مسعود نقرهکار
۱
سراب
من هنگامی که اکبر گنجی به روزنامه نگاری جویندهی حق بَدَل شد، در باره اش نظرعوض کردم ومدافع او در مبارزه اش با حُکام و حُکامک های اسلامی ، و نیزعلاقه مند به پارهای از نوشته ها و نظرهایاش در رابطه با برخی مسائل سیاسی و اجتماعی شدم. روشنگری های او درباره ی” قتلهای زنجیرهای” را جسورانه، و نشانه ای از تمایل او به آزاد اندیشی، آزادیخواهی و حقیقت جوئی و حق گوئی پنداشتم. در نگاه من اکبر گنجی به مانند بسیاری از کوشندگان سیاسی با پیبردن به خطاهای خویش به نقد و تصحیح روی آورده بود. علیرغم بوداری و سؤال برانگیزبودن انتشار مقالهها ونوشته ها وعکس های اعتصاب غذایاش ازدرون زندان و پخش شان به اقصی نقاط جهان، تحت تاثیر شجاعت و ذهن جویا و پُر تحرکاش قرارگرفتم. برای آزادی او فعالیت کردم، و تا حدخود صدای اوعلیه ولی فقیه وتمامی مظاهرگند آلود فقاهتی شدم. در ذهن خود ازگنجی تصویر روزنامه نگاری نقش زدم که در داخل ایران در برابر جنایت های حکومت اسلامی قدعَلَم کرده است. او را شایسته ترین نماینده و سخنگوی آنچه “روشنفکری دینی” خوانده می شد، تصور کردم ، درحمایت از این دوره ی زندگی و کار او مطالبی نوشتم وحتی در برخی ازکتاب ها و مقالههایم پارههائی از افکارو کردار وی را مورد ستایش قرار دادم (۱).
گنجی آزاد شد، وخوشحالی ناشی از این آزادی سبب شد که چشمان من همچون چشمان بسیارانی دیگربرخروج آزادنهاش، به مانندِ نشرو پخش ملی و بین المللی نوشته ها وعکسهای اش از درون زندان، بسته شود. مهم به گمان من این بود که او در خارج از کشور درادامه مبارزات و فعالیت های اش علیه حکومت اسلامی چه خواهد آموخت، وچه خواهد کرد. روزهای نخست ورودش به غرب بساط استقبال و شادی پهن شد، همان بساطی که در رابطه با یکی دو نویسنده و روزنامه نگاری که به خارج از کشورمهاجرت کرده بودند، شاهد بودیم. با دسته ها و حلقه های گُل سراغ اش رفتند و با این وآن فیلسوف ورجل سیاسی و فرهنگی ایرانی وغیرایرانی همنشین اش کردند، وعکسها و مصاحبه ها و سخنرانی های ریز و درشت برایاش دست و پا شد. گنجی به عنوان مبارزی انقلابی- و به نوعی” انتحاری”- درمخالفت با ولیفقیه و عالیجناب ها دورو برش، مورد استقبال و حمایت بخش بزرگی از اپوزیسیون، واز همین طریق مورد استقبال و پشتیبانی تعدادی ازشخصیت های فلسفی و سیاسی و محافل بین المللی قرار گرفت.
۲
آغاز دایرهوارگیِ چرخش
حمایت های گسترده ازاکبرگنجی، و تریبون سازی ها و کرسی ساختنهای مرسوم درخارج از کشور با سرعت ودرچنان فضای هیجانیای طی طریق کرد که اکبر گنجیِ گیج شده فرصت هضم نیافت و نتوانست علائم بروز توهم رهبریت فکری وعملی، درگفتار و رفتار بپوشاند. حامیان دانشگاهی او با براه انداختن دیدارهای نمایشی با این و آن بزرگ فلسفه و سیاست و هنر، وبا تلنبار کردن امضاء در پای حرف های او، و سپس ترآوازه گری هائی همچون “اتاق فکر”سازی، آنهم برای هدایت جنبش آزادیخواهانه درداخل کشور، اندک اندک اسباب تعجب به ادوات مزاح و خنده بدل می کردند. (ومنِ خوشبین نیز صدای خرد شدن ذهنیت ام در باره ی گنجیِ روزنامه نگار را می شنیدم).
دُم خروس اما خیلی زود آغاز چرخش دایره وار اعلام کرد. ” شو”ی اعتصاب غذای نیویورک صحنهی نمایش دُم خروس از زیر شال سبزِ چند متری شد. در این “شو” انحصارطلبی و حزب فقط حزب الله و نشانههای “پاسداریت” اکبر گنجی عود کرد. “لابیست های حکومتی – دانشگاهی” در امریکا و جماعتی که با این نوع شوها بودجه سازی کرده ومی کنند، وگروهی فیلسوف و اساتید دانشگاهی و چهرهها ی سیاسی و فرهنگی و هنریِ جّوگیر شده ، زیر پای گنجی شانه دادند و چنان “داریه دنبک” دموکراسی خواهی راه انداختند که دیدنی و شنیدنی بود. انتقادها و اعتراض ها نیززیر ضرب آهنگ ها و بی اعتنائی های متفرعنانه خفه شد. هنوز بساط” شو” جمع نکرده بودند که نوشتم :
“…… گنجی با پیشه کردن روشی فرقه گرایانه وغیر دموکراتیک در اعتصاب غذا ی نیویورک به موقعیت سیاسی خود لطمه زد، و در حد خویش نیزبر تفرقه وتشتت میان نیروهای اپوزیسیون افزود .
