فرزاد وحید
در زمان برقراری مشروطیت که برای اولین بار قانون اساسی ایران تنظیم شد چون روشنفکران آنروز ایران بیشتر تحصیل کرده در کشورهای فرانسه زبان بودند و کشور بلژیک فرانسه زبان و پادشاهی بود قانون اساسی ایران برگرفته از قانون این کشور شد. در قانون اساسی بلژیک تفکیک قوای سه گانه که منتسکیو برای اولین بار مطرح کرده بود به عنوان یک اصل قبول شده بود و از این رو در قانون اساسی ما هم تفکیک قوای سه گانه به عنوان یک اصل پذیرفته شد.
به نگر نویسنده این سطور تفکیک قوای سه گانه نه تنها مفید نیست بلکه مشکلات عدیده ای را هم در اداره مملکت ایجاد می کند.
در این میان استقلال قوه قضائیه لازم است ولی تفکیک قوه مجریه و مقننه همانطور که اشاره شد نه تنها لازم نیست بلکه مشکلات زیادی را هم در اداره مملکت ایجاد می کند.
به باور من وبسیاری دیگر عقل جمعی معمولا معتبر تر و بهتر از عقل فردی است، از این رو اگر اداره مملکت در دست نمایندگان مردم که همان پارلمان است صورت گیرد بهتر از سپردن آن به یک فرد برای مدت معینی است.
در دمکراسی پارلمانی اداره مملکت در دست پارلمان است و تمام اعضای دولت و خود نخست وزیر باید از یک حوزه انتخابیه انتخاب شده باشند و عضو پارلمان باشند. پارلمان هرگاه اعتماد خود را به وزرا از دست بدهند میتواند آنها را استیضاح کرده و معزول کند.
در سیستم دمکراسی ریاستی که در ان رییس جمهور مستقیما بوسیله رای مردم انتخاب میشود ، اختیارات رییس جمهور بیش از حدی است و او میتواند مجلس را دور بزند و قوانین را بصورت فرمان ریاست جمهور به اجرا بگذارد و در واقع رییس جمهور برای مدت معین شده یک دیکتاتور انتخابی است . عزل او در صورت تخلف و یا سیاستهای مخالف منافع ملی معمولا به این سادگی ها نیست. رئیس جمهور میتواند هرکس را که بخواهد به وزارت بگمارد و عضویت وزرا در پارلمان اجباری نیست.
به هر روی مانند تمام سیستم های دیگر سیستم دمکراسی پارلمانی هم خالی از ایراد نیست.
در سالهای اخیر استقلال بانک مرکزی به عنوان کنترل کننده اقتصاد مملکت بیش از پیش در کشورهای مختلف مورد نظر قرار گرفته و اجرا میشود. اینکار باعث می شود که سیاستهای دولت، بازار و اقتصاد را دستخوش سیاست ورزی های روز نکند.