به مرزهای ترکیه سرازیر خواهند شد، در کنار آن اقدامات تروریستی افزایش یافته و با تکمیل خطوط لازم برای تشکیل دولتی جدید در منطقه این اقدام از جانب طرف‌های درگیر جدی گرفته خواهد شد که این مسئله برای ترکیه یک تهدید بزرگ است. آنکارا برای عدم تصرف منطقه استراتژیک طرابلس توسط نظامیان دولت اسلامی عراق و شام(داعش) و نظامیان کرد YPG تمام تدابیر لازم را خواهد اندیشید. فقط برای این مسئله باید نیروهای مسلح ترکیه وارد منطقه شده و مناطق مطرح شده را به صورت موقت به کنترل درآورد. نیروهای مسلح ترکیه برای این که بتواند قدرت آتش زمینی و هوایی طرف های درگیر در سوریه را کنترل کند باید 40 کیلومتر در داخل سوریه موضع گیری کند. با این اقدام ارتش ترکیه نیروهای ارتش آزاد سوریه نیز به راحتی حرکت خواهند کرد.
هم‌چنین در این دستور کتبی نخست وزیر ترکیه به فرمانده نیروهای مسلح ترکیه آمده است: آنکارا در کنار این که تدابیر نظامی را خواهد اندیشید اقدامات سیاسی و دیپلماتیکی را نیز دنبال خواهد کرد که یکی از این اقدامات مهم تماس با کشورهای مهم و تاثیرگذار منطقه از جمله روسیه، ایران و ایالات متحده آمریکا است. در کنار این آنکارا تلاش خواهد کرد تا با دمشق نیز ارتباط برقرار کرده و تماس‌هایی با آن داشته باشد.
لازم به ذکر است رسانه‌های ترکیه مدعی شدند که پیش‌تر داوود اوغلو بدون دستور کتبی از فرمانده نیروهای مسلح ترکیه خواسته بود تا وارد خاک سوریه شوند اما وی با امتناع از این کار اعلام کرده بوده که نخست وزیر باید دستور کتبی در این زمینه صادر کند.
احزاب مخالف دولت ترکیه، از اهدای جایزه صادرکننده برتر جواهرات به رضا ضراب از متهمان پرونده فساد بزرگ مالی موسوم به پرونده 17 دسامبر 2013 میلادی به شدت انتقاد کردند. به گزارش پایگاه اینترنتی روزنامه زمان چاپ ترکیه، دو روز پیش در مراسم اهدای جوایز صادرکنندگان برتر که با حضور رجب طیب اردوغان رییس جمهور ترکیه برگزار شد به رضا ضراب بازرگان ایرانی تبار نیز جایزه صادر کننده برتر جواهرات ترکیه اعطا شد.
سزگین تانری کولو معاون رییس کل حزب جمهوریت خلق اعطای جایزه به رضا ضراب که متهم به پرداخت رشوه به 4 وزیر سابق دولت ترکیه در ازای همکاری برای پولشویی منابع مالی متعلق به ایران شده بود را اقدامی غیر عاقلانه دانست.
تانری کولو، در مصاحبه با خبرنگاران در مجلس ترکیه از وزیرانی که به ضراب جایزه دادند نیز انتقاد و این اقدام آنان را نیز غیر عاقلانه و بسیار زشت دانست.
او در پاسخ به این سئوال که آیا حزب جمهوریت خلق با حزب حاکم عدالت و توسعه ائتلاف خواهد کرد؟ گفت: ما فقط بر اساس اصول خود ائتلاف می‌کنیم. یکی از اصول ما نیز رهایی ترکیه از باتلاق فساد اقتصادی است.
محمود تانال نماینده استانبول(از حزب جمهوریت خلق) نیز اعطای جایزه به رضا ضراب را شرم آور دانست. او گفت: کسانی که با جرایم مبارزه می‌کردند، در زندان بسر می‌برند اما به کسانی که مظنون به ارتکاب جرم هستند، جایزه اعطا می‌شود.
آتیلا کایا، معاون رییس حزب حرکت ملی نیز گفت: حزب حاکم عدالت و توسعه با این اقدام به مفاسد مالی جایزه اعطا کرد.
او با انتقاد شدید از تصاویری که وزیران دولت ترکیه را در حال اعطای جایزه به رضا ضراب نشان می‌دهد، اعطای جایزه به فردی که متهم به پرداخت رشوه به وزیران دولت ترکیه شده بود توسط وزیران کنونی را بسیار معنی دار و نشانه فساد در درون حزب عدالت و توسعه دانست.
