امیر عبدوس، مدیرکل حفاظت محیط زیست گیلان، می‌گوید که آمار فک‌های آبی خزر طی دهه‌های اخیر از یک میلیون به یک‌صد هزار قلاده کاهش یافته است. وی در گفت‌وگو با خبرگزاری دانشجویان ایران، ایسنا، با اشاره به این که فک خزر کوچک‌ترین گونه در میان فک‌های دنیاست و «شاخص حیات در دریای خزر» محسوب می‌شود.
تاریل ممدلی، معاون وزارت محیط زیست آذربایجان در امور زیست آبی، در گفت‌وگو با رادیوفردا می‌گوید که از دهه شصت آمار فک‌های خزر به دلایل مختلف، از جمله آلودگی آب دریا، وجود عوامل بیماری‌زای متعدد، کاهش چندین برابری آمار ماهی‌های کیلکا که منبع غذایی عمده فک‌های خزر است، به شدت کاهش یافته است.
طبق آمار، در سال‌های ۱۹۹۷ و ۲۰۰۰ در مجموع ۲۵-۳۰ هزار فوک دریایی در شمال خزر به صورت دسته‌جمعی کشته شده است.
آقای ممدلی می‌گوید که از سال ۱۹۹۵ شکار رسمی فک‌های خزر که غالبا در روسیه و قزاقستان انجام می‌شد متوقف شده است، اما درباره فک‌های خزر باید تدابیر اساسی دیگری اندیشیده شود.
«این حیوانات در ماه‌های سرد زمستان به آب‌های شمالی خزر کوچ می‌کنند تا فرزندان خود را بر روی یخ به دنیا آورند و متاسفانه مناطق شمالی، خصوصا آب‌های قزاقستان آلودگی نفتی زیادی دارند.»
امیر عبدوس درباره شکار فک‌های خزر اظهار داشته است که شکار این جانور ادامه دارد و طمع استفاده از پوست این جانوران، آنان را مورد هجوم شکارچیان کشورهای روسیه، ترکمنستان و قزاقستان قرار داده و صدمات جبران‌ناپذیری به جمعیت این حیوانات وارد کرده است.
وی با اشاره به این که فک‌ها هنگام صیادی برای صیادان مزاحمت ایجاد می‌کنند و گاهی ماهی‌های داخل تور را می‌خورند ادامه داد: این امر یکی از عوامل مهم مرگ و میر این جانوران از سوی کشور ماست، زیرا توسط شناورهای صیادی از بین می‌روند.
ممدلی که نماینده آذربایجان در کمیسیون مشترک محیط زیست دریای خزر متشکل از پنج کشور ساحلی خزر است، می‌گوید که طی دو سال گذشته که ایران ریاست کمیسیون مشترک را بر عهده داشته، تنها دو بار جلسه مشترک تشکیل شده و از ماه دسامبر سال گذشته تاکنون تشکیل یک جلسه کوتاه در مورد وضعیت ماهی‌های خاویاری دریای خزر و اعمال ممنوعیت صید این گونه‌های در حال انقراض تا به حال به تعویق انداخته شده است.
به گفته وی، با این رویکرد، نمی‌توان انتظار داشت که وضعیت زیست‌محیطی دریای خزر بهبود یابد.
کاهش چشمگیر آمار گونه‌های جانوری دریای خزر نگرانی‌های زیادی را دامن زده است. کاهش ۱۰ برابری ماهی‌های کیلکا، کاهش صید ماهی‌های خزر ازسه هزار تن در سال ۱۹۸۵ به ۱۰۰ تن در سال گذشته، نمونه‌ای از علایم اعلام خطر درباره وضعیت نامناسب زیست‌محیطی خزر است.
فک‌های خزر، خصوصا در مناطق نفتی ساحلی «مانگوستائو» قزاقستان، تاکنون چندین بار به صورت دسته‌جمعی کشته شده‌اند. طبق گزارشات رسمی، ۳۳۰ قلاده در سال ۲۰۰۶ کشته شده‌اند که عامل آن نوعی ویروس که هرگز به ماهیت آن اشاره‌ای نشد معرفی شد.
در سال ۲۰۰۷ نیز تعداد ۱۰۰۰ قلاده، در سال ۲۰۰۹ حدود ۳۵۰ قلاده و در سال جاری نیز مرگ ده‌ها قلاده فوک خزر گزارش شده است.
هنوز هم مکانیزم عملیاتی کردن کنوانسیون محیط زیست دریای خزر که روز ۱۳ آبان‌ماه سال ۱۳۸۲ (۵ نوامبر ۲۰۰۳ میلادی) در تهران میان رؤسای جمهور کشورهای ساحلی دریای خزر امضا شد مورد بحث و مذاکره است.
منبع : رادیو فردا
