احمد عبدالحسینیان
انقلاب اسلامی که در سال ۱۳۵۷ به پیروزی رسید، سبب تعبیه احکام فقهی کیش اسلام در قوانین کشوری شد. در قانون اساسی (۱۳۵۸) ادیان به رسمیت شناخته شده از منظر فقه اسلامی مشخص گردید. و تنها «زرتشتیان»، «کلیمیان» و «مسیحیان» پس از رخداد ۲۲ بهمن در ایران بعنوان اقلیتهای دینی شناخته شدند.
جامعه منداییان که پیروان یحیی پیامبر و ساکنان دو هزار ساله نواحی جنوب غربی ایران بزرگ هستند، در شمار جوامع دینی رسمی کشور و در فهرست اقلیتهای شناخته شده قانون اساسی قرار داده نشدند. در جریان اصلاحات قانون اساسی (۱۳۶۸) نیز تغییری در فهرست یاد شده به عمل نیامد.
آنچه گذشت، پیامدهای سختی برای منداییان بهمراه داشته و طی سه دهه گذشته زندگی این فرزندان گرانمایه و ارزشمند ایران زمین را دچار مشکلات بسیاری – که ریشه در نفی حقوق شهروندی ایشان دارد – گردانده و موجب رانده شدن آنان به حاشیههای غیر رسمی اجتماعی شده است.
از اینرو منداییان برای بدست آوردن مشاغل دولتی، آموزش و نیز برگزاری مناسک آیینی خویش با گرفتاریها و دشواریهای زیادی روبرو شده اند. جامعه ارجمند منداییان ایران چون تاکنون که بیش از سی سال از انقلاب میگذرد، در شمار ادیان رسمی کشور قرار نگرفته اند، از حقوق قانونی اقلیتهای دینی که در قانون اساسی تصریح شده، محروم میباشند. از جمله مهمترین و برجستهترین این حقوق، حق خواندن دروس دینی مندایی در آموزشگاهها به جای درس تعلیمات دینی اسلام است که سبب شده کودکان و نوجوانان مندایی با فرهنگ آیینی و زبان مندایی آشنایی شایستهای پیدا نکنند. منداییان حتی از حق داشتن یک نماینده در مجلس شورا (پارلمان) نیز برخوردار نیستند.
آنچه آمد، تنها گوشه کوچکی از محرومیتها و مشکلات آنان است. در طول سالهای گــذشته، حس «مورد تبعیـــــــض قرار گرفتن»، «شهروند درجه دوم بودن» و «طردشدگی اجتماعی» موجب مهاجرت شمار بسیاری از منداییان گرامی که «قوم از یاد رفته » نام گرفته اند، به خارج از کشور شده است. باید برای اعاده حقوق اساسی این باشندگان مهرگستر و هنر آفرین گستره ایران فرهنگی بکوشیم و نیز در برابر اندیشه به داوری نشستهء جهانیان سرافکنده و شرمسار نباشیم.
در پایان بر این باورم که ایران فردا، ارج گذار تلاشهای خستگی ناپذی «گنزورا جبار طاوسی» -بزرگ پیشواری دینی منداییان جهان۰ در پاسداری و نگهبانی از میراث کهنسال و گرانپایه فرهنگ و هنر مندایی خواهد بود.
* صائبین، مغتسله، یحیویون یا صبیها