کایا گفت: تصاویر اهدای جایزه به رضا ضراب نشانه اهمیت ندادن به حساسیت‌های جامعه ترکیه است. حزب عدالت و توسعه آن‌چه را که شایسته آن بود انجام داد و به فساد مالی جایزه اعطا کرد.
روزنامه «حریت» نیز در گزارشی از نشست دو روز پیش در مجمع صادرکنندگان ترکیه نوشته که اردوغان هم در آن حضور داشته است. معاون نخست وزیر از این که این جایزه را اعطا کرده پشیمان است. وزیر اقتصاد اما می‌گوید هیچ عذاب وجدانی در این زمینه ندارد.
ضراب در دسامبر ۲۰۱۳ در چارچوب تحقیقات از پرونده اختلاس و فساد مالی در ترکیه دستگیر شده بود؛ گفته می‌شود ضراب شبکه گسترده مالی متعلق به بابک زنجانی را در ترکیه اداره می‌کرده است.
دو عضو ارشد دولت ترکیه بر سر شرکت در مراسم اعطای جایزه «صادرکننده برتر» به رضا ضراب، بازرگان ایرانی‌تبار، دچار اختلاف شدند.
به گزارش روزنامه «حریت» چاپ ترکیه، دو روز پیش در نشست عمومی مجمع صادرکنندگان ترکیه که رجب طیب اردوغان، رییس جمهوری این کشور، به همراه چند تن از وزرای خود در آن حضور داشتند، به شرکت بازرگانی تحت مدیریت رضا ضراب جایزه اعطا شد.
این در حالی‌ست که نقش او در پرونده فساد مالی و اختلاس گسترده در ترکیه در دسامبر سال 2013، منجر به بازداشت این بازرگان و جنجال‌های زیادی در ترکیه شده بود. در کنار رییس مجمع صادرکنندگان ترکیه، نعمان کورتولوش، معاون نخست وزیر و نهاد زیبکچی، وزیر اقتصاد ترکیه هم حضور داشتند و جایزه «قهرمان صادرات» را به شرکت «ولگام غذا» تحت مدیریت رضا ضراب اعطا کردند.
حضور رضا ضراب در این مراسم و اعطای جایزه به او، واکنش‌های مختلفی را توسط این دو مقام ارشد دولت ترکیه به همراه داشت. وزیر اقتصاد گفت به‌خاطر شرکت در این مراسم «هیچ عذاب وجدانی ندارد»؛ در حالی که معاون نخست وزیر از شرکت در این جلسه ابراز تاسف کرد و گفت در مقابل «عمل انجام شده» قرار گرفته است.
زیبکچی با تاکید بر این که به عنوان وزیر اقتصاد هیچ عذاب وجدانی نسبت به فردی که او را برای نخستین بار دیده ندارد، از ابراز تاسف و پشیمانی نسبت به این موضوع خودداری کرد.
با این وجود کورتولوش با تاکید بر این که ضراب را نمی‌شناخته، گفت «اگر می‌دانستم قرار است به او(رضا ضراب) جایزه دهم، در این چارچوب ایفای نقش نمی‌کردم.» او ادامه داد، کاش ترتیب‌دهندگان، این جوایز را پیش‌تر هماهنگ کرده بودند و دولت در این چارچوب ایفای نقش نمی‌کرد.
پس از افشای پرونده اختلاس، ظفر چاغلایان، وزیر اقتصاد وقت، از سمت خود استعفا کرد. با این حال، رضا ضراب هم چند ماه بعد از اتهامات خود تبرئه و آزاد شد.
گفته می‌شود ضراب که همسر ابرو گوندیش، خواننده معروف ترک هم است، شبکه گسترده مالی متعلق به بابک زنجانی را در ترکیه اداره می‌کرده است.
هم‌چنین در پی بازداشت چند نفر در ترکیه که به اتهام پولشویی، رشوه و فعالیت تجاری غیر قانونی بود سه وزیر کابینه ترکیه استعفا دادند. این سه وزیر معمر گولر، وزیر کشور، ظفر چاغلایان، وزیر اقتصاد، و اردوغان بیرق‌دار، وزیر محیط زیست ترکیه بودند. پس از این بود که رجب طیب اردوغان پس از مذاکره با عبدالله گل رییس جمهور ترکیه و هم حزبی خود در حزب توسعه وعدالت، 10 وزیر کابینه خود را تغییر داد.
