{gallery}/weekly.report/persepolis_01/{/gallery}
تخت جمشید یکی از مهمترین بناهای تاریخی ایران است. این بنا به علت بی‌توجهی مسوولین و همچنین بازدیدکنندگان خسارت‌های بسیاری دیده است.
تخت جمشید یا پارسه در شمال استان فارس در فاصله ۵۷ کیلومتری شیراز قرار دارد. پارسه یکی شهرهای باستانی ایران و پایتخت امپراتوری هخامنشیان بود. در نخستین روز سال نو گروه‌های زیادی از کشورهای گوناگون، هدایای خود را در این محل به شاه پیشکش می‌کردند.
بر اساس یافته‌های تاریخی اسکندر مقدونی سردار یونانی در ۳۳۰ پیش از میلاد، به ایران حمله کرد و تخت جمشید را آتش زد. این مکان از سال ۱۹۷۹ یکی از آثار ثبت شده ایران در میراث جهانی یونسکو است. خبرگزاری مهر ایران در سال ۱۳۹۰ گزارش داد که رطوبت تخت جمشید را در معرض خطر جدی قرار داده است. بر این اساس گل‌سنگ‌ها نیز در تخت جمشید روند رو به رشدی داشته‌اند و در این بین نقش آلوده کننده‌های هوا نیز در فساد تدریجی و اضمحلال سنگ‌های تاریخی تخت جمشید چشمگیر است. بی‌توجهی و عدم رسیدگی مسوولین و نیز سرقت و فرسایش‌های طبیعی از جمله سرما و گرما و نداشتن حفاظ سرپوشیده بنای تاریخی تخت جمشید از دیگر عوامل تهدیدکننده این بنا محسوب می‌شوند.
همچنین برخی مرمت‌های غیر اصولی و نفوذ رطوبت در عمق سنگها در بخشهای مختلف صدماتی را متوجه این مجموعه ارزشمند تاریخی کرده است. برخی از بازدید کنندگان بر روی آثار به جا مانده نام، تاریخ و یا جملاتی به یادگار نوشته‌اند که بسیاری از آنها قابل ترمیم نیست. تصاویر زیادی را می‌توان در فضای مجازی یافت که بازدید کنندگان برای گرفتن عکس یادگاری بر روی مجسمه‌ها و سر ستون‌ها ایستاده‌اند. رفتاری که می‌تواند به مرور خسارت‌های جبران ناپذیری به بقایای این بنا وارد کند. بناهای تاریخ توسط یادگارنویسی، گروه‌های فیلمبرداری و عکسبرداری که اصول ایمنی را رعایت نمی‌کنند، تماس بازدیدکنندگان با آثار و لمس آنها و حفاری های غیرمجاز تهدید می‌شوند. کارشناسان میراث فرهنگی پدیده وندالیسم را به عنوان یک واقعیت تلخ و در عین حال گریزناپذیر در جوامع، مجموعه‌های تاریخی و فرهنگی می‌دانند که اجرای راه‌کارهایی به منظور به حداقل رساندن تاثیرات آن در مجموعه‌های تاریخی ضرورت دارد.
وندالیسم به معنای تخریب عمدی اشیای و آثار فرهنگی با ارزش یا اموال عمومی است. این پدیده به عنوان یک ناهنجاری اجتماعی شناخته می‌شود. ریشه لغوی این واژه از عنوان قوم “وندال” گرفته شده که در اروپای قرن پنجم میلادی می‌زیستند. این قوم پس از حمله به دیگر اقوام همه اشیا قابل حمل را غارت و اشیا و آثار غیرقابل حمل را از بین می‌بردند. به گفته‌ی فعالان میراث فرهنگی بر اثر بی دقتی مسوولان همیشه در فصل ریزش باران بیشتر قسمت‌های تخت جمشید دچار آب گرفتگی می‌شود و بر اثر این ریزش باران و همچنین خاصیت مویینگی سنگ، رطوبت خیلی زود در همه قسمت‌های سنگ نفوذ کرده و سرعت تخریب سنگ را تسریع می‌کند.
همچنین خبرگزاری‌های ایران اسفندماه سال ۱۳۹۰ گزارش کردند که در مجموعه تاریخی پاسارگاد، پایه ستون‌های باقیمانده از کاخ اختصاصی کوروش به دلیل نفوذ آب باران به داخل این ستون‌های شکسته و نیز یخ بستن و شکسته شدن سنگها در معرض نابودی است. در شمال شرقی پاسارگاد، بقایای کاخی واقع شده است که مختصات یک بنای مسکونی را دارد به همین دلیل به “کاخ نشیمن” یا ” کاخ اختصاصی” شهرت دارد. مجموعه میراث جهانی پاسارگاد مجموعه‌ای از سازه‌های باستانی برجای‌مانده از دوران هخامنشی است که در شهرستان پاسارگاد در استان فارس جای گرفته‌است.
منبع : دویچه وله
