«در آن فضای تنگ و تاریک و پرخشونت زندان بود که آموختم از لحظات آرام و خوش زندگی به راستی لذت ببرم. روزی که از پنجره کوچک دستشویی گنحشکی را جیک جیک کنان لحظه ای در آسمان دیدم. انگار اولین بار به گستردگی آسمان و زیبایی طبیعت پی بردم. لحظۀ پرهیبتی که برای همیشه درذهنم حک شد».
تنگ غروبِ روز ششم اسفند ۱۳۹۱، فریده لاشایی چشمان مهربان خود را بر آسمان و طبیعت بست. تا اندکی پیش از آن، با وجود دردی که سال ها در تنش ریشه دوانده بود و با وجود فرسودگی ناشی از مبارزه با بیماری، همچنان گرم و تب آلود به کارش که خلق تصویر و بیان معنا بود ادامه داد.
به شمار سال های تقویم، او ظاهراً شصت و هشت سال زندگی کرد. کارنامۀ قلمی و هنریش از چهل و پنج سال کار «ثبت شده» حکایت می کند. ولی شور هستی، دستان توانا و نگاه پر تاملش عمری بس درازتر و پربارتر را نشان می دهند.
فریده را که می دیدی، با آن اندام ظریف ولی استوار، انگار جمعی از زنان را می بینی. زنی لطیف و رویاجو، زنی مردم دوست، زنی برنامه ریز و نو آور، زنی مقاوم، زنی طنز پرور و شاد، زنی آشپز، زنی سختکوش، زنی یکدنده، زنی عاشق، زنی مادر.
به نقاشی های فریده که دقیق می شدی انگار نفسش را حس می کردی که از تار و پود تصویر و رنگ گذر می کند. او طبیعت را می بوئید و می نوشید و می گریید و قدر می شناخت.
ما نیز قدر او را می دانیم، یاد مهربانش را عزیز می داریم، از نگاهش به گستردگی آسمان می آموزیم و نقش درختهای سربرکشیده اش را به خاطر می سپاریم.
رسول آذرنوش؛ مستوره احمدزاده؛ ایرج ادیب زاده؛ پروین اردلان؛ مریم اشرافی؛ فرید اشکان؛ نازک افشار؛ رضا اکرمی؛ بهمن امینی؛ ناهیده انزلیچی؛ رامین بارتو ـ حاجبی؛ مهرداد بَران؛ مهرزاد بروجردی؛ فرامرز بهار؛ رضا بی شتاب؛ منیژه تام؛ نهال تجدد؛ ملیحه تیره گل؛ رضا دقتی؛ فرزانه راجی؛ سوده راد؛ آذر رجبی؛ خلیل رستم خانی؛ صدرالدین زاهد؛ حمید جاودان؛ ویدا حاجبی؛ کوروش حاذقی؛ زهره حبیب محمدی؛ فرنگیس حبیبی؛ مینا حریری؛ بیژن حکمت؛ نسیم خاکسار؛ مهدی خانباباتهرانی؛ اسماعیل ختایی؛ خسرو خرم؛ عباس خلیلی؛ سهیل رسولی؛ پری رفیع؛ محمود رفیع؛ مرتضی رفیعی؛ امیر ساقریچی؛ اکبر سردوزامی؛ اکبر سوری؛ کامبیز شبانکاره؛حسین شفیعی؛ شهلا شفیق؛ مهین شکرالله پور؛ حماد شیبانی؛ بهروز شیدا؛ سپیده شیرزاد؛ سعید صدر؛ علی اکبر صفائیان؛ فروغ عزیزی؛ پروانه عظیمی؛ فرزانه عظیمی؛ رضا علامه زاده؛ الهه غروی؛ فاطمه غروی؛ مسعود فتحی؛ حسن فخاری؛ فهیمه فرسایی؛ فرهنگ قاسمی؛ وجیه قاسمی؛ هایده قهرمانی؛ کاظم کردوانی؛ اکبر کریمیان؛ بهاره کشاورز؛ زریون کشاورز؛ کریم لاهیجی؛ رباب محب؛ عفت محجوبی؛ پرویز مختاری؛ رضا مرزبان؛ فرشته مولوی؛ میترا میرزازاده؛ اشرف میرهاشمی؛ رضا ناصحی؛ شیدا نبوی؛ زهره نژند-نعیمی؛ حمید نعیمی؛ آزاده نیلچیان؛ فاطمه یوری، پرتو نوری علا؛ بهمن نیرومند؛ شمسی ورزنده؛ منوچهر یزدیان؛ فاطمه یوری.
