جلال ایجادی
دربسیاری از کشورها در چارچوب تعهدات بین المللی، قرارداد زیست محیطی امضا میشود تا دربرابر خطرات ناشی از فعالیت مالی و اقتصادی و سوداگرایانه وصنعتی، از طبیعت دفاع شود و منابع طبیعی مورد حفاظت قرارگیرد. کنوانسیون مربوط به پارک ملی یکی ازسیستم های حفاظتی محیط زیست میباشد. پارک ملی دربرگیرنده منابع طبیعی مانند بیشه ها، دشت ها، جنگلها، کوهستانها، راهها وبرکه های آبی بوده وبا هدف تامین شرایط طبیعی و آرام ووحشی برای افزایش وپرورش پرندگان وجانوران وآبزیان و گسترش رستنی ها وگیاهان گوناگون است. این پارک ها بنابر تعریف خود از هرگونه گزند باید دور باشند وبنابراین هرگونه طرح صنعتی و ساختمانی وراه سازی و حفاری در درون پارک ها، جز خسارت و تجاوزنمی تواند باشد.
در ایران ۲۲ پارک ملی وجوددارد. از آنمیان ازپارک ملی گلستان در استان گلستان، سرخه‌حصار در شرق تهران، دریاچه ارومیه، پارک ملی کویر سمنان، بختگان فارس، بموشمال شیراز، پارک ملی خبرشهرستان بافت، تندور هقوچان در خراسان رضوى، کلاه قاضی اصفهان، خجیر شرق تهران، تنگ صیاد چهار محال وبختیارى، لاربین تهران و مازندران، نایبند بوشهر، گلاسفراین در خراسان شمالى، سالوکاسفراین در خراسان شمالى، بوجاق شمال شرق رشت، خارتوران سمنان، کیاسر مازندران، پابند مازندران باید یاد کرد. اغلب این پارک ها دستخوش تعرضات گوناگون بوده واز سیستم نگهداری با استاندارد های جهانی بهره مند نیستند و برخی بطرز شدید مورد تجاوز قرارگرفته وبحرانی میباشند.
ایران یک استثا میباشد. اغلب منابع طبیعی ایران که در راستای کنواسیونهای بین المللی هستند، یکی پس از دیگری مورد تجاوز قرار گرفته وتخریب میشود. بحران حیاتی دریاچه ارومیه و اقدام آگاهانه حکومت اسلامی به تخریب آن آشکارترین مورد بشمار میاید، ولی نمونه ها بسیارند. نابودی پارک های ملی حفاظت شده یکی دیگراز این گونه خرابکاری هاست. مبارزه برای محیط زیست یک پیکار اساسی است، مبارزه برای آزادی در عصر ما با مبارزه جهت حفظ زیستبوم معنا پیدامیکند. دفاع وحفظ محیط زیست درایران از مبارزه برای برداشتن حکومت اسلامی جدا ناپذیراست، زیرا این دستگاه قدرت سیاسی در تمام اقداماتش علیه محیط زیست عمل میکند.
زیبائی پارک ملی”نایبند”
جمهوری اسلامی در پی نابودی محیط زیست ایران است. نمونه دیگری از ویرانگری در ایران تخریب پارک های ملی واز جمله پارک ملی دریایی “نایبند” میباشد. این منطقه یکی از زیباترین مناطق در کرانه های خلیج فارس به شمار میرود و یادگار به جا مانده از بندر تاریخی “نایبند” بوشهر بوده و پیشینه تاریخی این منطقه بمثابه مرکز بازرگانی و صید مروارید، به عصر آل بویه برمیگردد. این منطقه با مساحت ۴۹۸۱۵ هکتار در دو استان بوشهر ( بخش عسلویه شهرستان کنگان ) و هرمزگان( شهرستان پارسیان بخش کوشکنار) میباشد؛ نزدیک ۲۷ هزار هکتار این پارک ملی، دریایی و بقیه خشکی است. بخش شمال غربی پارک دریایی “نایبند” محدود به روستای ” بیدخون ” و تاسیسات شیمیائی وسمّی عسلویه است و بخش شرقی آن با توسعه صنایع آلومینیوم ونیز پروژه های فولاد و صنایع دیگر، با آلودگی های صنعتی مخرب در آب ، هوا و خاک و لجن های قرمز از آلاینده های خطرناک روبرو است.
