با تبریک آغاز سال نوی ۲۰۱۷!
با روزافزون شدن اقتصادهای جهانی، این نگرانی را در میان کشورها ایجاد کرده که حوادثی که در کشورهای دیگر رخ میدهد اثرات ناگواری بر اقتصاد کشورشان ممکن است بههمراه داشته باشد. هفت سال پس از بحران بزرگ اقتصادی آمریکا که دنیا را تحت تاثیر خود قرار داد، هنوز هم شاهد شوکهای ویرانگری در نقاط مختلف دنیا هستیم، شوکهایی که اثرات آن در سایر کشورها نیز حس میشود. بر این اساس، سال ۲۰۱۶ نیز از این قاعده مستثنی نبود. در این سال اتفاقات بد زیادی رخ داد که در زیر بهبرخی از مهمترین آنها اشاره خواهد شد.
سال نوی میلادی ۲۰۱۷ در برخی کشورهای جهان آغاز شد. میلیونها نفر در منطقه مختلف حهان سال نوی میلادی را جشن گرفتند. در سال ۲۰۱۶ نیز جهان شاهد آوارگی دهها میلیون انسان بهویژه ناشی از درگیریهای مسلحانه بود. آمار رسمی سازمان ملل در مورد تعداد پناهجویان در حال حاضر ۶۰ میلیون نفر است. در سالی که گذشت، سیاست زودگذر لبخند برخی سیاستمداران اروپایی بهروی پناهجویان در سال ۲۰۱۶ جای خود را بهبستن مرزها و مستحکمتر کردن دژ دنیای غرب داد. هزاران پناهجو در سال ۲۰۱۶ در آبهای مدیترانه غرق شدند. قوانین و مقررات پناهندگی تقریبا در همه کشورهای اروپایی سختگیرانهتر شد. مرزهای بیرونی اروپا در این سال شاهد فجایع انسانی بسیار بود.
سال ۲۰۱۶، جنگ داخلی سوریه که در سال ۲۰۱۱ آغاز شد بهاوج خشونت رسید و تعداد کشتهشدگان به بیش از نیم میلیون نفر رسید و تقریبا نیمی از جمعیت سوریه هم آواره شدند. حکومت سوریه اوایل ماه دسامبر مناطق شرقی حلب که تحت تصرف شورشیان بود را بهکنترل خود درآورد و دراینمیان بسیاری از غیرنظامیان هم در کنار شبهنظامیان کشته شدند.
پاسخ دولتهای غربی بهاین فجایع، نظامی و امنیتی کردن سیاست خود در قبال پناهجویان است. امسال ناتو اعلام کرد علیه پناهجویان وارد عمل میشود، البته تحت عنوان اقدام علیه قاچاقچیان انسان، تا وجدانهای لیبرال زیاد دچار عذاب نشود.
سالی که گذشت تهدید، زندان، شکنجه، اعدام و سرکوبهای وحشیانه در ایران شدت گرفت بهطوری که در اثر بیکاری، فقر و فلاکت اقتصادی، آسیبهای اجتماعی اوج گرفته و بار دیگر تروریسم حکومت اسلامی فعالتر شده است.
حکومتهای ایران، ترکیه، روسیه، چین، عربستان سعودی، آمریکا، اتحادیه اروپا و… چه در همکاری با همدیگر و چه رقابت با همدیگر، بحرانهای خاورمیانه را گسترش دادند و از جمله جنگ داخلی یمن و ائتلاف عربی علیه حوثیها در این کشور بهرهبری عربستان آغاز شد و عملا جنگهای نیابتی را از عمق بهسطح آورد.
انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و انتخاب ترامپ، یکی از مهمترین تحولات نه تنها جامعه آمریکا، بلکه جامعه جهانی در سال گذشته بوده است. زیرا نتایج انتخابات آمریکا بیش از همه فاشیستها و محافظهکاران را بهوجد آورده و جبههشان را قویتر کرده است.
تاثیر نتایج انتخابات آمریکا در ایران نیز نگرانیهایی را هم برای حاکمیت بهویژه بر سر بههم خوردن احتمالی توافق برجام و هم مردم را در پی داشته است. از جمله تعدادی از ایرانیان لیبرال ساکن آمریکا(فعال حقوق بشر، جامعهشناس و…؟!) با نوشتن نامهای سرگشاده به ترامپ درخواست کردهاند تا مجددا تحریم اقتصادی ایران را برقرار کند. تحریمی که در این نزدیک بهیک دهه و نیم گذشته، دودش بر چشم مردم عادی رفته و فقر و بیکاری دامن اکثر خانوادههای ایرانی را گرفته و در حاکمیت نیز راه را برای هرگونه دزدی و اختلاس و رانتخواری باز کرده است. بنابراین، هیچ شهروند ایرانی آزادیخواه، انساندوست، ضدجنگ و ضداستثمار نه تنها بهدنبال سیاستهای غیرانسانی آمریکا، چین، عربستان، روسیه، اتحادیه اروپا و هیچ دولتی نمیافتد بلکه برعکس، با تقویت جنبشهای اجتماعی ایران، راه را برای سرنگونی کلیت حکومت جهل و جنایت و ترور اسلامی هموار میسازد.
سال 2016، سال «برکسیت» بود، سال رایگیری بریتانیا برای خروج از اتحادیه اروپا. اما خروج در 2016 بهاین رخداد محدود نبود، از جوانب مختلفی سال 20166 سال تصویرهای هولناک جنگ، ترور، گردنزدن، فرار و از طرف دیگر فروکش همدردی با رنجدیدگان و فراریان تصویرهای اصلی بودند. چرخشهای سیاسی در قطبهای جهانی به نفع جریانهایی بود که بهناسیونالیسم و فاشیسم و خارجیستیزی دامن میزنند و تلاش میکنند دستاوردهای مبارزات سیاسی – اجتماعی دهههای اخیر بیش از پیش از بین ببرند و شکافهای طبقاتی عمیقتر شود، آنهم در حالی که عوامفریبی و ثروتاندوزی و استثمار شدید نیروی کار و سرکوب مخالفین، فضای عمومی غالب بر جوامع جهانی است.
2016، سال پرحادثهای با تداوم جنگ در سوریه، عراق، افغانستان، لیبی، ترکیه، یمن و… تنش در منطقه خاورمیانه بوده است. کودتای نافرجام در ترکیه و پیامدهای آن، انتخابات آمریکا که پیروزی پدیده ترامپ را در پی آورد و نیز تروریسم…
تصاویر تکاندهندهای در سال 2016، تصاویر راهپیماییهای طولانی آوارگان بین کشورهای اروپایی، عکس از صحنههای ترور در نیس، بغداد، استانبول، برلین، عکسهای جنگ در حلب و موصل، عکسهای جنگ در یمن، شوهای انتخاباتی در آمریکا و اعدامهای خیابانی در ایران و…
با این مقدمه، در زیر برای بازنگری وقایع مهم سال سال 2016، از هر یک از بخشهای اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، حقوقی، علمی، زنان، محیط زیست، جنگ، دانش و اندیشه و… برگزیدهام که از نظر من بهصورت نمونه وار فضای سال 2016 را بازتاب میدهند.
***
«پرندگان بهشتی و بچه شیرهای خلافت اسلامی»
شاید یکی از وقایع تکاندهنده و جدید سال 2016، بهکارگیری کودکان در عملیاتهای انتحاری توسط دولت اسلامی(داعش) بوده است. یک منبع محلی در استان نینوا اعلام کرد: «گروه داعش چهارشنبه 14 دسامبر، یک دختر بچه شش ساله از(گروه موسوم بهگردان زنانه خنسا) را وادار کرد خود را در میان آوارگان در کرانه چپ این استان منفجر کند.
او بهشبکه السومریه گفت: این آوارگان در حال حرکت بهسمت یکی از مناطقی بودند که توسط نیروهای مبارزه با تروریسم از اشغال داعش آزاد شده است».
این منبع آگاه که نخواست نامش فاش شود افزود: «در این انفجار بهکسی آسیبی نرسید».
وی خاطرنشان کرد که گروه تروریستی داعش اکنون بهنسل پنجم این گروه یعنی کودکان روی آورده و اسم پرندگان بهشتی و بچه شیرهای خلافت اسلامی را بر آنها گذاشته است.
گفتنی است این نسل از تروریستها برای دستگاههای امنیتی عراق ناشناخته هستند.
*همچنین بهتازگی نیز در اینترنت، فیلمی از یک پدر و مادر در سوریه منتشر شده است که دو دختربچه خود را برای انفجار انتحاری آماده میکنند. بهگزارش دیلی میل، در هفته گذشته برای نخستینبار در دمشق یک دختر بچه 7 ساله خود را در یک مرکز پلیس منفجر کرد. حالا فیلمی منتشر شده که نشان میدهد پدر و مادرش در حال آمادهسازی او و خواهرش برای انفجار بودهاند.
این فیلم نشان میدهد که مادر این دو دختر بچه بهنام «ام نمر» دو دخترش یعنی فاطمه 8 ساله و اسلام 7 ساله را قبل از رفتن بهسمت انفجار انتحاری در آغوش میگیرد و با آنها خداحافظی میکند.
در بخش دیگری از این فیلم، هم پدر دو دختر با آنها صحبت میکند و درباره دلایل اقدام آنها برای انفجار انتحاری صحبت میکند.
مادر دو دختر درباره فرستادن فرزندانش بهانفجار انتحاری میگوید: «جهاد برای همه الزامی است».
سازمان دیدهبان حقوق بشر سوریه، گفته است که پدر این دو دختر در سابق عضو القاعده بود.(البته پرچم القاعقده و النصره در پشت سر پدر هنوز برافراشته است).
این پدر بهدخترانش میگوید که باید کفار را بکشند قبل از اینکه کفار آنها را بهقتل برسانند و بهآنها تجاوز کنند…
این فیلم مشخص میکند دختر 7 سالهای که هفته قبل در دمشق خود را در یک مرکز پلیس منفجر کرد «اسلام» نام دارد و همان دختر کم سنتر این فیلم است. دختری که سخنان پدرش را با هیجان تکرار میکند بدون اینکه بداند او در مسیر خودکشی است.
هنوز سرنوشت خواهر بزرگتر یعنی فاطمه مشخص نیست. برخی منابع میگویند احتمالا او ترسیده و از انجام انفجار انتحاری عقبنشینی کرده است. ترس و نگرانی در چهره و صحبت کردن فاطمه کاملا مشخص است.
منابعی در سوریه روز دوشنبه 26 دسامبر گزارش دادند که «عبدالرحمان شداد» معروف به «ابو نمر السوری» که 20 روز پیش با بستن کمربند انفجاری به دختربچه 9 سالهاش، او را برای انجام عملیات انتحاری در دمشق فرستاده بود، در منطقه تشرین در حومه پایتخت سوریه کشته شده است.
در جزئیات این خبر آمده که عبدالرحمان شداد پس از خروج از منزلش در منطقه تشرین واقع در حومه دمشق میان دو منطقه برزه و القابون در پی شلیک افراد ناشناس کشته شده است.
نیجریه
21 دختری که گروه اسلامی بوکوحرام اکتبر گذشته آزاد کرده بود کریسمس را در کنار خانوادههایشان گذراندند. این اولینبار پس از ربوده شدن دختران در آوریل 2014، از مدرسهای در چیبوک است که آنها بهخانههایشان باز میگردند.
این دخترها در اکتبر گذشته و بهدنبال توافق دولت سوییس و کمیته بینالمللی صلیب سرخ با بوکوحرام آزاد شدند. از آن زمان تا کنون دولت نیجریه این 21 دختر را برای انجام تحقیقات در محلی مخفی نگه داشته بود.
اسابه گونی، یکی از دختران که 22 سال دارد در گفتوگو با خبرگزاری رویترز بازگشتش بهخانه را «معجزه» دانست. او که به مادرش کمک میکرد تا برای مراسم کریسمس آماده شود، گفت: «اصلا معلوم نبود که دوباره بتوانم بهخانه برگردم و امیدم را از دست داده بودم».
از 276 دانشآموز دختری که دو سال پیش از مدرسهای در چیبوک، شهری در شمال شرقی نیجریه، ربوده شدند، هنوز سرنوشت 197 نفر مشخص نیست و مذاکره برای آزاد کردن آنها ادامه دارد.
بسیاری از این دختران مسیحی بودند اما بوکوحرام آنها را مجبور کرد تا به اسلام بگروند و با آدمربایان ازدواج کنند.
خانم گونی گفت که برخی از دختران به دلیل امتناع از ازدواج شلاق خوردند اما صرفهنظر از این موضوع، با آنها خوب رفتار میشد. وضعیت تغذیه این دختران نیز تا این اواخر که با کمبود مواد غذایی روبهرو شدند، خوب بوده است.
پس از توافق اکتبر، ربایندگان بهدختران گفتند کسانی که میخواهند آزاد شوند بهصف بایستند. خانم گونی در آن زمان مریض بود و توان این که بههمراه سایرین در صف قرار بگیرد را نداشت. اما او خیلی زود متوجه شد که جزو دختران خوش شانسی است که آزاد خواهند شد: «وقتی فهمیدم اسمم در فهرست آزاد شدگان است، متعجب شدم».
اما لذت شنیدن خبر آزادی پس از این که متوجه شد نام دختر عمویش مارگریت، که از بچگی باهم بزرگ شده بودند، در فهرست آزاد شدگان نیست، تا حدی رنگ باخت.
مصاحبه با خانم گونی در شهر شمالی یولا انجام شد. در زمان مصاحبه او کنار پدر، نامادری، پنج خواهر و برادر و شماری از همسایگانش بود.
خانم گونی گفت: «وقتی آنجا را ترک میکردیم، تعدادی از دخترها شروع به گریه کردند اما افراد بوکوحرام به آنها تسلی دادند و گفتند که نوبت رفتن به خانه به آنها هم میرسد».
گروه بوکوحرام در کشور نیجریه مستقر است اما در آنجا، نیروهایی از دیگر کشورهای آفریقایی، از جمله نیجر هم حضور دارند.
بوکوحرام در طول هفت سال اخیر هزاران نفر را ربوده و فعالیتهای جنگطلبانه آنها دستکم 30 هزار کشته و بیش از یک میلیون آواره بر جای گذاشته است. این گروه کنترل بخشهای وسیعی از شمال شرق نیجریه را در دست دارد.
کلاهسفیدهای سوریه
* وضعیت بحرانی پناهجویان در سال 2016 تغییری نیافت. یونیسف میگوید در میان میلیونها آواره و بیخانمان، 50میلیون کودک وجود دارد. تلاشها برای متعهد کردن دولتها بهاسکان دادن پناهجویان و کمک بهآنها چندان بهنتیجه نرسید.
زنان
سال 2016 در حالی بهپایان میرسد که هزاران زن و کودک سوری با خطر مرگ و عواقب آوارگی مواجهاند و خشونت جنسیتی در شکلها و سطوح مختلف ادامه دارد.
سال 2016، برای زنان سال مبارزه با خشونت بود؛ همچون تمام سالهای دیگر این قرن و پیش از آن. زنان در جنگ، در عرصه سیاست و اجتماع، در خانه و خلوت، با مظاهر مختلف خشونت جنگیدهاند و توفیقشان نسبت به حجم خشونت جهان کمتر بوده است. سال 2016 سال «نه» به خشونت بود و…
* ایران در جدول جهانی شکاف جنسیتی در رتبه 139 قرار دارد. تنها 5 کشور وضعیتی بدتر از ایران دارند و ایسلند، فنلاندو نروژ و سوئد در صدر این جدول قرار گرفتهاند.
* ریاست جمهوری ترامپ میتواند باعث بهعقب برگشتن سالها پیشرفت در حقوق زنان و سرکوب نهادهایی باشد که برای رسیدن به برابری جنسیتی تلاش کردهاند.
* از زمان تلاش برای شبه کودتا در روز جمعه 15 ژوئن، صدای زنان از صحنه سیاسی ترکیه غایب مانده است. برخی از گروههای زنان میگویند که بهشکل خاص هدف قرار گرفتهاند. برخی میگویند که آزار جنسی در خیابان به دنبال آن بیشتر شده است،
* یک جنبش اعتراضی در عربستان، به دنبال پایان بخشیدن به قانونی است که سفر، ازدواج و بسیاری از امور دیگر زنان سعودی را منوط به اجازه مردان میکند.
* بزرگترین نظرسنجی در مورد تجربه زندگی تراجنسیتیها در آمریکا نشان میدهد که بیشتر تراجنسیها، میانجنسیها و یا کسانی که با هویت جنسیتی غیر منطبق بر دوگانه زن و مرد زندگی میکنند، زیر خط فقر هستند، سه برابر جمعیت دگرجنسگراها احتمال دارد که بیکار باشند و 30 درصد هم در یک مقطع از زندگی بیخانمان بودهاند.
* سازمان ملل ریی بهتشکیل سازمانی وابسته بهاین نهاد داد که متخصص دیدبانی نقض حقوق بر اساس گرایش جنسی یا هویت جنسیتی خواهد بود. قطعنامههای مشابه همیشه با مخالفت کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی (OIC)یا به تصویب نمیرسید و یا از دور رایگیری حذف میشدند. اعضای سازمان همکاری اسلامی معمولا با بیان حساسیتهای فرهنگی و مذهبی با قطعنامههای مربوط به دگرباشان جنسی مخالفت میکنند.
* از سال 1948 که سازمان بهداشت جهانی افراد تراجنسیتی را بیمار طبقهبندی کرده است. این مقاله به تاریخ این طبقهبندی و امید تراجنسیتیها به خروج از لیست بیماریها در سال 2017 میپردازد. در سال 1990، زمانی که سازمان بهداشت جهانی، گرایش جنسی به همجنس را از ویرایش دهم لیست «طبقهبندی بینالمللی بیماریها» یا ICD-10 خارج کرد، 17 سال بود که انجمن روانپزشکی آمریکا این کار را انجام داده بود. در مورد حقوق تراجنسیتیها برای بیمار نبودن هم، انجمن روانپزشکی آمریکا پیشروتر از سازمان بهداشت جهانی عمل کرده است.
پناهندگان
سازمان ملل متحد روز جمعه 23 دسامبر 2016 اعلام کرد بیش از 5000 مهاجر از ابتدای سال 2016 در دریای مدیترانه در تلاش برای رسیدن به سواحل اروپا جان خود را از دست دادند.
ویلیام اسپیندلرWilliam Spindler ، سخنگوی کمیساریای عالی آوارگان سازمان ملل متحد در کنفرانسی خبری اعلام کرد: «ما بیم داریم که حدود 100 نفر پنجشنبه 22 دسامبر، در دریای مدیترانه غرق شده باشند».
بهگزارش خبرگزاری ها از ژنو، وی افزود: «با حوادث مصیب بار اخیر شمار افرادی که امسال جان باختند به بیش از 5000 نفر رسید در حالی که سال گذشته این رقم 3771 نفر بود».
در حالی که امسال شمار افرادی که از دریای مدیترانه عبور کردند بهشدت کاهش یافت.(طبق آمار سازمان بین المللی مهاجرت حدود 360 هزار) این آمار سنگینترین تلفات بهحساب میآید.
* پس از مرگ یک پناهنده در یک اردوگاه پاپوا گینه نو، پناهجویان محبوس در آنجا دست بهشورش زدند و توانستند برای مدت کوتاهی پس از بیرونراندن نگهبانها، کنترل دو بخش اردوگاه را در دست بگیرند.
اردوگاههای پاپوآ گینهنو توسط دولت استرالیا اداره میشود و ساکنان آن اغلب از کشورهای خاورمیانه هستند
پلیس پاپوا گینه نو، یکشنبه 25 دسامبر از شورش پناهجویان و افتادن موقتی کنترل اردوگاه بهدست آنها در شب گذشته خبر داد. در پی بیماری و سپس مرگ یک پناهنده، دیگر پناهجویان یک اردوگاه این کشور جزیرهای فقیر دست بهشورش شبانه زدند. ساکنان «مرکز رسیدگی موقت بهپناهندگان در جزیره مانوس» در پی شورش، نگهبانها را بیرون ریختند اما کارمندان و نگهبانان دوباره بهسر کار خود بازگشتهاند.
این اردوگاه دولت استرالیا برای پناهجویانی است که از راه دریا برای رسیدن بهآن تلاش میکنند. از سال 2013 و تحت رهبری دولت محافظهکار ترنبول، پناهجویانی که در تلاش برای رسیدن به استرالیا هستند در مسیر حرکت خود با قایق به این کشور بازداشت شده و بهیکی از اردوگاهها در جزیره مانوس در پاپوا گینه نو و یا در نائورو فرستاده میشوند.
تاکنون گزارشهای متعددی درباره شرایط ناگوار و بهکارگیری خشونت علیه پناهجویان در این اردوگاهها منتشر شده است.
این بار شورش بر اثر بیتوجهی مقامها به بیماری یک پناهجو و در نهایت مرگ او رخ داد. بهگزارش مدافعان حقوق پناهجویان استرالیا، فیصل احمد، یک پناهجوی سودانی 27 ساله از ماهها پیش بیمار بود و بارها درخواست مراقبت پزشکی دادهبود اما این درخواست او رد شد. او هفته گذشته در اردوگاه جزیره مانوس نقش بر زمین میشود و چندروز بعد در بیمارستان جانش را از دست میدهد.
ایرانیان در حدود 20 درصد از جمعیت کل پناهجویان اردوگاههای استرالیا را تشکیل میدهند و بیش از چند هزار تن نیز در انتظار اخذ ویزا و کسب پناهندگی قانونی هستند. بسیاری از پناهندگان استرالیا خود را در شرایط دشوار با قایق به استرالیا رساندهاند. برخی از استرالیاییهای افراطی از لفظ تحقیرآمیز «قایقی» برای این دسته از پناهجویان استفاده میکنند.
* بهابتکار دولت آنگلا مرکل در آلمان که در سال 2015، حدود یک میلیون پناهجو را وارد این کشور شده بودند، در سال 2016 اتحادیه اروپا معاهدهای را با ترکیه امضاء کرد که طبق آن، ترکیه مبادی خروجی بهسمت اروپا را به روی پناهجویان بسته است. در مقابل، اتحادیه اروپا متعهد شده است سه میلیارد یورو برای نگهداری پناهجویان در اردوگاههای ترکیه به این کشور بپردازد. همچنین قرار است شماری از ساکنان اردوهای پناهندگی در ترکیه از طریق قانونی به اروپا منتقل شوند.
رای یکپارچه شورای امنیت به طرح روسیه و ترکیه درباره سوریه
شورای امنیت سازمان ملل به اتفاق آرا قطعنامهای را تصویب کرد که آتشبس در سوریه و مذاکره برای پایانبخشیدن به حدود 6۶ سال جنگ داخلی در این کشور مفاد آن هستند. طرح این قطعنامه بهابتکار روسیه و ترکیه تهیه شده بود.
شورای امنیت سازمان ملل در آخرین روز سال 2016(شنبه 11 دی- 31 دسامبر) بهاتفاق آرا از ابتکار روسیه و ترکیه برای برقراری صلح در سوریه حمایت کرد. در قطعنامهای که روز شنبه در نیویورک به تصویب رسید، آمده که شورای امنیت سازمان ملل از تلاشهای مسکو و آنکارا برای یافتن راه حلی مسالمتآمیز برای جنگ داخلی سوریه استقبال و حمایت میکند.
آتشبس سراسری که از روز جمعه در سوریه برقرار شده، یکی از مفاد قطعنامه پیشنهادی روسیه و ترکیه است. افزون بر این پیشنهاد شده که گفتوگوهای صلح بین طرفهای درگیر در سوریه، با مشارکت روسیه، ترکیه و ایران در آستانه، پایتخت قزاقستان برگزار شوند. این گفتوگوها قرار است در ماه ژانویه بین نمایندگان دولت سوریه و مخالفان برگزار شوند.
