در حالی میراث فرهنگی از تعامل با جهاد کشاورزی و توقف احداث سد هنزاف سخن می گویند که این پروژه در محوطه مربوط به هزاره سوم قبل از میلاد به دلیل کمبود اعتبار متوقف شده و به زودی احداث سد آغاز می شود.
به گزارش خبرنگار مهر، پیگیریهای خبرگزاری مهر طی هفته های گذشته در نهایت اثبات کرد که در محوطه دریاچه سد هنزاف در شهرستان بافت در استان کرمان یکی از کهن ترین محوطه های تاریخی خاورمیانه قرار گرفته است.
قدمت محوطه تاریخی هنزاف به هزاره سوم قبل از میلاد می رسد و ادامه عملیات سد سازی در این محوطه می تواند آثار بجای مانده از یک تمدن کهن که هم عصر با تمدن کهن “ارت” یا دقیانوس را برای همیشه به زیر آب ببرد.
طبق قانون باید از فعالیت عمرانی در محوطه تاریخی هنزاف جلوگیری شود
هر چند پس از پیگیریهای مستمر مهر در ابتدا سخن از گمانه زنی و احتمالات می رفت اما پس از اعزام گروههای باستانشناسی هم اکنون مسلم شده است که این منطقه تاریخی است و باید طبق قوانین موجود هر چه سریعتر جلوی کار در این محوطه تاریخی گرفته شود.
نکته قابل توجه اینکه طی روزهای اخیر زمزمه هایی به گوش می رسد که احتمال دارد محوطه مورد نظر در دریاچه سد قرار نداشته باشد و به این ترتیب تعاملی برای آبگیری سد در چند متری محوطه باستانی انجام شود.
لزوم رعایت حریم محوطه تاریخی
گویا در اجرای این طرح فراموش شده است که هر محوطه تاریخی حریمی دارد که در این حریم هر گونه فعالیتی که منجر به آسیب رساندن به محوطه باستانی شود ممنوع است چه برسد به اینکه در یاچه ای با ذخیره یک میلیون مترمکعب آب در آن احداث شود.
اجرای این طرح در حالیکه هنوز محدوده تاریخی هنزاف مشخص نشده است و احتمال وجود تپه هایی همچون کنار صندل که حاوی تاریخ و هویت مردمان منطقه است وجود دارد.
نکته دیگر اینکه این تمدن در حاشیه رودخانه قرار گرفته است و این یکی از نشانه های وجود یک محوطه باستانی است زیرا در گذشته اکثر شهرها و مراکز جمعیتی در حاشیه رودخانه ها شکل می گرفته است که مصداق آن را می توان در محوطه تاریخی کنار صندل دید.
به گفته کارشناسان تمدن هنزاف می تواند از سرشاخه های تمدن ارت محسوب شود و به این ترتیب اهمیت حذف و نگهداری از این تمدن تاریخی افزایش می باید.
اعزام کارشناس ناظر به محوطه تاریخی
معاون میراث فرهنگی استان کرمان در گفتگو با مهر وجود این محوطه تاریخی را تائید کرد و ابراز امیدواری کرد که به زودی محدوده این منطقه باستانی تعیین شود.
محسن موحدی افزود: طبق گزارشها تعدادی شی عتیقه که از ارزش تاریخی بسیار بالایی برخوردارند در این منطقه کشف شده است که سفالی، فلزی و سنگی هستند و از لحاظ قدمت هم عصر با تمدن جیرفت است.
وی ادامه داد: محدوده تاریخی باید در اسرع وقت کاووش شود و محدوده تاریخی نیز مشخص خواهد شد.
موحدی افزود: هیچ مجوزی در خصوص ساخت این سد از سوی میراث فرهنگی صادر نشده است اما هم اکنون با تعاملی که وجود دارد کار ساخت سد متوقف شده است و طی روزهای آینده یک ناظر نیز به منطقه اعزام می شود.
وی گفت: مشخص نیست که تمام بخشهایی که باید آبگیری شود محوطه تاریخی است و باید در این زمینه بررسیهای بیشتری انجام شود.
لزوم آغاز کاوشهای اضطراری
وی همچنین در اظهار نظر دیگری گفت: کاوشهای اضطراری از سوی این اداره کل در منطقه باستانی هنزاف بافت انجام می‌شود.
وی اظهارداشت: برنامه‌ریزی برای انجام کاوشهای اضطراری از سوی این اداره کل در منطقه باستانی هنزاف بافت صورت گرفته است.
وی با اشاره به اینکه انجام هرگونه کاوش و گمانه‌زنی در محوطه‌های باستانی منوط به ارائه طرح پژوهشی و دریافت مجوز از پژوهشکده باستانشناسی است، ابراز داشت: مقدمات انجام این کار در محوطه باستانی هنزاف بافت انجام شده است.
موحدی با بیان اینکه انجام مراحل کسب مجوز در مدت زمان طولانی انجام می‌شود، تصریح کرد: با توجه به اضطرار موضوع هنزاف، طی روزهای آینده مجوزهای لازم صادر و انجام کاوش اضطراری آغاز می‌شود.
موحدی بیان داشت: با توجه به اینکه کاوش اضطراری در منطقه هنزاف بافت جزو پروژه‌های پیشنهادی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در سال جاری نبوده است، ردیف اعتباری برای هزینه‌های انجام این طرح پیش‌بینی نشده است.
عملیات کاوش در هنزاف نیاز به تامین اعتبار دارد
وی با تاکید بر اینکه آغاز عملیات کاوش اضطراری در منطقه هنزاف بافت منوط به تامین اعتبار لازم است، اذعان داشت: بر اساس تفاهم اداره کل میراث و جهاد کشاورزی بخشی از هزینه‌های این کاوش باید توسط جهاد کشاورزی تامین شود.
