بهرام رحمانی
… روابط مالکی با ایران، روابط عربستان و آمریکا، آینده سوریه، لبنان، رابطه حکومت اسلامی ایران با حکومت عراق، حکومت سوریه، حزب الله لبنان، مساله اسراییل و فلسطین و…، از جمله مسایل مهم و مورد مناقشه منطقه ای هستند که حکومت های غربی نیز نقش سرنوشت سازی رد این تحولات ایفا می کنند…
(بخش نهم)
عراق در آستانه فروپاشی و تجزیه و تسویه حساب های هولناک درونی!
داعش یا حکومت اسلامی عراق و شام، نامی است که این روزها در صدر اخبار و گزارشات و تحلیل های خبرگزاری ها و تحلیل گران سیاسی قرار گرفته است. این گروه اسلامی و خونخوار اسلامی، ناگهان بخش های مهمی از خاک عراق را به اشغال خود درآورده و به پشت دروازه های بغداد رسیده است. داعش، اگر برای مردم عراق و منطقه گروهی ناآشنا باشد بر عکس، برای دولت های منطقه و جهانی، بسیار آشناست. چرا که این گروه در میان گروه هایی است که با حمایت دولت های به اصطلاح سکولار و دمکراتیک غربی و دولت های ارتجاعی منطقه در سوریه علیه حکومت بشار اسد و هم علیه اپوزیسیون این حکومت و کردستان سوریه می جنگد مدتی ست که عراق را نیز به جولانگاه خود تبدیل کرده است.
سرعت، ابعاد، و نحوه پیروزی های داعش را شاید بتوان با قدرت گیری سریع طالبان در افغانستان مقایسه کرد. اما واقعیت این است که ارتش عراق در مقابل جملات داعش مقاومت نکرده و به سرعت عقب نشینی کرده است. در میان نیروهای اسلامی داعش، نیروهای ناسیونالیست عرب – سنی، بعثی های سابق و…، که بخش های قابل توجهی از پرسنل فعلی ارتش عراق و افسران و نیروهای حرفه ای بعثی نیز عضویت دارند. با این وجود هنوز نمی توان به طور قطعی گفت که کدام دولت های غربی و منطقه ای حامیان اصلی این گروه تروریستی اسلامی هستند. به خصوص در رابطه با داعش و حملاتش به عراق، بازار شایعات و بزرگ نشان دادن داعش داغ است.
اما آنچه که مسلم است این گروه تا حدودی منافع و خواسته های مالکی نخست وزیر کنونی عراق را تامین می کند. چرا که موصل و کرکوک این منطقه نفت خیز، از همان روزهای نخست سرنگونی حزب بعث عراق و به خصوص پس از به قدرت رسیدن مالکی، این منطقه مورد مناقشه دولت اقلیم کردستان و دولت مرکزی عراق بوده است. به علاوه استقرار نیروهای ارتش و هم چنین نیروهای ویژه اسلامی وابسته به مالکی در مرزهای کردستان، از موضوعات مهم مورد اختلاف آنان بوده است.
روابط مالکی با ایران، روابط عربستان و آمریکا، آینده سوریه، لبنان، رابطه حکومت اسلامی ایران با حکومت عراق، حکومت سوریه، حزب الله لبنان، مساله اسراییل و فلسطین و…، از جمله مسایل مهم و مورد مناقشه منطقه ای هستند که حکومت های غربی نیز نقش سرنوشت سازی رد این تحولات ایفا می کنند. احتمالا جلو پیشروی داعش را نمی گیرند تا بار دیگر پای ناتو و آمریکا و متحدانش را به این منطقه باز شود و به بهانه سرکوب داعش، راه حمله به سوریه و تجزیه عراق به سه بخش کردی، شیعی و سنی و غیره هموارتر گردد.
در واقع دولت های به اصطلاح دموکراتیک غربی با دولت های هم پیمان مرتجع شان در منطقه در راستای منافع اقتصادی، سیاسی و نظامی شان، دست کم چهار دهه است که آدم خواران اسلامی را مسلح کرده و به خصوص به جان مردم قاره های آسیا و آفریقا انداخته اند.
نیروهای «داعش»، از بامداد سه شنبه ۲۰ خرداد ۱۳۹۳ موصل، دومین شهر بزرگ عراق و مرکز استان نینوا را اشغال کرده اند. مقام های حکومت عراق، ۲۰ خرداد گفتند که شهر موصل، و نیز «کل استان نینوا» در شمال غرب – بنا به گفته رییس مجلس آن کشور- در کنترل اسلام گرایان گروه «دولت اسلامی عراق و شام (داعش)» قرار گرفته است.
هم چنین بنا به گفته یک ژنرال عراقی و دیگر مسئولان محلی، جنگجویان داعش موفق شده اند که به شهرهای «سنیجه» و «سلیمان بک» در استان صلاح الدین نیز نفوذ کنند.
به گفته مسئولان محلی نبرد در موصل تنها چهار روز به طول کشیده و نیروهای نظامی عراقی در این شهر شکست سختی را متحمل شده اند. داعش، پس از پنج روز نبرد، کنترل تاسیسات مهم موصل که حدود دو میلیون نفر جمعیت دارد را به دست گرفتند. موصل، شهری است که ترکیب جمعیتی آن را کردها، عرب ها، مسیحیان و ترکمن ها تشکیل می دهند.
گزارش شده است که بیش از ۵۰۰ هزار نفر (بیش از یک چهارم جمعیت شهر موصل) خانه و کاشانه خود را ترک کرده و به مناطق دیگری در عراق پناه برده اند.
بنا به گزارش پایگاه خبری «سومریه» جنگجویان داعش، پس از تصرف زندان شهر موصل، بیش از ۱۴۰۰ زندانی را آزاد کرده اند. گزارش ها حاکی ست که هزاران نفر از شهروندان موصل به شهرهای عمدتا کردنشین اربیل و دهوک گریخته اند. فرودگاه، دو مرکز تلویزیونی و اغلب ساختمان های دولتی نیز در این شهر به تصرف داعش در آمده است.
خبرگزاری فرانسه به نقل از یک سرگرد پلیس عراق در صلاح الدین گزارش داد که افراد «داعش» روز چهارشنبه کنترل کامل شهر تکریت را در دست گرفته و صدها زندانی را آزاد کرده اند.
تکریت مرکز استان صلاح الدین عراق است و در ۱۴۰ کیلومتری شمال بغداد قرار دارد. شهر تکریت، زادگاه صدام حسین رییس جمهور سابق عراق است.
خبرگزاری فرانسه، به نقل از یکی از افراد پلیس عراق گفته که نیروهای داعش چهار منطقه حویجه، زاب، ریاض و عباسی را در غرب کرکوک تصرف کرده اند.
نیروهای این گروه هفته گذشته نیز به شهر سامرا، واقع در شصت کیلومتری بغداد، حمله کردند و با کشتن شماری از نیروهای امنیتی، برای مدتی بر این شهر مسلط شدند. موصل و سامرا از شهرهای عمدتا سنی نشین عراق هستند.
نیروهای دولت اسلامی عراق و شام، هم چنین در حمله به کنسولگری ترکیه در موصل ۴۸ نفر، از جمله کنسول ترکیه را ربودند. خبرگزاری فرانسه به نقل از یک مقام دولت ترکیه گزارش داد که نیروهای داعش روز چهارشنبه ۲۱ خرداد ۱۳۹۳، با حمله به کنسولگری ترکیه در موصل ۴۸ نفر شامل کنسول، اعضای کنسولگری، تیم عملیات ویژه و سه کودک را ربوده اند. روز سه شنبه نیز گزارش شده بود که افراد «داعش» ۲۸ راننده ترک را در منطقه موصل ربوده اند.