در این اعتصاب غذا جزبه رنگ سبز و حمایل شنل واره های سبز برگرده ی حامیان این اعتصاب غذا به هیچ نماد و رنگ دیگری اجازه حضور داده نشد. گنجی حتی از نصب پرچم های سه رنگ، با و یا بدون شیر خورشید، در محدوده و جایگاه اعتصاب غذا پرهیز کرد، پرچمی که نه فقط سلطنت طلبان و مجاهدین خلق ایران که بسیاری از ایرانیان مستقل و وطن پرست حامل آن بوده و هستند، پرچمی که نماد های هزاران سال تمدن بر آن نقش بسته است. گنجی حتی در اتخاذ و طرح شعارها نیز ایجاد محدودیت کرد، و شعار هایی که این روزها از سوی دلاوران آزدایخواه در خیابان ها ی میهنمان فریاد می شوند، دراین اعتصاب غذا راه نیافتند .
گنجی بارها کاربرد اینگونه روش ها غیر دموکراتیک و فرقه گرایانه ی حزب الهی ها و گروه های فشارحکومت اسلامی را در گفتار ونوشتار مورد نقد و نفی قرار داده بود : “….. اینان افراد جامعه را به درون گروه و برون گروه تقسیم می کنند و برون گروه ها را دشمن تلقّی می کنند… “. (۲) گنجی مدعی است که از زمانی که در تایید آزادی به کلمات قصار خمینی استناد می کرد فاصله گرفته است(۳) , به همین دلایل وجود چنین رفتاری از سوی او غیرمنتظره و تعجب آوراست.
گنجی حضور پرچم سلطنت طلبان و شعار های آنان را شاید به این خاطر که” رژیم سلطنتی به دوران ما قبل مدرن تعلق دارد ” (۴)- بر نتابید، اما روشن نیست چرا در برخوردی غیر روشنفکرانه وبرای بهره برداری تبلیغاتی و ابزاری تا آنجا پیش رفت که خواننده ی سلطنت طلبی چون خانم گوگوش را برای حمایت از اعتصاب غذا دعوت کرد، خواننده ای که در بسیاری از کنسرت های اش با بر روی شانه انداختن پرچم نماد ” دوران ما قبل مدرن” به روی صحنه رفته است . شوی اعتصاب غذا در نیویورک زنگ آغاز چرخش اکبر گنجی روزنامه نگار بود …..” (۵)
۳
رذیلت سکوت در برابر کشتارها
بعد از” شو”ی اعتصاب غذای نیویورک اکبر گنجی به سراغ کشتارها و دادخواهی از قربانیان و محاکمه آمران و عاملان کشتارهای رژیم کشتار رفت، و به ” کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل ” نامه ای نوشت . در این نامه گنجی ضمن بر شمردن جنایت های حکومت اسلامی، به ویژه کشتارهای دهه ۶۰، خواستار رسیدگی به جنایت های حکومت اسلامی شد. وی برای اینکه نشان بدهد که چقدر دقیق وعمیق فکر می کند و می نویسد با انتشار چهار مقاله (۶) مبانی، زمینه ها، شواهد و اهداف ” نامه ” اش را هم شکافت. امضا کننده ها هم برای محکم کاری زیرنامه امضا ریختند.
گنجی در نامه خطاب به ” کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل “، فهرست وار به برخی از جنایت هایی که حکومت اسلامی تا آن موقع مرتکب شده بود ، اشاره داشت:
“…..رفتارهای این رژیم در سرکوب مردم ایران، مصداق جنایت علیه بشریت است. این رژیم در ایران تبعیض جنسی و مذهبی و قومی برقرار کرده است، رژیمی است که با اندیشه، شادی و زیبایی مخالفت بنیادی دارد، رژیمی است که دهها روشنفکر معترض را در داخل و خارج از ایران ترور کرده است، رژیمی است که بسیاری از مخالفان و دگراندیشان را اعدام کرده است. ….” . و به این دلیل که :” ….. کارنامه ی زمامداران سیاسی ایران مصداق روشن جنایت علیه بشریت ” است (۷)، مجازات سران جنایتکار این رژیم، ازجمله یکی از تدارکات چیان این جنایت ها، محمود احمدی نژاد در خواست شده است. گنجی در مقاله های مو شکافانه و در”نامه” ، رهبران این حکومت ازخمینی ی بنیانگذاراش گرفته تا خامنه ای رهبرو ولی فقیه واحمدی نژاد ریاست جمهور را بدرستی ” مصداق روشن جنایت علیه بشریت ” معرفی کرده است، به سخن دیگر رژیم و نظام دینی، رژیم و نظامی ضد بشر، فاسد و جنایتکار معرفی و مجازات اش درخواست شده بود. نگاه گنجی، ( و برخی دیگر از امضا کنندگان این نامه)، در اینکه رهبران نظام دینی و حکومت اسلامی ” مصداق روشن جنایت علیه بشریت ” هستند، نگاه و شناختی تازه است، به ویژه گنجی ای که پیش تر با تاسف بر زبان آورده بود: ” …… شکست اصلاحات عین شکست نظام است ….آنها که خود را برای شرکت در مراسم تحریم اصلاحات و خواندن فاتحه آماده کرده اند باید بدانند اگر چنین سودایی عملی شود آن مجلس، مجلس ترحیم همه ما خواهد بود و….”(۸) …..