خلیج کوچک نایبند در ساحل شمالی منطقه نایبند با وسعت ۴۱۳۰ هکتار یکی از ارزشمند ترین زیستگاههای دریایی خلیج فارس است. این منطقه همراه با بخش های دیگر از جمله دماغه نایبند و بخشی از آبهای خلیج فارس در سال ۱۳۸۳ به عنوان اولین پارک ملی دریایی ایران ثبت و اعلام می شود. مشاهدات وگزارشات درباره طبیعت زیبای نایبند بسیار است. ویژگی این پارک در ترکیب زمینی ودریائی آنست. حوزه های طبیعی گوناگون، تالاب های وحشی، جنگل های حرا، درختان درون آب، کوه ها وتپه ها، سواحل ماسه ای روشن ودرخشان در بخشهای شمالی و شرقی وسواحل صخره ای با حاشیه باریک ماسه ای جنوبی خلیج و بخش غربی منطقه حفاظت شده نایبند ، همسایگی با گستره آبهای خلیج فارس، درختان کهنسال انجیر معابد در دماغه نایبند ، دشت هموار بخش شمالی ، دشتهای سبز و دره های ژرف و صخره ای در بخش جنوبی، بازی نور آفتاب، همه وهمه زیباترین چشم انداز های طبیعی سواحل خلیج فارس را یکجا گرد آورده است. بطور مسلم از نظرآرامش روح مردم و نیز گردشگری وجود این چنین مناظری، وجود تپه های مرجانی جهت گردش شناگران غواص و حتی فرایند تخمگذاری و جوجه آوری لاک پشتان دریایی کمیاب، می تواند به جلب گسترده گردشگران و توسعه پژوهش ونهاد های آموزشی منجرشود. این پارک ملی وحشی از نظر گوناگونی جانوران وحشى یگانه است و داراى بزوحشى، میش، قوچ، کل، آهو، جبیر و پلنگ میباشد. وجود آرامش نسبی و شفافیت آب در این قسمت از آبهای ساحلی باعث گسترش گروه مرجان ها و گیاهان وعلف های دریائی در بستر خلیج و آبهای آن شده است. کله های آبسنگ مرجانی در دهانه خلیج کوچک نایبند از نادر دسته های مرجانی در نزدیکی سواحل سرزمین اصلی در ایران محسوب میگردند . این منطقه یگانه، اهمیت زیستنگاهی فراوانی برای گونه های حمایت شده ای مانند درختان حرا ،لاک پشت سبز، لاک پشت منقار عقابی و پلیکان پا خاکستری است. از پستانداران دریایی که در بخش آبهای آزاد موجود در پارک یافت می شود ، میتوان انواع دلفین و نهنگ را نام برد. ژرفای زیاد آب در این بخش دلفین ها را متوجه خود ساخته و شیرجه زدن ورقص دلفین ها و شنای دسته جمعی کوسه ماهی ها، از صحنه های بسیار زیبای طبیعی این قسمت از پارک می باشد. پرندگان مهاجر در این مناطق بسیارند که از آن میان باید از فلامینگو، چکاوک کاکلی، کبک، تیهو، حواصیل خاکستری، گیلانشاه ، پلیکا ن سفید ، سلیم ، آبچلیک، کاکایی ، پرستوها ی دریایی ، اگرت پا خاکستری وغیره صحبت کرد.
 |
 |
| موقعیت پارک “نایبند” در کنار بوشهر | پارک ملی دریایی “نایبند” |
خرابکاری دولت در پارک “نایبند”
بنا بگفته دفتر محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست با آغاز طرح های صنعتی توسعه پارس جنوبی، با ساخت چندین اسکله وبا پیشروی دردریا و خشک کردن آب های ساحلی به وسیله صدها تن سنگ و خاک، تاکنون ضربات مهلکی بر زیست بوم منطقه وارد شده است. همچنین با ساخت پالایشگاه، پتروشیمی و مجتمع های صنعتی ورهاکردن پساب ها وفاضلاب ها در این منطقه موجب آلودگی و تیرگی آب شده است. این ضایعات و پساب ها که با حجم بسیار زیاد و میزان سم بسیار بالا تولید میشود بدون هیچ گونه پالایش بطور مستقیم وزیر نظر مقامات حکومتی به دریا تخلیه می شود. طبق گزارش نشریات مجتمع پالایش گاز فاز ۶ پارس جنوبی که توسط شرکت آجیپ ایتالیا ساخته شده است ، روزانه ۵ تا ۶ تن محلول شیمیایی کاستیک یا سود سوزآور را به دریا تخلیه می کند. میزان زیاد تخلیه این پساب ها به حدی است که تا شعاع چند صدمتری هرگونه موجود زنده از بین رفته است. همچنین پروژه های جاده کشی وساخت و سازها در اطراف نایبند عامل نابودی بسیاری از مرجان های این منطقه میباشد. علیرغم این همه نابسامانی، دولت بایک طرح جدید، تخریب مستقیم نایبند را در دستور قرارداده است.