ولادیمیر پوتین، رییس جمهوری روسیه، پیش از این گفته بود که گفتوگوهای صلح در آستانه، ناقض مذاکرات بینالمللی در ژنو برای برقراری صلح در سوریه نیستند. ویتالی چورکین، نماینده روسیه در سازمان ملل، هم روز شنبه 11 دی، با تکرار سخنان پوتین تصریح کرد: «دی میستورا برای ازسرگیری گفتوگوهای صلح با مشکل روبهرو شده بود. بههمین دلیل روسیه و ترکیه تصمیم گرفتند برای پیشرفت کار به سازمان ملل متحد کمک کنند».
استفان دی میستورا، فرستاده ویژه سازمان ملل، تلاش میکند طرفهای درگیر در جنگ داخلی سوریه هشتم فوریه(5هفته دیگر) در ژنو بر سر میز مذاکره بنشینند.
روسیه و ترکیه پیش از این سیاست متفاوتی را در سوریه دنبال میکردند. روسیه در کنار ایران و حزبالله لبنان از حکومت بشار اسد حمایت میکنند. ترکیه در مقابل از مخالفان مسلح اسد، رییس جمهوری سوریه، پشتیبانی میکند. آتشبس کنونی در نتیجه مذاکره روسیه و ترکیه با طرفهای درگیر شکل گرفته است.
این سومین تلاش در سال 2016، برای برقراری آتشبس گسترده در سوریه است. در موارد قبلی طرفهای درگیر یکدیگر را به نقض آتشبس متهم میکردند. امروز شنبه 111 دی، هم مخالفان مسلح در سوریه، حکومت اسد و متحدان آن را بهنقض مداوم آتشبس متهم کردند. مخالفان میگویند اگر این وضعیت ادامه یابد آنها نیز تعهد خود بهرعایت آتشبس را کنار خواهند گذاشت.
سوریه
پس از اینکه دولت سوریه موفق شد تا به کمک حکومت اسلامی ایران، حزبالله لبنان و حکومت روسیه، حلب را بهطور کامل آزاد سازد و کنترل بیشتر مناطق شرقی کشور را در دست گیرد، حال بیش از پیش جایگاه سیاسی بشار اسد تثبیت شده است. دونالد ترامپ بارها در طول رقابتهای انتخاباتی خود، سیاستهای آمریکا را در قبال سوریه مبنی بر کمکهای نظامی و غیرنظامی بهمخالفان این کشور مورد انتقاد قرار داد. بنابراین احتمال دارد که طی دوران ریاست جمهوری ترامپ، آمریکا از حمایت گروههای مخالف سوریه دست بکشد و با در قدرت ماندن بشار اسد کنار آید. این اتفاق باعث بهبود هرچه بیشتر رابطه میان آمریکا و روسیه خواهد شد، رابطهای که ترامپ در طول انتخابات از آن به نیکی یاد میکرد. حتی اگر ترامپ برای مبارزه با تروریستها به کمک دولت سوریه نیاید، با قطع کمکهایی که تاکنون غربیها به نیروهای مخالف سوریه داشتند، این احتمال میرود که در سال 2017، دولت سوریه و متحدانشان پیشروی بیشتری داشته باشند.
در واقع بحران سوریه در سال 2016، دو تحول بزرگ به خود دید. از یکسو ورود نظامی روسیه بهجنگ داخلی تغییری اساسی در توازن قوا بهوجود آورد و تسلط حکومت سوریه بر حلب را رقم زد. و از سوی دیگر، ورود ترکیه بهاین مناقشه پیچیدگی آن را بیشتر کرد.
در حالی که در اواسط سال 2015، وضعیت نظامی حکومت اسد در مقابله با مخالفان مسلح خود چندان مطلوب بهنظر نمیرسید و کمکهای مادی و معنوی و نیروی نظامی حکومت اسلامی ایران و حزبالله هم چرخشی در این وضعیت ایجاد نکرده بود، روسیه رسما از اواخر این سال برای مهار این وضعیت و کمک بهحکومت دمشق در برابر مخالفانش با نیروی هوایی خود وارد مناقشه نظامی سوریه شد. گرچه هدف اصلی این دخالت کمک به حکومت بشار اسد در مقابله با «دولت اسلامی» اعلام شد، ولی سهم عمده تحرکات نظامی روسیه بر مناطق تحت تسلط نیروهایی بود که ربطی بهداعش ندارند و خود از جهادگران افراطی یا «نیروهای میانهرو» مسلح مخالف حکومت اسد بهشمار میروند.
بازپسگیری پالمیرا در مارس 2016 از سوی نیروهای ارتش سوریه با کمک آتش هوایی روسیه از موارد معدودی بود که تمرکز حملات نیروهای نظامی دو کشور روی داعش مستقر شد. پس از آن، حملات مشترک هوایی و زمینی ارتشهای سوریه و روسیه و نیروهای کمکی ایران و حزبالله عمدتا بر مناطق مرکزی و غربی و بر کانونهایی بود که مخالفان غیرداعشی در آنجا مستقر بودند.
همزمان با ادامه این درگیریهای نظامی، ارتش ترکیه نیز از اوت سال 2016 تحت عنوان احیای ثبات در مرزهای مشترک با سوریه و مهار داعش و «کرد»ها، در چارچوب عملیات موسوم به «سپر فرات» وارد شمال سوریه شد.
این تحول چرخشی نسبی را در رویکرد ترکیه نسبت به بحران سوریه عیانتر کرد. دولت اردوغان در سالهای پس از شروع این بحران از مدافعان سرسخت رفتن حکومت اسد بود تا حکومتی عمدتا سنی، متشکل از اخوان المسلمین سوریه یا نیروهای مشابه در دمشق مستقر شود و از این طریق حوزه نفوذ ترکیه در معادلات سیاسی سوریه بهضرر ایران، تا حد ممکن افزایش یابد. ترکیه سوریه را عمق استراتژیک خود و دروازه ورود به اردن و کشورهای عرب خلیج فارس تلقی میکند.
در چارچوب براندازی حکومت اسد، ترکیه به انواع و اقسام مخالفان این حکومت کمک میکرد. حتی مقابله با داعش در عراق و سوریه هم نسبت به برانداختن حکومت سوریه اولویت ثانوی عنوان میشد.
اما در یک سال گذشته، با ورود ارتش روسیه بهبحران سوریه و سختترشدن براندازی حکومت اسد، با تشدید عملیات تروریستی داعش در خود خاک ترکیه و بهویژه با قدرتگیری هر چه بیشتر کردهای سوریه در شمال این کشور، دولت ترکیه لازم دید که در اولویتهای خود جابهجایی انجام دهد. حالا بیم آنکارا بیشتر این بود که با تسلط کردهای سوریه بر مناطق هر چه وسیعتری از شمال این کشور در مرزهای جنوبی ترکیه، قویتر شوند.
حضور ارتش ترکیه در شمال سوریه، که همزمان با بهبود مجدد مناسبات آنکارا و مسکو به جریان افتاد و نیز پشتیبانی این ارتش از شبهنظامیان سوری نزدیک بهدولت آنکارا که زیر نام «ارتش آزاد سوریه» جمع شدهاند اهداف چندگانهای را دنبال میکند.
مشارکت فعال آنکارا در رسیدن بهتوافق برای خروج امن نیروهای مسلح مخالف اسد از شرق حلب در روزهای آخر سال و استقرار این نیروها در مناطق دیگر نیز در خدمت هدف آخری است که بهآن اشاره شد.
حضور نظامی فعال روسیه در مناقشه سوریه و تشدید عملیات نظامی علیه مخالفان در سال 2016، مانع از شکلگیری برخی تلاشهای مشترک برای دستیابی به آتشبس و به جریانانداختن احتمالی روند صلح نشد. با این همه چه مقاصد دولت اسد و حامیان آن همچون حکومت اسلامی ایران و حزبالله که همچنان در سودای بازگرداندن حکومت انحصاری حزب بعث بر سوریه و احیای وضعیت قبل از مارس 2011(آغاز بهار عربی در سوریه) هستند، و چه سودای مخالفان که به کمتر از رفتن اسد رضایت نمیدادند سبب شدند که مذاکرات صلح در همان گامهای اول مجددا بهشکست بیانجامد. آتشبسها هم محکوم بهشکست شدند زیرا هر دو طرف آن را در خدمت احیای نیرو و روحیه و بازآرایی موثر خود میدیدند نه بهعنوان زمینهای برای دستیابی بهیک راهحل سیاسی صلحآمیز.
در ماههای پایانی سال، عربستان بهدلیل درگیربودن در بحران یمن تمرکز سابق را بر بحران سوریه و تحقق شعار خود مبنی بر برکناری حکومت اسد نداشت و حمایت و هماهنگی غرب در تحقق این شعار هم کاهش یافته بود. دولت آمریکا و غرب بهدلیل تشدید حضور نظامی روسیه در سوریه و نیز با توجه به تجربه بحثانگیز دخالت نظامی در عراق و لیبی و همچنین بروز تردید و نگرانی بیشتر درباره نقش و وزن نیروهای افراطی در میان مخالفان حکومت اسد، قاطعیت و تاکید پیشین در باره تغییر این رژیم را نداشتند. بهخصوص با انتخاب دونالد ترامپ به ریاست جمهوری آمریکا، مواضع مثبت او در قبال روسیه و حتی همسو دانستن حکومت اسد با اهداف آمریکا در سرکوب داعش عملا زمینههای مساعدتری برای تحرکات نظامی روسیه، سوریه، حکومت اسلامی و حزبالله در سرکوب مخالفان حکومت اسد فراهم شد. بهاین ترتیب جنگ قطعی برای بازپسگیری یکی از کانونهای حساس و مهم نبرد میان دولت سوریه و مخالفانش، یعنی حلب که از اوت شروع شده بود وارد مرحله نهایی شد و خروج نیروهای مخالف و افتادن کامل حلب بهدست نیروهای حکومت اسد بزرگترین رویداد سال 2016 در مناقشه سوریه را رقم زد. این دست به دست شدن حلب با فجایعی همچون بمباران و محاصره و اختلال در امدادرسانی برای مردم شرق حلب توسط حکومت اسد از یکسو و استفاده از این مردم از سوی مخالفان بهعنوان «سپر انسانی» یا حملات خمپارهای آنها بهمردم غرب حلب که در دست حکومت اسد بود، همراه شد.
ترکیه
در 15 ژوئیه بهیکباره هواپیماهای جت و تانکهای ارتش وارد شهرهای ترکیه شدند و اخباری مبنی بر وقوع کودتا منتشر شد. اخباری که دال بر سقوط دولت رجب طیب اردوغان و متواری شدن او بود. رییس جمهور ترکیه با انتشار ویدئویی در فضای مجازی مردم را بهخیابانها فراخواند و از آنها تقاضا کرد در مقابل کودتا بیاستند.
کودتا بدون وقوع درگیریهای مسلحانه جدی در ترکیه به یکباره شکست خورد و دولت ترکیه، فتح الله گولن و بخشی ازارتش این کشور را به کودتا علیه دولت متهم کرد.
پس از کودتا بازداشتهای گستردهای صورت پذیرفت و سفیر ترکیه در ایران اعلام کرد لیستهایی برای پاکسازی در ارتش و دیگر ارکان قدرت از پیش آماده شده بود و کودتا منجر به تسریع انجام این پاکسازیها شده است. فتح الله گولن که از مخالفان رجب طیب اردوغان محسوب میشود و با داشتن صدها مدرسه و موسسه در داخل و خارج از ترکیه، از قدرت اجتماعی بالقوه بالایی برخوردار بود، وقوع کودتا در این کشور را یک بازی از پیش تعیین شده توسط دولتاردوغان برای انجام پاکسازیهای داخلی و ایجاد یک دیکتاتوری دانست. دستگیری جمعی از رهبران کرد ترکیه و جمعی از روزنامهنگاران این کشور و حتی بازداشت بازیکنان فوتبال، از دیگر اقدامات دولت ترکیه پس از این کودتای پر ابهام بود.
رئیس جمهور ترکیه پس از این کودتا به یکباره روابط خود را با اتحادیه اروپا و آمریکا تیره و تار کرد و مواضع خود را در قبال بشار اسد نرمتر از گذشته و به سمت گسترش روابط با روسیه رفت. این در حالی بود که هدف قرار دادن هواپیمای روسی توسط ارتش ترکیه، مدتها بر روابط این دو کشور سایه انداخته بود. دوستی این دو کشور امروز به حدی مستحکم گشته است که حتی ترور مشکوک سفیر روسیه در ترکیه هم نتوانسته بر آن اثرگذار باشد.
طی این حادثه ترکیه سیاستهای داخلی و خارجی خود را یک شبه تغییر داد.
* وزارت کشور ترکیه شنبه 24 دسامبر اعلام کرد که نیروهای امنیتی این کشور از حدود 10 هزار کاربر شبکههای اجتماعی بهظن استفاده از پایگاههای اینترنتی برای حمایت از تروریسم، بازجویی میکنند.
دولت ترکیه ادعا میکند اقدامهای صورت گرفته برای مقابله با هواداران کودتا و دیگر تروریستها، ضروری است. اما گروههای حقوق بشری و برخی از دولتهای عربی، رجب طیب اردوغان رییس جمهوری ترکیه را بهتلاش برای سرکوب مخالفانش متهم میکنند. از زمان کودتای نافرجام، بیش از 15 رسانه تعطیل و حدود 140 خبرنگار بازداشت شدند.
بهگزارش خبرگزاری رویترز، سلیمان سویلو وزیر کشور ترکیه گفت که جنگ با تروریسم «با جدیت» در شبکههای اجتماعی در حال انجام است. او افزود که طی 6 ماه گذشته، 3710 تن برای بازجویی از آنها، بازداشت شدند. او ادامه داد که از این میان، 1656 تن به طور رسمی بازداشت شدند و تحقیق با 84 تن ادامه دارد.
او گفت که بقیه که شمارشان به 1970 تن میرسد، بزاد شدند اما 1203 تن همچنان زیر نظر قرار دارند.
* یک مقام مسئول در وزارت آموزش و پروش ترکیه به خبرگزاری رویترز، اعلام کرد مقامات این کشور نزدیک به دو هزار معلم و کارمند بخش آموزش و پرورش را در ارتباط با کودتای نافرجام اخیر از کار معلق کردهاند.
این مسئول ترکیهای به خبرگزاری رویترز گفت: «1980 معلم مشمول انفصال از خدمت شدهاند و در نوبت تحقیق و بازجویی قرار دارند».
انفصال خدمت این معلمان در چارچوب عملیات در حال گسترش پاکسازی بعد از کودتای نافرجام ماه ژوئیه در ترکیه صورت میگیرد.
همچنین بیش از 125 هزار نیروی پلیس، ارتش و کارمند دستگاه قضایی و بخشهای اداری دولتی و نظام آموزشی ترکیه مشمول انفصال از خدمت شده و حدود 40 هزار نفر دیگر بهاتهام دست داشتن در تلاش برای کودتای اخیر بازداشت شدهاند.
دستکم 240 نفر در این کودتا جان خود را از دست دادند.
دولت ترکیه در چهار ماه گذشته، نزدیک به بیش از 100 هزار نفر از کار برکنار کرده و حدود 40 هزار نفر از جامه رهبران حزب دموکراتیک خلقها و اعضای این حزب در پارلمان ترکیه را بازداشت کرده است.
* روز دوشنبه 19 دسامبر – 29 آذر، آندری کارلوف، سفیر روسیه در ترکیه، هنگام سخنرانی در یک گالری در آنکارا مورد حمله مرد مسلح قرار گرفت و کشته شد.
بهگزارش آسوشیتدپرس که در این گالری حضور داشته، فرد مهاجم با کت و شلوار و کراوات و با فریاد، هشت گلوله بهسوی سفیر روسیه شلیک کرده است.
او همچنین کلماتی به زبان روسی ادا کرده و شماری از عکسهای نمایشگاه را پاره کرده است. مادر و خواهر ضارب نیز توسط نیروهای امنیتی ترکیه بازداشت شدهاند.
یک شاهد گفته است که مرد مهاجم کلماتی مانند «حلب» و «انتقام» فریاد میزده است.
تلویزیون «ان تی وی» بهنقل از یک شاهد عینی اعلام کرد آندره گناویوویچ کارلوف سفیر روسیه در آنکارا که در مراسم افتتاحیه یک نمایشگاه هنری شرکت کرده بود در حین سخنرانی، توسط یک فرد بیست و پنج ساله مورد حمله مسلحانه قرار گرفت. بر پایه این گزارش، ضارب در حین شلیک گفته انتقام حلب را خواهیم گرفت.
سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه اعلام کرد در پی حادثه شلیک گلوله به سفیر روسیه در آنکارا، وی بهبیمارستان منتقل نشده است، بلکه کمک های پزشکی در مکان حادثه ارائه شده است.
خبرگزاری رویترز به نقل از اینترفاکس روسیه گزارش داد سخنگوی کرملین اعلام کرد ولادیمیر پوتین رییس جمهور روسیه گزارش مربوط بهحمله به سفیر روسیه در آنکارا را بررسی میکند.
گفتنی است ضارب با کارت شناسایی پلیس وارد نمایشگاه شده و تا زمان ارسال این خبر تبادل آتش میان نیروهایی امنیتی و شخص ضارب ادامه دارد.
ضارب به نام مولود آلتینتاش، 22 ساله، عضو پلیس ضد شورش آنکارا بود و معلوم نیست با گروهی ارتباط داشته است یا نه اما دولت ترکیه میگوید که او وابسته به فتحالله گولن، چهره مذهبی مخالف دولت ترکیه بوده است.
بهگفته خبرنگار روزنامه «حریت» ترکیه، او ابتدا با شلیک تیر هوایی باعث فرار حاضران در سالن شده و بعد به سوی سفیر روسیه تیراندازی کرده است. برخی خبرنگاران حاضر در این نمایشگاه گفتهاند که ضارب بهآنها گفته است که هر چه زودتر نمایشگاه را ترک کنند، زیرا مایل نیست که بهافراد دیگر آسیبی وارد شود.
دفعه قبلی که سفیر روسیه در حین خدمت در خارج از کشور به قتل رسید 188 سال پیش بود که آلکساندر گریبایدوف بهدست مخالفان متعرض بهمعاهده ترکمنچای، در سفارت روسیه در تهران کشته شد.
* چرا تروریست ضارب سفیر ترکیه زنده دستگیر نشد؟
بازپرسهای ترکیه در حال تحقیق بر روی این موضوع هستند که چرا افسر پلیسی که به سفیر روسیه در آنکارا شلیک کرد و او را به قتل رساند، زنده دستگیر نشد.
این تحقیقات در حالی صورت میگیرند که بنا بر گزارش رسانههای ترکیه، شمار افرادی که در ارتباط با ترور سفیر روسیه بازداشت شدهاند به 11 تن رسیده است.
روسیه و ترکیه این حمله را تلاشی برای تخریب روابط دوجانبه میدانند. خبرگزاری آناتولیف گزارش داد بازپرسان ویژه در حال تحقیق بر روی این موضوع هستند که چرا نیروهای ویژه ترکیه که پس از ترور سفیر روسیه بهمحل حادثه هجوم آوردند، ضارب را زنده بازداشت نکردند.
بنا بر این گزارش، یافتههای اولیه حاکی از آن است که وی درحالیکه فریاد میزد: «نمیتوانید مرا زنده بازداشت کنید»، به افسران پلیس شلیک میکرد.
نیروهای پلیس ابتدا به پای او شلیک کردند اما او درحالیکه روی زمین افتاده بود و سینهخیز میرفت، همچنان به تیراندازی ادامه میداد.
رجب طیب اردوغان، رییسجمهور ترکیه، نیز از این اقدام پلیس حمایت کرد.یکی از خبرنگاران رویترز که دوشنبه در محل ترور سفیر روسیه حضور داشت گفت پسازآنکه نیروهای ویژه پلیس بهداخل ساختمان هجوم بردند، برای چند دقیقه صدای تیراندازی و شلیک گلوله از آنجا بهگوش میرسیده است.
خبرگزاری آناتولی، همچنین گزارش داد شمار کسانی که در رابطه با حادثه دوشنبه دستگیر شدهاند به 11 تن رسیده است.
این خبرگزاری سهشنبه از بازداشت ۶ نفر توسط پلیس این کشور در ارتباط با ترور سفیر روسیه در آنکارا خبر داده بود.این 6 نفر شامل مادر، خواهر، پدر و 22 نفر دیگر از بستگان عامل حمله به سفیر روسیه بود. یک نفر دیگر نیز که با ضارب بهطور مشترک در یک خانه زندگی میکرده، بازداشت شد.
در همین راستا، بهدرخواست ولادیمیر پوتین، رییسجمهور روسیه، یک تیم بازرسی مشترک متشکل از نیروهای ترک و روس تشکیل شده است.
با این حال، کرملین چهارشنبه اعلام کرد که برای تشخیص عناصر پشت پرده این ترور، هنوز خیلی زود است.
* بررسیهای نشان میدهد در اثر حملات خشونتباراین کشور طی سال 2016 ، دست کم 527 تن کشته و 2140 نفر نیز زخمی شدهاند. این وضعیت به خوبی نشان میدهد ترکیه در چه ناامنی گستردهای بهسر میبرد.
ترکیه در سال 2016 مملو از حادثههای خشونتبار و خون آلودی بوده که این کشور را بهیک جغرافیای بهشدت ناامن تبدیل کرده است. مداخله ترکیه در سوریه، سرکوب خشونتبار کردها و … بهموجی از ناآرامیها در این کشور دامن زده است. وقایع خشونتبار سال 2016 ترکیه عبارتند از:
29 آذر 95: سفیر روسیه در ترکیه، به هنگام سخنرانی در یک نمایشگاه تابلوهای هنری در آنکارا مورد حمله مامور سابق پلیس ترکیه قرار گرفت و کشته شد.
27 آذر 95: انفجار بمب در نزدیکی یک اتوبوس حامل سربازان ارتش ترکیه باعث مرگ 13 تن و زخمی شدن 55 تن دیگر شد. گروه عقابهای کردستان ترکیه مسئولیت این حمله را پذیرفت.
18 مهر 95: انفجار یک خودروی بمبگذاری شده در نزدیکی ایستگاه پلیس در منطقه سمندلی در استان هاکاری در جنوب ترکیه باعث مرگ 8 غیرنظامی و 10 سرباز ارتش ترکیه شد.
22 شهریور 95: انفجار بمب در نزدیکی یک ساختمان دولتی در شهر وان ترکیه، باعث زخمی شدن 50 تن شد. دولت ترکیه حزب کارگران کردستان(پکک) را مسئول این حمله معرفی کرد.
31 مرداد 95: یک بمبگذار انتحاری با حمله به یک مراسم عروسی متعلق به خانوادههای کُرد در شهر غازیآنتاپ در جنوب ترکیه باعث مرگ 53 تن و زخمی شدن 100 تن دیگر شد. دولت ترکیه، داعش را مسئول این حمله معرفی کرد.
28 مرداد 95: انفجار یک بمب سنگین در شرق ترکیه در نزدیکی مقر نیروهای امنیتی این کشور، 12 کشته و 300 زخمی به جا گذاشت.
28 مرداد 95: در اثر انفجار یک بمب در نزدیکی ایستگاه پلیس در شهر وان، 4 افسر پلیس و 2 غیرنظامی جان خود را از دست دادند.
28 مرداد 95: انفجار یک بمب کنار جادهای، باعث مرگ 1 سرباز ارتش ترکیه شد.
25 تیر 95: در خونبارترین حادثه سال در ترکیه، وقوع کودتا و مقابله با آن باعث مرگ 290 نفر و زخمی شدن 1400 نفر شد. دولت ترکیه شبکه فتحالله گولن، رهبر مذهبی ناراضی در ترکیه را عامل این کودتا میداند.
8 تیر 95: سه فرد مهاجم با حمله به مسافران فرودگاه آتاتورک در شهر استانبول باعث مرگ 36 تن و زخمی شدن 147 تن دیگر شدند. دولت ترکیه، داعش را عامل این حمله معرفی کرد اما این جریان تاکنون مسئولیت این حمله را برعهده گرفته است.
