محسن زمانی
دوشنبه ۲۶ اسپند ۱۳۹۸ خورشیدی، فریبرز رئیس دانا به آرامش ابدی رسید.
این درگذشت غم اندوهناک موجب شد تا خاطراتم از سال ۷۸ تا این برهه از روانشاد دکتر فریبرز رئیس دانا را مرور نمایم.
در سال ۱۳۷۸ خورشیدی در اوج هیجان تبلیغات انتخاباتی مجلس ششم، طرح روی جلد دو هفته نامه ایران فردا لیست هموندان ائتلاف ملی – مذهبی که برای ثبت نام در انتخابات اقدام نموده بودند، منتشر نمود.
در این لیست چهرههای آشنا از طیفهای گوناگون زنده یادان دکتر پرویز ورجاوند سخنگوی فقید جبهه ملی ایران، مهندس عزت الله سحابی، مهندس علی اکبر معین فر، محمد بسته نگار، دکتر فریبرز رئیس دانا و… به چشم میخورد. صد البته بسیاری از این لیست از ممیزی هیئت اجرایی وزارت کشور (پرویز ورجاوند و علی اکبر معین فر) و هئیت نظارت شورای نگهبان توان عبور نداشتند!
از این رو برای نخستین بار با چهره ایشان در همین شماره ایران فردا آشنا شدم.
پس از یک سال در یکم آذر ۱۳۷۹، در آئین نکوداشت دومین سالگرد فروهرها در مسجد فخرالدوله، به همراه زنده یادان دکتر پرویز ورجاوند و مهندس علی اکبر معین فر، زنده نام دکتر فریبرز رئیس دانا نیز با ایراد سخنرانیای پرشور با طنینی گرم و پر حرارت و دلسوز پیشنهاد نمود که ” یکم آذر، ” روز ملی آزادی اندیشه و بیان ” نامیده گردد.
پس از این سخنرانی تاریخی لاجرم به آن آزادمرد ارادتی قلبی پیدا کردم.
با چنین بستر و زمینه عاطفی و روانی با آگاهی نخست از خبر درگذشت نابه هنگامش در سایه نبرد با دژخیم درنده کرونا در فضای بس غمزده این روزهای ایران، اشک امانم نداد.
چرا که زنده یاد و زنده نام فریبرز رئیس دانا که دغدغه فرودستان در دل دریاییاش داشت یکی از سرمایههای ملی و انسانی ملت ایران بود که ویروس کرونا از ایران زمین دریغ نمود و بسیاری از طیفهای گوناگون فکری و سیاسی را داغدار ساخت.
دکتر رئیس دانا ” عدالت خواهی آرمان گرا ” بود که تحقق آرمانش را در ” سوسیالیسم ” جستجو میکرد.
آرمان خواهی اگر با علم محوری همراه نباشد، فرجامش پراگماتیسم مطلق است که از هر جهت خطرآفرین بوده و حتی ممکن است به ” ضد آرمان ” تبدیل گردد.
از این رو فریبرز رئیس دانا آرمان خواهی را با پویندگی بدون توقف علم عجین ساخت تا نگاه کارشناسانهاش برای بسیاری حتی منتقدان و مخالفان دیدگاههایش گیرایی و کشش
ایجاد کند.
دکتر رئیس دانا اهل تعامل و همکاری با ملیون و هواخواهان دکتر محمد مصدق و به عبارت بهتر همگرایی همه ایران خواهان باورمند به ” انقلاب سلطنت ستیز بهمن ۵۷ ” میاندیشید.
او در وصف مصدق همیشه میگفت: ” صبر بسیار بباید پدر پیر فلک را که دگر بار مادر گیتی فرزندی چون تو بزاد. ”
از این رو دکتر رئیس دانا اصل ” استقلال ملی ” را اصل مشترکی برای پیوند با مصدقیها و همه باورمندان استوار به انقلاب ضد سلطنتی بهمن ۵۷ میدانست.
او در سالهای ۳۹-۴۲ با هموندی (عضویت) در سازمان جوانان و دانشجویان جبهه ملی ایران همکاری درخور داشت و به زنده یاد دکتر مهدی آذر از رهبران وقت جبهه ملی ایران ارادتی صمیمانه داشت.
در سرای فروهرها در دوم فروردین ۱۳۹۵ که به همراه جناب جباری دیگر هموند کانون نویسندگان حاضر بود در حضور بسیاری آشکارا گفت: ” با شادروان بیژن جزنی که همیشه عاشقانه دوستش میداشت؛ برای نخستین بار در سرای زنده یاد دکتر غلامحسین صَدیقی در کوی صدیق الدوله سرچشمه تهران در نشستهای هفتگی جبهه ملی ایران در سالهای ۳۹-۴۲ آشنا شد. ”
آن آزادمرد در در بسیاری از آئینهای عمومی طیفهای مختلف فکری و سیاسی، هفتادمین سالگشت پایه ریزی جبهه ملی ایران در آبان ۹۸، فروهرها و فرزین مخبر، ابراهیم یزدی، مهندس عزت الله سحابی، اعظم طالقانی، مریم روحانی و… شرکت میجست و دست مهر و دوستی میداد.
او تا به پایان بر سر آرمانهایش ایستاد و به رغم هزینه هایی که به ناحق اربابان قدرت بر او تحمیل ساختند؛ سر خم ننمود و استوار و سربلند جاودانه شد.
روانش شاد، یادش به مهر و راهش مستدام و پر رهرو باد.