در چنین شرایطی دولت اسلامی اقدام حفاری برای چاه نفت و ایجاد جاده اسفالتی در میان پارک نایبند نمود (همشهری ۲۹ اردیبهشت ۱۳۸۸). ساخت موج شکن و اسکله هاله در پارک ملی نایبند در حالی صورت میگیرد که به گفته مسوولان محیط‌زیست دولتی این منطقه به یک تکه گوشت قربانی تبدیل شده، به طوری که تاکنون بیش از ۱۳ هزار هکتار از اراضی آن در تصرف یکی از دستگاه‌های دولتی در آمده است. امید صدیقی، مدیر کل دفتر اکوبیولوژی سازمان محیط زیست همچنین از ساخت ۳ جاده در داخل پارک ملی نایبند و ساخت ۳ اسکله توسط پارس جنوبی و دیگر دستگاه‌ها در داخل منطقه طی سال‌های گذشته خبر داده و میگوید: این جاده‌ها مانع آبرسانی به جنگل‌های حرا شده و بخش اعظمی از جنگلها را نابود کرده است، اما متاسفانه هنوز هم برخی دستگاه‌ها همچنان درصدد اجرای طرح‌های خود بدون رعایت ملاحظات زیست محیطی هستند غافل از آن که آنچه ازدست میدهیم نه فقط متعلق به ما بلکه متعلق به همه مردم و نسل‌های آینده است.(منبع جام جم)
جاده سازی واحداث چاه و اسکله سازی اقدامات مخرب زیست محیط بوده، مخالف کنوانسیون بین‌المللی مناطق حفاظت شده و بیان بارز عدم اجرای اصل ۵۰ قانون اساسی همین دولت اسلامی است. اما چه باک؟ خرابکاران کشور را هدایت میکنند. شورای عالی محیط زیست حکومتی به وزارت نفت اجازه میدهد تا نسبت به حفاری در میدان گازی مدار واقع در پارک ملی نایبند اقدام کند، پارکی که منطقه حفاظت شده محسوب میشود به حریصان نفت داده میشود. بهروزدهزاد استاد دانشگاه و کارشناس محیط زیست در گفت‌وگویی اعطای مجوز حفاری برای استخراج گاز در پارک ملی نایبند را غیرقانونی دانسته و میگوید: این مجوز در حالی تصویب شده که به موجب ماده ۸ آیین‌نامه اجرایی قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست هر عمل عمرانی که منجر به تخریب اکوسیستم طبیعی شود (حتی در حد بوته کنی) در داخل پارک‌های ملی ممنوع است.
 |
 |
| تخریب “نایبند” ورقص مرگ بولدوزر | “نایبند” زیبا ولی در خطر |
برای پوشاندن این اقدام شوم وزیانبارسازمان حفاظت محیط زیست اسلامی شرایطی معین کرد تا باصطلاح خرابی بوجود نیاید. ممنوعیت هرگونه عملیات انفجاری، لرزه‌نگاری و احداث راه در پارک مذکور، جمع آوری کلیه سازه‌های مورد استفاده و احیای منطقه به شکل اولیه، انتقال هر گونه پسماند (آب شور و نظایر آن) با تانکر تحت نظارت سازمان حفاظت محیط زیست و تعیین محل استقرار و استراحت کارگران در خارج از پارک از جمله شروطی است که سازمان محیط زیست برای وزارت نفت تعین نمود. اقدام به قتل محیط زیست ولی با احتیاط، اینست سیاست سازمان محیط زیست حکومتی. ولی مانند وعده ها ی دیگر دستگاه بوروکراسی حاکم، این شرایط هم دروغی بیش نیست. این روند تخریب با جاده اسفالتی تکمیل تر میگردد. عبور دادن جاده یی به طول ۲۴ کیلومتر در وسط پارک که روستای بنود را به ساحل دریا وصل می کند. این جاده باعث بر هم زدن چرخه زیست بوم منطقه شده است. احداث جاده روی خور هاله در پارک ملی نایبند، خاکریزی تازه روی این جاده و قیرریزی برای آسفالت آن توسط اداره کل راه و ترابری استان بوشهر، اختلاف نظر محیط زیست و راه و ترابری و فرمانداری کنگان را در پی داشت. مجموعه ای از بی کفایتی وفساد اداری وسیاسی سازمانها و وزارتخانه ها و غارت پول بیشتر توسط ماموران ریز ودرشت اسلامی، راه دیگری جز ویرانگری در دستور قرارنمیدهد. این گونه اختلاف نظر ها هیچ تاثیر در روند ویرانگری زیست محیطی نخواهد داشت