نوری مالکی، نخست وزیر عراق، در اولین واکنش به این تحولات، از مجلس عراق درخواست اعلام «وضعیت فوق العاده» کرده است. هنوز اما مجلس عراق تشکیل جلسه نداده است. او هم چنین از فرماندهان ارتش به دلیل عملکرد ضعیفی که در موصل داشته اند، انتقاد کرده و هم زمان هشدار داده که حملات سنگینی را علیه داعش سازمان خواهد داد.
نوری مالکی، نخست وزیر عراق گفت که «نواحی مهمی» از شهر موصل در اختیار پیکارجویان است. او در نطقی تلویزیونی اعلام کرد که نیروهای امنیتی در وضعیت «آماده باش کامل» قرار داده شده اند.
او، هم چنین گفت که خواستار اعلام وضعیت فوق العاده شده که اختیارات دولت در دستگیری ها و اعمال مقررات منع تردد را افزایش می دهد. مالکی هم چنین به مردم غیرنظامی فرخوان داده که مسلح شوند و در مقابل داعش بجنگند. بنا به ارزیابی تحلیل گران سیاسی فراخوان مالکی، برای «تسلیح شهروندان غیرنظامی» بیانگر ناتوانی دولت مرکزی و ارتش عراق برای مقابله با داعش است.
هم زمان نیروهای پیشمرگ حکومت اقلیم کردستان به حالت آماده باش درآمده اند. گفته می شود آن ها توانسته اند بخش هایی از مناطق غرب موصل را از داعش باز پس بگیرند. به علاوه، خبرهایی مبنی بر درگیری نظامی پیشمرگ ها با داعش در نزدیکی کرکوک گزارش شده است.
اسامه نجیفی رییس مجلس عراق نیز گفته است: داعشی ها که از خارج حمایت می شوند فقط به تصرف استان نینوا اکتفا نمی کنند و هم اکنون برای اشغال استان صلاح الدین به پیش می روند. اسامه نجیفی با اشاره به این که استان نینوا امروز به طور گسترده مورد آماج حملات تروریستی داعشی ها قرار گرفته است، گفت: اشغال استان نینوا، تهدیدی برای کل عراق و کل منطقه خاورمیانه به شمار می رود و باید همه کشورهای همجوار برای حل این بحران با همدیگر همکاری کنند. او، از گروه های سیاسی داخلی خواست با کنار گذاردن اختلافات سیاسی، در کنار هم قرار گیرند و با دست در دست هم گذاشتن، با تروریسم بجنگند. رییس مجلس عراق، افزود: عراقی ها هم اکنون با یک توطئه بزرگ خارجی مواجه هستند. او با انتقاد از ضعف نیروهای نظامی که تانک ها و نفربرها را رها کردند تا فرودگاه بزرگ موصل با برخی هواپیماها به دست داعش بیفتد گفت: باید در این باره تحقیقات گسترده ای با فرماندهان نظامی بشود.
نچیروان بارزانی، نخست وزیر اقلیم کردستان عراق هم در بیانیه ای خواهان کمک کمیساریای عالی سازمان ملل برای پناهندگان شده است.
ناظم دباغ نماینده دولت اقلیم کردستان عراق در ایران، در گفتگو با خبرگزاری «فرارو»، گفته است: «مناطقی که اکنون در اشغال گروه داعش درآمده به لحاظ ژئواستراتژیک اهمیت بسیار زیادی دارد.»
او با بیان این که موصل بعد از بغداد و بصره بزرگ ترین شهر عراق محسوب می شود، گفت: «قسمت شرقی این شهر بیش تر کردنشین هستند در حالی که بخش غربی آن بیش تر اهل سنت و عرب می باشند و بسیاری از بعثی های سابق نیز در بخش غربی موصل حضور دارند.»
او افزود: «لذا وضعیتی که اکنون در موصل روی داده جای سئوال است. یعنی این سئوال مطرح است که نهادهای مخابراتی و اطلاعاتی عراق چطور غافلگیر شدند تا نیروی های داعش بتوانند در مدت ۲۴ ساعت شهری به این بزرگی را به کنترل خود درآورند؟!»
دباغ در پاسخ به این سئوال که با توجه به آن که بخش شرقی موصل کردنشین هستند، دولت اقلیم کردستان چه واکنشی در برابر این اتفاق نشان خواهد داد؟، گفت: «دولت اقلیم کردستان از دیروز که این اتفاق روی داد نیروهای پیشمرگ خود را آماده باش داده است تا بتوانند از این مناطق حمایت کنند.»
او ادامه داد: «ولی در چارچوب قانون اساسی عراق و پروتکل توافقاتی که وجود دارد هیچ کدام از نیروهای ارتش عراق یا نیروهای پیشمرگ کردستان حق ندارند از منطقه خود خارج شوند.»
او افزود: «به عبارت دیگر نیروهای پیشمرگ نمی توانند بدون درخواست رییس اقلیم کردستان و نیروهای ارتش بدون درخواست نخست وزیر عراق وارد مناطق یکدیگر شوند.»
نماینده دولت اقلیم کردستان عراق در ایران، درباره آینده این بحران و این که آیا ارتش عراق خواهد توانست داعش را شکست دهد گفت: «من خیلی خوش بین نیستم اما امیدوارم مشکلات حل شود و امنیت به عراق بازگردد.»
استان نینوا، سه میلیون و پانصد هزار نفر جمعیت دارد که دو میلیون نفر در شهر موصل زندگی می کنند. در استان نینوا، سه لشگر نظامی اضافه بر نیروهای وزارت کشور با همه امکانات مستقر هستند. اما با این وجود، ارتش عراق به دلایل نامعلومی هم چنان از مقابل داعش می گریزد. کردستان عراق، استان صلاح الدین و کرکوک و انبار جزو استان های همجوار نینوا به شمار می روند.
«سمیر عواد»، سردبیر روزنامه عراقی «کل الاخبار»، به خبرگزاری ها گفته داعش، گروهی است که از سوی برخی کشورهای حاشیه خلیج فارس و کشورهای دیگر منطقه حمایت می شود و اگر این حمایت ها نبود داعش نمی توانست به سامرا و موصل در شمال عراق، وارد شود.
مقتدا صدر، یکی از رهبران تندرو شیعه در عراق نیز گفت که نیروهای نظامی طرفدار وی با ارتش عراق علیه شورشیان همکاری خواهند کرد. مقتدا صدر پیش تر از تصدی پست نخست وزیری توسط نوری مالکی انتقاد کرده بود.
واکنش های بین المللی به حملات نظامی داعش در عراق، روزبروز گسترش می یابد. حاکمیت آمریکا، ابراز نگرانی کرده و آن را «خطری برای ثبات عراق و تمامی منطقه» خوانده است. جن ساکی، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا تصریح کرد که باید در مقابل اسلام گرایان داعش ایستادگی کرد.
آمریکا طبق توافقات دوجانبه نظامی با عراق آمادگی خود را برای کمک به دولت مالکی اعلام کرده است. هم چنین بنا بر گزارش برخی رسانه های معتبر آمریکایی و با استناد به گفته های مقام های آن کشور، دولت عراق از اوباما رییس جمهور آمریکا خواسته است برای مقابله با پیشروی «دولت اسلامی عراق و شام» در اوضاع «مداخله هوایی» بکند.