19 خرداد 95: سه غیرنظامی در اثر انفجار بمب در شهرکی در جنوب ترکیه جان باختند. هدف اولیه این بمبگذاری، نیروهای پلیس بود.
18 خرداد 95: انفجار یک بمب در مسیر حرکت اتوبوس حامل سربازان ارتش ترکیه، باعث مرگ 11 نفر شد.
12 فروردین 95: اتوبوس حامل سربازان ارتش ترکیه در جنوب شرق این کشور مورد حمله قرار گرفت و در اثر آن دست کم 27 تن زخمی شدند.
29 اسفند 94: یک بمبگذار انتحاری با حمله به خودروی حامل توریستهای خارجی، باعث مرگ 4 تن از آنان شد.
24 اسفند: بمبگذاری در یکی از مهمترین میدانهای شهر آنکارا که رفت و آمد زیادی از توریستها را به خود میبیند باعث مرگ 37 تن از جمله شماری توریست خارجی شد.
28 بهمن 94: یکی از بزرگترین حملات خونبار در ترکیه در این روز به وقوع پیوست. حمله به یک کاروان حامل سربازان ارتش ترکیه باعث 29 نفر و جراحت 61 نفر دیگر شد.
22 دی: انفجار بمب در میدان سلطان احمد استانبول باعث مرگ 13 تن از جمله 8 آلمانی شد.
*
گزارشگران بدون مرز اعلام کرده که در حال حاضر دستکم ۳۴۸ نفر از کارکنان رسانهها به خاطر انجام وظیفهشان در سراسر جهان در زندان به سر میبرند. ایران و چند کشور دیگر بیشترین شمار خبرنگاران زندانی را دارند.
کمیته حفاظت از روزنامهنگاران امروز اعلام کرد، امسال بهنسبت حدود سه دهه گذشته روزنامهنگاران بیشتری به دست دولتهای سراسر جهان بازداشت شدند که ترکیه بهدلیل سرکوبها پس از کودتای ناکام ماه ژوئیه در صدر قرار دارد.
بهگزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، طبق گزارش این گروه که در راستای دفاع از آزادیهای رسانهای کار میکند، دستکم 81 روزنامهنگار از اول دسامبر زندانی شدند و تمامی آنها با اتهامهای ضد دولتی مواجه هستند.
در گزارش این گروه از سرشماری سالانه روزنامهنگاران زندانی آمده است: آزادی رسانهای از اوایل سال 2016 در ترکیه مورد هدف قرار گرفته است و شاهد بازداشت، آزار و اذیت و اخراج روزنامهنگاران و گرفتن دفاتر هستیم.
طبق این گزارش، مجموعا 259 روزنامهنگار در سراسر جهان بازداشت شدند که در مدت مشابه سال گذشته این تعداد199 تن بود. این بالاترین میزان بازداشتی از زمان آغاز بهکار این گروه در 1990 است. این آمار شامل روزنامهنگاران مفقودی و یا روزنامهنگارانی که بهدست گروههای غیر دولتی اسیر شدند، نمیشود.
از زمان کودتای ناکام 15 ژوئیه، حالت فوقالعاده در ترکیه برقرار است و سرکوبهای دولتی موجب شده تا هزاران نفر زندانی شوند و دهها هزار تن از مردم از مشاغل خودشان اخراج شوند. این اقدامات مورد اعتراض دولتهای غربی، گروههای حقوق بشر و کارشناسان حقوقی قرار گرفته است.
براساس گزارش کمیته حفاظت از روزنامهنگاران، دولت رجب طیب اردوغان، رییسجمهوری ترکیه طی دو ماه بیش از 100 روزنامهنگار را بازداشت کرده و دستکم 100 نشریه را تعطیل کرده است.
* حضور یک داعشی(پدر دختر تویتری حلب) در مقر ریاست جمهوری ترکیه و دیدار با اردوغان 24 دسامبر 2016
بهگزارش پایگاه اینترنتی روزنامه السفیر چاپ لبنان ، برخی رسانههای ترکیه اظهار داشتند، رییس جمهور این کشور یکی از عناصر گروه تروریستی داعش را در کاخ ریاست جمهوری بهحضور پذیرفته است.
پایگاه خبری «اودا تی وی» ترکیه، رجب طیب اردوغان رییس جمهور این کشور را متهم کرد که یکی از عناصر داعش را در مقر ریاست جمهوری ترکیه در آنکارا به حضور پذیرفته است».
اردوغان خانواده بانا العابد دختربچه سوری را که از شهر حلب آمده بودند به حضور پذیرفت، بانا به «دختر توییتری حلب» معروف است و پدر این کودک عضو گروه تروریستی داعش است.
پایگاه اودا تی وی از فردی که با اردوغان در تصویر ظاهر شده بود عکسی منتشر کرد که در آن سلاح در دست دارد و پشت سرش پرچم گروه تروریستی داعش است.
رسانههای ترکیه اعلام کردند، بانا دوشنبه گذشته با اتوبوسهایی که غیرنظامیان را از محلههای محاصره شده حلب بیرون آوردند وارد(ترکیه) شد. بانا و مادرش فاطمه که معلم زبان انگلیسی است و ساکن محله القاطرجی در شرق حلب بودند چند ماه پیش در پایگاه توییتر حساب کاربری باز کردند. بیش از 300 هزار نفر توییتهای روزانه بانا را پیگیری میکردند.
بنا به گفته برخی حسابهای کاربری در پایگاه فیسبوک، بانا پیشتر ادعا کرده بود پدرش در حلب فوت کرده است در حالیکه پدر بانا زنده است و در ترکیه زندگی میکند، بانا و پدرش همچنین با تروریستها عکسهایی دارند.
http://odatv.com/dun-saraydaki-isimle-ilgili-soke-eden-iddia-2212161200.html
* در اولین روز سال 2017، دو مهاجم مسلح با حمله بهیک کلوپ شبانه در شهر استانبول ترکیه، تعدادی را کشتند و شمار دیگری را زخمی کردند.
رسانههای ترکیه به نقل از استاندار استانبول گزارش دادند که آمار اولیه کشتهشدگان حمله به کلوپ شبانه، دستکم 35کشته است. او همچنین این حمله را «اقدامی تروریستی» توصیف کرد. شمار زخمیها 40 نفر اعلام شده است. این حمله که شب جشنهای سال نوی میلادی روی داد، کلوپ شبانه «رینا» را هدف قرار داد.
دو مهاجم مسلح که لباس سانتاکلوز(بابا نوئل) به تن داشتند اقدام به تیراندازی کردند. کلوپ شبانه محل حمله در مرکز استانبول در محله اعیاننشین «اورتاکوی» واقع است.
عراق
حیدر العبادی نخست وزیر عراق، در آغاز سال 2016 گفته بود که تا پیش از پایان سال جاری، داعش بهدست نیروهای عراقی و با حمایت ائتلاف بینالمللی از بین خواهد رفت.
طرف آمریکایی که رهبری ائتلاف بینالمللی را بر عهده دارد، دیدگاه مختلفی درباره پایان دادن بهوجود داعش در عراق دارد. استفان تاونسند فرمانده نظامی جدید ائتلاف بینالمللی گفته بود که شکست کامل داعش در عراق و الرقه، بهدو سال وقت نیاز دارد.
تاونسند در گفتوگو با روزنامه «دیلی بیست» گفته است که نقشههای ائتلاف برای بمباران هوایی مواضع داعش تاکنون نتیجهای نداشته است. وی درباره جنگ علیه داعش در موصل گفت که این جنگ هفتهها و شاید ماهها به درازا خواهد انجامید.
بهگزارش خبرگزاری آناتولی، جاسم الجاف وزیر مهاجرت عراق اعلام کرد: از آغاز عملیات پاکسازی موصل از وجود اعضای گروه تروریستی داعش تاکنون، 132 هزار غیرنظامی در این شهر آواره شدند و در صورتی که درگیریها تشدید شود، شمار آوارگان به 350 هزار نفر خواهد رسید.
الجاف با بیان اینکه حمایت مستمر لجستیکی دولت مرکزی عراق٬ اداره محلی کرد این کشور و سازمان ملل متحد به اردوگاههایی که در مناطق امن موصل تاسیس شده است٬ ادامه دارد، گفت: تا کنون در این اردوگاه ها با مشکلات بزرگ امنیتی مواجه نشدهایم.
وی با اشاره به اینکه با ادامه این عملیات٬ احتمال دارد مهاجرت از موصل باز هم آغاز شود، افزود: قبل از آغاز عملیات تخمین زده بودیم حدو 500 هزار نفر آواره شوند ولی 25 درصد از این میزان آواره شدند.
بر اساس این گزارش، وزیر مهاجرت عراق تصریح کرد: پس از اینکه گروه تروریستی داعش 10 ژوئن سال 2014 موصل؛ دومین شهر بزرگ عراق را به تصرف خود در آورد، میلیونها انسان مجبور به مهاجرت شدند.
* بهتحلیل سایت «بیزینس اینسایدر» حداکثر در 4 ماه آینده موصل بهطور کامل آزاد خواهد شد. بعد از آزادسازی موصل، نیروهای داعش تلاش خواهند کرد تا بقیه شهرهای عراق را که در کنترل دارند حفظ کنند. اگرچه آزادسازی پایتخت داعش، رقه، بهمراتب سختتر خواهد بود اما انتظار میرود که در سال 2017 پس از آزادسازی موصل و با توجه به تحت کنترل درآمدن بیشتر مناطق سوریه از سوی دولت این کشور، حمله به این شهر آغاز شود.
* پلیس عراق اعلام کرد که صبح شنبه 31 دسامبر، دو انفجار انتحاری در یکی از بازارهای واقع در مرکز بغداد پایتخت عراق، دستکم 25 کشته و 50 زخمی برجای گذاشت. گروه دولت اسلامی موسوم بهداعش مسئولیت این انفجار را بر عهده گرفت.
بهگزارش العربیه. نت سخنگوی عملیات بغداد در اینباره گفت: «دو مهاجم تروریست که کمربندهای بمبگذاری شده به تن کرده بودند، خود را منفجر کرده و شماری از شهروندان را کشتند و زخمی کردند».
منابع پلیس افزودند که دو انفجار، در نزدیکی مغازههای فروش لوازم یدکی ماشین در منطقه السنک در ساعتهای پر ازدحام صبح روی داد.
این در حالی است که خبرگزاری فرانسه به نقل از یک سرهنگ در پلیس عراق گزارش داد شمار تلفات دو انفجار، دستکم 27 کشته و 53 زخمی است.
شاهدان عینی گفتهاند که انفجار اول در ساعتهای پر رفت و آمد و پر ازدحام فروشندگان و خریداران به ویژه در روزهای تعطیل روی داد و انفجار دوم هنگامی بهوقوع پیوست که نیروهای امدادی برای کمک به زخمیها و انتقال جنازههای کشته شدگان شتافتند.
شایان ذکر است که منطقه السنک، محله صنعتی برجسته در عراق بهشمار میآید. در این بازار لوازم یدکی خودروها، لوازم منزل و بیشتر نیازمندیهای شهروندان فروخته میشود. کوچههای بازار در حقیقت راهروهای تنگی است که در طول آن دستفروشان و فروشندگان دوره گرد حضور دارند.
آنگونه که فرماندهی عملیات بغداد اعلام کرده، روز پنجشنبه هم، دو خودروی بمبگذاری شده در دو منطقه مختلف پایتخت منفجر شد. این دو انفجار دستکم 5 کشته برجای گذاشت.
ناصر الحنون ستوان یکم در پلیس بغداد در اینباره بهخبرگزاری آناتولی گفت که یکی از خودروهای بمبگذاری شده، در منطقه المعاف واقع در جنوب بغداد کنار جادع پارک شده بود. منفجر شدن این خودرو دستکم 3 تن را کشت و هشت تن دیگر را زخمی کرد.
او افزود خودروی بمبگذاری شده دوم در محله النصر واقع در منطقه العماری در شرق بغداد منفجر شد و بهکشته شدن 2 تن و زخمی شدن 4 تن دیگر انجامید.
ایران
در دومین روز از سال 2016 میلادی جمعی از معترضان نسبت به اعدام رهبر جمع کثیری از شیعیان عربستان سعودی، نمر باقر النمر ملقب به شیخ نمر، در مقابل سفارت این کشور درتهران تجمع کرده و سپس اقدام به آتش زدن بخشهایی از این سفارتخانه کردند.
این اقدام که توسط بسیاری از مقامات حکومت اسلامی، خودسرانه(بدون هماهنگی با حاکمیت) خوانده شد، واکنشهای شدیدی را در داخل و خارج از ایران به همراه داشت.
ترکیه، مصر، بحرین، قطر، کویت، اردن، امارات، تونس، لیبی، سودان، عمان، اتحادیه عرب و شورای همکاری خلیج فارس این اقدام را محکوم کردند. کشورهای فرانسه، آلمان، ژاپن، و انگلیس خواهان حل اختلاف دو کشور ایارن و عربستان شدند و آمریکا این اقدام را بهشدت محکوم کرد.
وزارت امور خارجه روسیه نیز ضمن قانونی ندانستن این اقدام، ایران و عربستان را به خویشتنداری دعوت کرد.
* توافقی که بین ایران و 6 قدرت جهانی حاصل شد، اقتصاد ایران را از تحریمهایی که سالها گریبان آن را گرفته بود رهانید. نفع رفع تحریمهای ایران تنها متوجه اقتصاد این کشور نبود، بلکه تمام اقتصادهای دنیا از آن منتفع میشدند. این موضوع را میتوان در تعدد هیاتهای تجاری و اقتصادیای که بعد از برجام وارد کشور شدند قابل مشاهده است. پس از برجام، اتحادیه اروپا محدودیتهای خود را از تجارت، حملونقل و بیمه ایران برداشته است. با توجه به برداشته شدن این محدودیتها، ایران میتواند درآمدهای ارزی ناشی از فروش نفت خود را تا سال آینده تا مقدار 10 میلیارد دلار افزایش دهد. از طرفی اجرا نشدن تحریمها از سوی آمریکا بهخصوص در بخش بانکی، ارزهای زیادی را بهداخل کشور روانه کرد اما جامعه از ارقام و جایی که هزینه شدهاند کاملا بیخبر است. اما آنچه که مسلم است این مبالغ هنگفت به جیب ارگانهای سرکوب و عناصر حکومتی واریز شده و هیچ نفی برای جامعه نداشته است. بانک مرکزی ایران اعلام کرده بود که برداشتهشدن تحریمهای بانکی باعث آزادی بیش از 30 میلیارد دلار از داراییهای کشور که در حسابهای کشورهای دیگر مسدود شدهاند آزاد میشود.
* رییسجمهوری منتخب آمریکا در طول رقابتهای انتخاباتی خود مواضع بسیار تندی در قبال برجام اتخاذ کرد. او که این توافق را بدترین توافق تاریخ نامیده بود، اعلام کرده بود که در دوران ریاست جمهوریاش آن را پاره خواهد کرد. اما «بیزینس اینسایدر» پیشبینی کرده است که ترامپ، حداقل در اوایل دوران ریاست جمهوریاش، برجام را پاره نمیکند، چرا که این قرارداد یک توافق میان ایران و آمریکا نیست بلکه بهغیر از آمریکا 5 قدرت جهانی دیگر پای آن را امضاء کردهاند. بر این اساس، در سال آینده شاهد آن خواهیم بود که اقتصادهای بزرگ دنیا به داد و ستدهای خود با ایران ادامه دهند. باید دید ترامپ برجام را پاره خواهد کرد؟
یک عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس فاش کرد که محمد جواد ظریف با حضور در جلسه محرمانه کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی بهاشتباهات خود در مذاکرات هستهای با غرب اعتراف کرده است.
بهگزارش خبرگزاری دانشجو، جواد کریمی قدوسی، نماینده مشهد در مجلس و عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی بهخبرنگاران گفت: «محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه در جلسه کمیسیون امنیت ملی مورخ 28/09/1395 حاضر شده و درباره موضوع برجام صحبت کرد».
بهگفته قدوسی، ظریف در این جلسه، با گفتن «من اعتراف میکنم اشتباه کردم» و «این اشتباه بزرگی بوده که من کردهام» پاسخ اعضای کمیسیون را داد.
قدوسی با اشاره به قدمزدنهای ظریف و کری در ژنو و در حین مذاکرات هستهای، از ظریف نقل کرد: «به جان کری بعد از نقض اخیر که درخواست مذاکره در ایتالیا را داشت گفتم: شما کاری کردید که حضور من با شما در یک شهر غیرممکن است».
ظریف پیش از این و درباره قدم زدن با جان کری گفته بود: «وزیر خارجه آمریکا بهمن گفت اگر ناراحتی میتوانی برگردی که من به او پاسخ منفی دادم. این قدم زدن نه به معنای رفاقت است نه به معنای صمیمیت».
جواد کریمی قدوسی، در ادامه از اعتراف وزیر امور خارجه ایران در زمینه اعتماد به جان کری پرده برداشت و از او نقل کرد: «من اعتراف میکنم اشتباه کردم»، «به حرف کری اعتماد کردم».
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، بدون توضیح این نکته که چه کسی محمد جواد ظریف را بهمسیر دیگری هدایت کرده و استراتژیهای دیگری بهاو دیکته کرده، گفت که ظریف ضمن اعتراف درباره اشتباه به «اعتماد به جان کری» و تاکید بر اینکه «ما با صحبت و قول آقای کری اظهار نظر کردیم» گفته است: «اگر استراتژی خودم را دنبال میکردم اکنون با مشکل مواجه نمیشدم».
وزیر امور خارجه حکومت اسلامی ایران در جلسه مذکور گفته است: «میپذیرم اشتباه کردم.» و «مسئولیت آن را میپذیرم».
* سعید قاسمی از فرماندهان سپاه پاسداران حکومت اسلامی ایران میگوید که «غلطنامه» محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران، باید جلوی دوربین خوانده شود. او همچنین خواستار اعدام میرحسین موسوی و مهدی کروبی شد.
بهگزارش سایت رجا نیوز، قاسمی پنجشنبه 22 دسامبر با اشاره به سخنان درز رفته وزیر امور خارجه ایران در این باره افزود: «همانطور که دیپلماسی خنده، دیپلماسی ایمیلی و دیپلماسی بالکنی در هتل گوتنبرگ علنی بود اعتراف به اشتباه اعتماد به آمریکا هم باید علنی و رسمی باشد».
* در هفتههای پایانی سال 2016، مسئله تمدید قانون تحریمهای ایران(آیسا) که تقریبا با رأی اکثریت مطلق نمایندگان مجلس و سنای آمریکا به تصویب رسید از دیگر مواردی بود که بار دیگر بحث نقض برجام را به میان کشید.
قانون یادشده دو دهه پیش تصویب شد و با رای قاطع کنگره آمریکا، بدون امضای رییس جمهور، باراک اوباما نیز برای یک دهه دیگر تمدید شده است.
پنجشنبه اول دسامبر سنای آمریکا تمدید قانون تحریمها علیه ایران را برای یک دوره 10 ساله دیگر با رای موافق 99 سناتور، تصویب کرد.
این قانون برای نخستین بار سال 1996 برای ایجاد موانعی در برابر سرمایهگذاری در بخش انرژی ایران و جلوگیری از دستیابی این کشور به جنگافزارهای هستهای تصویب شده بود.
خامنهای پس از تصویب تمدید «آیسا» گفت: «اگر این تمدید اجرایی و عملیاتی شود، قطعا نقض برجام خواهد بود و ایران در مقابل آن واکنش نشان خواهد داد».
شماری از مقامهای ارشد آمریکایی، از جمله جان کری گفتهاند که تمدید این قانون تاثیری در کاهش تحریمها علیه ایران مطابق توافق هستهای نخواهد داشت.
در یکی از نامههای خامنهای به روحانی تاکید شده که در دوره اجرای برجام «وضع هرگونه تحریم در هر سطح و به هر بهانهای، از جمله بهانههای تکراری و خودساختهی تروریسم و حقوق بشر» توسط هر یک از کشورهای طرف مذاکرات، نقض برجام محسوب میشود و دولت موظف است «اقدامهای لازم را انجام دهد و فعالیتهای برجام را متوقف کند».
حسن روحانی 23 آذر ماه در واکنش بهتمدید «آیسا» در نامهای به وزیر خارجه دستور داد: «نسبت به اجرای مراحل پیشبینی شده در برجام برای رسیدگی به موارد نقض، اقدام نموده و دیگر پیگیریهای حقوقی و بینالمللی لازم را نیز بهطور جدی معمول دارد» و نتیجه را ظرف یک ماه به او گزارش کند.
روحانی در نامهی دیگر علیاکبر صالحی، رییس سازمان انرژی اتمی را مامور کرده که در واکنش بهنقض برجام از سوی آمریکا «برنامهریزی برای طراحی و ساخت پیشران هستهای» و مطالعه و طراحی برای تولید سوخت آنها را پیگیری کند.
* باراک اوباما رییس جمهوری آمریکا، پنجشنبه 15 دسامبر، اجازه تمدید تحریمهای 10 ساله علیه ایران را داد اما در اقدامی بیسابقه، از امضای این قانون که اجرایی خواهد شد، سر باز زد.
بهگزارش خبرگزاری فرانسه، جاش ارنست سخنگوی کاخ سفیر آمریکا در بیانیهای اعلام کرد: «تمدید تحریمهای ایران بدون امضای رییس جمهوری، به قانون تبدیل میشود».
کنگره اعلام کرده این طرح را تصویب کرده است تا به ایران اعلام کند که رییسجمهوری آینده آمریکا توانایی آن را دارد که در صورت نقض بتوافق هستهای از سوی تهران، تحریمها را بهسرعت اعمال کند. این در حالی است که مقامات ایران طی روزهای اخیر تاکید کردهاند که تصویب این طرح بهمعنای نقض توافق هسته ای از سوی آمریکا است.
* مجمع عمومی سازمان ملل متحد، قطعنامهای را تصویب کرد که در آن از وضعیت حقوق بشر در ایران انتقاد شده است.
این قطعنامه، با رای موافق 85 کشور عضو سازمان ملل به تصویب رسید. 35 کشور با این قطعنامه مخالفت کردند و63 کشور دیگر نیز به آن رای ممتنع دادند.
شمار اعدامها، بازداشت روزنامهنگاران و فعالان مدنی، وضعیت آزادی بیان، وضعیت اقلیتهای دینی و شرایط زندانیان سیاسی و عقیدتی در ایران از جمله مواردی ست که در این قطعنامه مورد انتقاد قرار گرفته است.
با این حال طی روزهای گذشته نیز بازداشت روزنامهنگاران و محاکمه فعالان رسانهای در ایران به اتهامهایی امنیتی ادامه یافت.
راحیل موسوی عکاس روزنامهنگار در خرمشهر و آرش قلعهگلاب روزنامهنگار اهل آبادان، طی روزهای گذشته بازداشت شدند و فرزاد پورمرادی روزنامهنگار اهل کرمانشاه هم به اتهامهایی امنیتی محاکمه شد.
و اعتصاب غذای چند تن از زندانیان سیاسی و عقیدتی در ایران، همچنان ادامه دارد و خانواده برخی از آنان از وضعیت «وخیم» جسمی این افراد خبر میدهند.
بیش از دو ماه است که تعدادی از زندانیان سیاسی- عقیدتی برای دستیابی بهحقوق اولیه و انسانی خود دست بهاعتصاب غذا زدهاند. جان آرش صادقی، مرتضی مرادپور، سعید شیرزاد، علی شریعتی، محمدعلی طاهری و … در خطر است و مسئولیت جان آنها و خطری که تهدیدشان میکند بر عهده سران حکومت اسلامی ایران است.