بحث فساد اخیر در ترکیه پس از آن بالا گرفت که پلیس 57 نفر از جمله رضا ضراب بازرگان ایرانی و همسر بانو «ابرو گوندش» ستاره آهنگ ترکیه و هم‌چنین رییس هالک بانک و سه نفر را که پسران سه نفر از وزیران دولت بودند بازداشت کرد.
به نوشته حریت، رضا ضراب علاوه بر انتقال پول به ایران، به پرداخت رشوه به نزدیکان اعضای دولت برای تسهیل سرمایه‌گذاری و تسریع د‌ریافت تابعیت ترکیه برای خود و نزد‌یکانش متهم است. ماجرا با دستگیری‌ها و حملات پلیس به مناطق مختلف آنکارا و استانبول آغاز شد و پس از آن به یک‌باره نام ضراب به عنوان کسی که به بسیاری از مقامات ترکیه برای پولشویی رشوه می‌داده مطرح شد. البته رضا ضراب برای بسیاری از ایرانی‌ها و خصوصا اهالی ترکیه نامی آشنا است.
رضا ضراب بلافاصله پس از بازداشت گفت که بابک زنجانی سرمایه‌داری که طی سال‌های اخیر مطرح شده است، رییس اوست. روزنامه «تودیز زمان» ترکیه نوشت که رضا ضراب، سرمایه‌دار ایرانی‌تبار تبعه ترکیه، در اعترافات خود از بابک زنجانی، میلیاردر ایرانی، به عنوان «رییس» خود در این فساد مالی گسترده نام برده است.
نفر دیگر «کاملیا جمشیدی» نام داشت که گفته شد پس از افشای نامش به عنوان یک مظنون، استانبول را به مقصد دوبی ترک کرده است. نام کاملیا جمشیدی پس از آن مطرح شده که پلیس ترکیه از رضا ضراب بازجویی کرده و ایمیل‌های او را بررسی کرد.
پلیس ترکیه اعلام کرده است رضا ضراب ارتباط ایمیلی با بابک زنجانی و کاملیا جمشیدی داشته است. اما به غیر از بابک زنجانی، رضا ضراب، پدرش، احمدی‌نژاد و مشایی، نام‌های دیگری هم به میان آمده است: «کاملیا جمشیدی»، «مهدی شمس» و «یک زن در محله فقیرنشین ترکیه.»
روزنامه «هابرترک» با انتشار عکس یک زن و خانه او در محله‌ای فقیرنشین در ترکیه از او با عنوان یکی دیگر از مهره‌های فساد اقتصادی در ترکیه نام برده. بهارنیوز به نقل از این روزنامه گزارش داده: «در تازه‌ترین تحقیقات و اسناد به‌دست‌آمده از فساد مالی کشف‌شده، بابک زنجانی که رییس ضراب به شمار می‌رود، عمده سرمایه مالی در گردش خود در ترکیه را برای فرار از تحریم‌های آمریکا و اتحادیه اروپا، به افراد دیگری منتقل کرده بود. به ادعای این روزنامه برای مثال بخشی از سهام یکی از شرکت‌های ضراب و زنجانی در ترکیه به ارزش شش میلیون لیر ترک(معادل رقمی حدود یک میلیارد تومان) به نام یک زن اهل ترکیه منتقل شده است. این خانم که در یکی از محلات فقیرنشین استانبول و در آپارتمانی قدیمی زندگی می‌کند، عملا پایش به پرونده فساد مالی باز شده است.»
به گزارش روز نو به نوشته سایت رادیکال، یکی از عجیب ترین نکات موضوع، مروه ایرماک، یک دختر 34 ساله ساکن یکی از محلات فقیرنشین ترکیه است که ادعا شده بابک زنجانی و ضراب، شرکتی به ارزش 6 میلیون لیر ترکیه(معادل یک میلیارد تومان) را به او واگذار کرده‌اند.
روزنامه «هابرترک» هم با انتشار عکس این زن و خانه او در محله‌ای فقیرنشین در ترکیه از او با عنوان یکی دیگر از مهره‌های فساد اقتصادی در ترکیه نام برده است.
مهدی شمس فرد دیگری‌ست که نامش در رسانه‌ها منتشر شده است. به نوشته خبرگزاری فرانسه: «گفته می‌شود که شخص واسطه میان ضراب و زنجانی برای ارسال پول نفت به ترکیه، تاجری مستقر در دوبی به نام «مهدی شمس» بوده است.»