روزنامه «وال استریت جورنال» ۲۱ خرداد ۱۳۹۳، نوشت بغداد به طور خصوصی به دولت باراک اوباما پیام داده که اجازه می دهد ایالات متحده از هواپیماهای سرنشین دار یا پهپادهای خود علیه شبه نظامیانی که در حال اشغال بخش هایی از آن کشور هستند، استفاده کند.
روزنامه «نیویورک تایمز» نیز از قول «مقام های عراقی و آمریکایی» می گوید نوری مالکی، نخست وزیر عراق، مخفیانه از دولت اوباما خواسته است حملاتی هوایی را علیه گروه های افراطی در نظر گیرد.
هنوز مشخص نیست واشینگتن به این «درخواست» که روزنامه های آمریکایی درباره آن سخن می گویند، چه واکنشی نشان دهد.
یک مقام ارشد دولت آمریکا به «وال استریت جورنال» گفته دولت آن کشور مشغول سبک و سنگین کردن گزینه های مختلف است – از جمله «پشتیبانی جنبشی» برای نیروهای نظامی عراق- با این همه هنوز تصمیمی گرفته نشده است. این مقام ارشد به این پرسش که آیا ایالات متحده از پهپادها یا هواپیماهای خود علیه شورشیان استفاده خواهد کرد یا نه، پاسخی نداده است.
«نیویورک تایمز»، از قول برنادت میهان، یکی از سخنگویان شورای امنیت ملی آمریکا، در ایمیلی آورده است «ما جزئیاتی را در مورد مذاکرات دیپلماتیک خود ارائه نمی کنیم؛ اما دولت عراق به روشنی گفته که از حمایت ما استقبال می کند.»
اندکی پس از انتشار این اخبار کاخ سفید آمریکا در بیانیه ای حملات داعش را «شدیدا محکوم» کرد. جی کارنی، سخنگوی کاخ سفید گفته است «ایالات متحده، با رهبران از طیف های گوناگون سیاسی عراق، در حالی که برای مبارزه با داعش وحدت ملی لازم را پیش می برند، می ایستد.»
از سوی دیگر، در مرزهای شمالی آن کشور، مقام های ترکیه، خواستار تشکیل جلسه اضطراری «ناتو» شده اند. یکی از مقام های رسمی ناتو گفته است که این جلسه به منظور ارائه اطلاعات تکمیلی از سوی ترکیه به اعضای سازمان ناتو تشکیل شد.
به گزارش رویترز، این جلسه تنها جنبه اطلاع رسانی داشته و اعضای پیمان ناتو درباره شرایط امنیتی پیش آمده مشورتی نکرده اند.
بریتانیا نیز ضمن محکوم کردن اشغال موصل توسط داعش از دولت مالکی خواست که «دلایل ناامنی» در عراق را بررسی کند. وزارت خارجه بریتانیا بر حمایت خود از دولت مالکی «در جنگ علیه تروریسم» تاکید کرده و خواستار تشکیل هرچه سریع تر دولت جدید در عراق شد.
شورای امنیت سازمان ملل نیز حملات این گروه را محکوم کرده است. همه این ها در حالی است که خبرگزاری ها از نزدیک شدن نیروهای دولت اسلامی عراق و شام به بغداد، پایتخت عراق، خبر داده اند.
حکومت اسلامی ایران، شدیدا نگران تحولات عراق است. حسن علوی، نماینده سنندج و دیواندره، از آمادگی مرزبانی ایران در مرز کردستان برای مقابله با تحرکات اخیر گروه داعش خبر داه است.
این نماینده مجلس حکومت اسلامی، به خبرگزاری ایلنا، گفت: کردستان ایران ۲۲۰ کیلومتر مرز مشترک با کشور عراق دارد و با توجه به این که شهر موصل عراق و بخشی از شهر صلاح الدین به تصرف گروه داعش درآمده، طبیعتا مرزبانی ایران نیز در منطقه به حالت آماده باش درآمده است.
علوی، افزود: دامنه حرکت گروه تروریستی داعش می تواند به مرزهای ایران برسد اما ارتش آمادگی مقابله با آن ها را دارد.
در چنین وضعیتی، این پرسش که این گروه تروریستی اسلامی چه کسانی هستند؟ از کجا تغدیه می شوند؟ آن ها چه تاثیراتی بر تحولات خاورمیانه بر جای می گذارند؟ و ده ها سئوال دیگر را می توان درباره این گروه خشن و بی رحم و مرتجع اسلامی مطرح کرد.
گفته می شود که این گروه از ادغام سازمان «دولت اسلامی عراق» که بخشی از نیروهای القاعده در عراق است با جبهه «النصره» که گروهی از جهادیون سوری هستند، تشکیل شده است. البته ابوبکر البغدادی رهبر «دولت اسلامی عراق و شام» بلافاصله ترکیب با جبهه النصره را رد کرد و دو ماه بعد نیز در خبرها آمد که ایمن الظواهری رهبر القاعده، دستور لغو این ادغام را داده است.
گروه «دولت اسلامی عراق»، در اوایل جنگ عراق تاسیس شد. این گروه برای اولین بار در اوایل سال ۲۰۰۴، خود را «جماعت توحید و جهاد» نامید. اما در اکتبر ۲۰۰۴، نام خود را به «تنظیم قیادت الجهاد فی بلاد آل رافدین» تغییر داد. به این ترتیب، این گروه از زمان شکل گیری چندین بار نام خود را تغییر داده است. اما این گروه از همان سال ۲۰۰۴، متعهد به وفاداری و حمایت از القاعده شده و به عنوان القاعده عراق مشهور شده است.
این گروه در ژانویه ۲۰۰۶، با چند گروه کوچک تر متحد شد و خود را «شورای مجاهدین» نامید. در اکتبر سال ۲۰۰۶، نام «دولت اسلامی عراق» بر خود نهاد. در ماه آوریل ۲۰۱۳، این گروه نام خود را به «دولت اسلامی عراق و شام» تغییر داد تا منعکس کننده نقش آن ها در جنگ داخلی سوریه و عراق باشد.
به این ترتیب، داعش از آوریل ۲۰۱۳ تاکنون به یکی از اصلی ترین گروه های «جهادی مخالف با حکومت سوریه تبدیل شده است.
گفته می شود بیش تر افراد جنگی این گروه و هم چنین رهبری آن غیر سوری هستند. شهر «رقا» در شمال شرق سوریه، اولین منطقه ای بود که در ماه مارس ۲۰۱۳ به تصرف نیروهای داعش در آمد.
این گروه تاکنون اعلام کرده که از دیگر گروه های جهادی در سوریه مستقل است و رابطه تنش آلودی با دیگر گروه های مخالف دولت بشار اسد در سوریه دارد.
در ماه ژوئیه ۲۰۱۳، فرمانده ارتش آزاد سوریه، (بخشی از مخالفان سوری که مورد حمایت غرب هستند) در استان ساحلی لاتاکیا توسط جنگجویان داعش به ضرب گلوله کشته شد. داعش با دیگر گروه های اسلامی نیز درگیری دارد. داعش در ماه نوامبر ۲۰۱۳، به کشتن عضو برجسته گروه اسلامی «احرار الشام» متهم شد.