* در حالی که مردم درگیر مشکلات بزرگی چون بیکاری و فقر هستند. مدیرانی در کشور وجود دارند که ماهیانه صدها میلیون حقوق دریافت میکنند و این اضافه بر رانتهایی است که به خاطر اتصال به قدرت از آن برخوردارند، وامهای کلانی که تنها با یک چک دریافت و پرداخت میشود و زمانی که این وامهای بدون پشتوانه و ضمانتهای جدی و قاطع به بیتالمال باز نمیگردد فریادها بهآسمان بلند میشود.
حقوقهای نجومی؛ سخنگوی دولت در نشست خبری 23 آذر ماه جاری در پاسخ بهسئوالی در زمینه حقوقهای نجومی گفت: این موضوع بارها بررسی شد و دیدند از 93 هزار و 470 نفر، تنها 397 نفر بیش از 20 میلیون تومان دریافت کردهاند.
او ادامه داد: کل عدد نجومی که میگویند 233 میلیارد تومان است. البته اگر کسی یک ریال هم ناحق گرفت، باید برخورد شود ولی از نظر ما موضوع روشن است.
* اکثریت فسادها از جمله فساد عظیم صندوق ذخیره فرهنگیان از سوی مدیرانی صورت گرفته و یا این مدیران متهمان ردیف اول آن هستند که از گیرندگان حقوقهای نجومی بودهاند. در برخی موارد از جمله مدیر معزول بانک رفاه نهادهای نظارتی بر متخلف و متهم بودن این افراد شهادت داده بودند ولی با وساطت و معرفی نزدیکان رییسجمهور به مدیریت این بانک منصوب شده بودند و حال چگونه میتوان تصدیگری چنین مدیرانی را که منشأ تخلفات فراوان دیگری نیز شدهاند و خواهند شد پیش پا افتاده و موضوعی فرعی دانست؟!
جالب آن که ابراهیم اصغرزاده فعال سیاسی اصلاحطلب 16 مرداد سال جاری در مصاحبه با اعتماد گفته بود: دولتی که به مردم میگوید 45 هزار تومان یارانه نگیرید تا بتوانیم برنامههای توسعه را پیش ببریم از آن سو نمیتواند به مدیرانش بگوید شما هم باید فداکاری کنید. اینجاست که فاقد صلاحیت اخلاقی میشود. آنوقت دولتی میشود که از طبقه خاص و منافع طبقه خاصی حمایت میکند اما منافع تودههای مردم را نمیتواند بفهمد. دولت دائما ناله میکند که من مجبور هستم هر ماه یارانه بپردازم اما هیچ حواسش نیست چه مقدار قاچاق در کشور هست و چه مقدار حقوقهای آنچنانی دارد حیف و میل میشود.
* روز شنبه 10 دسامبر 2016 – 20 آذر 1395، ماموران شهرداری در حال حفاری فاضلاب در محله 40 متری تبریز، یک گور دسته جمعی پیدا کردند. (فیلم زیر) بر خلاف ادعای فرماندار تبریز، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی پس از انجام کارشناسیهای باستانشناسان این اداره، در گفتوگو با ایسنا احتمال تاریخی بودن این گور دستهجمعی را رد کرد. بنابراین، این گور دستهجمعی مربوط به دوران معاصر است.
مسئولان حکومت اسلامی، باید بهپرسشهای بیشماری پاسخ بدهند، از جمله: در این گور چه کسانی دفن شدهاند؟ مبارزان دهه 1360؟ نام و مشخصات دقیق آنها چیست؟ گورهای دیگر کجاست؟ چه کسانی در این گورها دفن شدهاند؟ آمران و عاملان این فاجعه و فجایع مشابه چه کسانی هستند؟ …
نوار منتظری در گفتوگو با مسؤولان کشتار زندانها در سال 1367، پاسخهای مسئولان در آن نوار و واکنشهای مسئولان آن جنایتها همچون وزیر «دادگستری» پورمحمدی، رئیسی و…
* افزایش 69 درصدی اعتراضات اجتماعی، کارگری و صنفی طی سه سال اخیر در کشور. معاون امنیتی انتظامی وزارت کشور گفت: با وجود افزایش 69 درصدی اعتراضات اجتماعی، کارگری و صنفی، هیچ بحران اجتماعیای را که مربوط به مسئله امنیتی باشد، طی سه سال اخیر نداشتیم.
«گورخوابی»
روزنامه اعتماد در تیتر یک شماره پنجشنبه گذشته خود، ضمن تاکید براینکه «گورخوابی سیاسی شد»، نوشته است: «قبرستانی در نصیرآباد شهریار با ساکنان زنده گورهای آماده، بلوایی در کشور بهپا کرد. گزارش خبرنگار روزنامه شهروند که از نخستین دقایق انتشار دست بهدست در شبکههای خبری و اجتماعی میچرخید و خیلیها را با واژه جدیدی بهنام گورخوابی آشنا کرد، داغترین سوژه رییسجمهوری میشود که خود نیز با خواندن نامه اصغر فرهادی برای نخستینبار آن را میشنود».
بهنوشته این روزنامه حسن روحانی روز چهارشنبه با اشاره بهاینکه «گورخوابی قابل تحمل نیست»، گفت: «چه کسی میتواند در جامعه بزرگی مثل ایران ببیند عدهای از همنوعانش که آسیب اجتماعی دیدند شب بهخاطر بیپناهی به قبر پناه ببرند».
اعتماد همچنین نوشته است: «حسن روحانی که خود با ابراز شرمساری از وجود چنین پدیدهای، پیشنهاد بهحل اختلاف بین دو جریان سیاسی میکند تا در نتیجه آن، حل معضلات اجتماعی حاصل شود، خیلی زود بهیکی از متهمان پدیده گورخوابی» تبدیل شد.
بهگزارش این روزنامه، محمدباقر قالیباف شهردار تهران که به «خود او نیز انتقاد کمی از ناتوانی حل مشکلات پایتخت وارد نیست» روز چهارشنبه با انتقاد از حسن روحانی، گفت که «گورخوابی محصول نوع نگاه سرمایهداری و اشرافی در اداره کشور و جامعه» است و همزمان در نامه خود از «تلاشی برای جایگزینی مردمداری با سرمایهداری» سخن گفت که «شاید منظور او اعلام آمادگی برای ورود بهعرصه انتخابات کشور باشد».
روزنامه شهروند درباره بازتابهای گزارش روز سهشنبه این روزنامه درباره گورخوابهای نصیرآباد، نوشته است: «48 ساعت از زمان انتشار گزارش زندگی در گور میگذرد و همچنان هم واکنش بهماجرای زندگی گورخوابها در قبرستان نصیرآباد شهریار ادامه دارد. رییسجمهوری، استاندار تهران، وزیر کشور، فرماندار و دادستان شهریار، معاون پیشگیری بهزیستی کل کشور و استان تهران و… کسانی هستند که روز چهارشنبه در جمع خبرنگاران حاضر شدند و درباره اتفاقاتی که در قبرستان نصیرآباد رخ داده، توضیح دادند».
بهنوشته این روزنامه، عبدالرضا رحمانی فضلی وزیر کشور گفته است: «متولی جمعآوری متکدیان و گورخوابها شهرداری و وزارت رفاه است» و همزمان سعید ناجی فرماندار شهریار نیز با برگزاری نشست رسانهای به شنیعترین شکلی ادعا کرده است که « گورخوابهای نصیرآباد معتادان متجاهر هستند نه بیخانمان».
روزنامه شهروند همچنین خبر داده که «دادستان شهریار به ماجرا ورود پیدا کرده، این افراد به کمپها منتقل شدهاند و یک بهیک از آنها بازجویی شده است.» روحالله حسین زاده دادستان شهریار به روزنامه شهروند گفته است: «بهمحض اینکه از خبر انتشاریافته مطلع شدیم با کلانتری باغستان و رئیس بهزیستی هماهنگی لازم صورت گرفت و با حضور در آرامستان، نزدیک به 8 نفر معتاد متجاهر جمعآوری و تحویل مراجع ذیربط شدند و تعداد50 نفر صحت ندارد که اغلب معتادان متجاهری که در شهریار ساکن هستند بومی این شهرستان نیستند و اغلب از شهرستانهای همجوار آمدهاند».
روزنامه وطن امروز در تیتر یک خود با عنوان «هولوکاست بینوایان» اخبار منتسب به شهیندخت مولاوردی معاون امور زنان و خانواده حسن روحانی درباره «طرح عقیمسازی زنان کارتن خواب» را دستمایه حمله به دولت قرار داده و آن را «پیشنهاد ضد بشری عقیم سازی کارتن خوابها و حاشیه نشینها از زبان معاون رییس جمهور و روشنفکرنمایان» خوانده است.
این روزنامه با اشاره به اینکه شهیندخت مولاوردی گفته بود که «هنوز دولت برنامه مشخصی در رابطه با عقیمکردن زنان کارتنخواب ارائه نداده است و قطعا این برنامه باید از سوی وزارت بهداشت بررسی شود که به همین منظور، مباحثی هم در جریان است»، نوشته است: «آنچه تاکنون بهذهن دولت اعتدال درباره رسیدگی به کارتنخوابی زنان رسیده، «عقیمکردن» ایشان است».
یادداشت نویس روزنامه ایران، مردم را نیز در افزایش کارتن خوابها و گورخوابها مورد نکوهش قرار داده و بابیان اینکه « باید به این مردم بگوییم جای اینها در گورستان است چون شما آنها را از جای اصلیشان راندهاید»، نوشته است: «تا زمانی که سیستمهای رفاه اجتماعی کارشان را درست انجام ندهند و نگاه مردم به اعتیاد و فرد معتاد اصلاح نشود، دیدن معتادان کارتنخواب در قبرستانها و حاشیه شهرها چیز عجیبوغریبی نخواهد بود. باید انگ اعتیاد را از جامعه زدود زیرا تا وقتی که انگ اعتیاد بر پیشانی معتاد چسبیده باشد او نه تنها درمان نخواهد شد بلکه چرخه معیوب تولید کارتنخواب ادامه پیدا خواهد کرد و کارتنخواب هم آرامشاش را در گورستان جستوجو خواهد کرد».
* سایت روزنامه قانون چاپ تهران از ضرب و شتم گور خوابهای شهر نصیر آباد شهرستان شهریار پس از انتشار پس از انتشار گزارش درباره آنها در روزنامه شهروند خبر داد.
در این گزارش آمده است: «بازهم بهجای حل مسئله صورت مسئله را پاک کردند، پس از انتشار گزارشی در روزنامه شهروند درباره گورخوابهای شهرنصیرآباد شهرستان شهریار، مسئولان این شهرستان دریک طرح ضربتی صبح امروز چهارشنبه 28 دسامبر، با ضرب و شتم این کارتنخوابها اقدام به بیرون راندن آنها از این گورستان کردند. نکته جالب توجه اینجاست شهرباغستان که گورستان نصیرآباد در آن واقع شده است؛ دارای بیشترین کمپهای ترک اعتیاد در استان تهران است».
بهگزارش خبرنگار قانون، صبح چهارشنبه بسیاری از خبرنگاران و انجمنهای خیریه برای رسیدگی بهوضعیت این کارتنخوابها به گورستان نصیرآباد مراجعه کردند که با گورستانی خالی مواجه شدند. پس از جستوجوهای فراوان تنها یکی از این کارتنخوابها را پیدا کردند که او نیز با ترس و دلهره به خبرنگاران و انجمنهای خیریه گفت: «نهایمان بگذارید صبح زود یکسری از مسئولان آمدند و ما را با کتک بیرون کردند، الان همین گور را برای خوابیدن نداریم».
این کارتنخوابها پس بیرون رانده شدن از گورستان به خانه نیمهکارهای در همان حوالی پناه بردهاند.
روزنامه شهروند در این وضعیت این گور خوابها نوشته بود: «ماهی میشود که سرما کارتنخوابها را بر آن داشته تا اطراف و درون گورستان بزرگ نصیرآباد باغستان در حومه شهریار ساکن شوند. عدهای درون گورستان و در قبرهای از پیش آماده شده و چندین خانواده در اطراف گورستان، در منطقه بلوکزنی و زیر کانال در چادر زندگی میکنند. در درون گورستان، 300 گور از پیش آماده وجود دارد که ۵۰ کارتنخواب دست کم 20 گور را اشغال کردهاند. در هر گور یک نفر و گاهی هم سه تا چهار نفر زندگی میکنند».
* سایتهای حقوق بشری گزارش دادند که مرتضی مرادپور فعال سیاسی ترک آزبایجان ایران پس از پایان اعتصاب غذای شصت و پنج روزه از زندان مرکزی تبریز آزاد شد.
خبرگزاری هرانا گزارش داد که مرتضی مرادپور که در زندان مرکزی تبریز زندانی بود روز گذشته به شصت و پنجمین روز اعتصاب غذای اعتراضی خود پایان داد و از زندان آزاد شد.
بر اساس این گزارش مرادپور پس از آزادی به دلیل ضعف جسمانی و مشکلات پزشکی ناشی از اعتصاب غذای طولانی به مرکز درمانی منتقل شد.
گقتنی است که مرتضی مرادپور پس از شرکت در «همایش پیاده روی ائل گولی تبریز» در خرداد ماه 88 تحت تعقیب قرار گرفت و سه روز بعد در خوابگاه دانشجویی، توسط مامورین اطلاعات بازداشت شد.
این در حالی است که این همایش با مجوز رسمی دولت برگزار شد و جنبه تفریحی و ورزشی داشت، اما در این همایش برخی فعالین ملی شعارهایی در حمایت از حق تحصیل به زبان مادری، همچنین در اعتراض به خشکشدن دریاچه ارومیه سر دادند که منجر به بازداشت چندین تن از آنها، از جمله مرادپور شد.
مرادپور از صبح چهارم آبان 95 در اعتراض به عدم اجرای ماده 134(تجمیع مجازات) با نوشتن نامهای خطاب به ریاست دادگستری استان آذربایجان شرقی ضمن اعتراض بهروند غیرقانونی دادرسی و اجرای حکم دادگاه، تا رسیدگی مسئولین بهموارد اعتراضی، وارد اعتصاب غذا شده بود.
بر اساس ماده 134 قانون مجازات اسلامی، فرد محکوم مجموع دورههای حبس را نمیگذراند بلکه از بین چندین مجازات، تنها اشد مجازات در نظر گرفته شده برای وی به اجرایی گذاشته میشود.
این در حالی است که اعتصاب غذای چند زندانی سیاسی دیگر همچنان ادامه دارد و آرش صادقی 67 روز، علی شریعتی 60 روز، سعید شیرزاد 23 روز و نزار زکا 22 روز دست به اعتصاب غذا زدند.
* حسین دهقان، وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح دولت حسن روحانی، اعلام کرد که هماکنون «طرحهای اصلی دولت در بخشهای نفت، گاز، پتروشیمی، حمل و نقل، سدها، انتقال آب و حتی در حوزه مخابرات و آی تی» در اختیار قرارگاه خاتم النبیاء، وابسته به سپاه پاسداران است.
به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران «ایسنا»، حسین دهقان که روز پنجشنبه 9 دیماه- 29 دسامبر، از نمایشگاه «اقتدار سپاه در عرصه سازندگی» در تهران بازدید میکرد، اضافه کرد: «تا پایان امسال مسئولیت بیش از 50 طرح تاثیرگذار در اقتصاد ملی برعهده قرارگاه خاتمالانبیاء گذاشته است».
روزنامه «شرق» چاپ تهران نیز در شماره روز شنبه 11 دی، در گزارشی با عنوان «همهچیز درباره قرارگاه خاتم»، نوشت که قرارگاه خاتم الانبیاء «بزرگترین پیمانکار غیردولتی ایران» است. بر اساس این گزارش، در حالی که محمدباقر قالبیاف، شهردار تهران از فرماندهان پیشین قرارگاه خاتمالانبیاء است، ساخت برخی پلها و پروژههای عمرانی تهران نیز به این قرارگاه یا یکی از گروههای زیرمجموعه آن واگذار شده است.
«قرارگاه سازندگی قائم»، «قرارگاه سازندگی نوح»، «قرارگاه سازندگی کربلا» و «قرارگاه سازندگی کوثر»، از زیرمجموعههای «قرارگاه سازندگی خاتمالانبیا» هستند. «قرارگاه سازندگی خاتمالانبیاء» یک سال پس از پایان جنگ، یعنی سال 1368 پس از درگذشت آیتالله خمینی و با دستور علی خامنهای، رهبر حکومت اسلامی تشکیل شد. این قرارگاه از زیرمجموعههای سپاه پاسداران محسوب و فرمانده آن از سوی فرمانده کل سپاه تعیین میشود.
روزنامه «شرق»، در گزارش خود تأکید کرده که نخستین فعالیتهای اقتصادی این قرارگاه در دوران ریاستجمهوری اکبر هاشمی رفسنجانی رخ داد.
علی لاریجانی، رییس مجلس شورای اسلامی، در جریان بازدید از نمایشگاه «اقتدار سپاه در عرصه سازندگی»، تعداد افرادی را که بهطور مستقیم در پروژههای قرارگاه مشغول کار هستند، «حدود 160 هزار نفر» اعلام کرد.
روزنامه «شرق»، نوشته است که قرارگاه خاتمالانبیاء فعالیت خود را فقط در یک زمینه محدود نمیکند و این قرارگاه علاوه بپروژههای بزرگ، طرحهای کوچک اقتصادی را نیز در دست میگیرد: از پروژه «اتوبان صدر» در تهران و «فازهای 15 و 16 پارس جنوبی» گرفته تا «سد گتوند» و اتوبان «حرم تا حرم».
عبادالله عبداللهی، فرمانده کنونی این قرارگاه به تازگی و پس از تجدید قرارداد میان ایران و کره جنوبی درباره ساخت 10 کشتی، گفت که حسن روحانی باید این قرارداد را لغو کند.
* محمد رضا بهرامی سفیر ایران در افغانستان وجود تماسهایى میان تهران و گروه «طالبان» را تایید کرد و هدف از آن را «کنترل و اشراف اطلاعاتی» خواند.
مقامهای امنیتی افغانستان براى اولین بار رسما در ماه نوامبر گذشته حکومت ایران را بهحمایت نظامى از گروه طالبان و همکاری تنگاتنگ با آن متهم کردند. دولت افغانستان و کشورهای غربی از جمله آمریکا، گروه طالبان را گروهی «تروریست» می دانند.
خبرگزارى ایسنا، گزارش داده که اظهارات سفیر ایران در کابل در گفتوگو با تلویزیون آریانا افغانستان بیان شده و او طی آن گفته است: «ما با طالبان تماس داریم اما رابطه نداریم. تماس ما با طالبان با هدف کنترل و اشراف اطلاعاتی است».
نیروهای نظامی طالبان افغانستان
بهرامى هدف از تماسهاى تهران با طالبان را «فرهم کردن زمینه مذاکرات میان دولت افغانستان و طالبان» عنوان کرده است.
مقامات دولت افغانستان میگویند که تهران نه فقط از این گروه حمایت میکند، بلکه بر دامنه کمکهایش نیز افزوده است.
آصف ننگ، والی ولایت فراه افغانستان پیشتر در مصاحبهای با تلویزیون کابل گفته بود که که ایران در کمپهایی در خاک خود به نیروهای طالبان آموزش نظامی میدهد. این برای نخستین بار نیست که مسئله رابطه ایران و طالبان مطرح میشود.
* حکومت اسلامی ایران، در سال جدید میلادی را با اعدامهای گسترده آغاز کرده است بهطوری که این کشور در هفته اول (یعنی در روز 6 ژانویه ) سال 2016 حداقل 25 نفر را اعدام کرده است که ۱۳ تن از آنها با طناب دار کشته شدهاند.
احتمال داده می شود رد طول سال 2016، حدود هزار نفر در ایارن اعدام شده باشند.
حکومت اسلامی ایران در سال 2015، یک هزار و 84 نفر را اعدام کرده که این بیشترین آمار اعدام در این کشور در25 سال گذشته بوده است.
بیشترین روش اعدام در این به دار آویختن در زندان است. البته حکومت اسلامی ایران در برخی موارد اعدام در ملاءعام را اجرا می کند. در سال 2015 ایران 57 نفر را در ملاءعام اعدام کرد. یعنی هفتهای یک اعدام در ملاءعام. در بیشتر این اعدام ها، فرد به دار آویخته شد. برای اعدامهای ملاءعام از جرثقیل استفاده میشود که یکی از کندترین و دردناکترین روشهای اعدام است. سنگسار نیز هنوز یکی از روشهای اعدام در ایران است. در ماه دسامبر 2015، رسانههای ایران نوشتند که زنی بهاتهام قتل همسرش به سنگسار محکوم شده است.
آرژانتین و تروریسم حکومت اسلامی ایران
تحقیقات مرتبط با نقش احتمالی ایران در بمبگذاری در مرکز یهودیان آرژانتین، بار دیگر از سر گرفته میشود. دادگاهی در آرژانتین دستور داد تحقیقات در مورد تلاش احتمالیِ دولت سابق این کشور برای مخفی نگاه داشتن نقش ایران در پرونده انفجار «آمیا» بار دیگر از سر گرفته شود.
انفجار در مرکز یهودیان آرژانتین که 22 سال پیش در بوئنوس آیرس روی داد، 85 کشته و بیش از سیصد زخمی برجای گذاشت. حکومت اسلامی ایران متهم بهدست داشتن در این انفجار شده اما همواره این اتهام را رد کرده است.
آلبرتو نیسمان، دادستان سابق آرژانتین که دولت وقت را بهمخفی کردن شواهد مرتبط با نقش ایران در این انفجار متهم میکرد دو سال پیش بهطرز مشکوکی کشته شد.
دادگاه قبلی، کریستینا فرناندز، رییس جمهوری سابق آرژانتین را از اتهام پنهانکاری شواهد مربوط بهنقش ایران تبرئه کرده بود.
با این حال دادگاه جدید با پذیرش درخواست انجمن یهودیان، رای داد که تحقیقات در این زمینه بار دیگر از سرگرفته شود. 9 سال پیش، دستگاه قضایی آرژانتین حکم جلب 9 تن از متهمان انفجار آمیا، از جمله رییس جمهور، وزیر خارجه و وزیر اطلاعاتِ وقت ایران را صادر کرد.
افغانستان
سال 2016، برای نیروهای امنیتی افغانستان، سالی سخت و در عین حال با شکستها و موفقیتهایی همراه بود. نیروهای امنیتی این کشور، در این سال در ولایتهای مختلف در جنوب، شرق، شمال، شمال شرق و حوزه غرب، در برابر حملات گسترده طالبان مقاومت کردند. سقوط قندوز را می توان، یکی از مواردی دانست که به اعتبار نیروهای امنیتی این کشور خدشه وارد ساخت اما در مقابل، شکست طالبان در حملات گستردهای که به هدف سقوط مراکز ولایتهای هلمند، فراه و ارزگان انجام داده بودند، امیدواریها را نسبت به تواناییهای نیروهای امنیتی در برابر تروریستان، بیشتر ساخت.
علاوه بر طالبان، داعش نیز به عنوان یک گروه تروریستی در مقابل نیروهای امنیتی این کشور دست به حملات تروریستی مختلفی در ننگرهار، غور و شهر کابل زد.
در این سال طالبان حملات شان را در سراسر افغانستان شدت دادند و در شهر های مختلفی در جنوب، شرق، غرب و شمال این کشور دست به حملات گسترده ای زدند که بر نگرانیهای مردم افزود.
ولسوالی دهنه غوری در ولایت بغلان در ماه آگوست به دست طالبان سقوط کرد. طالبان توانستند با حملاتی گسترده، ولسوالی استراتژیک را برای بار دیگر از کنترل نیروهای امنیتی افغانستان خارج سازند.
ولسوالی که به مدت 10 روز در محاصره و زیر حمله طالبان قرار داشت، به کنترل طالبان در آمد.
ولایت قندوز در شمال شرق این کشور در ماه اکتبر، بهدست طالبان سقوط کرد. طالبان توانستند با حملاتی گسترده از چندین جهت، خود را به نقاط مرکزی این شهر برسانند و بسیاری از نقاط کلیدی قندوز را تصرف کنند.