همه پارک های طبیعی ایران در خطراند. احداث چاه نفت و استخراج تنگستن از پهنه زیبای کویر ملی در سمنان که زیستنگاه گونه با ارزش و در خطر انقراض یوزپلنگ ایرانی و دهها گونه دیگر جانوری و گیاهی ویژه کویر به حساب می آید، این پارک را به مرگ تهدید میکند. تا کنون ازمیان پارک های ملی کشور تندوره در خراسان ، کلاه قاضی در اصفهان، بختگان در فارس، پارک های ملی گلستان در استان گلستان، ارومیه در کنار دریاچه ارومیه، پارک ملی کویر ، سرخه حصارو خجیردر تهران بیشترین آسیب را متحمل شده اند. فرهاد دبیری مدرس و کارشناس محیط زیست در این باره می گوید:«در محدوده پارک های ملی تخلفاتی توسط بومیان محلی از جمله ورود غیر قانونی دام و قطع درختان انجام می شود که علاوه بر سازمان محیط زیست، سازمان جنگل ها و مراتع نیز با آن روبه رو هستند. در حال حاضر نیز بیش از ۲۰۰۰ پرونده درباره تجاوزاتی از این قبیل مربوط به جنگل های شمال و زاگرس در سازمان جنگل ها و مراتع در حال پیگیری است که بخشی از روند تخریب در پارک های ملی را نشان می دهد.»(خبرگزاری میراث فرهنگی ۱۵/۹/۱۳۸۹)
پارک “نایبند” در سواحل خلیج فارس که نخستین پارک ملی دریایی کشور بشمار آمده و در کمیسیون جهانی مناطق حفاظت شده به ثبت رسیده، به خاطر داشتن ۱۳۵۰ گونه گیاهی و ۳۰۲ گونه جانوری که نیمی از گونه‌های پستانداران ایران را تشکیل میدهد وبخاطرمناظرو چشم اندازهای بی نظیر مانند آبشاری با ارتفاع ۷۰ متر وغیره که با نام “بهشت گمشده ایران” شهرت یافته، امروزبا حضوروهجوم بولدوزر ها وقطع درختان با مرگ تدریجی روبرو گشته است. ماشین ها و آخوندها وماموران حکومتی و مهندسین بوروکرات و موسسات اداری در پی نفت هستند. این همه نفت تولیدی کشور کافی نیست وباید بازهم دل زمین را خالی کرد و منابع زیست محیطی رامنهدم نمود، اشتهای پول فراوان وفساد، بیکران است. این حکومتگران بهشت مردم را نابود میکنند، تابهشت خودرا زینت بخشند و شکم های سیری ناپذیرخود را فربه تر نمایند.
امروز بوی نفت در “پارک ملی نایبند” پیچیده است و جاده سازی واسفالت و اسکله سازی ومواد صنعتی و آلودگی های ناشی از آن محیط زیست پارک را رنج میدهند وویران میکنند. طاعون اقتصاد نفتی در خدمت طبقه حریص وسود طلب و دستگاه حکومت اسلامی، به جان طبیعت و پرنده وجانور و انسان افتاده است. این تبهکاری نسبت به زیستبوم ناشی از یک خط مشی دائمی تخریب اکولوژیکی و اقتصاد آلوده کننده وسود جویانه ای است که فقط به یک قاعده توجه دارد و آنهم اصل ویران نمودن اکوسیستم، طبیعت و زندگی انسانی جهت کسب سود بی پایان وبازدهی مالی بیشتر ودزدی های کلان. دنیا باید بداند که یکی دیگر از پرونده های سیاه این حکومت دینی، مرگ زیستبوم ایران است.
جلال ایجادی، استاد دانشگاه در فرانسه
۲۳/۰۱/۲۰۱۲
idjadi@free.fr