در همین راستا بابک زنجانی در نوشته‌ای که در پایگاه فیس‌بوک منتسب به او منتشر شد ارتباط خود با رضا ضراب را تکذیب کرده و نوشته است: «در زندگی‌ام تنها چند بار رضا ضراب را دیده‌ام و در مورد فعالیت‌های تجاری ضراب هیچ اطلاعی ندارم و از کارهایی که کرده اطلاعی ندارم. حتی نمی‌دانم محل کارش در ترکیه کجاست و اینکه کجا فعالیت می‌کند به هیچ‌وجه اطلاعی ندارم و اگر فعالیت غیرقانونی انجام داده باشد، مسوولیت آن با خود ضراب است. علاقه‌ای ندارم در مورد فعالیت‌های ضراب، ادعاهایی به نام من ثبت شود. گروهی که من آن را اداره می‌کنم شامل 65 شرکت می‌شود و حجم معادلاتش شش الی هفت میلیاردیورو می‌شود. مال و ثروت خود را از راه قانونی به دست آورده‌ام. اما راهی ندارم که این مسایل را ثابت کنم.» اما با این حال در ان زمان فرودگاه استانبول به هواپیمایی قشم ایر که متعلق به بابک زنجانی است اجازه فرود نداد.
بابک زنجانی از تاجران نزدیک به دولت محمود احمدی‌نژاد بود، و به نوشته خبرگزاری فرانسه او در کنار ایجاد شبکه پنهانی تجارت نفت و طلا از طریق «هالک‌بانک»(بانک خلق) ترکیه مبالغ هنگفتی را طی سه سال برای ایران پولشویی کرده است؛ وی چند سرمایه‌گذاری بزرگ نیز در ترکیه انجام داده است.
به گزارش روز نو، خبرگزاری فرانسه نوشته است، گفته می‌شود که شخص واسطه میان ضراب و زنجانی برای ارسال پول نفت به ترکیه، تاجری مستقر در دبی به نام «مهدی شمس» است.
رسانه‌های ترکیه می‌گویند رضا ضراب در انتقال غیرقانونی حدود 35 میلیارد یورو از ایران به آن کشور نقش داده است.
به نوشته روزنامه حریت ترکیه، ضراب در سال 2012 و در جریان توقیف یک محموله طلا که قرار بود برای شرکت سورینت متعلق به بابک زنجانی به ایران منتقل شود، از سوی پلیس بازجویی شده بود.
در این باره روزنامه اعتماد نوشته است: «ضراب، تاجری سرشناس از یک خانواده ثروتمند ایرانی است که در ترکیه زندگی می‌کند. او متولد 1362 در تبریز است و حاصل ازد‌واج او با ابرو گونش نوزاد د‌ختری به نام آلارا است. به نوشته حریت، ضراب در سال 2012 و در جریان توقیف یک محموله طلا که قرار بود برای شرکت سورینت متعلق به بابک زنجانی به ایران منتقل شود، از سوی پلیس مورد بازجویی قرار گرفت… گفته می‌شود ضراب از راه بانک «خلق» ترکیه به سیاست‌مداران ترکیه رشوه داده است. این بانک پیش از این نیز به دلیل نقض تحریم‌ها و ارسال طلا به ایران در مقابل د‌ریافت نفت، تحت نظر قرار داشت. اتهام دیگر ضراب این است که با تاسیس 11 شرکت صوری، عملیات پولشویی گسترد‌ه‌یی را به مقصد ایران مدیریت و هد‌ایت کرده است. پرونده دیگر او، مربوط به هواپیمایی است که سال گذشته در فرودگاه آتاتورک به زمین نشست و از داخل آن یک و نیم تن طلا از کشور غنا به مقصد دوبی کشف شد. د‌رد‌سرهای ضراب از دسامبر سال 2011 با دستگیری یک ایرانی در فرودگاهی در مسکو با دو محموله پول نقد به ارزش 5/14 میلیون دلار و 4 میلیون یورو آغاز شدو سرنخ ماجراها سرانجام پای رضا ضراب را به میان کشید و او را با اتهام 87 میلیارد یورو یی مواجه ساخت. بر اساس ادعای پلیس ترکیه، این مبلغ در طول چهار سال و عمد‌تا برای دور زد‌ن تحریم‌ها استفاده شده است.»
