برگردان: نگین هاشمی
پیام اخوان، پروفسور حقوق بین الملل و جزایی در دانشگاه مک- گیل مونترال است. او مشاور سازمان ملل در دادگاه های رسیدگی به جنایات جنگیِ یوگسلاوی، رواندا، کامبوج وتیمور شرقی بوده و هم اکنون در ارگان های دفاع از حقوق بشر فعال است.گفتگوی زیر توسط روزنامه فرانکفورتر روندشاو با ایشان انجام شده است.
آقای اخوان، چراشما اعتقاد دارید که مقامات جهانی و بین المللی نسبت به ایران مرتکب اشتباهات فراوانی شده اند؟
از زمان شروع جنبش سبز در تابستان گذشته، وضعیت حقوق بشر در ایران به طرز بسیار دردناکی وخیم تر شده است. این قیام به مثابه ی یک سونامی دموکراسی بود که به رژیم صدمه وارد کرد و حالا او در برابر این صدمات با اعدام و شکنجه جواب می دهد. هیات های بین المللی باید با تحریم های هدفمند علیه مسوولینِ این حرکاتِ خشونت آمیز وارد عمل بشوند.
خوب تحریم ها که وضع شده اند…
ولی تنها علیه پرونده ی اتمی. سازمان ملل تنها محدودیت سفر و انسداد حساب های بانکی کسانی که درگیر قضیه ی اتمی ایران هستند را وضع کرده است اما در عمل هیچ تحریمی علیه کسانی که متجاوز به حقوق انسانی هستند، در نظر گرفته نشده است.
چه کسانی باید شروع به فعالیت کنند؟
خوب قبل از همه آلمان واتحادیه ی اروپا که تا به حال به جهت منافع اقتصادی این کار را به تعویق انداخته اند. آلمان بعد از امارات، بزرگترین شریک اقتصادی ایران است و کل اتحادیه ی اروپا، اولین شریک اقتصادی دولت تهران است! بدین لحاظ موقعیت های فوق العادهای برای تحت فشار قراردادن ایران وجود دارد. اما متاسفانه تا به حال هیچ اتفاقی نیفتاده است. باراک اوباما چندی قبل تحریم هایی علیه هشت مقام ایرانی به اجرا درآورد ، ازجمله مسدود کردن حساب های بانکی، که حرکت کاملاٌ درستی بود.
چرا شما اطمینان دارید که تحریم هایی از این نوع ، کارساز خواهد بود؟
رسوایی میکونوس در سال ١٩٩٢را در نظر بگیرید که چهار فعال ایرانی در برلین به قتل رسیدند. تا آن زمان ٣٠٠ ایرانی ساکن اروپا کشته شده بودند بدون این که هیج وقت پرونده ای وجود داشته باشد. عاملین میکونوس سال ١٩٩٧ محاکمه شدند. قاضی در ابتدا به دردست داشتن رهبری و مقامات ایرانی در ماجرا اشاره کرد و بعد یک باره قضیه ی قتل را به کل کنار گذاشت!
شما پروژه ای را پایه گذاری کردید که خواستار افزایش اعمال فشار است:" مرکز ثبت اسناد حقوق بشرِ ایران". این پروژه چطور عمل می کند؟
الهام بخش من برای این پروژه، تجربه ام به عنوان شاکی در پرونده ی یوگسلاوی در دادگاه دن هاگ (لاهه) بود. در جریان یوگسلاوی این تجربه به دست آمد که ثبات منطقه مادامی که مسوولان قتل عام های دسته جمعی بر سر قدرت هستند، امکان پذیر نیست. این مساله در مورد ایران هم صادق است. مرکز ثبت اسناد، عملکردی شبیه دادگاه نورنبرگ بعد از جنگ جهانی دوم یا کمیته ی حقیقت یاب در آفریقای جنوبی دارد. باید به ملت ها نشان داده شود که چه جنایاتی رخ داده است. تنها از این راه است که ندای عدالت خواهی بلند خواهد شد.
کار شما دقیقاً چیست؟
ما با حقوقدان های جزایی، وکلای حقوق بشر وکارشناسان دادگاه های بین المللی همکاری داریم. گفته های شاهدان عینی، گزارش های قربانیان ودفترچه خاطرات محکومین به اعدام را جمع آوری و سند برداری می کنیم. تا به حال به همین روش حدود ۵٠٠٠ مورد از اعدام های دسته جمعی زندانیان گروه های چپ در سال ١٩٨٨را مکتوب کردیم، فتوای خمینی را که دستورقتل عام را صادر کرده بود و همین طور اسنادی از دادگاه های دسته جمعی دو یا سه دقیقه ای محکومین در ایران را به ثبت رسانده ایم. نتیجه ی این تحقیقات به صورت گزارشی در می آید که از طریق اینترنت یا تلویزیون های ماهواره ای مثل بی. بی. سی در ایران پخش می شود. پیام ما به رژیم این است: حتی اگر بیست سال هم از این جنایات بگذرد، اما باز هم فراموش نخواهد شد و بدانید که باید بابت این اعمال جواب گو باشید.
اما کوهی از اسناد و مدارک، دلیلی بر شروع یک پروسه ی حقوقی نیست.
ولی ما می توانیم حرکتی سیاسی را شروع کنیم. اولین قدم، ثبت اسناد است. مسلماً قراردادن اسم افراد آلوده به جنایت در یک لیست سیاه توسط اتحادیه ی اروپا وآلمان هم کمک خواهد کرد. حداقل نتیجه ای که خواهد داد این است که آن ها دیگر امکان ادامه ی فعالیت هایشان را در اینجا نخواهند داشت!
س: مگر چنین چیزی اتفاق می افتد؟!
ج: بی تردید. مصطفی پورمحمدی که در سال ٢٠٠۶ به عنوان وزیر کشور اولین دولت احمدی نژاد به اروپا وآلمان سفر کرد در سال ١٣۶٧ (هجری) معاون وزیر اطلاعات بود و جزیی از عاملین کشتارهای جمعی. چطور چنین شخصی اجازه سفر به اروپا دارد؟! آلمان باید روابطش را با ایران مورد سنجش و بررسی قرار دهد. بعد از نا آرامی های انتخاباتی هم این شرکت زیمنس- نوکیا بود که به ایران تکنولوژی استراق سمع فروخت.
از فرانکفورتر روندشاو ، ۲۳ ژانویه ۲۰۱۱
http://www.youtube.com/watch?v=bZDCaLulk۴g
جامعه رنگین کمان