بدون تردید برای بسیج ایرانیان بیان نکته ها ی واضح و مبرهن از سوی گنجی، که: ” سکوت در برابر جنایت، مشارکت در جنایت است” و یا ” ….فاجعه ی بزرگ تر آن است که بسیاری از افراد این جنایات را می بینند و سکوت می کنند. ….سکوت در برابر شکنجه و جنایت، و حالت عدم اطلاع به خود گرفتن، بخش مهمی از رذیلتی است که متأسفانه میان ما فراگیر شده است. بهانه تراشی برای سکوت و بی تفاوتی، کار چندان دشواری نیست. ……….”(۹)، قابل فهم، موثر و کارآ خواهد بود اما نه به آن اندازه که به باور پایبندی پیشتاز این دست اقدام ها به دموکراسی و آزادی رسیده باشند……”(۱۰)
۴
توجیه سیاسی جنایت
گمانه زدن این که اکبر گنجی، نویسنده نقد “توجیه ایدئولوژیک جنایت “(۱۱) خود روزگاری در نقش عالیجنابی ظاهر شود که “توجیه سیاسی جنایت” کند، لااقل برای من ساده نبود. گمان نمی بردم ” اژه ای ” وار جنایت هائی که به نوشته و گفته ی خودش” مصداق جنایت علیه بشریت” هستند واز نگاه او ” سکوت در برابر جنایت ها مشارکت در جنایت” تلقی می شود را توجیه سیاسی کند. گنجی جنایت ها و کشتارهای نظام کشتار را واکنش این نظام دربرابر واکنش خشونت آمیز مخالفان نظام اعلام کرده است. درواقع او با ذبح شرعی حقیقت، جنایت ها و کشتارهائی که حکومت اسلامی مرتکب شده را به گردن دگراندیشان و روشنفکران و مخالفان انداخته و حکومت اسلامی را رژیمی که دگراندیشی و روشنفکری و مخالفت تحمل می کند جا می زند. (۱۲)
اکبرگنجی برای اثبات مدعیات اش به روال مرسوم پس از آسمان و ریسمان کردن چرتکه به دست با شمارش وجمع زدن تعداد قربانیان بر آن می شود اثبات کند که حکومت اسلامی نظام و رژیم کشتار نیست، و از دل چنین حکمی نظام اسلامی را به نوعی تعریف کند، در حالی که او این نظام را پیش تر تعریف و معنا کرده بود :
“…..رفتارهای این رژیم در سرکوب مردم ایران، مصداق جنایت علیه بشریت است. این رژیم در ایران تبعیض جنسی و مذهبی و قومی برقرار کرده است، رژیمی است که با اندیشه، شادی و زیبایی مخالفت بنیادی دارد، رژیمی است که دهها روشنفکر معترض را در داخل و خارج از ایران ترور کرده است، رژیمی است که بسیاری از مخالفان و دگراندیشان را اعدام کرده است. ….” است (۱۳).
و اصرار در تجدید نظر در تعریف درحالی ست که بنیانگذار نظام اسلامی ، یعنی کسی که این نظام حادث کردنیز نه فقط در حرف، که درعمل رژیم و نظام اسلامی اش را تعریف کرده است :
” ….نظام اسلامی ، نظامی ست که امت اش باید مثل پیغمبر شمشیر داشته باشند تا آدم بکشند، ائمهاش همه جندی( نظامی ) باشند، همگی جنگی باشند، شمشیر بکشند. آدم بکشند…. خلیفه می خواهد که دست ببرد، حد بزند، رجم کند، و بداند با چند سال زندان کارها درست نمی شوند. در این نظام باید عواطف کودکانه را کنار گذاشت …برای حفظ کیاناین نظام چه بکُشی و چه کشته شوی، به بهشت خواهی رفت….تعلل برای بر پا کردن داربرسرچهارراه ها، برای دار زدن روزنامه نگاران ، پذیرفتنی نیست وبرای چنین تعللی باید توبه کرد، قطع دست و پا در ملاء عام و در آوردن چشم و سنگسار و شکنجه و اعدام عملی درمانی و آموزشی و نوعی جراحی شفا بخش است و….” (۱۴) تعریفی که هم در رابطه با این سی و اندی سال و هم عمر۱۴۰۰ ساله اسلام وریشه ها و زمینه های حضور خشونت به عنوان همزاد اسلام ( به ویژه در تشیع) حق مطلب ادا کرده است. اکبر گنجی علیرغم دو تعریف به دست داده شده در کلام و در عمل باز اصرار دارد با مصادره ی به مطلوبِ فاکت ها و “مدعیات” تعریف دیگری قالب کند و عنصر اصلی تعریف حکومت اسلامی ، یعنی خشونت و کشتاررا فرافکنانه به گردن دیگران بیاندازد
“….. الف- جنگ کردستان: داستان درست از فردای پیروزی انقلاب(۲۳ بهمن) با حمله به شهربانی مهاباد و خلع سلاح آن آغاز شد. چند روز بعد- در ۳۰ بهمن- مهاجمین پادگان مهاباد را خلع سلاح کرده و تجهیزات و مهمات آن را با خود بردند. جنگی که آغاز شد، به کشته شدن هزاران تن از طرفین انجامید.