به تازگی برخی منابع امنیتی عراق اعلام کردند که «ابومحمد العدنانی»، سخنگوی داعش که بیانیه های این گروه را منتشر می کند، پیش از این به مدت ۵ سال تحت عنوانی جعلی در عراق زندانی بوده است. یک مسئول بلندپایه امنیتی عراق گفته است که «ابومحمد العدنانی»، طی سال های ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۰ با نام جعلی زندانی بوده است. به گفته این منبع امنیتی، نام اصلی او «یاسر خلف حسین نزال الراوی» است و تا کنون اسامی مختلفی برای خود انتخاب کرده است که از بین آن ها می توان به «جابر طه فلاح»، «ابوالخطاب» و «ابوصادق الراوی» اشاره کرد.
این گروه، در ماه اوت سال ۲۰۱۳، مسئولیت یک سری از بمب گذاری در بغداد و مناطق دیگر عراق که طی آن ده ها تن کشته شدند را بر عهده گرفت.
داعش، هم چنین در نیمه دوم سال ۲۰۱۳، نزدیک به ۱۴۰۰ خانه را در عراق منفجر و ویران کرد. طی این حملات ۱۹۹۶ نفر کشته و ۳۰۲۱ نفر زخمی شدند.
در اوایل ژانویه ۲۰۱۴، با بالا رفتن تنش ها میان اقلیت سنی عراق و دولت شیعه این کشور به رهبری نوری مالکی، داعش کنترل بخش سنی نشین و غربی فلوجه را در دست گرفت.
عقب نشینی ارتش از دو شهر رمادی و فلوجه، باعث شد نیروهای «حکومت اسلامی عراق و شام» از این فرصت استفاده کرده و تمامی شهر فلوجه و قسمتی از شهر رمادی را به تصرف خود درآورده و در این دو شهر به ایجاد ایستگاه های ایست و بازرسی مبادرت کردند.
سرانجام پس از چند روز نبرد سنگین، پلیس عراق توانست وارد شهر فلوجه شود اگر چه کنترل نقاط اصلی هم چنان در دست شبه نظامیان داعش است. شنبه ۲۱ دی ۱۳۹۲، فعالان سوری اعلام کردند که در جریان یک رشته درگیری ها میان شورشیان مخالف دولت و نیروهای گروه داعش، دست کم ۴۸۲ نفر کشته شدند.
در همین زمان بود که نهاد ناظر بر حقوق بشر در سوریه، که دفتر آن در بریتانیا است، اعلام کرد در میان حدود ۵۰۰ کشته شده این درگیری ها، ۸۵ شهروند، ۲۴۰ شورشی مخالف دولت و ۱۵۷ نفر هم از نیروهای گروه داعش شناسایی شده اند. این نهاد حقوق بشری، هم چنین اعلام کرده گروه موسوم به «دولت اسلامی عراق و شام» ۴۲ زندانی را در شهر حلب کشته است. هم زمان شورشیان مخالف دولت هم ۴۷ عضو این گروه جهادی را اعدام کرده اند.
بمب گذاری های گروه دولت اسلامی شام و عراق، اغلب باعث کشتار وسیع بیگناهان شده است. این گروه، با ممنوع کردن کشیدن سیگار به زنانی که پوشش اسلامی ندارند حمله و سخت ترین تنبیهات از جمله گردن زدن مردم در مناطق تحت کنترلش را معمول داشته است.
داعش، حتی روی سوری هایی که علیه رفتارهای این گروه دست به اعتراض می زنند، آتش می گشاید.
رنگ رسمی داعش هم به مانند شبکه القاعده، سیاه است. رنگ لباس، ساختمان ها و پرچم آن ها نیز مشکی است.
شاخه نظامی داعش، عمدتا شامل شهروندان عراق، تونس و لیبی هستند. البته مسلمانان قفقاز در صف نخست انتحاری ها هستند زیرا باور آنان به دین عمیق تر است و همین موضوع سازماندهی و به کارگیری آن ها برای عملیات های انتحاری را آسان می کند.
رهبری داعش در اختیار عراقی ها است چرا که دولت اسلامی در ابتدا در عراق تاسیس شد. القاعده عراق شامل تعداد زیادی از افسران ارتش سابق عراق در دوره ریاست جمهوری صدام حسین است. سوری ها در رهبری داعش چندانی ندارند.
داعش، مناطق تحت کنترل خود را به مانند افغانستان به ولایت های متعدد تقسیم کرده است. هر ولایت دارای یک «امیر» و دادگاه اسلامی و شورای خدمات اسلامی است. شورای خدمات اسلامی نقش و فعالیتی مثل شهرداری ها دارد.
داعش در مناطق تحت نفوذش، زندان های مخصوص خود را دایر کرده است. افراد نجات یافته از زندان ها و بازداشتگاه های داعش می گویند که شرایط این زندان ها غیرانسانی است و رعب و ترس در آن ها بیش تر است.
سازمان عفو بین الملل نیز در یکی از گزارش های خود نوشت: براساس گزارش های دریافتی، در زندان های داعش کودکانی حضور دارند که با شلاق های سنگین روبرو شده اند. یکی از شاهدان عینی هم از اعمال مجازات ۹۰ ضربه شلاق بر نوجوان ۱۴ ساله خبر می دهد.
شیوه های شکنجه هم در زندان های داعش متفاوت است. خفگی یکی از این شیوه ها است. بر سر زندانی پلاستیکی می گذارند و آن را می بندد تا فرد دچار حالت خفگی شود و لحظاتی قبل از خفگی کامل و مرگ، کیسه پلاستیکی را باز می کنند. اتصال برق دیگر شیوه شکنجه است که زخم های بزرگی بر روی پوست انسان ایجاد می کند.
داعش پس از تصرف شهر الرقه سوریه به سرعت مراکز، ادارات و سازمان هایی را برای اداره مناطق تحت کنترل خود افتتاح و کلیسای ارامنه را به دفتر تبلیغ اسلام تبدیل کرده است.
داعش، هم چنین برای مدیریت عملیات های نظامی، «شورای نظامی» و برای اداره مناطق تحت کنترل خود «شورای ویژه» تشکیل داده است.
«شورای نظامی» داعش، مسئولیت برنامه ریزی، مدیریت سران و عملیات های نظامی را برعهده دارد. در داعش، عملیات های نظامی به نام «غزوه» نامیده می شوند.
داعش در ابتدا سعی کرد با ارایه خدمات و کمک هایی به مردم، نظر مثبت آن ها را به خود جلب کند اما به سرعت رفتارهای خشونت آمیز و مجازات گونه داعش علیه مردم، سبب شده که بسیاری از مردم از آنان وحشت کنند و رویگران شوند.
«هیات های شرعی»، بخش دیگری از ساختار دولت داعش است که وظیفه ارشاد، تبلیغ و پیگیری فعالیت های رسانه ای و شورای امنیتی و سازمان اطلاعاتی که مسئولیت حفظ امنیت سران داعش و حفاظت از داعش در برابر نفوذ دشمن را برعهده دارد.
بخش رسانه ای داعش شامل دو موسسه رسانه ای «فرقان» و «اندلس» هم فعالیت های تبلیغی – رسانه ای را پیگیری می کند.
در حال حاضر شیخ ابوبکر بغدادی، ریاست داعش را برعهده دارد. او جانشین ابوعمر بغدادی است. هر دوی آنان به عنوان جانشینان ابومصعب الزرقاوی رهبر مقتول القاعده عراق شناخته می شوند. الزرقاوی اهل اردن بود.
