اسماعیل جلیلوند
اجرای مجازاتهایی همچون اعدام و سنگسار در قوانین ایران معترضان بسیاری دارد. دعوایی که حاکمیت سنتگرای ایران یک سوی آن است و فعالان حقوق بشر سوی دیگر آن. مخالفان اجرای حکم اعدام و سایر مجازاتهای خشن میگویند اجرای چنین مجازاتهایی از آمار وقوع جرم و جنایت در جامعه نمیکاهد و تنها موجب ترویج خشونت میشود.
اما مدافعان اعدام و سنگسار معتدند که اجرای این دست مجازاتها میتواند بازدارنده باشد و علاوه بر این با توجه به تاثیرپذیری قوانین کیفری و مدنی ایران از فقه اسلامی، اجرای این احکام به نحوی اجرای مشیت الهی است و مجرم را از گناهی که مرتکب شده، پاک میکند. البته پیش از این برخی از قوانین مرتبط با حوزه اقتصاد در ایران به تصویب رسیده است که در مخالفت آشکار با قوانین اسلامی قرار دارد.
مثل مسئله سود بانکی که میتواند مصداق ربا در اسلام باشد که در این موارد استدلال قانونگذار توجه به مقتضیات روز بوده است. اما به نظر میرسد در ایران تنها قوانین اقتصادی مخالف با شرع اسلام میتوانند به تصویب برسند و قوانین اجتماعی و کیفری جاری در کشور باید همچنان منطبق با فقه اسلامی باشند. البته با وجود مشکلات بینالمللی کشور، مسئله تا حد قابل توجهی شکل سیاسی به خود گرفته است و حکومت ایران در اجرای احکام خود ملاحظات سیاسی را نیز در نظر میگیرد.
به عنوان مثال در مواردی احکام اعدام مخفیانه و در مواردی دیگر در ملاء عام به اجرا در میآیند. اما آنچه اخیرا در ارتباط با موضوع اعدام در ایران سر و صدای زیادی به پا کرده، خبر اعدام مردی ۳۷ ساله به نام علیرضا در شهر بجنورد است. او که دو کودک خردسال دارد، سه سال پیش به جرم حمل یک کیلوگرم از ماده مخدر شیشه دستگیر میشود. طبق آخرین اصلاحیه قانون مبارزه با مواد مخدر در ایران در سال ۱۳۸۹، مجازات حمل و نگهداری بیش از ۳۰ گرم از ماده مخدر شیشه اعدام است و به همین دلیل حکم مجازات اعدام برای او در نظر گرفته میشود، اما ۲۴ ساعت پس از اجرای حکم و تایید مرگ توسط ناظران قانونی، مشخص میشود او هنوز زنده است.
اما مقامهای قضائی مسئول اعلام کردهاند که حکم اعدام را دوباره اجرا خواهند کرد. مسئلهای که موجب اعتراض برخی از حقوقدانان کشور شده است. آنها میگویند که حکم یک بار اجرا شده و مرگ علیرضا توسط پزشک حاضر در محل تایید شده، بنابراین نباید حکمی که یک بار اجرا شده را دوباره اجرا کرد. اما مقامهای قضائی ایران دیدگاه دیگری دارند و میگویند حکم علیرضا مرگ است و چون جان او در پی اجرای حکم ستانده نشده، پس از بهبودی باید مجددا به دار آویخته شود.
این مسئله به حدی بازتاب یافته که سازمان عفو بینالملل که از سازمانهای جهانی مدافع حقوق بشر است به آن اعتراض کرده و خواهان عدم اجرای مجدد حکم اعدام این مرد شده است. در همین رابطه نظر دکتر عبدالکریم لاهیجی، حقوقدان و فعال حقوق بشر را در مورد اجرای مجدد این حکم جویا شدیم.
{mp3}20131018_ExecutionirIran_AbdolkarimLahiji_IsmaeilJalilvand{/mp3}
منبع : رادیو زمانه