ب- جنگ گنبد: درگیرهای گنبد در اسفند ماه ۵۷ آغاز شد و در فروردین ماه ۱۳۵۸ جنگ اول ترکمن صحرا شکل گرفت. بعد هم نوبت به جنگ دوم گنبد رسید. در این دو جنگ نیز تعداد زیادی از طرفین کشته شدند(به عنوان نمونه به مقاله “جستاری در چریک های فدایی” که به فعالیت های آنان فقط در یک شهر پرداخته توجه کنید.)
پ – “قیام آمل” توسط گروه مارکسیست/لنینیستی/مائوئیستی اتحادیه کمونیست های ایران(سربداران)، یک نمونه کوچک از خشونت های دهه شصت را به نمایش می گذارد. قیام آمل در بهمن ۱۳۶۰ ، به نوشته منابع همین گروه، منجر به کشته شدن بیش از ۲۰۰ تن از نیروهای طرفدار رژیم و زخمی شدن بیش از ۵۰۰ تن از آنان شد. در این واقعه فقط ۴۴ تن از نیروهای اتحادیه کمونیست های ایران کشته شدند( پرنده نوپرداز، ص ۱۳۲)…….
ت- فاز نظامی سازمان مجاهدین خلق: سازمان مجاهدین خلق در خرداد ۱۳۶۰ طی بیانیه ای آغاز فاز نظامی را اعلام کرد. انفجار دفتر حزب جمهوری اسلامی در ۷ تیر ۶۰، انفجار دفتر نخست وزیری در ۸ شهریور ۶۰، انفجار دفتر دادستانی، و…شماری دیگر از ترورها که هدف همه آنها- به گفته مسعود رجوی و دیگر رهبران سازمان- نابودی تمامی رهبران رژیم و “بی آینده کردن” آن بود، به کشته شدن تعداد زیادی از رهبران جمهوری اسلامی منتهی شد.”……(۱۵)
و می بینید حّد ومیزان” حقیقت” جوئی وگوئیِ روزنامه نگار مسلمانی را که تا قبل ازجا افتادن در فرنگ در تقبیح جنایت های رژیم سینه چاک می داد؟
من قصد ندارم دررابطه با قلبِ واقعیت و حقیقت توسط گنجی نمونه و فاکت بدهم، فجایع هنوزمیلیون ها شاهد زنده دارد. و وجدانی اگر در کار باشد آن چه در روزهای پیش از انقلاب، و روزها و هفته های آغازین انقلاب در جامعه ما رخ داد برآن حک شده است : روزهای آخر دی ماه و اوائل بهمن ماه سال ۵۷ ، روز های حمله گروه های فشار و یاران گنجی درسرتاسر ایران به تجمع های استادان دانشگاه ها و اهل قلم و زنان، به سینماها ( گفتن ندارد که منظورم آدم سوزان سینما رکس آبادان نیست! که در آن فاجعه بیش از۴۰۰ زن و مرد و کودک در آتش سوزانده شدند ) ومراکز فرهنگی و هنری و رستوران ها با شعارها و شعائر اسلامی ، روز های حمله به شهرنو و سوزاندن تن فروشان، به دار آویختن دسته جمعی معتادان در ملاء عام، روزهای حاکم شرع خمینی حجت الاسلام والمسلمین صادق خلخالی ، روزهای حمله به کتابفروشی ها و کتاب سوزان ها ، و روزها و شب های کشتار ددمنشانه ی اسیران وابسته به رژیم پهلوی از روی پشت بام مدرسه علوی ، درست از ۲۶ بهمن ماه سال ۵۷ و….
اکبر گنجی در مورد مجاهدین خلق دیگر با طیب خاطر ” حقیقت کُشی” می کند .او از خودش نمی پرسد که چرا مجاهدین فاز نظامی شان را سال ۶۰ آغاز کردند، مگر سال ۵۸ و ۵۹ را از آن ها گرفته بودند؟ روزنامه نگارحقیقت جو نباید یادش رفته باشد که رهبری سازمان مجاهدین خلق ایران سال اولِ بعد انقلاب حامی حکومت اسلامی و حتی نگران سلامت “امام خمینی” و بیماری قلب این “پدر بزرگوارشان ” بودند ، آنهم درست درهنگامه ای که هواداران نوجوان این سازمان و سایر جریان های سیاسی به گناه فروش نشریه سازمان در خیابان ها مورد ضرب و شتم، ضربه چماق ونیش چاقو وقمه قرارمی گرفتند ، و افراد گروه های حزب الهی حتی دختران نوجوان هوادار این سازمان و جریانهای سیاسی دیگر را مورد تعدی جنسی قرار می دادند.