با سنگر گرفتن طالبان در مناطق مسکونی، جنگ در قندوز طولانی شد و با استفاده از این روش، طالبان توانستند به مدت 10 روز با نیروهای امنیتی در داخل این شهر بجنگند. ولایت قندوز از آسیب پذیر ترین ولایت در شمال افغانستان است که برای طالبان کنترول این ولایت بسیار مهم است. سال پیش نیز این ولایت به دست طالبان سقوط کرده بود.
طالبان در سال جاری، شهر لشکرگاه مرکز ولایت هلمند، شهر فراه مرکز ولایت فراه و ترینکوت مرکز ولایت ارزگان را نیز مورد حملات شدیدی قرار دادند که تا آستانه سقوط این شهرها هم پیش رفتند.
لشکرگاه در هلمند در ماه اکتبر، در آستانه سقوط قرار داشت. گروه طالبان توانسته بودند، بخش های زیادی از حوزه دوم این شهر را به کنترل خود درآورند. بسیاری از مردم این شهر، از ترس آمدن طالبان به شهرها و ولایتهای اطراف فرار کردند.
حملات طالبان، با مقاومت نیروهای افغان و ارسال نیروهای کمکی از ولایتهای اطراف از سقوط نجات یافت.
این شهر در ماههای پیش از آن هم، از سوی طالبان به شدت تهدید میشد و زیر حملات گسترده این گروه قرار داشت.
اکنون نیز گروه طالبان بر چندین ولسوالی این ولایت تسلط دارند و به جز شهر لشکرگاه و ولسوالی گرشک، بقیه ولسوالی های این ولایت یا در کنترول طالبان اند و یا در تهدید بالا از سوی این گروه قرار داند.
رییس جمهور غنی
شهر فراه مرکز ولایت فراه نیز، یکی از مناطقی بود که طالبان، تمرکز زیادی بر آن داشتند تا بتوانند به کنترل خود درآورند. در ماه اکتبر، مقامات محلی فراه، از نزدیک شدن طالبان به دروازه های ورودی این شهر خبر داده بودند. طالبان توانسته بودند منطقه ای به نام دهک در شرق این شهر را به کنترل خود در آورند.
پس از نزدیک شدن طالبان به دروازه های این شهر، شمار زیادی از مردم فراه خانههای شان را ترک کردند و به ولایتهای دیگر پناه بردند. مرکز این ولایت، برای روزهای زیادی در محاصره گروه طالبان قرار داد؛ اما در نهایت، تلاشهای طالبان برای سقوط این شهر هم، با مقاومت نیروهای امنیتی افغانستان ناکام ماند.
ترینکوت مرکز ولایت ارزگان نیز مدتها در محاصره نیروهای طالبان بود. طالبان علاوه بر ولایتهای هلمند، فراه و قندوز، بر ولایت ارزگان نیز حملات گستردهای را راه اندازی کردند که به منظور کنترل بر این شهر بود.
اگرچه طالبان توانستند این شهر را برای مدتی در محاصره خود داشته باشند اما با حمایت قوای کمکی از قندهار و کابل، نیروهای امنیتی توانستند حملات تروریستان بر مرکز این ولایت را دفع نمایند.
علاوه بر طالبان، ظهور گروه داعش نیز یکی دیگر از نگرانیهای امنیتی افغانستان است. هشدارهای جنرال دوستم معاون اول ریاست جمهوری در مورد داعش، نشاندهنده این بود که خطر این گروه برای آینده امنیت افغانستان بسیار جدی است. بهگفته دوستم، این گروه قصد دارد که در ولایتهای بدخشان و بادغیس، مستقر شده و در حدود7500 تن از نیروهایش را در شمال افغانستان جابهجا کند.
با این حال، داعش در سال جاری در ولایتهای مختلف از جمله ننگرهار در شرق افغانستان و غور در غرب این کشور، بیشترین حضور و فعالیت را داشت. این گروه در ماههای اخیر در شهر کابل نیز، حملات خود را افزایش داده و در چندین حمله هدفمند، جان بسیاری از غیرنظامیان را گرفت.
بیشترین درگیری میان نیروهای امنیتی افغانستان و داعش، در ولایت شرقی ننگرهار بوده است که این گروه در آنجا حضور چشمگیری داشته اند. این گروه در اوایل ماه سرطان، دست بهقتل 15 غیرنظامی، از جمله زنان و کودکان زد که با و اکنش تند مقامات افغانستان مواجه شد.
شورای امنیت ملی افغانستان، این حمله گروه داعش را وحشیانه ترین حمله تروریستی در نوع خودش اعلام کرد.
رییس جمهور غنی هم در سفری به ننگرهار، گفت که مردم افغانستان هیچ پیوندی با داعش ندارند و این گروه جایگاهی در افغانستان نخواهد داشت. او به نیروهای امنیتی افغانستان دستور داد تا این گروه را ریشه کن سازند.
اگرچه بسیاری از افراد وابسته به داعش، در جنگ با نیروهای امنیتی افغانستان نابود شدند و حتی فرمانده این گروه نیز از سوی نیروهای امنیتی افغانستان کشته شد؛ اما از حضور این گروه در ننگرهار کاسته نشد.
نیروهای امنیتی افغانستان با کمک نیروهای خارجی، حافظ سعید رهبر شاخه خراسان گروه داعش را در 266 جولای در ولسوالی اچین ولایت ننگرهار کشتند. هرچند در مورد کشته شدن حافظ سعید هنوز هم تردیدهای وجود دارد.
شهر کابل پایتخت افغانستان هم، در سال جاری از حملات تروریستی در امان نبود. مردم این شهر در زمانهای مختلف، شاهد حملاتی انتحاری و تروریستی بودند که، هم آرامش این شهر را بر هم میزند و هم جان تعدادی از شهروندانش را میگیرد.
علاوه بر حملاتی از قبیل حمله به تظاهرات جنبش روشنایی، زیارت سخی و مسجد باقرالعلوم که در بخش حملات داعش به آن اشاره شد، حملات تروریستی دیگری هم در این شهر روی دادند که بسیار وحشت ناک بودند. حمله به ریاست محافظت رجال برجسته، حمله به موتر حامل سربازان و افسران پولیس، حمله به اردوگاه نظامیان خارجی و حمله به دانشگاه آمریکایی، از مهمترین رویدادهای امنیتی این شهر در سال 2016 بود
طالبان در 19 آپریل، ریاست محافظت رجال برجسته در مرکز شهر کابل را مورد حمله انتحاری قرار دادند. در این حمله، 64 تن کشته و 347 تن دیگر زخمی شدند.
در حمله انتحاری گروه داعش به تظاهرات جنبش روشنایی، در تاریخ 23 جولای، بیش از 90 تن کشته شده و نزدیک به 3000 نفر زخمی شدند.
مراسم عزاداری شیعیان در شب عاشورا در زیارت سخی هم، مورد حمله گروه تروریستی داعش قرار گرفت که در نتیجه،16 تن از عزاداران شیعه کشته شدند و بیش از 500 تن دیگر زخم برداشتند. این حمله در تاریخ 12 اکتبر روی داد.
حمله کننده دیگر این گروه، در تاریخ 21 نوامبر، عزاداران اربعین در مسجد باقرالعلومدر غرب شهر کابل را مورد حمله انتحاری قرار داد. این حمله تروریستی هم 277 کشته و بیش از 35 زخمی برجای گذاشت.
دو حمله کننده انتحاری در تاریخ 30 جون، موترهای این سربازان را که تازه از آکادمی نظامی پولیس میدان وردک فارغ شده و برای رخصتی عید فطر به کابل میآمدند، مورد حمله قرار دادند که در نتیجه، 30 افسر پلیس کشته شده و نزدیک به 60 تن دیگر زخمی شدند.
در شامگاه 25 آگوست، دانشگاه آمریکایی در سرک دارالامان کابل مورد حمله مهاجمان مسلح قرار گرفت. در این حمله هم، ابتدا یک انفجار انتحاری راه را برای سایر مهاجمین به درون ساختمان دانشگاه باز کرد تا تروریستان مسلح، وارد ساختمان این دانشگاه شوند و تعدادی را تیرباران کنند. این گروه شماری از دانشجویان را به گروگان گرفته و برخیها را نیز به گلوله بستند.
درگیری میان نیروهای امنیتی با تروریستان تا نیمههای شب ادامه داشت. وزارت داخله اعلام کرد که در این رویداد، سیزده تن از جمله 7 دانشجو، 3 افسر پلیس، دو محافظ دانشگاه و یک کارمند دیگر کشته شدند.
عربستان سعودی
روزنامه انگلیسی گاردین، روز پنجشنبه 22 دسامبر در مطلبی با عنوان «اکنون زمان مناسبی است که عربستان را از واقعیتهایی شوکه کننده آگاه کرد»، نوشت: آیا پس از آنکه اخیرا فاش شده عربستان از بمبهای خوشهای خریداری شده از انگلیس، در جنگ یمن استفاده کرده است؛ لندن از روابط خود با ریاض سود میبرد؟
نویسنده این مطلب با اشاره بهحجم روابط تسلیحاتی لندن و ریاض، تلاش کرد تا این موضوع را بررسی کند که این روابط تا چه حدی در زمینه همکاریهای اطلاعاتی در زمینه مبارزه با تروریسم بهنفع انگلیس بوده است.
گاردین افزود، این موضوع(همکاری اطلاعاتی در زمینه مبارزه با تروریسم) مسئلهای بسیار چالش برانگیز است چرا که ارتباط عربستان با تفکر وهابیت و همچنین گروههای سلفی افراطی موضوعی شناخته شده است؛ تفکری که باعث تشدید تروریسم شده است.
بهنوشته گاردین، تناقض غیرقابل قبولی بین تفکرات و عقاید عربستان از یکسو، و حجم انتظارها از این کشور در زمینه همکاری ضد تروریسم وجود دارد.
نویسنده گاردین، خاطرنشان کرد: افراطیها همواره میگویند که اجسادشان همان خمپاره و موشکهایشان هستند، موضوعی که مبالغهآمیز نیست، و اگر غرب به اصول خود در این زمینه(مبارزه با تروریسم) پایبند نباشد، در این نبرد شکست خواهد خورد.
یمن
در یمن در یک ساله گذشته، بیش از ده هزار نفر کشته و بیش از دو میلیون تن آواره شدهاند.
طبق گزارش پایگاه اینترنتی خبری «یمنی پرس»، بیش از ده هزار و پانصد یمنی در حملات بیش از یکسال و نیم گذشته انتلاف بهرهبری حکومت سعودی به یمن که با حمایتهای حکومتهای آمریکا، غرب و عرب انجام میشود جان خود را از دست دادهاند که حدود 2400 نفر آنان کودک و بیش از 1700 از آنها نیز زن هستند و صدها هزار خانه، مجتمع مسکونی و زیرساختهای یمنیها از جمله بیش از 260 بیمارستان و مرکز درمانی نیز با خاک یکسان شده است.
بر اساس این گزارش، در بیش از 560 روز حملات عربستان سعودی به یمن، بیش از هجده هزار و پانصد یمنی زخمی شدهاند که حدود 2201 آنان کودک و 1806 نفر آنها نیز زن هستند.
در مجموع بیش از 29 هزار و هفتاد یمنی در طول بیش از 560 روز حمله بهیمن، کشته یا زخمی شدهاند.
در حملات ائتلاف به یمن، همچنین سیصد و هفتاد و پنج هزار و چهارصد و شصت و هشت خانه و مجتمع مسکونی و نیز هزاران تاسیسات از زیرساختهای کشور یمن را ویران کردهاند.
این آمار که جدیدترین آمار از جنایات هولناک سعودیها و حامیان آنهاست روز جمعه 30 دسامبر منتشر شده است.
عمان
اخیرا خبرگزاریها بهنقل از رسانه دولتی عربستان و مقامهای منطقه میگویند عمان، کشوری که روابط نزدیکی با حکومت اسلامی ایران دارد، در نامهای به عربستان سعودی از قصد خود برای پیوستن به ائتلاف نظامی که ریاض رهبری میکند خبر داده است.
ائتلاف بهرهبری عربستان، که بهگفته مقامهای سعودی برای مقابله با «تروریسم» ایجاد شده، سال گذشته، با حضور اکثر کشورهای عربی تشکیل شد. عربستان، مهمترین رقیب منطقهای ایران، در برخی جنگها و درگیریهای مهم منظقه و جهان، از سوریه تا یمن، در جبهه مقابل ایران قرار دارد. متحدان ریاض، به ویژه در منطقه خلیج فارس، نیز در این جبههبندی حضوری فعال دارند.
خبرگزاری عربستان، گزارش داده است که محمد بن سلمان، جانشین ولیعهد عربستان، نامهای از وزیر دفاع عمان دریافت کرده که در آن تصمیم مسقط به پیوستن به ائتلاف عربی مطرح شدهاست.
بنا بر گزارش شبکه خبری بلومبرگ، محمد بن سلمان قرار است در هفتههای پیش رو، برای آمادهسازی زمینه سفر ملک سلمان، پادشاه عربستان، به عمان سفر کند.
قابوس بن سعید، سلطان پادشاهی عمان
شبکه خبری بلومبرگ بهنقل از غانم نسیبه، بنیانگذار یک گروه مشاورهای در لندن، میگوید چنین «بازگشت» احتمالی، از نظر سیاسی، «یک برد برای عربستان» بهشمار میرود و به ریاض «قدرت نفوذ بیشتری در منطقه خواهد داد».
عمان بهطور سنتی از کشورهایی بهشمار میرود که در میانه رقابتها و تنشها میان ایران و دیگر کشورهای عرب منطقه، به ویژه عربستان سعودی، موضعی بیطرف میگیرد.
مسقط در عین حال روابطی نزدیک با تهران دارد و از آن به عنوان یکی از مهمترین بازوهای سیاسیِ «میانجی» میان ایران و برخی کشورهای عربی و نیز ایالات متحده، یاد میشود.
عمان در مورد مذاکرات ایران و آمریکا برای رسیدن به توافق اتمی نیز نقش بازی کرد و بخشی از مذاکرات کاترین اشتون، جان کری و محمدجواد ظریف نیز در مسقط انجام شد.
گزارش تازه در مورد نامه وزیر دفاع عمان به همتای سعودیاش در حالیست که وزیر دفاع ایران در گفتوگویی با یک شبکه روسی، از مخالفت تهران برای پیوستن عربستان به مذاکرات سوریه، میان تهران، مسکو و آنکارا سخن گفته است.
در عین حال پیش از این گزارشهایی منتشرشده بود که نشان میدهد ایران، با استفاده از خاک عمان، به ارسال سلاح برای حوثیها رد یمن اقدام کرده است. ایران ارسال سلاح به یمن را رد کرده است. وزیر دفاع عمان در آن زمان در گفتوگویی با روزنامه عربستانی گفته بود چنین چیزی واقعیت ندارد: «ما میخواهیم این موضوع(واقعیت نداشتن استفاده از خاک عمان) برای برادران سعودیمان کاملا مشخص باشد».
ائتلاف به رهبری عربستان در حال حاضر حملاتی را در یمن علیه شورشیان حوثی انجام میدهد. این حملات البته به خاطر شمار بالای قربانیان غیرنظامی با انتقادهای شدید سازمانهای بینالمللی مدافع حقوق بشر روبهرو است.
فیلیپین
در فیلیپین رایدهندگان نه فقط رییسجمهوری را برگزیدند که نیروهای مرگ را در کشور مستقر کرد، بلکه به کشیدن ماشه توسط آنان هم اقدام نمود.
بهگزارش خبرگزاری فرانسه، رودریگو دوترته، این روزها اظهارات عجیب و غریبی مطرح میکند، همزمان با حضور در لائوس با اشاره بهگروه تروریستی ابوسیاف در اینباره گفت: «آنها بهای کار خود را خواهند پرداخت. وقتی زمان آن برسد من خودم آنها را در مقابل چشم مردم میخورم!»
دوترته ادامه داد: «اگر من را عصبانی کنید با تمام صداقتم میگویم که من شما را زندهزنده و خام میخورم»!
«شما را تکهتکه میکنم و با سرکه و نمک میخورم! شوخی هم نمیکنم! شخصا در انتقام از حملات مرگبار گروه تروریستی ابوسیاف، اعضای این گروه را از هم بدرد و بخورد»!
دوترته، معمولا لحن خشن و مواضع توهینآمیزی را مطرح میکند و جدای از آن، یکی از جنگهای خونبار را علیه مجرمان در کشورش بهراه انداخته که طی آن از زمان روی کار آمدنش در 30 ژوئن 2016 تاکنون، حدود 3000 نفر در این کشور، کشته شدهاند.
دوترته، گفته است در عرض شش ماه بزهکاری و جرم را در این کشور از بین میبرد و هزاران مجرم را خواهد کشت. دوترته، همچنین در طول مبارزات انتخاباتیاش از محاکمه سریع و حتی کشتن بدون محاکمه برای مقابله با جنایت و قاچاق مواد مخدر حمایت کرد.
رییس جمهور فیلیپین با افتخار خود را همردیف هیتلر خواند و اعلام کرد در صدد نابودی 3 میلیون معتاد در فیلیپین است. رییس جمهور فیلیپین گفت که آلمان هیتلر را داشت و با اشاره بهخود افزود: «حال مردم فیلیپین کسی مثل من را دارند».
رودریگو دوترته، رییس جمهور فیلیپین، مبارزه خود علیه قاچاق مواد مخدر و معتادان را با کشتار میلیونها یهودی در دوران آلمان نازی مقایسه کرد. دوترته گفت: «هیتلر سه میلیون یهودی را کشت، حال ما نیز در فیلیپین سه میلیون معتاد بهمواد مخدر داریم که من بسیار مایلم آنها را بکشم».
دوترته تصریح کرد که منتقدان «جنگ علیه مواد مخدر» او را «پسرعموی هیتلر» مینامند. او با اشاره بههلوکاست و ادعای اینکه هیتلر میلیونها یهودی را کشت، گفت: «سه میلیون معتاد بهمواد مخدر(در فیلیپین) وجود دارد. خوشحال میشوم همه آنها را سلاخی کنم»!
او با ادعای اینکه «اگر آلمان هیتلر را داشت، فیلیپین هم…» و بهخودش اشاره کرد و ادامه داد: «شما قربانیان مرا میشناسید. میخواهم همه آنها مجرمان باشند تا به همه مشکلات کشورم پایان دهم و نسل آینده را از تباهی نجات دهم».
دوترته پس از پیروزی در انتخابات ریاستجمهوری فیلیپین در ژوئن 2016، اعلام کرد که جنگی سخت و خشن را علیه فروشندگان مواد مخدر و معتادان بهپیش خواهد برد.
رییسجمهور فیلیپین، خواهان بزگشت مجازات اعدام شده است و همچنین گفته که نیروهای پلیس باید مجاز باشند هدفمند بهسوی جنایتکاران شلیک کنند. او در ادامه محدود شدن آزادی شهروندان از جمله ممنوعیت نوشیدن الکل در شبها در محافل عمومی و ممنوعیت کشیدن سیگار در رستورانها و هتلها را مطرح کرد.
بهگفته سازمان عفو بینالملل، مجازات اعدام سال 1987 در فیلیپین متوقف شد اما اجرای آن از سال 1994 میلادی دوباره از سرگرفته شد. تا اینکه سال 2006 میلادی نمایندگان پارلمان فیلیپین این مجازات را بهطور کامل از قوانین قضایی کشور حذف کردند.
ادگار ماتوباتو، یکی از اعضای سابق «جوخه مرگ» شهر داوائو، اتهامهای سنگینی را علیه رودریگو دوترته، رییسجمهور فیلیپین مطرح کرده است.
ماتوباتو که بهعنوان شاهد بهجلسه ویژه مجلس سنای فیلیپین دعوت شده بود، گفت که دوترته در زمانی که شهردار داوائو بوده است، شخصا یکی از ماموران قضایی را بهضرب گلوله کشته است. این شاهد، همچنین تصریح کرد که دوترته بهاو و دیگر اعضای «جوخه مرگ» سفارش قتل شمار زیادی از مخالفان و اعضای باندهای بزهکار را داده است.
سخنان او تکاندهنده است. او در سخنانش، همواره از الفاظ زشت استفاده میکند و مخالفانش را با لحنی گزنده و توهینآمیز خطاب قرار میدهد.
براساس آمار پلیس فیلیپین، در بین اول جولای –11 تیرماه تا 10 سپتامبر -20 شهریور ماه، تعداد 1466 نفر در عملیاتهای پلیس بهدلیل مصرف یا خرید و فروش مواد مخدر کشته شدند. پلیس در این مدت، 1490 مرگ دیگر را نیز ثبت کرده که همچنان در حال بررسی است.
این تازهترین مورد از برنامههای جنجالی است که رییس جمهور فیلیپین اعلام میکند؛ برنامههایی که از جمله شامل منع نوشیدنیهای الکلی و سیگار و برقراری مقررات منع تردد برای کودکان است.
دوترته، بهخاطر کارنامهاش در زمان مدیریت شهرداری در شهر جنوبی داوائو، که با سرکوب شدید جرایم همراه بود، لقب «مجازاتگر» گرفته است. در دوران مسئولیت او در شهرداری داوائو، بیش از هزار مجرم بهدست نیروهای امنیتی کشته شدند.
دوترته، در جریان یک کنفرانس خبری گفت: «کنگره را ترغیب خواهم کرد مجازات اعدام را دوباره قانونی کند». او گفت که دستور تیراندازی و قتل برای سرکردگان جنایات سازمانیافته و کسانی که در برابر دستگیری مقاومت میکنند صادر خواهد شد.
دوترته، در دوران مبارزات انتخاباتی از جمله با تهدید معاملهگران مواد مخدر و انداختن جسد آنها در خلیج مانیلا جنجال بهپا کرده بود. او، همچنین قول داد پس از پایان دوره خدمت بهخودش و ماموران امنیتی مصونیت قضایی بخشد.
او، همچنین در جریان در نشستی در سال 1989، با لحنی زننده که با شوخی همراه است از لذت خود برای مشارکت در تجاوز گروهی بهیک زن مبلغ مذهبی که اهل استرالیا است، سخن گفته است. ماه گذشته ویدئویی منتشر شد که دوترته را در حال شوخی درباره یک زن استرالیایی که در دوران شهرداری او مورد تجاوز قرار گرفت و بهقتل رسید نشان میداد. او در آن ویدئو میگفت زن مقتول «آنقدر زیبا بود که شهردار باید نفر اول میبود».
روسیه
خبرگزاری دولتی روسیه گزارش داد که یک هواپیمای نظامی این کشور با دستکم 92 سرنشین که قصد داشت بهسوریه برود، بر فراز دریای سیاه سقوط کرد. خبرگزاری روسیه بهنقل از منابع امنیتی گزارش داد که هواپیما از مدل تو-154بود و در دریا در نزدیکی شهر سوچی واقع در جنوب روسیه، سقوط کرد. همه مسافران این هواپیما، جان خود را از دست دادند.
پیش از آن خبرها حکایت از آن داشت که هواپیما از صفحه رادار ناپدید شده است.
وزارت دفاع روسیه هم اعلام کرده است که هواپیما حامل نظامیان روس و اعضای گروه موسیقی نظامی الکساندر اینسامبل بود، آنها قصد داشتند به پایگاه هوایی حمیمیم متعلق به روسیه در سوریه بروند تا سال نوی میلادی را جشن بگیرند.
بنا بر این اعلام، تکههای هواپیمای در اعماق 50 و 70 متری دریا در فاصله حدود 5/1 کیلومتری سواحل روسیه، پیدا شده است.
خبرگزاری دولتی روسیه بهنقل از یک منبع امنیتی نوشته است که تحقیقات اولیه نشان میدهد هواپیما در نتیجه نقص فنی یا اشتباه خلبان سقوط کرده است.
اما خبرگزاری اینترفکس به نقل از منبعی که هویتش را فاش نکرده، گزارش داده است که خلبان هواپیما پیش از سقوط درخواست کمک نکرده بود.