نام واقعی ابوبکر البغدادی، ابراهیم عواد ابراهیم البدری است. او به عنوان واعظ و امام جماعت مسجد در شهرهای سامرا، بغداد و فلوجه عراق فعالیت می کرد.
فضای مجازی پر است از فیلم ها و تصاویر اقدامات وحشیانه این گروه: از بریدن سر تا فوتبال بازی کردن با این سرها، از بیرون کشیدن قلب اسیری از سینه اش و خوردن آن تا تجاوز به زنان و…
داعش پس از تسلط بر شهر «رقا» در شمال شرقی سوریه، قوانینی را وضع کرد که عدول از آن ها مستوجب مجازات سنگین می باشد. فهرست این قوانین به شرح زیر هستند:
۱- ممنوعیت پوشیدن شلوار جین برای زنان
۲- ممنوعیت پوشیدن شلوار جین توسط مردان کمر باریک
۳- ممنوعیت کوتاه کردن مو
۴- ممنوعیت نمایش لباس های زنانه در ویترین و کار کردن مردان در فروشگاه لباس زنانه
۵- ممنوعیت ورود مردان به مغازه های لباس خیاطی زنانه
۶- ممنوعیت تبلیغ آرایشگاه های زنانه
۷- ممنوعیت استفاده از کلمه داعش
۸- ممنوعیت مراجعه زنان به دکتر زنان و زایمان
۹- ممنوعیت شانه کردن موی سر و صورت برای مردان
۱۰- ممنوعیت کشیدن سیگار و قلیان
۱۱- ممنوعیت نشستن زنان بر صندلی
نهایتا داعش، یکی از جانی ترین و خشن ترین گروه های اسلامی حاضر در جنگ داخلی سوریه است که از آن به عنوان «القاعده عراق» یاد می شود. این گروه در یکی از آخرین اقدام های خود، اوایل خرداد ماه، ۱۵ نفر را که بیش تر آن ها زن و کودک بودند، در استان حسکه در شمال شرقی سوریه به ضرب گلوله اعدام کرد.
داعش در بیانیه خود دستور داده که ساکنان مسلمان مناطق باید روزانه با حضور در مساجد، پنج مرتبه نماز بخوانند.
نوشیدنی های الکلی و استعمال دخانیات نیز قدغن اعلام شده است. به پلیس و سربازان گفته شده توبه کنند و در غیر این صورت کشته خواهند شد.
بنابراین، خشونت و وحشی گری های داعش و هم فکران آن مانند حکومت عربستان سعودی، حکومت اسلامی ایران، حکومت اسلامی عراق، گروه القاعده، بوکوحرام و…، پایانی ندارند مگر آن که هر چه بیش تری مردم به نقد و طرد ایدئولوژی اسلامی برسند.
حاکمیت آمریکا، دست کم در چهار دهه گذشته، بر گروه های مسلح اسلامی تکیه کرده و از این گروه ها ابتدا در افغانستان برای مقابله با اتحاد جماهیر شوروی استفاده کرده و آن گاه این گروه ها را به برخی کشورهای عربی و اسلامی فرستاد تا جای پایی برای آمریکا تحت عنوان «مبارزه با تروریسم»، باز کنند. افغان – عرب، اعرابی که در افغانستان جنگیدند و سپس به کشورهایشان بازگشته و به عامل ترور و وحشت تبدیل شدند.
آمریکا پس از اشغال عراق، از این گروه های اسلامی برای ایجاد تفرقه و درگیری های طایفه ای و مذهبی و نژادی استفاده کرد.
این در حالی است که آمریکا، برای تحقق اهدافش بدون این که برایش هزینه زیادی متحمل شود گروه های اسلامی را به کار می گیرد. در واقع بخش عمده هزینه های مالی این گروه های تروریستی اسلامی از طریق صندوق های رسمی کشورهای نفت خیز عربی حاشیه خلیج فارس یا کمک هایی تامین می شود که دولت های غربی برای آن ها در نظر گرفته اند. به این ترتیب، قربانی شدن سربازهای آمریکایی نیز کاهش می یابد و بر عکس به قربانی شدن هر چه بیش تر اعضای همین گروه های اسلامی و مردم بی گناه افزوده می شود.
ترکیه نیز در سال های اخیر، با سرعت خیره کننده ای به پایگاه اصلی برای جذب تروریست ها و آموزش و اعزام آن ها به سوریه تبدیل شد، کشوری که عضو سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) است و در افغانستان در پوشش جنگ با تروریسم مشارکت کرد. عربستان، قطر و بیش تر کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس هم متعهد شدند تا انواع حمایت ها را از ارتش سری آمریکا، یعنی گروه های ترویستی اسلامی به عمل آورند تا این ارتش سری بتواند سوریه و حکومت و جایگاه استراتژیک آن را آن طور که آمریکا می خواهد، تغییر دهد.
در چنین شرایطی، مردم عراق قربانی معاملات نهان و آشکار دولت عراق، حامیان غربی آن و هم چنین منطقه شده اند. مالکی از یک سو، برای باقی ماندن در قدرت از همه گزینه های استفاده می کند و از سوی دیگر، هم چنان مشغول بده و بستان و بازی های سیاسی و نظامی خطرناک با حکومت اسلامی ایران و سپاه پاسداران این حکومت است. در این میان، قربانیان باز هم مردم عراق هستند.
یک هفته نامه مصری با انتشار اسنادی مدعی شد که «نوری المالکی»، نخست وزیر عراق روابط نزدیکی با اعضای «ارتش مهدی» وابسته به جناح مقتدی صدر و سپاه پاسداران حکومت اسلامی ایران دارد.
هفته نامه دولتی «الاهرام العربی» در شماره اخیر خود اسنادی محرمانه منتسب به نخست وزیر عراق منتشر کرده که در آن «مالکی» از فرماندهان «ارتش مهدی» که روابط نزدیکی با سپاه پاسداران حکومت اسلامی ایران دارند، خواسته است که به منظور محافظت از خود موقتا از خط مقدم نبرد علیه نیروهای آمریکایی عقب نشینی کنند.
اولین سند که حاوی یک نامه «محرمانه، فور» و خصوصی از جانب دفتر نخست وزیری عراق است در ژانویه ۲۰۰۷ به سفارت ایران در بغداد فرستاده شده و چند نسخه از آن نیز به رییس شورای عالی انقلاب اسلامی عراق و سازمان «الشهید الصدر» ارسال شده است.
متن این نامه که توسط هفته نامه الاهرام العربی منتشر شده، به شرح زیر است:
«بر اساس مکالمه تلفنی با سید مقتدی صدر و بعد از مشورت با دکتر موفق الربیعی (مشاور امنیت ملی عراق)، به منظور حفظ دستاوردهای بزرگ مان و با درنظر گرفتن شرایط کنونی از فرماندهان ارتش مهدی که با سپاه پاسداران حکومت اسلامی ایران در ارتباط هستند می خواهیم که موقتا از انظار پنهان شوند و به منظور محافظت از خود در برابر اسارت یا کشته شدن توسط نیروهای آمریکایی از خط مقدم نبرد عقب نشینی کنند، (اسامی فرماندهان در لیست زیر آمده است)، بهتر است که این فرماندهان تا زمان فروکش کردن بحران به ایران فرستاده شوند.