اکبرگنجی که آن روزها، یعنی روزها ی آغازین ِ بعد از انقلاب، دستی در کمیته و سپاه داشت، نمی باید سخنرانی۲۷ مرداد ماه ۱۳۵۸ خمینی را که در حمایت از حمله حزب الله به دفاتر روزنامه ها بود، فراموش کرده باشد:
“….. اگر ما از اول قلم تمام مطبوعات مزدور را شکسته بودیم و تمام مجلات فاسد و مطبوعات فاسد را تعطیل کرده بودیم و حزب های فاسد را ممنوع اعلام کرده بودیم و رؤسای آن ها را به جزای خودشان رسانده بودیم و چوب های دار در میدان های بزرگ برپا کرده بودیم و مفسدین و فاسدین را درو کرده بودیم، این زحمت ها پیش نمی آمد. من توبه می کنم از این اشتباهی که کرده ایم…”
راستی جناب گنجی! کنش روزنامه نگاران چگونه کُنشی بود که واکنش وتاواناش دار زدن بر سر چهارراه ها می باید باشد؟
خمینی درروز میلاد پیامبراسلام در سال ۱۳۶۱، دررابطه با موج دوم کشتار جمعی مخالفان و دگراندیشان، برای چندمین بار نشان داد که ریشه خشونت ها و کشتارها” نظام و رژیم کشتار” از کجا آب می خورند:
“…..شما آقایان علما، چرا فقط سراغ احکام نماز و روزه می روید؟ چرا هی آیات رحمت را در قران می خوانید و آیات قتال را نمی خوانید؟ قران می گوید بکشید، حبس کنید…. پیغمبر شمشیر دارد تا آدم بکشد. ائمه همه جندی( نظامی ) بودند. همگی جنگی بودند. شمشیر می کشیدند. آدم می کشتند…. خلیفه می خواهیم که دست ببرد، حد بزند، رجم کند. با چند سال زندان کار درست نمی شود. این عواطف کودکانه را کنار بگذارید….”
اکبر گنجی درادامه کشفیات حیرت انگیزی که طهارت حکومت اسلامی را هدف گرفته است توجیه اسیر کُشی تابستان سال۱۳۶۷ را نیز به سایر فرافکنی ها اضافه می کند.اومی نویسد:
“……به گزارش تعداد زیادی از زندانیان آن دوران، نیروهای سازمان( مجاهدین) از قبل در جریان قرار داشته و خود را برای این امر آماده کرده بودند. آنان که خود را پیروز فرض می کردند، در زندان های سراسر کشور دیگر اتهام خود را “منافقین” اعلام نمی کردند، بلکه قهرمانانه می گفتند:”مجاهدین”. حتی نقشه جغرافیایی تهیه کرده و مسیرهای پیروزی را گام به گام تعقیب می کردند. ..” …..و به عنوان نمونه از یکی از مشابهین اش نقل قول می آورد تا بهانه و توجیه خمینی در بارهی کشتار تابستان ۶۷ در فتوی جنون آمیز را توجیه کرده باشد.(۱۶)،
خمینی درفتوی کشتار سال ۶۷ چنین حکمی صادر کرده بود: “…….از آنجا که منافقین خائن به هیچ وجه به اسلام معتقد نبوده و هر چه میگویند از روی حیله و نفاق آنهاست و به اقرار سران آنها از اسلام ارتداد پیدا کرده اند، و با توجه به محارب بودن آنها و جنگهای کلاسیک آنها در شمال و غرب و جنوب کشور با همکاریهای حزب بعث عراق و نیز جاسوسی آنان برای صدام علیه ملت مسلمان ما، و با توجه به ارتباط آنان با استکبار جهانی و ضربات ناجوانمردانه آنان از ابتدای تشکیل نظام جمهوری اسلامی تاکنون، کسانی که در زندانهای سراسر کشور بر سر موضع نفاق خود پافشاری کرده و میکنند محارب و محکوم به اعدام میباشند ….”.
و بازمی بینید شباهت های ناگزیز مدعیات گنجی را با فتوی جنون آمیزِ خمینی؟. این که اسرای “رژیم کشتار” از آنچه در بیرون اززندان می گذشت اطلاع داشتند امری غیرمترقبه و نشانه ی ارتباط آنان با مجاهدین ساکن در عراق نبود. آنان از طریق ملاقاتی های خود و حتی اطلاع رسانی های با برنامه در زندان ها توسط خود رژیم از آنچه در بیرون می گذشت مطلع می شدند. اینکه خبر فعالیت های سازمان مجاهدین، مجاهد های اسیررا خوشحال و تحریک و تهییج می کرد هم امری بدیهی بود، سؤال اما این است که پاسخ این اطلاع داشتن ها و شادی کردن ها در پشت دیوارهای زندانِ رژیم کشتار قتل عام هزاران مجاهد و غیر مجاهد و ضد مجاهد اسیر، آنهم به شیوه و روش سبعانه ای که پیش رفت، بود؟. کشتار افراد گروه هائی که اگر مرتکب خشونتی هم شده بودند، خشونت از نوع حکومتی و در کنار رژیم کشتار و علیه مخالفان رژیم و دگراندیشان و روشنفکران بود را چگونه می توان توجیه کرد؟
گنجی درپارهای دیگراز مقاله اش چنان تصویری ازفضای دگراندیشی و روشنفکری میهنمان، و برخورد حکومت اسلامی با دگراندیشان وروشنفکران و مقوله های آزادی اندیشه و بیان و قلم و نشر و سانسور می دهد که بی شک اگر همان فیلسوفان و سیاستمدارانی که او افتخار حضور در محضرشان یافته است ، و یا سازمان هائی مثل سازمان «حقوق و دمکراسی» و… از دیدگاه گنجیِ واقعی اطلاع پیدا کنند نخستین سؤال شان از ایشان این خواهد بود که :” عالیجناب! پس چرا معطلید؟ چرا هنوزسر بردامان غرب امپریالیسی و مزایایاش خواباندهاید، چرا به بهشتِ تحمل دگراندیشی و روشنفکری و مخالفت بر نمی گردید؟ بهشتی که امریکای پناه داده به جنابعالی به گَردپایاش هم نمی رسد ؟”.