پایگاه اینترنتی روز نو در این زمینه، نام اعضای دولت قبلی ایران را نیز به میان آوره است. بر اساس نوشته‌های این سایت به نوشته برخی روزنامه‌های ترک، پدر «رضا ضراب»(متهم اصلی در پرونده فساد مالی ترکیه) با «محمود احمدی‌نژاد» رییس دولت پیشین، رابطه دوستانه داشته است، اما «حمید بقایی» مشاور احمدی‌نژاد این موضوع را رد می‌کند. بقایی به «شرق» گفت: «رسانه‌های ترکیه خبر کذب می‌زنند. این موضوع صحت ندارد، حتی اگر صحت هم داشت چه ربطی به آقای احمدی‌نژاد دارد؟»سایت خبری «المانیتور» هم روز سه‌شنبه در گزارشی که به موضوع فساد مالی ترکیه اختصاص داده بود، مدعی وجود ارتباط میان پدر ضراب با رییس دولت پیشین ایران شد.
«المانیتور» در این گزارش ادعا کرده بود: «بر اساس یافته‌های پلیس، آقای ضراب پس از آن که شهروند ترکیه شد نامش را به رضا صراف تغییر داد. او ارتباط‌های نزدیکی با ایران دارد. صراف پس از آنکه توانست ارتباط‌هایی با وزرای ترکیه و پسرانشان برقرار کند سیستمی را برای ارسال میلیون‌ها دلار به ایران طراحی کرد. پدر آقای صراف(حسین ضراب) با محمود احمدی‌نژاد، رییس‌جمهوری پیشین ایران ارتباط‌هایی دارد.»
سایت‌های خبری در ایران نیز درباره این ارتباط، اخباری منتشر کرده‌اند. سایت اصولگرای «افکارنیوز» گزارش داده «دستور ساخت کارخانه فولاد «کاوه تیکمه‌داش» متعلق به حسین ضراب در سال 1386 «در جلسه تقدیر رییس جمهوری از کارآفرینان تبریزی» توسط احمدی‌نژاد صادر شده است.»
درباره «حسین ضراب»، پدر «رضا ضراب» نیز در سایت‌های خبری آمده است: «در زمان جنگ، خانواده ضراب به دوبی رفته و رضا پسر کوچک خانواده در ترکیه مانده و آن‌جا به فعالیت می‌پردازد که پس از چند سال حسین ضراب پس از بازگشت به ایران کارخانه فولادسازی «تیکمه‌داش» را تاسیس می‌کند. این کارخانه هم‌اکنون به نام اوست و هم‌چنان به فعالیت خود ادامه می‌دهد.» هم‌چنین در این گزارش‌ها آمده است: «مدیرعامل این کارخانه حسین ضراب و رییس هیات مدیره کارخانه نیر «رضا ضراب» پسر اوست.
تاسیس و اداره شرکت بین‌المللی واردات و صادرات، تاسیس و فعالیت کشتیرانی(در استانبول ترکیه)، کارخانه فولادسازی (در تیکمه‌داش آذربایجان شرقی)، صرافی(در دوبی) و… از جمله فعالیت‌های پدر رضا ضراب عنوان شده است. پسر جوان این ضراب ثروتمند هم علاوه بر اینکه در استانبول مالک هلدینگ «رویال» است، در تجارت سنگ‌های قیمتی نیز فعال است و 46 درصد صادرات طلای ترکیه را در اختیار دارد، در ایران نیز فعالیت تجاری دارد. «افکارنیوز» از سایت‌های خبری نزدیک به محافظه‌کاران در گزارشی با ارایه اسناد شرکت‌های ثبت‌شده به نام «خاندان ضراب» آورده: «تنها در سال 1387، 9 آگهی تاسیس شرکت فولاد در روزنامه رسمی از سوی آن‌ها به ثبت رسیده است.»
«شرکت فولادگستران قائم سهند، شرکت صنایع فولاد سدید تیکمه‌داش، شرکت فولادسازان نصر تیکمه‌داش، شرکت مجتمع صنایع فولاد قائم تیکمه‌داش، شرکت صنایع فولاد نوین تیکمه‌داش، شرکت صنایع فولاد کاوه تیکمه‌داش، شرکت صنایع نورد مهر تیکمه‌داش، شرکت صنایع ذوب الغدیر تیکمه‌داش و شرکت مجتمع صنعتی آذر سهند تیکمه‌داش» از جمله شرکت‌هایی هستند که این سایت خبری، رضا ضراب را به‌عنوان عضو هیات مدیره آن‌ها معرفی کرده است.
این شرکت‌ها به جز صنایع فولاد کاوه، در دو تاریخ یعنی در تاریخ 29 و 15 آبان سال 87، تاسیس شده‌اند.