ما از شما می خواهیم که این دستورات را اجرا و گزارش آن را به اینجانب ارجاع نمایید.
امضاء: نوری المالکی، نخست وزیر عراق
هفته نامه «الاهرام العربی»، هم چنین دو نامه دیگر منتشر کرده که در آن «نوری المالکی»، دستور آزادی ایرانی هایی که به طور غیرقانونی وارد عراق شده بودند، را صادر کرده است.
«المالکی» در اولین نامه که یک نسخه از آن به رییس شورای عالی قضایی عراق و نسخه های دیگر به چند وزیر عراقی شامل هشیار زیباری، وزیر خارجه عراق ارسال شده، خواهان آزادی ایرانی ها از زندان شده است.
نخست وزیر عراق در این سند یک لیست از ایرانی های متهم به ورود غیرقانونی به عراق را ارایه کرده و دستور آزادی آن ها را صادر کرده است.
در دومین سند نیز رییس شورای عالی قضایی عراق تایید کرده که ۴۴۲ ایرانی درون لیست طبق دستور المالکی آزاد شده اند.
روزنامه آمریکایی وال استریت جورنال، در گزارشی تازه نوشت ایران «دو گردان از نیروهای سپاه» خود را «برای حمایت از بغداد و شهرهای کربلا و نجف، از مرزهای غربی به خاک عراق گسیل کرده است.» این خبر بر اساس نقل قول هایی از «منابع امنیتی» که با این روزنامه گفتگو کرده اند، منتشر شده است.
به گزارش این روزنامه و به نقل از «مقام های امنیتی ایران»، دو گردان از نیروهای قدس، واحد برون مرزی سپاه پاسداران، روز چهارشنبه ۲۱ خرداد ۱۳۹۳، از ارومیه و لرستان به عراق اعزام شده اند.
وال‌استریت جورنال، به نقل قول از یک ژنرال ارتش ایران، گزارش می دهد که این کشور نیروهای خود در مرزهای عراق را نیز به حال آماده باش در آورده و به نیروهای هوایی خود دستور داده است اگر جنگجویان داعش به ۱۰۰ کیلومتری مرزهای ایران رسیدند، آن ها را بمباران کند.
مقام های حکومت اسلامی ایران، در عین حال گفته اند، تهران چنان چه لازم شود، برای حمایت از دولت نوری مالکی، در نظر دارد «نیروهای داوطلب» خود در سوریه را نیز به عراق منتقل کند.
هوشیار زیباری که در لندن به سر می برد در تماسی که وال استریت جورنال با او گرفته، در این مورد پاسخ داده است «حقیقتا، من هیچ چیز نمی دانم. من الان در لندن هستم.»
جن ساکی، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، نیز گفته در حاشیه مذاکرات دوجانبه اتمی با ایران، موضوع بحران عراق مطرح نشده است. خانم ساکی گفته «ما آن ها (ایران) را تشویق کردیم که نقشی سازنده در عراق بازی کنند.»
خبرگزاری حکومتی «تسنیم»، ۲۲ خرداد ۱۳۹۳، از قول سرتیپ حسین سلامی، جانشین فرمانده کل سپاه پاسداران ایران، با اشاره به رخدادهای عراق نقل قول کرده است که «سپاه پاسداران سیاست های دفاعی خود را منفعل از گفتمان دشمن طراحی نکرده بلکه همواره آماده و مهیا برای هر گونه تهدید است.»
یکی از سنگین ترین و پردامنه ترین درگیری های داعش با کردهای سوریه صورت گرفت. در جریان این درگیری ها، «یگان های مدافع خلق» وابسته به کردهای سوریه، توانستند داعش را از مناطقی هم چون «راس العین» و «کوبانی» به عقب برانند و مواضع این گروه را در آن منطقه تضعیف کنند.
در این میان، بخش هایی از اپوزیسیون سوریه، بشار اسد و سپاه قدس حکومت اسلامی را به حمایت از داعش متهم کرده اند. استدلال آن ها این است که «داعش» سمت‌وسوی اعتراضات اولیه در سوریه را تغییر داد و تصویری خطرناک و خشن از مخالفان بشار اسد به دنیا مخابره کرد. تصویری که تا حدودی هم ذات پنداری با بشار اسد را به دنبال داشت. به گفته این طیف از اپوزیسیون، برنده نهایی تحرکات «داعش» در سوریه، حکومت بشار اسد و هم پیمانش حکومت اسلامی ایران بوده اند.
از سوی دیگر، کردهای سوریه، در ماه های اخیر چندین بار، جمهوری اسلامی را به حمایت از «داعش» متهم کرده اند. به گفته فرماندهان نظامی و مقامات سیاسی کرد سوریه، درست زمانی که کردها سیستم سیاسی خود را پایه ریزی کردند، شدت حملات داعش علیه کردها افزایش یافت. آن ها معتقدند که داعش تحت تاثیر حکومت اسلامی و قدرت های منطقه است. حکومت اسلامی ایران، اتهام همکاری با داعش را رد کرده است.
هرچند به طور یقین نمی توان گفت حکومت اسلامی حامی داعش است اما برخی تحلیل گران بر این عقیده اند که داعش، اگرچه یک جریان افراطی سنی است اما تحرکاتی که در سوریه علیه اپوزیسیون و کردها داشته، کاملا در راستای منافع جریان شیعه و علوی بوده یا به عبارتی، کاملا به نفع هم پیمانی سوریه و ایران تمام شده است.
داعش، زمان مناسبی را برای حملاتش در عراق انتخاب کرده است. چرا که پس از انتخابات و به خصوص تلاش های بی وقفه مالکی برای قبضه همه جانبه حاکمیت عراق، اختلافات جریانات سیاسی عراق را به اوج رسانده است. هم اختلاف مالکی و سنی ها، هم اختلاف کردها و مالکی. کردها و سنی ها مالکی را به تکروی و رفتارهای دیکتاتورمابانه متهم می کنند.
حتی رایزنی های نهان و آشکار حکومت اسلامی با جریانات عراقی جهت تمدید نخست وزیری نوری مالکی هنوز نتیجه ای نداده است.
هم چنین، چندین ماه است که به دلیل اختلافاتی که بین حکومت اقلیم کردستان و مالکی برسر موضوعاتی هم چون فروش و صادرات نفت کردستان وجود دارد، بغداد از پرداخت سهم بودجه اقلیم کردستان طفره رفته و یا در این زمینه پرداخت های نامنظمی داشته است.
هر دو حزب اتحادیه میهنی کردستان و حزب دموکرات کردستان به حالت آماده باش درآمده اند. کردستان عراق در یک دهه گذشته، امن ترین منطقه نسبت به مناطق دیگر عراق بوده است. اما اکنون بیم آن می رود که حملات جدید داعش، این امنیت و آرامش را بر هم بزند. شاید استراتژی احزاب کرد عراقی این باشد که تا حد ممکن از درگیری با داعش پرهیز کنند.
اما گفته می شود شماری از نیروهای پیشمرگ جهت آماده شدن برای هر احتمالی به کرکوک منتقل شده اند. شهر نفت خیز کرکوک از آن رو اهمیت دارد که کردها آن را «قلب کردستان» می نامند و متقابلا دولت عراق هم تاکنون برای الحاق آن به جغرافیای اقلیم کردستان همواره مقاومت و مخالفت کرده است. بنابراین، هرگونه دست درازی داعش برای تسخیر کرکوک، به احتمال زیاد با واکنش قاطع نیروهای نظامی پیشمرگ روبرو خواهد شد.