موحدی با بیان اینکه تاکنون همکاری لازم از سوی جهاد کشاورزی صورت نگرفته است، گفت: پس از انجام کاوش اضطراری و گمانه‌زنی و تعیین قدمت و محدوده محوطه باستانی امکان ادامه و یا عدم فعالیت سدسازی در این منطقه مشخص می‌شود.
وی با اشاره به ضرورت اخذ استعلام در مورد انجام عملیات عمرانی از میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری افزود: تشخیص وجود منطقه باستانی در انحصار این سازمان است و اخذ هرگونه استعلام از دیگر نهادها جنبه قانونی ندارد.
موحدی تصریح کرد: سازمان جهاد کشاورزی استان کرمان با وجود اطلاع از ضرورت اخذ استعلام بدون انجام هماهنگی‌های لازم و طی مسیر اصولی و صحیح اقدام به آغاز عملیات سدسازی در هنزاف کرده است.
وی از برگزاری جلسات مشترک جهاد کشاورزی و کارشناسان باستانشناسی میراث فرهنگی کرمان خبر داد و عنوان کرد: در این نشست‌ها مقرر شد به منظور تسریع در اعلام قدمت منطقه باستانی هنزاف و آغاز کاوشهای اضطراری بخشی از هزینه استقرار تیم‌های کارشناسی و همچنین طرح احداث سد هنزاف به اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمان ارسال شود.
موحدی ابراز داشت: تا این لحظه اعتبار مذکور تامین نشده است و طرح سدسازی نیز با تاخیر بسیار به اداره کل میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری استان کرمان ارسال شده است.
بخشی از محوطه تاریخی هنزاف تخریب شده است
از سوی دیگر مدیر روابط عمومی و امور فرهنگی میراث فرهنگی کرمان از تخریب بخشی از محوطه تاریخی هنزاف بافت خبر داد.
محمد مهدی افضلی گفت: در زمان انجام عملیات احداث سد خاکی هنزاف بخشهایی از یک محوطه باستانی توسط پیمانکار اداره کل جهاد کشاورزی کرمان تخریب شده است.
وی تصریح کرد: در زمان انجام عملیات احداث سد خاکی هنزاف بافت بخشهایی از یک محوطه باستانی توسط پیمانکار اداره کل جهاد کشاورزی تخریب شده است.
وی افزود: با بررسیهای صورت گرفته توسط تیم باستانشناسی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمان مشخص شد که این تخریب‌ها توسط ماشین‌آلات سنگین به بخشهایی از یک محوطه باستانی در منطقه هنزاف بافت وارد شده است.
مدیر روابط عمومی و امور فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمان با اشاره به اینکه در حال حاضر عملیات سدسازی فقط در دو نقطه از منطقه باستانی هنزاف متوقف شده است، ابراز داشت: عملیات اجرایی سدسازی در دیگر نقاط دیگر همچنان ادامه دارد و تاکنون گزارش کتبی مبنی بر توقف کامل عملیات مذکور به اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمان ارسال نشده است.
وی با بیان اینکه در قانون بر الزام اخذ استعلام پیش از آغاز هرگونه عملیات عمرانی از میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تاکید شده است، گفت: اداره کل جهاد کشاوری استان کرمان با آگاهی از این موضوع اقدامی در این زمینه انجام نداده است.
افضلی از ضرورت انجام کاوش اضطراری در منطقه هنزاف بافت خبر داد و تصریح کرد: زمان دقیق آغاز این کاوش از سوی معاونت حفظ و احیا اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اعلام می‌شود.
وی هدف از انجام کاوش اضطراری در منطقه هنزاف بافت را بررسی بیشتر منطقه و تعیین قدمت دقیق این محوطه باستانی ذکر کرد.
وجود منطقه تاریخی قطعی نیست/ پس از تامین اعتبار کار ساخت سد آغاز می شود
عباس مولایی، رئیس جهاد کشاورزی استان کرمان نیز در خصوص وضعیت سد هنزاف گفت: در خصوص این پروژه استعلامی صورت نگرفته است زیرا تعداد پروژه هایی که توسط جهاد کشاورزی انجام می شود زیاد است اما در بسیاری موارد این استعلام انجام شده است.
وی افزود: اینکه گفته می شود محوطه دریاچه تاریخی است هنوز مشخص نیست تنها در حاشیه رودخانه تعدادی ظروف تاریخی پیدا شده است که شاید همه چیز تنها محدود به همین آثار باشد.
وی در پاسخ به این سوال که آیا طرح سد سازی متوقف شده است یا خیر گفت: طرح سد سازی متوقف شده است اما هیچ ارتباطی به این مسئله ندارد و دلیل توقف طرح تنها اتمام اعتبار است و پیمانکار به همین دلیل طرح را متوقف کرده است.
مولایی ادامه داد: به محض تامین مجدد اعتبار ساخت سد در سال جاری کار احداث سد شروع خواهد شد.
وی از آمادگی جهاد کشاورزی برای تعامل با میراث فرهنگی در خصوص حفظ این محوطه تاریخی خبر داد و گفت: اینکه ساخت سد متوقف شود و یا هر مورد دیگری روی دهد تنها به نتایج بررسیها م مذاکرات مربوط می شود
مولایی گفت: وقتی این اشیاء توسط پیمانکار پیدا شد بلافاصله موضوع را به نیروی انتظامی منطقه و میراث فرهنگی اطلاع دادیم.
وی یادآور شد که در استان کرمان هم اکنون ۵۰۰ پروژه شامل سد سازی، کانال کشی و بند خاکی در حال انجام است و در این پروژه مربوط به سد هنزاف بعید می دانیم که محوطه تاریخ در محدوده دریاچه وجود داشته باشد.