رابطه«خاندان ضراب» تنها به رابطه میان پدر رضا ضراب و احمدی‌نژاد ختم نمی‌شود. نام «اسفندیار رحیم‌مشایی» مشاور و پدر عروس «احمدی‌نژاد» هم در این بین به چشم می‌خورد. زمانی که «ابروگوندش» همسر رضا ضراب در سال 89 به ایران سفر کرده و میهمان خواهر همسرش در کرج بود، خبری در رسانه‌های اصولگرا منتشر شد مبنی بر اینکه او در کرج در مراسم افطاری به میزبانی «اسفندیار رحیم‌مشایی» شرکت کرده است. مشایی این خبر را تکذیب کرد.
«اومیت یاردیم» سفیر ترکیه در تهران در گفت‌وگویی با ایسنا، درباره انتشار اخباری مبنی بر مورد اتهام قرارگرفتن هالک‌بانک به خاطر همکاری با ایران گفته است: «این اتفاق به تازگی رخ داده، من هم از طریق رسانه‌ها این خبر را دنبال می‌کنم اما باید به این نکته اشاره کنم که هالک‌بانک برای روابط ایران و ترکیه بسیار سودمند و تاثیر مثبتی داشته است. بر اساس حقوق و قوانین این بانک فعالیت‌های خود را انجام می‌دهد. در فضایی که تحریم‌هایی علیه ایران اعمال شده است این بانک یکی از مهم‌ترین سازمان‌هایی است که توانست به تجارت ایران و ترکیه کمک به سزایی داشته باشد به‌خصوص برای ایران خدمات ارزشمندی ارایه کرده است. بسیاری از کارهای این بانک را بانک‌های خصوصی به دلیل برخی نگرانی‌ها و فشارها نمی‌توانند انجام دهند. باید حوزه تجاری و اقتصادی ایران قدردان این بانک باشند.»
با این وجود رجب طیب اردوغان از رضا ضراب، هنگامی که به اتهام رشوه، پولشویی و قاچاق طلا در بازداشت به سر می‌برد به دلیل کمک به اقتصاد این کشور و فعالیت‌های خیر خواهانه تقدیر کرده بود. ضراب طلا صادر می‌کند و می‌دانم که در امور خیریه نیز فعالیت دارد.
در آن زمان، وزیر محیط زیست که آخرین وزیر مستعفی دولت اردوغان(اردغان ان دوره نخست وزیر بود) بود از اردوغان خواست از مقام خود استعفا کند زیرا همه طرح‌هایی که در ماجرای فساد مالی به آن‌ها اشاره شده، با اطلاع کامل وی صورت گرفته است.
اردوغان کوشید بود با ادعای وجود توطئه خارجی علیه خود، از شدت این ماجرای فساد و رشوه‌خواری که ارکان دولت او را به لرزه در آورده بود، بکاهد. حتا نام فرزندان اردوغان نیز به این پرونده فساد کشیده شد.
به این ترتیب رجب طیب اردوغان و حزب حاکم عدالت و توسعه، در حال پیاده کردن بازی‌های سیاسی کثیفی هستند. چرا که نتایج انتخابات به نفع‌شان تمام نشده است.
مهم‌ترین بازنده انتخابات 7 ژوئن 2015 ترکیه، شخص رجب طیب اردوغان رییس جمهور ترکیه است و بزرگ‌ترین برنده آن صلاح‌الدین دمیرتاش رهبر مشترک 42 ساله و جوان حزب دموکراتیک خلق‌ها است. چرا که اردوغان در ایام تبلیغات این انتخابات، بر خلاف سیاست‌های روسای جمهور سابق ترکیه، که غالبا وجهه‌ای ملی و غیرحزبی داشتند تقریبا روزانه اظهارنظر کرد و مردم را به رای دادن به حزب حاکم تشویق کرد. اردوغان با ضرورت تغییر ساختار نظام سیاسی ترکیه از شیوه پارلمانی به ریاستی بارها تاکید کرده است اما اکنون این بلندپروازی‌هایش نقش بر آب شده است.
تاکنون بیست و چهار دوره انتخابات پارلمانی در ترکیه برگزار شده اما شاید هیچ‌یک به اندازه انتخابات اخیر حساس و مهم نبوده‌اند. در واقع می‌توان گفت یک دور جدید در فعالیت‌های پارلمانی و تحولات جامعه ترکیه به وجود آمده است.
یک شنبه چهاردهم تیر 1394- پنجم ژوئیه 2015
ادامه دارد.
*لینک گفتگویی درباره ترکیه و روژاوا و داعش