«داعش» هم ادعا کرده که تمایلی ندارد که به مواضع کردها حمله کند. ادعایی که با حملات چند هفته گذشته داعش به نیروهای اتحادیه میهنی کردستان در خانقین، چندان هم خوانی ندارد.
به گفته جبار یاور، از وزارت پیشمرگ کردستان، حدود ۸۰ هزار نیروی ارتش عراق در منطقه موصل، توانایی مقاومت در برابر ۱۵۰۰ عضو داعش را نداشته است. چنین ارتشی، آیا خواهد توانست به راحتی داعش را مهار کند؟
حزب کارگران کردستان «پ.ک.ک» و نیز «یگان های مدافع خلق» کردستان سوریه که تجربه مقابله با داعش را دارد اعلان آمادگی کرده اند که در صورت نیاز حکومت اقلیم کردستان، آماده هستند علیه داعش بجنگند. این در حالی ست که حکومت اقلیم کردستان عراق، در همکاری با رجب طیب اردوغان نخست وزیر ترکیه، مردم کردستان سوریه را در محاصره قرار داده است.
از طرف دیگر، دولت ترکیه، در صورت عدم آزادی گروگان های ترک که در کنسولگری ترکیه در موصل به دست داعش اسیر شدند، احتمالا به گزینه های دیگری از جمله مداخله مستقیم فکر خواهد کرد. به خصوص دولت ترکیه تاکنون برای حمله نظامی به سوریهف به ترفندهای زیادی متوسل شده است.
بنابراین، داعش، نیروهایش را به هر سمتی هدایت کند و حمله‌اش را به هر سویی سازمان دهد، این بحران سمت و سویی متفاوتی خواهد گرفت. اما هنوز مشخص نیست که این گروه مسلح اسلامی، پیشروی به سوی کدام منطقه دیگر را در پیش خواهد گرفت.
عمدتا در طول حاکمیت گروه های شیعه در عراق پس از سقوط دولت بعث در سال ۲۰۰۳، و به ویژه در دوران حکومت نوری مالکی، از یک سو ایدئولوژی رسمی دولت عراق به شکل فزاینده ای حول «مذهب» تبیین شده و از سوی دیگر، روابط نهان و آشکار گسترده ای بین دولت مالکی و حکومت اسلامی ایران و سپاه پاسداران آن بر قرار شده است. حتی واحدهای نظامی ارتش عراق نیز به واحدهای عموما سنی، شیعه، و کرد تقسیم شده اند.
حتی نیروهای ویژه مالکی، در همکاری با سپاه پاسداران و وزارت اطلاعات حکومت اسلامی، بارها به اردوگاه مجاهدین خلق ایران در عراق حمله کرده و ده ها تن از آن ها را زخمی و یا به قتل رسانده و یا به اسارت برده اند.
در چنین شرایطی، تجزیه عراق بار دیگر به مساله روز تبدیل شده است به طوری که پایگاه اینترنتی بی.بی.سی نیز در تحلیلی نستبا طولانی، از جمله نوشته است: «… به این ترتیب به نظر می رسد سناریوی تجزیه عراق به سه دولت شیعه در جنوب، سنی در مرکز و شمال شرق، و کرد در شمال که در محاسبات آمریکا در اوایل اشغال عراق گنجانده شده بود سرانجام به واقعیت می پیوندد با این تفاوت که سلفیسم ایدئولوژیک داعش آن ها را به سوی تلاش برای الحاق مناطق سنی نشین سوریه، و حتی اردن نیز سوق می دهد. فراموش نکنیم نام کامل داعش «دولت اسلامی عراق و شام» است.»
حتی هنوز جلسه پارلمان عراق که قرار بود در مورد درخواست نخست وزیر جهت اعلام وضعیت فوق العاده در سراسر کشور مذاکره کند، به دلیل عدم حضور تعداد کافی نمایندگان به حد نصاب نرسید و تشکیل نشد. به گفته ناظران، عدم تشکیل جلسه پارلمان نشانه اختلاف نظر بین تشکل ها و شخصیت های مختلف سیاسی این کشور است. اعلام وضعیت فوق العاده اختیارات ویژه ای را به دولت می دهد و می تواند باعث بروز نگرانی مخالفان در مورد محدودیت فعالیت آنان شود.
آخرین خبرها از وقایع عراق، حاکی ست که «محمد العدنانی» سخنگوی گروه داعش با انتشار فایلی صوتی مدعی شده که بغداد مرکز خلافت دولت اسلامی عراق و شام است و اعلام کرد که داعش فرمان حرکت به سوی این شهر را صادر کرده است.
العدنانی، هم چنین در این بیانیه به شدت از نوری مالکی نخست وزیر عراق انتقاد کرده و علاوه بر توهین و دشنام، خطاب به او می گوید: «ما تسویه حساب سنگینی داریم. اما تسویه حساب در سامرا و بغداد نخواهد بود. بلکه این امر در کربلا و نجف اتفاق خواهد افتاد. منتظر باشید که ما هم در انتظار شما هستیم.» گفته می شود هم اکنون پیشروی داعش در اطراف شهر سامرا، در ۱۱۰ کیلومتری شمال بغداد، متوقف شده است.
استان دیاله عراق روز شنبه ۱۴ ژوئن ۲۰۱۴ – ۲۴ خرداد ۱۳۹۳، شاهد جنگ شدیدی میان ارتش و پلیس عراق و گروه های مخالف نوری مالکی از جمله داعش بود. گزارشگر العربیه در عراق در آخرین گزارش خود از عقب نشینی لشکر اول پیاده موسوم به «مقدادیهم و نیروهای پلیس» از دیاله خبر داده است. طبق این گزارش نیروهای مالکی ۴۵ تن از بازداشت شدگان را بدون محاکمه اعدام کردند.
طبق این گزارش دولت مالکی به دلیل آشفتگی وضعیت امنیتی، استفاده از تمام سایت های شبکه اجتماعی را ممنوع اعلام کرده است. منطقه «العظیم» در شمال دیاله، که به خاطر وجود بزرگراه ارتباطی کرکوک و بغداد از نظر استراتژیک بسیار مهم است، نیز شاهد درگیری های شدیدی بوده است. در عین حال نیروهای مالکی اعلام کردند که برای حفاظت از بغداد در برابر هجوم احتمالی گروه های مسلح یک کمربند نظامی تشکیل دادند.
هم چنین همان طور که در بالا نیز اشاره کردیم به گزارش وال استریت ژورنال پنج شنبه ۱۲ ژوئن ۲۰۱۴ – ۲۲ خرداد ۱۳۹۳ و به نقل از منابع امنیتی ایرانی که نام شان در گزارش ذکر نمی شود سپاه پاسداران روز چهارشنبه دو گردان متشکل از نیروهای سپاه قدس٬ واحد برون مرزی سپاه پاسداران٬ از لرستان و ارومیه٬ را از مرزهای غربی ایران به عراق اعزام کرده است.
این خبر در حالی منتشر می شود که روز گذشته شیخ حسن روحانی٬ رییس جمهور حکومت اسلامی ایران٬ در سخنرانی خود به مناسبت سالگرد انتخابات ریاست جمهوری با اشاره به حوادث منطقه، ادعا کرد: «ملت ایران این خشونت ها را تحمل نخواهد کرد و همان طور که در سازمان ملل اعلام کردیم با خشونت و تروریسم در منطقه و جهان مبارزه می کنیم.»