و این ها تصاویر و تفاسیر گنجی از عملکرد رژیمی ست که تا قبل از جا خوش کردن عالیجناب درامریکا رهبراناش را جانی و رفتارشان را مصداق جنایت علیه بشریت، معرفی می کرد:
“…….صدها روشنفکر دگراندیش در داخل ایران در حال ابراز وجودند. آثارشان در رسانه ها و از طریق کتاب منتشر شده و می شود. آیا همه افرادی که در داخل ایران ابراز وجود می کنند، ابراز وجودشان(مخالفتشان) “از حد ستیزه های جناحی دستگاه فراتر” نمی رود؟ روشنفکر برجسته و سکولار- خشایار دیهیمی- یکی از زندانیان سیاسی دهه شصت ، حدود ۱۵۰ کتاب به فارسی برگردانده و منتشر کرده است. تمامی آثار او، بدیل جمهوری اسلامی و ولایت فقیه هستند. چرا “منطق رژیم کشتار” در مورد او به کار نمی افتد و همچنان زنده است؟……آرش نراقی بیانیه های زیادی علیه جمهوری اسلامی امضا کرده است. علیه ولایت فقیه در دانشگاه سخنرانی و منتشر کرده است. بیانیه مرگ جمهوری اسلامی را نوشته و امضا کرده است. در اعتصاب غذای مقابل سازمان ملل هم شرکت داشته و سخنرانی کرده است. از بهائیان همیشه دفاع کرده و در کنفرانس آنها شرکت کرده است. همجنس گرایی را نه تنها اخلاقا قابل دفاع دانسته که آن را با قران هم سازگار کرده است. همه این فعالیت ها هم علنی بوده و “نظام کشتار” از آنها با خبر است. با این همه، در دوران پس از جنبش سبز و دوران احمدی نژاد، چهار کتاب آینه جان(چاپ اول زمستان ۸۸)،درباره عشق، شامل “در فضیلت عشق اروتیک” (چاپ اول ۱۳۹۰)، حدیث حاضر و غایب(چاپ اول ۱۳۹۰) و اخلاق حقوق بشر(چاپ اول ۱۳۸۸) را در جمهوری اسلامی منتشر کرده است. نکته جالب درباره کتاب آخر این است که حاوی مقاله هایی در دفاع از دخالت بشردوستانه است. مجله های داخل کشور نیز دائما مقاله های او را منتشر کرده و یا با او مصاحبه می کنند. عکس اش را هم روی جلد مجله کار می کنند. آرش نراقی فقط یک نمونه است……آیت الله خامنه ای به شدت مخالف “لیبرال دموکراسی” بوده و صدها بار آن را نقد و رد کرده است. با این همه، آثار اکثر متفکران بزرگ لیبرال به فارسی ترجمه و انتشار یافته است: کارل پوپر(جامعه باز و دشمنانش، و….)، فون هایک (راه بردگی، قانون قانون گذاری و…)، جان راولز(نظریه عدالت، عدالت انصافی، قانون مردمان،و…) ، آیزیا برلین(چهار مقاله درباره آزادی، آزادی و خیانت به آزادی، ریشه های رومانتیسم، مجوس شمال، کارل مارکس، سرشت تلخ آدمی، و…)، آمارتیاسن(اخلاق و اقتصاد، برابری و آزادی، توسعه یعنی آزادی، اندیشه عدالت، هویت و خشونت، و…)،ریچارد رورتی، مارتا نسبام، هیلری پاتنام، جان لاک، میلتون فریدمن، و ده ها لیبرال دیگر……فقط لیبرال ها نیستند، بسیاری از آثار مارکسیست ها(از مارکس و انگلس و پولانزاس و آلتوسر و هابسبام گرفته تا بقیه) ترجمه و منتشر شده و می شوند. آثار الحادی بسیاری در این ۳۴ سال با مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و با کاغذ و فیلم و زینک دولتی منتشر شده و می شود. رمان ها را در نظر بگیرید، آنها “جهان های بدیل” جمهوری اسلامی خلق می کنند. آیا آنها دگراندیشانه نیستند؟…”(۱۷)
و البته گنجی شکسته نفسی کرده است که نمونه ی خودش را به عنوان نمونهی درخشان حضورتحمل دگراندیشی و روشنفکری وبارقه های دموکراسی در حکومت اسلامی ذکر نکرده است، نمونه ای که سایر نمونه های برشمرده در مقایسه با آن ناچیزند. گنجی افتادگی نشان داده است که نگفته است حکومت اسلامی او را که روزانه علیه رهبران اش مطلب می نوشت و جنایت های شان را افشا می کرد تحمل کرد و علاوه بر انتشار مقاله های اش رخصت داد تا از آن مقاله ها نیز کتاب سازی کند و در تیراژهای بالا به فروش برساند- آنهم در شرایطی که حکومت اسلامی درگیر و گرفتار به قتل رساندن دگراندیشان وروشنفکران سیاسی و فرهنگی ای همچون حاجی زاده و دوانی و شریف و فروهرها و مختاری و پوینده و…… بود-، گنجی فروتنی کرده است که نگفته است رژیم کشتار آن قدراهل تحمل و مدارا بود( و لابد هست ) که پس از اینکه ایشان را به زندان انداخت شرایط نوشتن مانیفست های قطورو مّطول علیه همین حکومت را در زندان برایاش فراهم آورد و اسباب نشر و پخش ملی و بین المللی شان نیز مهیا ساخت، پژوهش ها و رهنمود ها و اندرزهائی که منابع شان می باید کتابخانه ی عظیمی در اوین شکل داده باشند. گنجی آقائی کرده است که به عنوان یک نمونه درخشان دموکرات بودن خامنه ای نگفته است که عکس های رنگی و با کیفیت ایشان برتخت اعتصاب غذا از زندان به اقصی نقاط جهان فرستاده می شد در حالیکه فریادش علیه ولی فقیه که ” خامنه ای باید برود” زیر نویس عکس ها بود. اکبرگنجی افتادگی کرده است که نگفته است همسر ایشان گزارش احوالات و مبارزات شان علیه حکومت، آنهم درزندان همین حکومت را در سطح جامعه و درمطبوعات و کتب کثیرالانتشار منتشرمی کرد، و بالاخره فروتنانه نگفته است ” جانیان علیه بشریت ” با سلام و صلوات لوازم سفرها و شرکت درسیمنارها وبالاخره مهاجرت ایشان فراهم آوردند.