دمتری پیسکوف سخنگوی کاخ ریاست جمهوری روسیه(کرملین) هم بهخبرنگان گفت هنوز زود است بتوان درباره علت سقوط هواپیما سخن گفت. او افزود که ولادیمیر پوتین رییس جمهوری روسیه در جریان آخرین تحولات مربوط به هواپیما قرار میگیرد.
آلمان
دوشنبه شب کامیونی به یک بازار چه کریسمس پرازدحام در مرکز برلین حمله کرد. پلیس آلمان شمار قربانیان را نخست دستکم 9 کشته و بیش از 50 زخمی اعلام کرد، اما ساعاتی بعد اعلام کرد که تعداد قربانیان به 12 نفر افزایش یافته است.
رسانههای آلمان از دستیابی پلیس آلمان بهسرنخهای جدیدی درباره عامل حمله کامیون بهبازارچه کریسمس برلین خبر داده و نوشت: عامل این حمله که همچنان متواری است احتمالا یک تبعه تونسی است.
بهنوشته و.د.ار، زیر صندلی راننده کامیون مدارکی پیدا شده که مربوط بهیک تبعه تونسی بهنام «انیس آ» است که در سال 1992 در شهر تتوین تونس متولد شده است.
فرد مظنون با دو نام مستعار و تاریخهای تولد مختلف شناخته میشود. این اسناد ظاهرا در منطقهای در ایالت نوردراین- وست فالن آلمان صادر شده است.
* بهگزارش روزنامه ایزوستیا، روز یکشنبه 25 دسامبر حدود 54 هزار نفر از ساکنین شهر آگسبورگ مجبور شدند منازل خود در پی خنثیسازی بمبی که از زمان جنگ جهانی دوم برجای مانده، ترک کنند. بهگفته مقامات این بمب چهار تنی را در قسمت قدیمی شهر در هنگام ساخت وساز پیدا کردند. بمب یافت شده متعلق بهنیروی هوایی انگلستان است. این تخیله، بزرگترین عملیات تخیله در آلمان در جهت خنثیسازی بمب است. در این عملیات حدود چهار هزار امدادگر، آتشنشان و ماموران اجرایی حضور خواهند داشت. مسئولان محلی بهساکنین شهر اعلام کردند که ساعت هشت صبح روز یکشنبه از منازل خود خارج شوند و پناهگاه، سالنهای ورزشی و مدارس شهر از قبل برای اسکان اهالی این شهر آماده کردند.
پسلرزههای سیاسی «برکسیت»(انگلستان)
در تیرماه سال 2016 بیش از 17 میلیون نفر از مردم بریتانیا با شرکت در همهپرسی حضور یا خروج از اتحادیه اروپا، به خروج از این اتحادیه رای مثبت دادند و جنبش برگزیت به پیروزی رسید.
این تصمیم که با موضعگیریهای آلمان و فرانسه همراه شد، انقلابی نرم در بریتانیا و اروپا محسوب میشود.
در رفراندوم «برکسیت»، اسکاتلندیها با 62 درصد رای آری، بیشترین میزان موافقت برای بقای بریتانیا در اتحادیه اروپا را داشتهاند. آرای کل بریتانیاییهای مخالف ادامه حضور در اروپا بالغ بر 9/51 درصد است.
اسکاتلند در کنار ولز و ایرلند شمالی به پادشاهی بریتانیا تعلق دارد و بهطور سنتی موافق اروپاست. در سال 2014رفراندوم استقلال اسکاتلند از بریتانیا شکست خورد و اکثریت مردم به عدم جدایی رای دادند.
خانم نیکلا استورجن، رییس دولت خودمختار اسکاتلند در واکنش بهخروج بریتانیا از اتحادیه اروپا، خواهان برگزاری یک رفراندوم دیگر برای استقلال اسکاتلند شد. استورجن گفت اگر پارلمان اسکاتلند قبول کند، خواهد کوشید با برگزاری یک رفراندوم جایگاه اسکاتلند را در اتحادیه اروپا تضمین کند.
در نخستین واکنشها، نیروهای سیاسی دست راستی در اروپا از جمله جبهه ملی فرانسه و حزب برای آزادی در هلند نیز خواستار برگزاری همهپرسی برای خروج از اتحادیه اروپا شدهاند.
آنگلا مرکل صدراعظم آلمان تصمیم بریتانیا برای خروج از اتحادیه را «ضربهای به وحدت اروپا» خوانده و مقامات دیگر دولت نیز روز اعلام نتیجه همه پرسی را «روز بد اروپا» نامیدهاند. حزب چپ آلمان گفت تکنوکراتهای اتحادیه اروپا با سیاستهای نئولیبرالی خود به موفقیت منتقدان اروپا و ملیگرایان کشورهای عضو کمک کردند.
فرانسوا اولاند، رییس جمهوری فرانسه گفت کشورش راهکارهایی برای سازماندهی جهش و آغازی دوباره برای اتحادیه اروپا درنظر دارد. فرانسوا اولاند دوشنبه 27 ژوئن به برلین رفت تا با صدراعظم آلمان و و ماتئو رنزیی نخست وزیر ایتالیا در خصوص تدابیر مربوط به خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا گفتوگو کند.
اولاند تاکید کرده که خطر بزرگی بهویژه از سوی پوپولیستها اتحادیه اروپا را تهدید میکند. ولادیمیر پوتین، رییس جمهوری روسیه در اولین واکنشها به خروج بریتانیا از اروپا گفت این تصمیم بر روند تحریمهای غرب علیه روسیه تأثیری نخواهد داشت.
باراک اوباما در واکنش به نتیجه رفراندوم «برکسیت» گفت مناسبات واشنگتن و لندن تغییری نمیکند و مستحکم و پایدار میماند. او خروج از اتحادیه اروپا را تصمیم مردم بریتانیا خواند و افزود بهاین نظر احترام میگذارد.
اما دونالد ترامپ، کاندیدای حزب جمهوریخواه در انتخابات ریاست جمهوری 2016 آمریکا از نتیجه رفراندوم بریتانیا ابراز خشنودی کرد و آن را نشانه تمایل اکثر بریتانیاییها به استقلال و «پس گرفتن کشورشان» دانست.
پیامهای رییس جمهوری آمریکا به بریتانیاییها برای ماندن در اتحادیه اروپا نوعی دخالت در سیاست داخلی این کشور تعبیر شده بود. دونالد ترامپ در نخستین واکنش با ریشخند کردن اوباما گفت: «توصیههای اوباما به بریتانیاییها کمک کرد تا مردم رای منفی بدهند».
ترامپ نتیجه رفراندوم را عالی خواند و پیشبینی کرد که نظیر چنین اتفاقی بیشتر و بیشتر خواهد افتاد.
حوادث تروریستی در اروپا
در قاره معروف به قاره «سبز» و بهویژه در کشورهای فرانسه، آلمان و بلژیک اقدامات تروریستی فراوانی در یک سال گذشته صورت پذیرفت که منجر به کشته شدن صدها نفر در نقاط مختلف این قاره شد.
انفجار فرودگاهی در بلژیک منجر به کشته شدن 32 تن شده و بیش از 300 زخمی به جای گذاشت. حوادث تروریستیفرانسه و آلمان نیز بارها تکرار شد و کشتههای فراوانی برجای گذاشت.
این حادثه بهحکومتها نشان داد، آتش جنگهای دیگر میتواند دامان آنها را هم گرفته و «دموکراسی» در این کشورها را با چالشهای جدی مواجه کند.
آمریکا
ترامپ در انتخابات 2016 آمریکا، بر خلاف کلیه پیشبینیها با کسب 274 رای الکترال، حد نصاب 270 رای برای ریاستجمهوری را کسب کرد و کلینتون که 218 رای الکترال را از آن خود کرده بود، پشت سر گذاشت.
* مداخله آمریکا در هشتاد و یک انتخابات جهان. در سالهای 1946 تا 2000 از هر 9 انتخابات در جهان، یکی از دو ابرقدرت دنیا(آمریکا یا روسیه) در یکی از آنها مداخله کرده است. بهنوشته روزنامه آمریکایی لسآنجلس تایمزز نوشت: آمریکا، بین سالهای 1946 تا 2000 میلادی، دستکم در هشتاد و یک مورد مختلف، در انتخابات سایر کشورهای جهان مداخله کرده است.
پایگاه اینترنتی روزنامه لسآنجلس تایمز، در مقالهای با عنوان «آمریکا با دخالت در انتخابات سایر کشورها غریبه نیست» بهقلم نینا اَگراوال نوشت: فقط در بانک اطلاعاتی یکی از اساتید دانشگاه آمریکا ثبت شده است که آمریکا هشتاد و یکبار تلاش کرده است که بر انتخابات سایر کشورهای جهان تاثیرگذاری کند، که مهمترینِ آنها در ایران، گواتمالا و شیلی بوده است.
در ادامه این مقاله آمده است: سازمان سیای آمریکا، روسیه را بهمداخله در انتخابات ریاست جمهوری سال 2016 آمریکا متهم کرده است. سازمان سیا معتقد است که روسیه این کار را از طریق هک کردن شبکههای رایانهای دو حزب دموکرات و جمهوریخواهِ آمریکا و سپس انتشار گزینشیِ ایمیلهای هک شده، انجام داده است.
این در حالی است که منتقدان ممکن است بهاقدامات مشابه آمریکا در سایر کشورهای جهان اشاره کنند.
آمریکا سابقهای طولانی در تلاش برای تاثیرگذاری بر انتخابات ریاست جمهوری در دیگر کشورهای دنیا دارد. داو لِوین(Dov Levin) استاد علوم سیاسی در دانشگاه کارنگی مِلون (Carnegie Mellon) در آمریکا، اطلاعات تاریخیِ موثقی گردآوری کرده است که نشان می دهد، آمریکا از دوران پس از پایان جنگ دوم جهانی تا سال دو هزار میلادی، هشتاد و یک مرتبه در انتخابات سایر کشورهای دنیا مداخله کرده است.
شایان ذکر است که این رقم، شامل کودتاهای نظامی یا تلاش برای تغییر رژیمها نمیشود، زیرا معمولا آمریکا پس از آنکه نامزدی انتخاباتی در یکی از کشورهای جهان که مورد علاقه آمریکا نبوده است در انتخابات پیروز میشود، تلاش میکند او را سرنگون سازد. این نوع مداخلات آمریکا، بهویژه در کشورهای ایران، گواتمالا و شیلی رخ داده است.
رقم هشتاد و یک بار مداخلهی آمریکا در انتخابات سایر کشورهای جهان، همچنین شامل کمکهای عمومی آمریکا به روند انتخابات در برخی از کشورهای دنیا، مانند نظارت بر روند انتخابات، نمیشود.
داو لِوین، مداخله را به این صورت تعریف میکند که، مداخله یعنی: «حرکتی پرهزینه که طراحی شده است تا نتایج انتخابات را به نفع یکی از دو طرفِ رقیب، رقم زند.» این نوع حرکات، که در دو سومِ موارد، بهصورت مخفیانه انجام میشود، شامل اعطای کمکهای مالی به ستادهای انتخاباتیِ احزاب خاص(مورد نظر آمریکا)، نشر اطلاعات دروغین یا تبلیغات نادرست و همچنین آموزش دادن بهمسئولان و کارکنان محلیِ فقط یکی از دو حزب رقیب در خصوص روشهای موثر تبلیغات انتخاباتی و تحریک مردم به رای دادن به نامزد آن حزب، میشود.
آمریکا بهیک طرف شرکت کننده در انتخابات، از جمله در نحوه طراحی پوسترهای تبلیغاتی، کمک میکند، به نفع یکی از نامزدها اعلامیه منتشر میکند و ضد دیگری تهدید میکند و همچنین اعلام میدارد که اگر فلان نامزد پیروز شود، کمکهای مالی خارجی را به آن کشور ادامه خواهد داد، ولی اگر رقیبش پیروز شود، این نوع کمکهای مالیِ خارجی را قطع خواهد کرد.
براساس نتایج مطالعات داو لوین، در 59 درصد از موارد، طرفی که از انواع مختلف کمکهای آمریکا برخوردار شده بوده است، در کشوری که آمریکا در انتخابات آن مداخله کرده بوده، روی کار آمده است. به تخمین لوین «مداخلات انتخاباتی آمریکا در حمایت از یک حزبِ خاص» بهطور میانگین، میزان آراء آن حزب را سه درصد افزایش میدهد، که در رقابتهای نزدیکِ انتخاباتی، ممکن است سرنوشتساز باشد.
بررسیهای لوین نشان میدهد که آمریکا تنها کشور قدرتمند جهان نبوده که تلاش داشته است در انتخابات سایر کشورهای دنیا مداخله کند.
بهعنوان مثال، روسیه پس از خاتمه جنگ دوم جهانی تا پایان قرن بیستم، تلاش کرده است بر نتایج 36 انتخابات مختلف در سایر کشورهای جهان تاثیر بگذارد.
در تمام آن دوران (بین سالهای 1946 و 2000) از هر 9 انتخابات برگزار شده در سراسر جهان، یکی از دو ابرقدرت دنیا (آمریکا یا روسیه) در یکی از آن انتخاباتها مداخله کرده است.
نویسنده این مقاله، سپس به تشریح برخی از موارد مشخص از مداخلات آمریکا در انتخابات سایر کشورهای جهان از انتخابات سال 1948 ایتالیا گرفته تا انتخابات سال 2000 یوگسلاوی، میپردازد.
* بودجه نظامی ۲۰۱۷ آمریکا چقدر است؟ رییسجمهور آمریکا، لایحه بودجۀ نظامی این کشور را برای سال ۲۰۱۷امضا کرده است. بهگزارش خبرگزاری بسیج، باراک اوباما رییسجمهور آمریکا، لایحه بودجه نظامی این کشور بهمبلغ 619 میلیارد دلار را برای سال 2017 امضاء کرده است.
کاخ سفید در ابتدا تهدید کرده بود بودجه پیشنهادی را وتو کند زیرا رقم آن 2/3 میلیارد دلار بالاتر از رقم پیشنهادی اوباما بود.
با امضای این لایحه حقوق نیروهای آمریکایی 1/2 درصد افزایش خواهد یافت. بهموجب این قانون جدید، تعداد پرسنل نیروی زمینی ارتش آمریکا در سال 2017 به بیش از 476 هزار نفر افزایش خواهد یافت.
همچنین شمار پرسنل نیروی هوایی 321 هزار نفر و تفنگداران دریایی 185 هزار نفر خواهد رسید که بیشتر از رقم پیشنهادی کاخ سفید است.
با وجود اختلافها میان کاخ سفید و کنگره در ارقام پیشنهادی، اوباما پس از امضای این لایحه گفت این لایحه انجام عملیاتهای کنونی ایالات متحده را در سراسر جهان، تسهیل میکند.
این لایحه اوایل دسامبر(اواسط آذر 95) در مجلس نمایندگان و سنای آمریکا با اکثریت کافی برای پیشگیری از وتوی اوباما تصویب شده بود.
بهگزارش پرستیوی، این لایحه که از حمایت جان مککین، سناتور جنگطلب حزب جمهوریخواه، برخوردار بود، تلاشهای دولت برای تعطیلی پایگاههای نظامی از جمله زندان گوانتانامو را ممنوع کرده است.
اوباما که در رقابتهای انتخاباتی خود در سال 2008 وعده داده بود این زندان مخوف را تعطیل کند، تاکید کرد اگر کنگره رویکرد خود را در قبال گوانتانامو تغییر ندهد، در تاریخ از آن به بدی یاد خواهد شد.
49 کشته و 53 زخمی به دنبال حمله فردی بهنام عمر متین بهکلوب همجنسگرایان در اورلاندو – آمریکا، حادثه خونبار 12 ژوئن 2016، یکی از مرگبارترین حملات مسلحانه تروریستی در تاریخ آمریکا بوده است.
شب یکشنبه 12 ژوئیه در کلوپ «پالس» اورلاندو، شب موسیقی آمریکای لاتین و رقص سالسا بود. برای همین است که بسیاری از کشتهشدگان اصلیت آمریکای لاتینی دارند؛ از کوبا، مکزیک، پورتوریکو. مهاجرانی کهه بیشترشان در حاشیههای اجتماع آمریکا زندگی میکنند؛ قربانیان اکثرا آمریکای لاتینی و آفریقایی-آمریکایی بودند.
* باراک اوباما، روز پنجشنبه 29 دسامبر دستور اخراج 35 دیپلمات روسی را از آمریکا صادر کرده و دو سازمان اطلاعاتی روسیه را نیز مورد تحریم قرار داده است. در همین حال، کاخ کرملین اعلام کرده است که مسکو به اقدامات واشینگتن پاسخ متناسب خواهد داد.
به گزارش رویترز، نهادهای اطلاعاتی و امنیتی آمریکا، ولادیمیر پوتین را متهم میکنند که شخصا تلاشها برای دخالت در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در سال 2016 از جمله حملات سایبری علیه دمکراتها را هدایت کردهه است.
باراک اوباما، رییس جمهوری آمریکا که برای تعطیلات به ایالت هاوایی سفر کرده در بیانیهای گفته است: «این اقدامات در پی هشدارهای مکرر خصوصی و بهدولت روسیه صورت گرفته است و این اقدامات پاسخی لازم و متناسب بهتلاشهای صورت گرفته جهت ضربهزدن بهمنافع آمریکا است؛ تلاشهایی که ناقض هنجارهای مرسوم بینالمللی است».
روسیه روز پنجشنبه لحطاتی پس از اعلام تحریمها، اتهامات حملات سایبری را رد کرده و گفته است این اتهامات بیاساس است و مسکو دست بهاقدامات متقابل خواهد زد.
بهگزارش خبرگزاری فرانسه، دیمیتری پسکوف، سخنگوی کاخ کرملین، گفته است هدف دولت اوباما تخریب کامل روابط آمریکا و روسیه است.
از سوی دیگر دونالد ترامپ، رییس جمهوری منتخب آمریکا نیز گفته است هفته آینده با مدیران نهادهای اطلاعاتی و امنیتی کشور دیدار خواهد کرد تا در این خصوص، آخرین اطلاعات را دریافت کند.
کلمبیا
دولت کلمبیا و شورشیان فارک بالاخره بعد از 5 دهه درگیری مسلحانه در 13 نوامبر بهتوافق صلح دست پیدا کردند. این توافق بهحدی مهم بود که خوان مانوئل سانتوس برای تلاشش در رسیدن بهآن برنده جایزه صلح نوبلل شد.
درگیریهای دولت کلمبیا و فارک در دهههای اخیر بیش از 250 هزار کشته و میلیونها آواره بر جای گذاشت، اما با امضای توافق تازه صلح بهنظر میرسد که این درگیریها به پایان برسد.
این کشور که بیش از 50 سال درگیر جنگهای داخلی میان شبه نظامیان هوادار دولت و شورشیان فارک بوده است، سرانجام در سال 2016 شاهد توافق میان دولت این کشور و رهبران فارک بود.
این توافق در 22 اکتبر این سال به همهپرسی گذاشته شد و با رای منفی مردم این کشور مواجه شد. بسیاری از مردم این کشور خواهان برقراری عدالت در قبال افرادی هستند که در طی این سالها آنها را مورد ظلم قرار دادند.
برخی از کارشناسان، رای منفی مردم کلمبیا را از پیامدهای چند دهه جنگ در این کشور میدانند.
لیبی
لیبی بهنماد تمام عیار دولت مضمحل تبدیل شده است. باندهای مسلح هر یک گوشهای از این کشور را تصرف کردهاند. جنگ داخلی در لیبی آن قدر فاجعهبار است که بسیاری حسرت دوران دیکتاتوری را میخورند که میکشت و تجاوز و شکنجه میکرد. برای اروپاییها که بسیار سریع علیه دولت وقت لیبی اقدام نظامی و سپس این کشور را بهحال خود رها کردند، اهمیت لیبی در نفت آن و قرار داشتنش در مسیر پناهجویان بهسوی اروپاست. از اینرو در سالی که گذشت اتحادیه اروپا تلاشهایی داشت برای برگماری دولتی که بتواند هم نفت لیبی را صادر کند و هم جلوی به دریا زدن پناهجویان رهسپار سواحل شمالی مدیترانه را بگیرد. اما این تلاشها در سال 2016، بهجایی نرسید.
اسرائیل
شیمون پرز که آخرین بازمانده از نسلی بود که در تاسیس اسرائیل نقش داشتند، از دنیا رفت تا مرگ وی فرصتی برای یاددآوری جنایاتی باشد که تا امروز در حق مردم فلسطین انجام شده است. مرگ او که در میان بسیاری از افکار عمومی به «قاتل اردوگاه قانا» مشهور است، با واکنشهای تندی از سوی افکار عمومی جهان همراه شد.
مرگ او که در سن 93 سالگی و در یکی از بیمارستانهای اسرائیل صورت پذیرفت، تنها پیام تسلیت یکی از مقاماتبحرین را بههمراه داشت که این پیام نیز با واکنشهای بسیاری مواجه شد. همچنین در میان ناباوری همگان، محمود عباس در مراسم دفن پرز حضور یافت.
* رسانههای اسرائیلی یکشنبه دوازدهم دی گزارش دادهاند، بنیامین نتانیاهو نخستوزیر این کشور در مظان اتهام دریافت برخی «مزایای مالی» قرار گرفته و «بهزودی» از سوی پلیس مورد تحقیق قرار میگیرد.
بر اساس این گزارشها، فرماندهان پلیس اسرائیل در روزهای گذشته به دادستان مراجعه کرده و گفتند، مطالبی که در گفتوگوهای بازجویان با شماری از افراد نزدیک به نتانیاهو شنیدهاند، لزوم تحقیق از خود او را هم ضروری کرده است.
گزارش رسانههای اسرائیل میگوید، آویخای مندل بلیت دادستان اسرائیل در روزهای گذشته در پی مطالب مطرح شده از سوی فرماندهان پلیس، موافقت کرد که بازجویان پلیس به تحقیق از شخص نتانیاهو اقدام کند و این امر را بهاطلاع نتانیاهو نیز رساند.
این گزارشها مدعی است، نتانیاهو از ناحیه ارتباطات نزدیک و دیرینه خود با دو بازرگان مشهور ممکن است از برخی «امتیازها» برخوردار شده باشد. رسانهها گفتهاند، سخن از یک بازرگان اسرائیلی و یک تاجر مشهورر بینالمللی است.
شبکه دوم تلویزیون اسرائیل شنبه یازدهم دی گزارش داده بود، یکی از این دو بازرگان، رون لاودر، از صاحبان کارخانههای معروف لوازم آرایشی «استی لاودر» و صاحب شماری از صنایع مهم اسرائیلی و جهانی است.
بر اساس این گزارشها، لاودر چند هفته پیش در روزی که برای شرکت در خاکسپاری شیمون پرز حضور یافته بود، بلافاصله بعد از این مراسم، برای پاسخگویی بهپرسشهای بازجویان پلیس بهمقر پلیس دعوت شد.
گزارش رسانههای اسرائیل میگوید، لاودر حضور در مقر پلیس را تایید کرده و گفته است، با «طیب خاطر» بهخواسته پلیس گردن نهاده است. روزنامه هاآرتص مدعی است که لاودر در گفتوگو با پلیس «دادن هدیه» بهه نتانیاهو را تایید کرد.
رسانههای اسرائیل گفتهاند، پلیس خواسته است که پسر بزرگ نتانیاهو، یائیر، نیز بهعنوان «مطلع» مورد سئوال پلیس قرار گیرد ولی اتهامی به او وارد نیست.
بهنوشته هاآرتص، پلیس از دفتر نتانیاهو خواسته است، «بیشترین فرصت» را برای بازجویان پلیس قائل شود تا هر چه زودتر تحقیقات از نتانیاهو آغاز شود.
بنیامین نتانیاهو جمعه دهم دی، ادعا کرده بود، «چیزی بهدست نمیآورند چون چیزی وجود ندارد و هیچ پروندهای تشکیل نمیشود».