به گزارش خبرگزاری های حکومت اسلامی ایران، روحانی در تماسی تلفنی با نوری مالکی٬ نخست وزیر عراق٬ گفت: «دولت جمهوری اسلامی ایران تمامی تلاش های خود در حوزه بین المللی و منطقه ای به کار خواهد گرفت و اجازه نخواهد داد که حامیان تروریست ها با صدور تروریسم به عراق، امنیت و ثبات این کشور را برهم بزنند.»
او در بخشی دیگر از تماس تلفنی خود با اشاره به نقش «مرجعیت شیعه»، افزود: «این که مرجعیت بزرگوار شیعه، آیت الله سیستانی اعلام کرد که همه باید در مبارزه با تروریست ها مشارکت داشته باشند، نقش مهمی در بسیج مردم عراق در مقابله با جنایت و کشتار تروریستی خواهد داشت.»
در حالی که حسن روحانی می گوید ایران تنها در چارچوب قواعد بین المللی به عراق کمک خواهد کرد، روزنامه گاردین نیز در گزارشی از حضور فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران ایران در بغداد خبر داد.
روزنامه بریتانیایی گاردین جمعه شب ۲۳ خرداد ۱۳۹۳، در گزارشی از حضور قاسم سلیمانی، فرمانده شاخه برون مرزی سپاه پاسداران جمهوری اسلامی، در بغداد خبر داد. در این گزارش آمده است که سلیمانی برای دیدار با رهبران گروه های شبه نظامی عراق و «روسای قبایل که کنترل جناح غربی بغداد را در دست دارند» به پایتخت این کشور سفر کرده است.
گاردین هدف از این دیدارها را «تدارک دفاع از بغداد» در برابر نیروهای اسلام گرای افراطی داعش، دولت اسلامی عراق و شام، عنوان کرده است.
هم چنین برخی از تحلیل گران هم چون سیمون هندرسون٬ درگیری های اخیر را خصوصا با ورود ایران به درگیری‌ها٬ جنگ بین سنی و شیعه قلمداد می کنند. هندرسون٬ کارشناس مسایل کشورهای حاشیه خلیج فارس در موسسه واشنگتن٬ در مقاله ای در فارن پالسی جنگ عراق را جنگ سنی و شیعه بر سر رهبری خاورمیانه ارزیابی کرد.
شبه نظامیان داعش٬ که در روزهای اخیر با تصرف استان نینوا و شهر موصل توانسته اند بخش هایی از غرب عراق را به کنترل خود درآورند٬ هم چنان در حال پیشروی اند و طبق گزارش ها روز جمعه نیز دو شهر در استان دیاله واقع در شرق عراق و در مجاورت مرزهای ایران را تصرف کرده اند.
در حال حاضر به نظر می رسد داعش، استعداد تبدیل شدن به هسته مرکزی گروه تروریستی اسلامی خشن در منطقه خاورمیانه را دارد. جغرافیای هدف آن نه تنها عراق و شام که لبنان و ایران را نیز در برمی گیرد. این در شرایطی است که عامل اصلی این فجایع انسانی نه تنها حکومت های مستبد منطقه، بلکه حکومت های دمکرات جهان نیز هستند بنابراین، سیستم سرمایه داری جهانی، در حال حاضر شنیع ترین و غیرانسانی ترین سیاست هایش را در قاره های آفریقا و آسیا متمرکز کرده است.
اما باید به این حقیقت اذعان کرد که داعش، یک نیروی قدرتمند در مقابل ارتش تا دندان مسلح عراق نیست. باید منتظر ماند و دید که ارتش عراق به چه دلایلی توپ و تانک و هواپیما و هلیکوپترهای خود را جا گذاشتند و عقب نشینی کردند؟ چرا نیرویی که با سلاح های سبک و نیمه سنگین و وانت، کامیون، اتوبوس و غیره حرکت می کند با بمباران نیروی هوایی عراق قرار نگرفته است؟ چرا آمریکا تاکنون برای سرکوب داعش از پهباد و هواپیماهای بدون سرنشین استفاده نکرده است، در حالی که از آن ها نه تنها در افغانستان، بلکه حتی در پاکستان نیز برای بمباران نیروها و مقرهای طالبان استفاده می کند؟ مهم تر از همه کشوری که مناطق حساس و استراتژیک آن به تصرف چند هزار نیروی اسلامی درآمده چرا هنوز پارلمان آن تصمیمی در این مورد نگرفته است؟ و…
برخی منابع محلی می گویند بعد از تصرف موصل و پادگان های نظامی آن توسط داعش، انبوهی از ادوات نظامی و سلاح به دست داعش افتاده است.
اسامه نجیفی رییس پارلمان عراق گفته که نیروهای امنیتی و پلیس در شهر موصل پس از آغاز درگیری ها، مراکز و سلاح خود را رها و فرار کردند به همین دلیل این شهر به آسانی به دست تندروهای مسلح افتاد.
در گزارشات آمده است که دست کم ۳۵۰۰ نفر از نیروهای داعش وارد شهر موصل شده اند و نیروهای امنیتی عراقی توانایی مقابله با آن ها را ندارند. این در حالی است که شمار نیروهای عراقی مستقر در موصل نزدیک به ۱۵۰ هزار نفر گزارش شده است. واقعا چرا۱۵۰ هزار نیروی مجهز به توپ و تانک و هواپیما و هلیکوپتر عراقی، توانایی مقابله با ۳۵۰۰ نفر نیروی وابسته به داعش را نداشتند؟
این در حالی است که آن طور که گاردین می گوید کل نیروهای داعش بیش از هفت هزار نفر نیست، و این آماری است که احتمال یاری گرفتن این نیروها از کشورها و گروه های خارجی سنی مذهب را تقویت می کند.
داعش، علاوه بر فرودگاه مهم این شهر توانسته بر انبار تسلیحاتی اصلی پلیس موصل که یکی از مهم ترین انبارهای تسلیحاتی عراق محسوب می شود نیز مسلط شوند.
نهایتا به عقیده من و با توجه به تحلیل ها و اظهارنظرها مقامات عراقی، راه پیشروی داعش در عراق، از جمله به این دلیل باز گذاشته شده که به عنوان ابزاری برای تسویه حساب های سیاسی جناح های درونی حاکمیت عراق مورد بهره بردای سیاسی قرار گیرد و یا طرح تجریه و تقسیم عراق به سه کشور کوچک کردی، سنی و شیعی برای جناح هایی در درون حاکمیت عراق، برای برخی دولت های غربی و در راس همه دولت آمریکا، جدی تر شده است.
در واقع سیاست ها و عمکردها و ماهیت واقعی عقب مانده ترین گرایش سرمایه داری در عصر حاضر، یعنی اسلام، دشمن آرمان ها و فرهنگ انسان دوستانه جهان شمول، آزادی خواهانه، برابری طلبانه، عدالت جویانه و مدنیت است. گرایشی که به طور کلی به دوران جاهلیت و بربریت بشر تعلق دارد از این رو، ایدئولوژی اسلامی به معنای واقعی، نه تنها به درد هیچ انسانی نمی خورد، بلکه ذهن و فکر و زندگی بشر ر ابه قهقرا می برد و جوامع بشری را ویران می سازد!
شنبه بیست و چهارم خرداد ۱۳۹۳ – چهاردهم ژوئن ۲۰۱۴