به راستی کجای جهان این حد تحمل و مدارای با دگراندیشی و روشنفکری و مخالفت سراغ دارید؟
اکبر گنجی برای اینکه محکم کاری کرده باشد، پرسش هم طرح می کند، و می پرسد چرا “منطق کشتار” در مورد آن صدها روشنفکری که درداخل ایران به نوعی علیه حکومت می نویسند و فعالیت می کنند، اعمال نمی شود؟ پرسشی که گنجی خودش پاسخ اش را به گونهای استادانه ، آنهم با ارائه تصاویر و تفاسیری که از رژیم کشتار نقش زد، داده است. اما برای اینکه حمل بر بی ادبی نشود من هم به پرسش ایشان پاسخ می دهم : به چندین دلیل “رژیم های کشتار” منطق کشتار را در مورد همه ی روشنفکران اعمال نمی کنند که من فقط به یک موردش اشاره می کنم و آن استفاده ابزاری این نوع رژیم ها از برخی روشنفکران و شبه روشنفکران است. ژیم کشتار نیاز دارد گاه عوامفریبانه وانمود کند که رژیمی اهل تحمل دگراندیشان و روشنفکران است و برای اثبات ادعایاش احتیاج به ارائه نمونه و ” اشانتیون ” دارد ، و گاه نیز از دهان و نگاه برخی از روشنفکران هم جنس اش تفاسیر و تصاویر تطهیر کننده ی جنایت های اش بیرون بکشد. که ملاحظه فرمودید اکبر گنجی چه استادانه در این زمینه عمل کرد و نظام کشتار را به عنوان رژیمی که تحمل دگراندیشی و روشنفکری و مخالفت دارد، نمایاند و قتل ده ها هزار دگراندیش و روشنفکر و مخالف ، که جنایت هائی در حد جنایت علیه بشریت بوده اند را ماهرانه توجیه کرد. الحق کدام دهان و نگاه به زیبائی کلام و تصاویر گنجی می توانست بیان کننده و نشان دهند ویژگی های نوعی دموکراتیسم در رژیم اسلامی باشد، و تفسیر و تعبیرکند که رژیم اسلامی رژیم تحمل دگراندیشی و روشنفکری و مخالفت است و اگر دگراندیش و روشنفکر ی در این سرزمین مثله شده، خفه شده، و یا به شکل های مختلف به قتل رسیده ربطی به مخالفت رژیم اسلامی با اندیشه و بیان و قلم انان، و مسائلی مثل اختناق و سانسور نداشته و ندارد، یعنی که مثله و خفه و دشنه آجین شدن ها علاوه بر خشونت طلبی ناشی از “خلاف شرع” کردن هم بودند: سعیدی سیرجانی ” لواط” کار بود و در کارِ مصرف و تجارت تریاک و جاسوسی، میرعلائی عرق اندازبود و شرب نوشابه ی مسکر می کرد ، مختاری و پوینده قاچاق کوپن مواد غذائی می کردند، و الباقی هم دزدو زناکار بودند آنهم دزدانی مسلح و زنا کارانی محصنه کارو ………
پدیدهی “عالیجناب گنجی” برای مسلمان زاده هائی چون من که فرهنگ و اخلاق گنجی ها می شناسد، اگر چه تلخ اما غیرمترقبه نبوده و نخواهد بود. دریغا که گنجی نه فقط به خودش که به اپوزیسیونی که زمانی حامیاش بود ظلم روا داشته است. حق دارند فیلسوفان و بزرگانی که با او نشست و برخاست کرده اند و یا محافلی که به او به عنوان ” تعهدش به آزادی بیان و مخالفت دموکراتیک” جوایزی داده اند با پی بردن به ماهیت ارزیابی ها و هیاهوهای اش، به بخشی از اپوزیسیون حکومت اسلامی و شناختاش از آدم ها و پدیده ها دیگراعتماد نکنند.