دفتر نخست وزیری اسرائیل نیز گفته است، «فشار شدید رسانهها» بر نهادهای حقوقی در میان بوده است.
ساخی هانگبی وزیر مشاور و حامی نتانیاهو بهرسانهها گفته است، رقیبان سیاسی که از شکست دادن حزب لیکود در انتخابات «سرخورده» هستند، میخواهند از طریق «فشارهای ناروا» نتانیاهو را از نخستوزیری برکنار کنند.
پلیس اعلام کرده است، شماری از مجربترین بازجویان خود را که از جمله در بازجویی از نخستوزیر پیشین مشارکت داشته ند، در یک تیم برای تحقیق از نتانیاهو آماده کرده است.
بازجویی و حتی محاکمه و حبس ارشدترین مقامات اسرائیل یک امر سابقهدار است.
اهود اولمرت نخستوزیر پیشین بهاتهام دریافت امتیازاتی در زمانی که شهردار بیتالمقدس بود، به نوزده ماه حبس محکوم شد و هنوز چندماه تا آزادی فاصله دارد.
بنیامین نتانیاهو، 67 ساله، تاکنون در چهار دوره، نخستوزیر اسرائیل بوده است.
هرچند هیچگاه مدرکی دال بر دخالت مستقیم رییس جمهور کره جنوبی در فساد مالی دولتمردان و نزدیکان وی یافت نشد، اما اثبات فساد مالی اطرافیان او کافی بود تا مردم این کشور به خیابانها رفته و خواهان استعفای خانم «پارک» شوند. پارک که از اطرافیانش اعلام برائت میکرد، نتوانست مردم این کشور را آرام کند و دادگستری کره جنوبی در یک جلسه علنی و جمعی، بسیاری از اطرافیان وی را به فساد مالی محکوم کرد. پارلمان این کشور بلافاصله پس از اثبات جرم اطرافیان پارک، برای استیضاح این رییس جمهور تشکیل جلسه داد و پیش از اثبات دخالت او توسط دادگاه، رای تعلیق موقت و برکناری او را صادر نمود. براساس این رای، پارک موقتا تعلیق، و در صورت اثبات هرگونه دخالت در جریان فساد مالی، استیضاح او اجرا خواهد شد.
برکناری خانم پارک نشان داد، میتوان زمانی بهمبارزه با فساد در جهان امیدوار بود که مردم کشورهای مستقیمق از دولت مردان حسابرسی کنند.
* در حالی که در سال جاری میلادی اسرائیل به شهرکسازیهای خود ادامه داد، رییس سازمان ملل و رییس جمهور آمریکا در چند نوبت این اقدام تلآویو را زیر سئوال برده و محکوم کردند. بسیاری از مردم و جوانان فلسطینی در این مدت نسبت به شهرکسازیهای اسرائیل دست به اعتراض زدند و در نهایت شورای امنیت سازمان ملل طی جلسهای، این اقدام را محکوم و علیه تلآویو قطعنامه صادر کرد. در جریان تصویب این قطعنامه دولت اوباما حاضر به حمایت از اسرائیل نشد و نسبت به تصویب این قطعنامه رای ممتنع صادر کرد.
صدور این حکم نشان داد دیگر اسرائیل مورد حمایت همهجانبه نخواهد بود و باید به سوی اصلاح روشها و تغییر رفتارهای خصمانه خود در قبال فلسطینیان حرکت کند.
پاکستان
در 17 آذر ماه، شبکه های خبری پاکستان دقایقی پیش در خبری فوری اعلام کردند یک فروند هواپیمای مسافربری متعلق به شرکت هواپیمایی دولتی (PIA) با حدود 50 مسافر و خدمه، سقوط کرد. بهگزارش منابعع شرکت هواپیمایی پاکستان، پرواز شماره 1166، عصر چهارشنبه در مسیر شهر ‹چترال› در شمال این کشور بهه مقصد اسلام آباد در حال پرواز بود که از صفحه رادار محو شد.
گزارش شاهدان عینی حاکی است این هواپیما در نزدیک روستایی در اطراف شهر اَبیت آباد در ایالت خیبرپختونخوا سقوط کرده است.
در سال 2012 نیز یک هواپیمای مسافربری پاکستان که از کراچی عازم اسلام آباد بود، سقوط کرد و حدود 130 نفر کشته شدند.
کوبا
پس از تلاشهای بسیار برای برقراری روابط با کوبا سال 2015، در سال 2016 باراک اوباما نهتنها از عادیسازی روابط با کوبا پس از حدود نیم قرن خبر داد، بلکه به کوبا رفت و با رائول کاسترو در کنفرانسی مطبوعاتی شرکت کرد. اما پس از چندی فیدل کاسترو درگذشت. اما برای اولینبار در بیش از 50 سال گذشته، کوبا درهای خود را بهه روی گردشگران آمریکایی و تجار این کشور بازکرده است.
اعضای مجمع ملی – پارلمان کوبا – با صدور مصوبهای، نصب مجسمه فیدل کاسترو، رهبر سابق کوبا، و نامگذاری خیابانها، ساختمانها و سایر اماکن عمومی بهنام او را ممنوع کردهاند.
بهگفته مقامات دولتی، این مصوبه منعکسکننده خواست فیدل کاسترو است که نگران آن بود که پس از مرگ، کسانی در صدد «ایجاد کیش شخصیت» و ستایش مبالغهآمیز از او برآیند.
در عین حال، منتقدان کاسترو گفتهاند که این «خواست» رهبر سابق کوبا با نصب هزاران تابلو و پلاکارد حاوی سخنان او در سراسر کوبا در تضاد است به خصوص اینکه این پوسترها در زمان حیات و هنگامی که او در قدرت بود نصب شده است.
در جریان مذاکرات مجمع ملی پیرامون طرح منع استفاده از نام رهبر سابق کوبا، رائول کاسترو، رییس جمهوری کنونی آن کشور گفت که «روح مبارز فیدل امروز، فردا و برای همیشه در عمق روح و جان تمامی انقلابیون به حیات خود ادامه خواهد داد». وی افزود که «بهترن راه برای ستایش از فرمانده، ادامه راه و حراست از دیدگاه اوست. «فرمانده» عنوانی است که در کوبا به فیدل کاسترو داده شده است.
البته قانون جدید مانع از آن نمیشود که هنرمندان از نام فیدل کاسترو در خلق آثاری در موسیقی، ادبیات، رقص، سینما یا سایر هنرهای نمایشی خودداری ورزند و تصاویر او همچنان در ادارات دولتی، دانشگاهها و مدارس و سایر موسسات عمومی آویخته خواهد بود.
کاسترو در میان برادرش رائول(راست) و دبیر دوم حزب کمونیست کوبا در نشست کمیته مرکزی حزب در اوایل سال 2016
از زمان مرگ کاسترو، پوستر بزرگی از او در لباس رزم و تفنگی در دست از ساختمانی در میدان انقلاب هاوانا، پایتخت، آویزان بوده است.
فیدل کاسترو در سال 1959 در راس نیرویی از انقلابیون مسلح حکومت وقت کوبا را سرنگون کرد و تا واگذاری قدرت به برادرش، رائول کاسترو در سال 2008، نزدیک به شصت سال با عناوینی مانند نخست وزیر یا رییس جمهوری، رهبری این کشور را در دست داشت. وی ماه نوامبر 2016 در سن 90 سالگی درگذشت.
طرفداران فیدل کاسترو او را رهبری انقلابی میدانند که با سرنگونی یک حکومت دیکتاتوری، الهام بخش حرکتهای انقلابی دیگری در منطقه و جهان شد. در مقابل، منتقدان او معتقدند که رهبر سابق کوبا پس از سرنگونی یک دیکتاتوری فاسد، خود در راس یک نظام استبدادی قرار گرفت و با سرکوب هرگونه مخالفت و نقد و انتقادی از حکومت، مانع از استقرار دموکراسی و پیشرفت مردم کوبا شد.
شیلی
مراسمی به یاد قربانیان کودتای شیلی در 11 سپتامبر 1973
عکس کودکی در میان معترضان، چشم در چشم مامور امنیتی، دنیایی را مجذوب خود کرد.
66 هزار نفر بر اثر حوادث مربوط به محیط کار در چین کشته شدند
بهگزارش خبرگزاری فرانسه، مقامات چینی اعلام کردند با وجود تشدید قوانین مربوط بهایمنی محیط کار، این کشور در سال 2015 شاهد 66 هزار مرگ در محیطهای کاری بود که نشاندهنده شرایط خطرناک محیط کار در دومین قدرت اقتصادی جهان است.
بر اساس گزارشی که در پایگاه اینترنتی رسمی کنگره ملی خلق چین منتشر شد در سال 2015 میلادی 282 هزار حادثه در محیط های کاری در این کشور روی داد. این گزارش نشان می دهد تعداد موارد مرگ در این قبیل محیط ها نسبت به سال 2002 میلادی پنجاه درصد کاهش یافته و تعداد کلی حوادث نیز از یک میلیون نفر در آن سال به 282 هزار مورد در سال 2015 رسیده است.
معادن زغالسنگ و کارخانه های تولید فولاد به عنوان دو محیط کاری دارای سابقه نامناسب در بحث ایمنی معرفی شدند که شاهد وقوع حوادث متعددی بودند. در سال 2014 نیز بیش از 68 هزار نفر در حوادث محیط کار جان خود را از دست دادند.
فروش چندین میلیارد دلاری اسلحه از سوی فرانسه به لبنان
وزیر خارجه فرانسه اعلام کرد که شرایط برای اجرای قرارداد چند میلیارد دلاری با هدف ارسال تسلیحات نظامی به لبنان اکنون رضایت بخش است.
بهگزارش رویترز، ژان مارک آیرو وزیر خارجه فرانسه 22 دسامبر در سخنانی در بیروت تاکید کرد: پس از تشکیل دولت جدید لبنان، شرایط برای ارسال تسلیحات نظامی به ارتش لبنان اکنون رضایت بخش است و میتوان قرارداد چند میلیارد دلاری در زمینه ارسال تسلیحات را اجرا کرد.
آیرو پس از دیدار با میشل عون رییس جمهور و سعد حریری نخست وزیر لبنان تصریح کرد: اکنون این مساله مهمتر از هر زمان دیگری است که مقامهای جدید لبنان مذاکره با عربستان سعودی و ایران را ادامه دهند تا از این مساله مطمئن شوند که لبنان درگیر جنگ سوریه نخواهد شد.
وی در جمع خبرنگاران افزود: شرایط رضایت بخش است. پس از تشکیل دولت جدید، خورشید بار دیگر در لبنان می درخشد.
عربستان سعودی در ماه فوریه ضمن ابراز نگرانی نسبت به تحولات لبنان، برنامه کمک مالی 3 میلیارد دلاری برای ارسال تجهیزات نظامی فرانسه به ارتش لبنان را به حالت تعلیق درآورد.
تجهیزات نظامی فرانسه که قرار است که با تامین مالی عربستان به ارتش لبنان عرضه شود، با هدف کمک به بیروت در مقابله با گروه های تروریستی خواهد بود.
آیرو اظهار داشت: بهزودی با میشل عون به عربستان سعودی سفر خواهیم کرد تا درباره این قرارداد نظامی و روابط گسترده تر رایزنی کنیم.
وزیر خارجه فرانسه، ادعا کرد: همه اقدامات لازم باید انجام شود تا لبنان از جنگ سوریه دور بماند. ما میخواهیم لبنان به مذاکره و گفتگو با همه همسایگان منطقهای از جمله عربستان و ایران ادامه دهد.
اسناد پاناما
از اسناد پاناما تا استیضاح رؤسایجمهور در برزیل و کرهجنوبی، سال 2016 را بهسالی تبدیل کرد که بعدها با رسوایی، فساد و خشم عمومی نسبت بهاختلاسها به یاد آورده میشود. سئوال این است: آیا میتوان این وقایع را تداوم درخواست برای سیاستهایی پاکتر تعبیر کرد؟
«خوزه اوگاز»، وکیل پرآوازه پرویی و رییس دیدهبان ضدفساد «شفافیت جهانی»، دراینباره میگوید: پدیده جدیدی در حال ظهور است. مسئلهای که ما امروز با آن روبهرو هستیم، با مسائلی که ما 27 سال پیش در زمان شکلگیری «شفافیت جهانی» با آنها دستوپنجه نرم میکردیم، بسیار متفاوت است. در سراسر جهان امروز ما نوعی از فساد را میبینیم که مردم را تحتتأثیر قرار میدهد و شاهد بسیج مردم در مقابل این فسادها هستیم.
او درباره سال 2016، که روزهای پایانیاش را سپری میکنیم، میگوید: به نظرم سال سختی را گذراندهایم، اما همزمان همین سال در ما امید به آینده را ایجاد کرد. باید گفت اسناد پاناما که در آوریل افشا شد به عنوان یک افشاگری بیسابقه اطلاعاتی، نقطه آغاز بسیاری از اعتراضات اوایل 2016 بود.
در این افشاگری شرکتهای خارجی زیادی معرفی شدند که بسیاری از افراد ثروتمند، قدرتمند و مشهور جهان یا اقوام و نزدیکانشان از آنها سوءاستفاده میکردند. در میان افرادی که نامشان یا اقوام و نزدیکانشان در اسناد پاناما بود، میتوان به سران عربستان سعودی، چین، مالزی، سوریه، پاکستان، افغانستان و اوکراین اشاره کرد.
علاوه بر این، یکی از دوستان نزدیک ولادیمیر پوتین، رییسجمهور روسیه و همچنین مقامات فعلی یا سابق اروپایی، آفریقایی، آسیایی و خاورمیانهای در این اسناد پایشان وسط کشیده شد، درمجموع از 140 سیاستمدار و مقام دولتی در این اسناد نام برده شده بود.
براساس تازهترین تخمینها، بین 5/1 تریلیون تا دو تریلیون دلار سالانه در سراسر جهان بهعنوان رشوه پرداخت میشود. همچنین تحقیقات نشان میدهند اگر رهبر یک کشور بهعنوان یک فرد فاسد شناخته شود، مردم آن کشور نیز تلاش میکنند مسیر مشابهی اتخاذ کنند. اما برخی سران دراینمیان مجبور به پرداخت هزینههای فساد در دولتهای خود شدند.
در برزیل، «دیلما روسف»، رییسجمهور این کشور، در پی اعتراضات گسترده مردمی در ماه آگوست استیضاح شد؛ آنهم درحالیکه چند روز بیشتر به آغاز مسابقات ورزشی المپیک ریو نمانده بود. البته میتوان گفت اکثر اعتراضات مردمی، ناشی از رشوهخواری و رسواییهای مربوط به شرکت نفت دولتی این کشور بود. بااینحال، روسف به دلیل اتهاماتش در پرونده شرکت نفت دولتی برزیل استیضاح نشد، بلکه بیشتر به دلیل دستکاری حسابهای دولتی، کارش به اینجا کشید.
استیضاح علاوه بر روسف، دامن پارک گئونهای، رئیسجمهور کرهجنوبی، را نیز گرفت. او بهدلیل نفوذ دوست قدیمیاش در امورات دولت و بهرهمندی او از تسهیلات دولتی، استیضاح شد. در آن سمت دنیا در قاره سیاه، جاکوب زوما، رییسجمهور آفریقایجنوبی، که بهدلیل رهایی از رسواییهای متعدد «رییسجمهور تفلونی» نام گرفته، نیز به دنبال آن است دورهاش را تا سال 2019 ادامه دهد؛ آنهم درحالیکه با 783 اتهام مرتبط با فساد مواجه است.
ناگفته نماند ایران یکی از کشورهای جهان است که حکومت آن علاوه بر این که بهجنایات متعددی علیه بشریت مرتکب میگردد از بالاترین ارگان رهبری حکومت اسلامی کشور گرفته تا پایینترین ردههای آن در اختلاس و رانتخواری و غارت اموال عمومی سابقه طولانی و وسیعی دارند اما با این وجود در این رابطه هیچ اعتراض مردمی علیه آن نشده است؟!
قاچاق انسان در سال 2016 افزایش یافت!
آژانس مبارزه با مواد مخدر و جرایم سازمان ملل گزارش داد در سال 2016، قاچاق انسان بهویژه قاچاق زنان و کودکان افزایش یافته است.
به گزارش یورونیوز، امسال قاچاق انسان تشدید شده است. بر اساس این گزارش، طبق تازه ترین گزارشهای رسمی، در سال 2016 قاچاق انسان بهویژه قاچاق زنان و کودکان افزایش یافته است.
قربانیان اصلی این قاچاق، آوارگان مناطق درگیر مناقشه به ویژه آوارگان سوریه و عراق هستند. قاچاق انسان تجارتی سودآور برای جرایم سازمان یافته است و به گفته یوروپل(پلیس اتحادیه اروپا) قاچاقچیان انسان در سال 2016 فقط از همین راه تا شش میلیارد یورو به جیب زدهاند.
آژانس مبارزه با مواد مخدر و جرایم سازمان ملل به تازگی گزارشی قوی در این خصوص انتشار داده است.
کریستینا کانگاسپونتا Kristiina Kangaspunta مدیر این آژانس گفت: «زنان بیش از پیش قربانی بهرهکشی جنسی شده اند. 72 درصد زنانی که طعمه قاچاقچیان انسان می شوند به بردگی جنسی گرفته می شوند. 20 درصد آنها هم به کار اجباری گمارده میشوند».
زنان جامعه ایزدیهای عراق نمونه بارز این جنایت گروه موسوم به دولت اسلامی هستند.
اما این فقط کشورهای درگیر جنگ خاورمیانه، آفریقا و آمریکای لاتین نیستند که درگیر قاچاق انسان هستند. در اروپای شرقی و آسیای میانه هشت درصد و در منطقه جنوب صحرای آفریقا بیش از 60 درصد کودکان قربانی قاچاقچیان انسان هستند.
71 در صد قربانیان قاچاق انسانی زنان هستند
گزارش سالانه دفتر جرائم و مواد مخدرسازمان ملل متحد نشان می دهد که 71 در صد از قربانیان قاچاق انسانی را زنان و دخترانی تشکیل می دهند که برای بهرهگیریهای جنسی و ازدواجهای اجباری در جهان بفروش می رسند.
دفتر جرائم و مواد مخدر سازمان ملل متحد در گزارش سالانه این نهاد که روز چهارشنبه منتشر شد اشاره کرده است در حالی که قاچاقچیان انسانی زنان و کودکان زیادی را بهمنظور استفاده در مواردی نظیر گدایی، ازدواجهای اجباری، کلاهبرداریها و یا بازی در فیلمهای مبتذل در بازارهای جهان بهفروش میرسانند، استفادههای جنسی و کار اجباری در راس بهرهبرداریهایی هستند که این گروهها از قربانیان خود میکنند.
یوری فدوتوف، مدیر اجرایی این دفتر در این گزارش یادآور شده است که در حال حاضر 71 در صد از قربانیان این جنایتها زنان و دختران هستند و 28 در صد از آنها را کودکان تشکیل میدهند.
وی همچنین اضافه کرده است که 64 در صد از کودکان کشورهای آفریقای سیاه و 62 در صد از کودکان آمریکای مرکزی و کارائیب قربانی اینگونه بزهکاریها واقع میشوند.
فدوتوف در این گزارش بهرابطه میان قاچاق انسانی و گروههای مسلح نیز اشاره کرده و نوشته است که گروههای مسلح درگیر در کشورهای مختلف بطور معمول بهاینگونه قاچاقها اشتغال داشته و از زنان و دختران قربانی بهعنوان بردگان جنسی استفاده کرده و مردان و پسران را بهکار اجباری و یا شرکت در درگیریها وادار میکنند.
این مقام هشدار داده است که بخش قابل ملاحظهای از این قربانیان اشخاصی هستند که برای فرار از جنگ کشورهای خود را ترک کرده و بهامید دستیابی بهآرامش میکوشند تا بهنقاط امنتر جهان روی بیاورند و بهدلیل اضطرار و اجبار حاکم بر زندگی خود بهاینگونه مهاجرتهای خطرناک تن میدهند.
مدیر کل دفتر جرائم و مواد مخدر سازمان ملل در نهایت نوشته است در حالی که 158 کشور جهان اقدام بهقاچاق انسانها را از جمله جرائم سنگین میشناسند با این همه بسیاری از این جرائم به محکومیتهای متناسب با جرم منجر نشده و قربانیان آنها نیز از محافظت کافی در مقابل این بزهکاران برخودار نیستند.
قاچاق زنان از ایران
گزارشها و مستنداتی که در رابطه با آسیب های اجتماعی در ایران انتشار یافته، جدید و پنهان نیست. ابعاد این آسیب ها در سال های اخیر آن چنان گسترده و نگرانکننده شده است.
روزنامه جهان صنعت، دوشنبه 6 دی ماه 1395، قاچاق زنان ایرانی به کشورهای همسایه را که چندان هم موضوع پنهانی نبوده مورد بررسی قرار داده است.
جهان صنعت در این رابطه مینویسد: «رویه داستان قاچاق زنان و دختران در ایران بهنوبه خود یکی از بزرگترین بحرانهای شخصیتی و اجتماعی ما ایرانیان بالاخص در سالهای اخیر بهحساب میآید. … در این میان دختران ایرانی، زنان جوان و آسیبدیده از نهاد خانواده بهکشورهای دیگر قاچاق میشوند». جهان صنعت در تشریح ابعاد این فاجعه، ادامه میدهد: «نکته مشکلساز دیگر در این میان این است که قاچاق زنان و دختران در معیارهای اندازهگیری و آماردهی، همپای آمار و معضل قاچاق اجناس و کالاها طبقهبندی میشود. این امر اگرچه میتواند توجیه قانونی و کارکردگرایی داشته باشد اما بهاندازه ارزش و قیمت کالا، شان انسانی نیز دستخوش همان تنزل میشود و در غایت امر، کالا شدن دختران نهتنها در ایران بلکه در تمام دنیا عاملی مهم در افزایش این نوع قاچاق و نیز عدم ریشهکن کردن آن میشود». جهان صنعت در این گزارش اختصاصی، با اشاره بهدیگر کشورها هم که دچار این معضل هستند، اضافه میکند: «… هیچ اقدام یا فعالیتی در برخورد یا تعدیل و کنترل این تجارت به طور جدی نشده و نمیشود. از اینرو طبیعی است که هرروز شاهد گسترش این قاچاق و تجارت نامشروع باشیم». جهان صنعت در تشریح عواملی که باعث بهوجود آمدن این آسیب اجتماعی شده است، مینویسد: «مشکل بیکاری و نبود درآمد کافی برای افراد، گسترش اعتیاد در کشور و از همه مهمتر آمار تاسف بار طلاق که بیش از هرچیز به رفتارهای جدید و این زمانی ما ایرانیها و متعلقات و جهان بینیهای ما ایرانیها باز میگردد، از مهمترین عوامل قاچاق دختران و صادرات زنان بهکشورهای دیگر محسوب میشوند».
جهان صنعت، در اشاره به قاچاق زنان به ترکیه، مینویسد: «در کشور ترکیه بهخصوص در منطقه آنالیا و آنتالیا وضعیت ایرانیان قاچاق شده بسیار وخیمتر است. اغلب آنها بدون پروانه کسب و تحت نظارت مراقبتهای بهداشتی و پزشکی مشغول فعالیتهای سازمان یافته هستند. این شرایط اگرچه بدون شک یک بردگی جنسی تمام عیار را برای دختران و زنان ایرانی بهوجود آورده اما درآمد این کار و حتی میزان پولی که در این تجارت شوم وجود دارد بسیاری از آنها را به چنین موقعیتهای نابسامان جنسی کشانده است». یک روان درمان گر در این گزارش، به «جهان صنعت»، عنوان کرد: «هماکنون با روسپیانی مواجه شده که هنگام بازگشت بهکشور درخواست درمان روحی و روانی دارند. وضعیتهای پرخطر جنسی و تکثر و تکرار مدام این فرآیند از آنها بیمارانی ساخته که وضعیت بسیار ناراحتکننده و خطرناکی دارند. بهاستناد این رواندرمانگر بسیاری از آنها حتی کنترل رفتارهای عادی و اجتماعی خود را از دست دادهاند و میتوانند بهعنوان یک بمب جنسی در حال حاضر در شهر تهران عمل کنند».
