ولفگانگ هانسون
تصویر غرب این است که ایران از رئیس جمهور اصلاح طلبی در قالب حسن روحانی برخوردار شده که میتوان با وی همکاری کرد. واقعیت در داخل ایران چیز دیگری است: رکورد در تعداد اعدامها، وخامت شرایط زندانها. آیا جهان غرب فریب خواهد خورد؟
حبیب الله گلپری پور پس از یک محاکمه پنج دقیقه ای به مرگ محکوم شد. موارد اتهام وی «محاربه با خدا» و «مفسد فی الارض» بود. خانوده حبیب الله تازه پس از اعدام او که در مکان نامعلومی صورت گرفته بود از ماجرا مطلع شدند.
گلپری پور تنها یکی از سیصد زندانی ای است که پس از روی کار آمدن روحانی به دار آویخته شده است. این تعداد اعدام در مقایسه با دوره مشابه رکورد به حساب میآید. بسیاری از آنان به خاطر جرائم عادی به اعدام محکوم شده بودند. تعدادی نیز زندانی سیاسی بودند.
به دار کشیدن در ملاءعام نیز به شدت افزایش یافته است. مراجع انتظامی مردم را به میادین ورزشی دعوت میکنند و در آنجا هزاران نفر به چشم میبینند که چگونه زندانیان به دار آویخته میشوند.
به سکوت واداشتن
افسانه وحدت از مسئولین کمیته بین المللی علیه اعدام میگوید که هدف از این اعدامها ارعاب مردم و به سکوت واداشتن آنها است. او که ۲۲ سال پیش از ایران گریخته تاکنون نتوانسته به آنجا بازگردد.
طبعا روحانی زیر احکام اعدام را امضا نمیکند اما اینکه او چه علامتی میدهد عامل مهمی است در اینکه چه تعداد زندانی اعدام شوند. یکی از آن علامتها انتصاب مصطفی پورمحمدی به سمت وزیر دادگستری است.
افسانه وحدت میگوید: او یکی از مسئولین قتل عام سال ۱۳۶۷ بود که در طی آن متجاوز از بیست هزار زندانی سیاسی اعدام شدند. با انتصاب او زخمهای دیرینه سر بازکرده است.
حکومت ایران پیشتر زندانیان سیاسی را در پوشش زندانیان عادی اعدام میکرد. اما اینک دیگر اهمیتی به پنهان کردن علت اصلی اعدام داده نمیشود.
وقت کشی
اکنون سازمان عفو بین الملل از قریب الوقوع بودن اعدام دو زندانی اهل کردستان بیمناک است. زانیار مرادی و لقمان مرادی تحت شکنجه وادار شدند که به قتل پسر یک امام جمعه اعتراف کنند. علی رغم آنکه اثبات گردید که آنها به هنگام وقوع قتل حتی در آن شهر نبوده اند، هر دو محکوم شدند.
اینها تماما در شرایطی رخ میدهد که برداشت دنیا از ایران دارد تغییر میکند. حسن روحانی رئیس جمهور جدید تلاش کرده که رو به بیرون خود را رهبری مدرن و منطقی جلوه دهد. پس از آنکه ایران سالها در مذاکرات برسر برنامه اتمی خود وقت کشی میکرد ناگهان روحانی تمایل کاملا تازه ای نشان داده به اینکه به جهانیان ضمانتهای محکمی بدهد که ایران سلاح اتمی تولید نخواهد کرد.
پاییز گذشته روحانی در مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک به منظور ربودن دلها به تاخت و تاز پرداخت. با رسانه های آمریکائی چپ و راست به گفتگو نشست و در آنها قتل عام یهودیان در کوره های آدمسوزی را محکوم نمود و کلا لحنی معتدل و ملایم داشت. یعنی درست نقطه مقابل پیشکسوت خود محمود احمدی نژاد که میخواست اسرائیل را از صفحه روزگار محو کند.
گرم شدن روابط
به نظر میرسد که موافقتنامه ای میان ایران و کشورهای عضو شورای امنیت قابل حصول باشد. قرار است که در ازای آن از فشار تحریمها، که لطمه شدیدی به اقتصاد ایران زده است، کاسته شود. از زمان انقلاب ایران در سال ۱۹۷۹ که روحانیت قدرت را به دست گرفت، روابط ایران با به ویژه آمریکا تا بدان حد حسنه نبوده است که هم اکنون هست. همین یکی دو ماه پیش بود که پرزیدنت اوباما با روحانی تلفنی تماس گرفت. اولین بار بود که رهبران دو کشور پس از چهل سال و اندی* با یکدیگر گفتگو میکردند.
اما در حالی که در روابط بین المللی رفع کدورت جریان دارد، در داخل کشور روحانی چهره کاملا متفاوتی از خود به نمایش میگذارد. به موازات اعدامها، شرایط فجیع زندانهای کشور بیش از پیش رو به وخامت نهاده است. جیره غذا کاهش یافته است. زندانیان هیچگونه سبزیجات و میوه دریافت نمیکنند مگر آنکه خودشان آنها را بخرند. بسیاری از آنها اجازه برخورداری از معالجه ضروری را نمییابند. مرگ زندانیان در زندان در اثر فقدان مراقبتهای پزشکی امری عادی است.
خطر قریب الوقوع آن است که جهان غرب در چنان سرازپا نشناختنی که برای حصول موافقتنامه با ایران و دفن کردن مناقشه اتمی دارد بر موارد جدی نقض حقوق بشر از سوی رژیم چشم فروبندد.
الیزابت لوفگرن از سازمان عفو بین الملل میگوید: با ایران کمی آشتی میکنند و سایر مسائل را هم نادیده میگیرند.
مندرج در روزنامه آفتون بلادت، چاپ سوئد، مورخ ۱۶ نوامبر ۲۰۱۳