۵
کلام آخر
نگاه تازه ی اکبر گنجی به کشتارهائی که حکومت اسلامی مرتکب شده، و نیز تلاش او برای ارائه تعریف جدید همراه با تطهیر” رژیم کشتار”، در کنار پاره ای دیگر از ارزیابی ها و عملکردهای اش به نظر من حکایت این دارند که: شخصیت اکبر گنجی ظرف مناسب برای مظروف هائی که در خارج از کشور برایش دست و پا شد، نبود. برنامه ها و جلسههای سیاسی وحقوق بشری، حضورگسترده دررسانههای غیرایرانی و ایرانی، انتشارمقاله ها و کتاب ها به زبان های زنده دنیا، نشست و برخاست با بزرگان فلسفه و سیاست ، و مهم ترازآنچهها که برشمرده شد خیرات و برکات دلاری، در گنجایش موجود نمی گنجید،و نگنجید. برخی از انسان های غرقه در دین مثل حکومتهای مغروقِ در دین، این اصل که هیچ چیزانسانی و اجتماعی ماهیت و ذات ثابت ندارد را زیرسؤال برده اند و سخت اسباب زحمت مخالفان ذات گرائی پدید آوردهاند. همین بیظرفیتی و ناتوانی در دگرگونی و تغییر بنیادین کار به آنجا می کشاند که به قولِ فروید:” توهم پرده ی ریا و دروغ از روی ماهیت ” کنار می زند، و دایره وارگی چرخش دگردیسی آشکار می کند، و”حقیقت کُشی به جای حقیقت جوئی و حقیقت گوئی می نشیند”.
البته اکبرگنجی حق دارد که خیال کندکه هدف فعالیت های قلمی و قدمی اش کشف حقیقت بوده است. و به ویژه برای این کشف آخرش کلاه از سر بردارد، اما اگرهنوز اندکی انصاف و ظرفیت درکار باشد ایشان می باید یک تشکر- حتی خشک و خالی – از مخالفان حکومت اسلامی بکند. چرا؟ برای اینکه اگر مقتولانِ خشونت طلبِ قتل های زنجیره ای نبودند اکبر گنجی به عنوان یک روزنامه نگار مبارز مطرح نمی شد. و یا اگر نامه پراکنی ها و سخنرانی هاو بازاریابی ها در باب کشتارهای دهه ۶۰ نمی بود، افتخارها وجوایز و دلارها نصیب اش نمی شد و….. بجای اهانت و بد گوئی به مخالفان حکومت اسلامی جا دارد اقلا” به خاطر مال و مکنت و شهرتی که عملکرد همین مخالفان در به دست آوردن شان نقش داشته است، سپاسگزارشان باشد.
می گویند یک بارحاج میرزا آقاسی می رود از مادر چاهِ قنات تازه ای که می کندند، بازدیدی بکند. کنار چاه که می رسد گفت و گوی مقنی و وردستش را که ته چاه پشت سرحاجی صفحه گذاشته بودند ، می شنود. آن دو بهم می گفتند: یارو چه موجود احمقی است ، با این که این چاه به آب نمی رسد می گوید شما بکَنید به آب رسیدنش بامن . حاج میرزا آقاسی سرش را می کند توی چاه و می گوید: نمک به حرام ها! گیریم این چاه برای من آب نشود، برای شما که نان که می شود.
مسعود نقرهکار
ویژه خبرنامه گویا
ـــــــــــــــــــــــــــ
زیرنویس:
۱-نگاه کنید به مجموعه ی ۵ جلدیِ ” بخشی از تاریخ جنبش روشنفکری ایران” و نیز کتاب ” مقدمهای بر کشتار دگراندیشان در ایران” و نیز مقاله های:
اکبر گنجی و پیشتازی روشنفکری دینی.
http://asre-nou.net/1385/tir/22/m-noghrekar.html
در تدارک تدفین جنازه
http://news.gooya.com/politics/archives/2011/06/123102.php
یکسان سازی انسان ها و عدم تحمل دگراندیشی،
http://news.gooya.com/politics/archives/2009/08/092625.php
۲-اکبر گنجی, تلقی فاشیستی از دین و حکومت, نشر طرح نو , سال ۱۳۷۹, ص ۲۱۳
۳- منبع فوق , ص ۴۹
۴- منبع فوق , ص ۱۸۰
۵-مسعود نقره کار: اکبر گنجی و” یک بام و دو هوا”
http://news.gooya.com/politics/archives/2009/08/091857.php
۶- http://www.peiknet.com/1388/08mor/10/PAGE/35GOZARESH.htm
۷- اکبر گنجی : چهار مقاله :
الف – خامنه ای و احمدی نژاد، جنایت علیه بشریت، با این رژیم چه باید کرد، گویا و اخبار روز، ۵ مرداد
ب – راه قانونی بر خورد با سرکوبگران حاکم , گویا و اخبار روز ۷ مرداد
ج – با این رژیم چه باید کرد ؟ گویا و اخبار روز ۹ مرداد
د – با این رژیم چه باید کرد؟، دادگاه اسراییلی علیه علی حامنه ای , ۱۲ مرداد
۸- اکبر گنجی، اصلاح گری معمارانه، نشر طرح نو , سال ۱۳۷۹ , ص۲۳۸
۹- نامه به” کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل ”
۱۰- منبع شماره ۷ – نامه به” کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل ” – منبع شماره ۶
۱۱- اکبر گنجی، توجیه ایدئولوژیک جنایت،تاریک خانه ی اشباح… جلد ششم ،صص۳۵-۳۲
۱۲- اکبر گنجی ، جمهوری اسلامی “رژیم کشتار؟”
http://news.gooya.com/politics/archives/2013/11/170162.php
۱۳- منبع شماره ۷
۱۴- نگاه کنید به “صحیفه های نور” خمینی که سرشار از بیاناتی ست که به نمونه هائی اشاره کردم.
۱۵، ۱۶، ۱۷ – منبع شماره ۱۳