اعتیاد، فحشا، و دیگر آسیبهای اجتماعی لااقل در طول بیش از یک صد سال اخیر وجود داشته است اما وجه تمایز این آسیبها در طول بیش از سه دهه حکومت اسلامی، ابعاد وسیع این پدیدهها است. ابعادی که در هیچ دورهای ما در این سطح وسیع شاهد آن نبودهایم. بهطور حتم و یقین مسایل اقتصادی در این رابطه دلیل اصلی این معضلات میباشد اما نباید از این موضوع هم غافل شد که محدودیتهای اجتماعی که توسط حکومت اسلامی بهمردم تحمیل شده باعث تشدید این آسیبها نیز گردیده است. این که چگونه میتوان این بحران عظیم اجتماعی در ایران را کنترل و کاهش داد، چالشی است که بر دوش نیروهای آزادیخواه، برابریطلب و عدلاتجو است!
خبرنگاران
سازمان خبرنگاران بدون مرز در تازهترین گزارش خود اعلام کرد که در سال 2016 میلادی 57 روزنامهنگار بهدلیل فعالیتهای خبری و رسانهای اغلب در کشورهایی که شاهد جنگ و درگیری هستند کشته شدند.
19 نفر از تعداد کل خبرنگارانی که در سال 2016 کشته شدند در کشور سوریه بهسر میبردند.
در این گزارش آمده است که سوریه در سال 2016 به جهنمی برای خبرنگاران تبدیل شده بود و پس از آن افغانستان با 10 خبرنگار، مکزیک با 9، عراق با 7 نفر و یمن با 5 خبرنگار در ردههای بعدی قرار دارند.
در سال 2016 همچنین 9 شهروند خبرنگار و 8 همکار رسانههای خبری نیز کشته شدند که تعداد کل کشتهشدگان خبرنگاران و همکاران خبری در این سال را به 74 نفر می رسد.
این در حالی است که در سال 2015 میلادی 67 خبرنگار جان خود را از دست دادند.
بر اساس این گزارش، سوریه مرگبارترین کشور برای خبرنگاران معرفی شده است، در سال 2015 میلادی 9 خبرنگار در این کشور کشته شدند. بر همین اساس در 10 سال اخیر 780 خبرنگار کشته شدند.
کریستیانو رونالدو
کریستیانو رونالدو با همکاری موسسه خیریه (savethechildren)ضمن اهدای کمک مالی، پیامی را در شبکههای اجتماعی به منظور ابراز همدردی با کودکان سوری منتشر کرد.
بازیکن رئال مادرید و تیم ملی پرتغال در پیامی که بر روی حساب اینستاگرام خود منتشر کرد گفت: «این پیام برای کودکان سوریه است. ما میدانیم که شما رنج بسیاری را متحمل شدهاید. من بازیکن بسیار مشهوری هستم اما قهرمانان واقعی شما هستید، امید خود را از دست ندهید. جهان با شماست و ما به شما اهمیت میدهیم. من با شما هستم».
موسسه خیریه (savethechildren) هدیه رونالدو را سخاوتمندانه توصیف کرد، اما گفته که به درخواست این بازیکن مبلغ را اعلام نخواهد کرد.
رونالدو از همه خواست که برای نجات کودکان سوریه کمک مالی کنند و در ادامه گفت: «کودکان سوریه بیش از هر زمان دیگری به ما نیاز دارند». ویدیوی که رونالدو از دو روز پیش منتشر کرده، تاکنون چهار میلیون، بیننده داشته است. این در حالی است که کامنتها، به 55 هزار رسیده است و تقریبا همه آنها اقدام انساندوستانه، ابر ستاره فوتبال جهان را ستودهاند.
«کریستیانو رونالدو»، پیشنهاد 300 میلیون یورویی و حقوق 100 میلیونی یک باشگاه چینی را رد کرد!
کریستیانو رونالدو بازیکن بزرگ فوتبال جهان، کاپیتین تیم ملی پرتغال، گلزن افسانه ای تیم فوتبال رئال مادرید و دارنده توپ طلایی به پیشنهاد بی سابقه یک باشگاه فوتبال چین «نه» گفت. این باشگاه چینی برای انتقال او مبلغ 300 میلیون یورو و حقوق سالانه ای معادل 1000 میلیون یورو پیشنهاد کرده بود. کریستیانو رونالدو بهاینن پیشنهاد «نه» گفت. رونالدو گفته است که «پول همه چیز نیست».
این خبر را «جورج ماندِز» نماینده رونالدو در ارتباط با باشگاهها در یک گفتگو با شبکه تلویزیونی «اسکای اسپورت» ایتالیا اعلام کرد. او نام باشگاه چینی را فاش نساخت، ولی گفت با این پیشنهاد، «کریستیانو رونالدو» عنوان گرانترین بازیکن جهان فوتبال را بهخود اختصاص داده است.
«جورج ماندِز» میگوید کریستیانو رونالدو، بهباشگاه رئال مادرید وابسته است. این باشگاه بهمنزله زندگی اوست. برای او «پول همه چیز نیست» و امکان ندارد برای رفتن به یک باشگاه چینی، رئال مادرید را ترک کند.
خبر گزاری فرانسه گزارش میدهد که چین در نظر دارد تا در افق سال های 2050 در راس فوتبال جهان قراربگیرد. در راه رسیدن به این مقصود، باشگاه هایچین به ستارههای فوتبال در جهان، حقوقهای نجومی پیشنهاد میکند. اخیرا باشگاه فوتبال «شانگهای شِن هُوا» کارلوس تِوِز فوتبالیست آرژانتینی را با حقوق سالانه 40 میلیون یورویی استخدام کرده است.
«جورج ماندِز» میگوید بازار فوتبال و انتقال بازیکنان فوتبال در چین بسیار گرم شده است. او میگوید: با توجه بهپول های فراوان پیشنهادی، چینیها میتوانند بازیکنان بسیار زیادی را بهطرف خود جلب کنند؛ اما نمیتوانند «کریستیانو رونالدو» را بهسوی خود جلب کنند.
اقتصادی
آخرین گزارش کلوب رم به قلم دو کارشناس زبده اقتصادی با انتقاد از تب مصرف در جهان صنعتی یادآور میشود که یک درصد رشد برای مقابله با نابرابری، بیکاری و مشکلات آب و هوا کفایت میکند.
* صندوق بینالمللی پول پیشبینیهای اقتصادی خود را تغییر داد. این نهاد ناظر بر سامانه پولی جهان در گزارش بهار خود اعلام کرد که رشد اقتصادی در جهان تنها 2/3 درصد بوده است.
* برای نخستین بار از سال 2008 کشورهای اوپک به توافق رسیدند. قیمت نفت برنت اما پس از حصول توافق در اجلاس اوپک، 8 درصد افزایش یافت و به بالای 40 دلار برای هر بشکه رسید.
* طبق تحقیقات در بیست سال آینده از هر دو شغل یکی قربانی دیجیتالیسم میشود و خطر این روند در مشاغلی مثل حسابداری و امور بانکی که تا 78 درصد در دست زنها قرار دارد و…
* دولت روحانی بازارمحور و تکمیل کننده برنامه خصوصیسازی دولتهای پیش از خود است که میخواهد با افزایش شرکای اقتصادی داخلی و خارجی «امنیت نظام» را تضمین کند.
* شاید هیچ موضوعی بیش از توسعهی پایدار جهانی به توجه نیازمند نباشد، موضوعی که برآوردن نیازهای انسانیِ پایه در سطح جهان و نظارت مؤثر بر منابع مشترک و محیط زیست را میطلبد.
* فرار مالیاتی و پولشویی، عارضه آن نوع از مناسبات اقتصادی است که در آن نه توانمندی انسانی، بلکه سرمایه حرف اول را میزند.
فرهنگی
شعار شصت و ششمین جشنواره فیلم برلین در پرتو بحران پناهجویی در اروپا «حق خوشبختی» برای همه انسانها بود. دو فیلم درباره این موضوع در بخش اصلی به نمایش گذاشته شد: «من نرو هستم» ساخته رفیع پیتز، کارگردان ایرانی و «آتش در دریا» ساخته جانفرانکو رزی، کارگردان ایتالیایی. خرس طلایی برلیناله در ستایش از هنر سینما در بازنمایی رنج انسانهای پناهجو به «آتش در دریا» تعلق گرفت.
* فیلم «فروشنده» ساخته اصغر فرهادی بیشترین جایزههای شصت و نهمین دوره جشنواره فیلم کن را از آن خود کرد. برای نخستین بار شهاب حسینی بهعنوان یک بازیگر مرد از سینمای ایران برنده بهترین بازیگر مرد جشنواره کن شد و فرهادی نیز جایزه بهترین فیلمنامه را برد.
* فیلم «زنی که رفت» ساخته لاو دیاز، فیلمساز فیلیپینی شیر طلای هفتاد و سومین جشنواره فیلم ونیز را به دست آورد. این فیلم سیاه و سفید داستان زنیست که در اثر بیعدالتی ۳۰ سال از زندگیاش را در زندانن گذرانده و حالا میخواهد زندگی تازهای را از سر بگیرد. این فیلم یک درام طولانی است که چهار ساعت به درازاا میکشد.
* هنگامی که تروریستهای داعش تابستان گذشته معبد بل و بعل شمین و مجسمه شیر باستانی پالمیرا(سوریه) و همچنین سه برج «ایلابل»، «ویملیکو» و «وکیتوت» و «طاق پیروزی» پالمیرا را منفجر کردند،، جهان یک بار دیگر در بهت فرورفت. اوج این وحشیگری فرهنگی شکنجه و قتل خالد اسعد، مدیر 82 ساله پروژهه باستانشناسی پالمیرا بود. او که نمیخواست محل اختفای گنجینههای پالمیرا را افشا کند، جان خود را بر سرر صیانت از میراث فرهنگی سوریه گذاشت.
پالمیرا فقط یک محوطه باستانی نیست. پالمیرا نماد یک جامعه فرهنگی رنگارنگ در خاورمیانه است. بهگفته ایرینا بوکووا، هنر و معماری پالمیرا نمایانگر پیچیدگی و تنوع فرهنگی و بخشی از تاریخ و هویت ملی سوریهاست. دبیرکل یونسکو، گفته بود داعش با انهدام این نمادهای فرهنگی قصد دارد تنوع و رنگارنگی فرهنگی در سوریه را از بین ببرد. عکس سال – انفجار طاق پیروزی پالمیرا – بهاندازه کافی گویاست: «بنیادگرایی مذهبی به هر شکلاش تنوع فرهنگی را نشانه رفته است».
علمی
به گزارش خبرگزاریها، حضور یک قرن قبل «آلبرت انیشتین» نظریه نسبیت را مطرح کرد و فوریه امسال برای نخستین بار دانشمندان با استفاده از فناوریهای لیزری پیشرفته و تحلیل ریز-امواجها در فضا موفق شدند این نظریه را برای نخستین بار ثابت کنند. این یکی از مهمترین اتفاقات علمی سال 201666 میلادی بود.
* اواسط 2016، گروهی از محققان بهصورت اتفاقی در یک سنگی که قرار بود بهعنوان کالای زینتی فروخته شود پرهای مربوط به جوجه یک دایناسور را که در آن فسیل شده بود، کشف کردند. این پرها مربوط به دم دایناسوریی بود که 99 میلیون سال قبل زندگی میکرد.
* طی سال گذشته ستارهشناسان تایید کردند در نزدیکی منظوره شمسی یک سیاره سنگی کشف کردهاند. این دنیای سنگی که شباهت زیادی به کره زمین دارد، دری بهسوی سیستم فضایی جدید موسوم به Proxima bb محسوب میشود و میتواند حیات در خارج از منظومه شمسی را تایید کند.
برنده ادبیات نوبل
باب دیلن، ترانهسرا و خواننده آمریکایی ابتدا در دسترس نبود و وقتی هم که اعلام کرد نوبل ادبی را میپذیرد از سفر به استکهلم و ایراد سخنرانی در آکادمی نوبل امتناع کرد.
محیط زیست
سال 2015 برای محیط زیست سال شکلگیری یک رویا و اراده جهانی برای مقابله با گرمایش زمین بود. رویایی که در سال 2016 ناگهان فروریخت و شدت این فروریزی بهاندازه وسعت همان توهم اولیه بود.
وقتی با فرارسیدن موعد اجراییشدن تعهدات توافقنامه تاریخی پاریس 200 کشور جهان برای پیشبرد عملی اهداف آن، بار دیگر در مراکش گرد هم آمدند، هیچ کس گمان نمیبرد که این کنفراس با شوک انتخاب «ترامپ»» مواجه شود که از اساس قول خروج از توافق پاریس را داده است.
خروج بریتانیا بهعنوان یکی از بازوهای مهم سرمایهگذاری و اجرایی در اتحادیه اروپا خود مقدمهای است بر خروج دیگری؛ خروج و ترک اتحادیه اروپا از تعهدات بلندپروازانه زیست محیطیاش. پس از برکسیت کارشناسان محیط زیست بریتانیا را «مرد کثیف و آلوده اروپا» مینامند.
میزان گرمشدن سیاره زمین طی سه دهه گذشته به طور چشمگیری شتاب گرفته و در سه سال اخیر، هر سال رکورد گرمترین سال کره زمین شکسته شده است.
تلاشهای فعلی کشورها ناظر به توقف افزایش 2 درجهای دمای هوا نسبت به دوران پیشاصنعتی است. اما بر اساس پیشبینیها، با روند فعلی میانگین دمای زمین تا پایان قرن حاضر 8/4 درجه سانتیگراد نسبت به زمانن آغاز صنعتی شدن جهان افزایش خواهد یافت؛ و این بهمعنای خشکسالی، سیل، بالاآمدن سطح آب دریاها،، مهاجرتهای اقلیمی و زوال طبیعت و تمدن و آینده خواهد بود.
ویدیوی زیر مقایسه 167 نقشه حرارتی زمین از سال 1850 تا 2016 است و نشان میدهد افزایش حرارت سالیانه سیاره چه روند را طی کرده است.
پزشکی
دو پژوهش تازه میگویند قارچهای توهمزا، میتوانند آرامش برای بیمارانی به همراه بیاورند که مراحل سخت و دردناک مبارزه با سرطان را تحمل میکنند،
* گمانهزنیها حاکی از آن بود که جایزه نوبل فیزیک امسال به کشف امواج گرانشی تعلق میگیرد اما به دستاوردی از شاخهای کاملا متفاوت از فیزیک نظری تعلق یافت: فیزیک حالت جامد.
* پیش از دو سال پس از آغاز ماموریت فضاپیمای نقشهبردار «گایا»، یافتههای این تلسکوپ اروپایی، اعم از مختصات سهبُعدی 1 میلیارد و 142 میلیون ستاره منتشر شد.
* دارویی که بهتازگی آزمایشهای انسانی را پیش رو گذاشته، میتواند ناتوانیهای ناشی از بیماری آلزایمر را تا 80درصد در بخش قابلیت انجام کارهای عادی زندگی کاهش دهد.
با 10 درصد هزینههای نظامی جهان میتوان فقر را ریشهکن کرد!
نتایج تحقیق موسسه تحقیقات بینالمللی صلح استکهام نشان میدهد که هزینه های نظامی جهان در سال 2015 میلادی برای نخستین بار در چهار سال گذشته، یک درصد رشد داشته است.
بهگزارش رویترز، تحقیق موسسه تحقیقات بینالمللی صلح استکهلم حاکی است که تنها 10 درصد هزینههای نظامی جهان برای دستیابی بههدف پایان دادن به فقر و گرسنگی در جهان طی 15 سال کافی خواهد بود.
این گزارش افزود: میزان هزینههای نظامی جهان در سال 2015 میلادی برای نخستین بار در چهار سال گذشته با رشد یک درصدی روبهرو شده است.
این گزارش حاکی است: هزینههای نظامی جهان سال گذشته به بیش از 1700 میلیارد دلار رسیده است. گرچه هزینههای نظامی آمریکا طی سال گذشته با کاهش 4/2 درصدی روبرو شده و به 596 میلیارد دلار رسیده ولی ایالات متحده همچنان بیشترین سهم را در هزینههای نظامی جهان در اختیار دارد.
میزان هزینههای نظامی چین نیز طی سال 2015 میلادی با 7.4 درصد افزایش به بیش از 215 میلیارد دلار رسیده و چین پس از آمریکا در رتبه دوم از نظر هزینههای نظامی قرار دارد.
عربستان سعودی و روسیه در رتبههای سوم و چهارم هستند و انگلیس در جایگاه پنجم قرار گرفته است.
موسسه تحقیقات بینالمللی صلح استکهلم افزود: هزینههای نظامی طی سال گذشته بیش از 3/2 درصد تولید ناخالص داخلی جهان را تشکیل داده و 10 درصد این رقم برای دستیابی به هدف پایان دادن فقر و گرسنگی تا سال 2030 میلادی کافی خواهد بود. 193 کشور عضو سازمان ملل در ماه سپتامبر به توافق رسیدند تا فقر و گرسنگی را تا سال 2030 میلادی ریشهکن کنند.
آمارهای سازمان ملل نشان میدهد که 800 میلیون نفر در جهان در فقر مطلق بهسر برده و از گرسنگی رنج میبرند. کشورهای جنگزده و بیثبات با بیشترین نرخ فقر اقتصادی روبهرو هستند.
گزارش موسسه صلح استکهلم نشان میدهد که هزینههای نظامی طی سال گذشته در آسیا، اروپای شرقی و مرکزی و خاورمیانه با افزایش روبهرو شده است.
هزینههای نظامی در آمریکای شمالی، اروپای غربی، آمریکای لاتین و حوزه کارائیب و آفریقا با کاهش روبهرو شده است. بحران اقتصادی و کاهش قیمت نفت و خروج نظامیان از افغانستان و عراق تاثیر زیادی بر کاهش هزینههای نظامی در این مناطق داشته است.
کشورهایی مثل الجزایر، آذربایجان، روسیه، عربستان سعودی و ویتنام که هزینههای نظامی خود را در سال 2015 افزایش دادهاند، یا با منازعه و جنگ روبهرو هستند یا با افزایش تنشهای منطقهای مواجه شدهاند.
جمع بندی
امیدوارم سال جدید، آغازی برای پایان دادن به سلطه و حاکمیت همه کهنهپرستان و خرافهپرستان و تاریکاندیشان باشد و نویددهنده پیروزی، آزادی، برابری، صلح، عشق و همبستگی. آغازی بر پایان سانسور و اختناق، تبعیض و فاشیسم، ترور و جنگ، شکنجه و اعدام در ایران و جهان باشد!
سالی که گذشت یکی از تلخترین و وحشتاناکترین سالهای اخیر بود. در این سال جنگ داخلی سوریه شدت گرفت. ترکیه نیز بر خلاف سالهای گذشته، دچار بحران اقتصادی، سیاسی و امنیتی گشت و حزب عدالت و توسعه و رجب طیب اردوغان رییس جمهور ترکیه، سیاستهای فاشیستی، جنگطلبانه و تروریسم دولتی را راس برنامههای خود قرار دادند و مردم این کشور را در نگرانی فرو بردند.
همه این مظاهر بحران در نهایت نشانه ناتوانی و هزینه کلی آن نظامی اند که امروز به نام دموکراسی لیبرال یا پارلمانتاریسم سرمایهسالار بهعنوان بهترین انتخاب پیش روی انسانها خود را جا انداخته و تحمیل کرده است، و غالبا نیروهای سیاسی را در برابر یک دوراهه انتخاب بین بد و بدتر قرار میدهد که نتیجهاش جز تایید وضعیت موجود و تصدیق کلیت بازی کاپتالیسم نیست.
همه نیروهایی نیز که به شکلی تحت عنوان پوپولیسم چپ این امکان را پیدا میکنند که نماینده خواستههای مردم شوند یا خستگی و نفرت مردم از وضعیت موجود و واکنش آنها به درد و ناراحتیشان را بازگویی و بازنمایی کنند، عملا بهخاطر باقی ماندن در چارچوب بازی رسمی سیاست خنثی میشوند و بهجایی نمیرسند و در اغلب موارد از رقبای دست راستیشان یعنی پوپولیستهای راست شکست میخورند، چون اتفاقا این پوپولیستهای دست راست هستند که با توجه به این که عملا مخالفتی با حکومت سرمایه ندارند، میتوانند بیشتر نقش رادیکال بازی کنند و ادعاهای بزرگ توخالی پیش بکشند که گویا در مقابل نظام و سیاستمداران فاسد و گروههای نخبهای ایستادهاند که هیچ کاری برای مردم در دهههای گذشته برای مردم انجام ندادهاند. به هر حال، ناامنی و تزلزلی که در نتیجه سالها نئولیبرالیسم در اشکال گوناگون در قالب بیکاری یا ترور سرباز کرده، امروز موتور و منبع هویتگرایی و ملیگرایی شده که نیروهای راست و محافطهکار از آن تغذیه میکنند. شاید نیروهای چپ شرایط بازی را به اندازه کافی نمیشناسند، مثلا به این توجه نمیکنند که در این فضای گسترش و رشد هویتگرایی و ملیگرایی، شاید بهتر باشد آنها را این فضا را جدی بگیرند و از نیرویش استفاده کنند.
بنابراین باید هر دوی اینها را، هم منطق سرمایه هم منطق دولت و البته تعامل بین آنها را در نظر گرفت و باید دید در چه شرایط خاصی چه نوع سیاستی امکان و اجازه مقابله و مقاومت در برابر هر دوی آنها را به ما میدهد، چراکه اگر قرار باشد یکی را با دیگری عوض کنیم، نهایتا از هر دویشان شکست خواهیم خورد. شاید معنای حقیقی پیروزی فاشیسم در اول قرن هم در این نکته بود که فرار از بحرانهایی که سرمایه در سطح جهانی بهوجود آورد و رفتن بهدل یک نوع سرمایهداری ملی، حاصلی جز جنگ جهانی و ظهور بدترین شکلهای ملیگرایی افراطی و حاد نداشت که جایی برای ایجاد تغییر واقعی در کل بازی باقی نمیگذاشت.
اکنون نتیجه غیرمنتظره انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا بر نگرانیهای ریز و درشت شهروندان و غیرشهروندان، کارگران و بیکاران در سرتاسر جهان افزوده است؛ نگرانیهایی که البته همه از یک جنس نیستند، و بهنسبت طبقه، رنگ، مذهب، جنسیت و جغرافیا فرق میکنند. در این انتخابات تضادهای درون «ملت و دولت» علنیتر شد. ناسزاهایی بر حق و عادلانهای که جامعه مترقی آمریکا و جهان نثار ترامپ میکنند عبارتند از: نژادپرست، زنستیز، یهودستیز، مسلمانستیز، متعصب. و یا «سرمایهدار کثیف»، «مرفه بیدرد و زالوصفت» و… یعنی بازخوانی و بازیابی روابط نژادی، جنسی و مذهبی بر مبنای طبقه است،
یک راهحل شاید این باشد که ما با توجه بههمه تجارب تاکنونی انقلابات جهان، جنبش کارگری ضدسرمایهداری و سوسیالیستی، بهاین نتیجه میرسیم که ما برای برونرفت از وضعیت موجود، نیازمند شکل دیگری از سازماندهی را برای مقابله جدی با نیروهای سرمایهداری هستیم. این سازماندهی عبارت از رد صریح «ملت و دولت» و تلاش نظری و عملی در جهت تحقق یک جامعه آزاد و برابر در هم عرصههای اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، جنسیتی و ملیتی است. بهعبارت دیگر سازماندهی روابط و مناسبات شورایی!
یکشنبه دوازدهم دی 1395 – یکم ژانویه 2017