بهرام رحمانی
موج صدور بیانیه های دانشگاه ها و نهادهای دانش جویی برای حمایت از اعتراضات دانش جویی ۲۵ اردیبهشت ماه، هم چنان ادامه دارد. سایت های اینترنتی، رادیو و تلویزیون های اپوزیسیون و فارسی زبان در سطح بین المللی، در صفحه فیس بوک و غیره خبر این اعتراض عمومی دانش جویان دانشگاه های کشور، لحظه به لحظه به گوش مردم ایران و جهان رسانده اند.
دست کم تاکنون دانش جویان ۴۰ دانشگاه کشور، تاکنون برای روز ۲۵ اردیبهشت فراخوان به اعتصاب و اعتراض سراسری داده اند. دانش جویان، در بیانیه های خود به فضای سرکوب و خفقان، به حضور نیروهای سرکوبگر اسلامی در دانشگاه ها، به حضور کمیته های انضباطی و حراست و بسیج دانش جویی، به جداسازی جنسیتی، تحقیر هر روزه دانش جویان و هم چنین به فقر و فلاکتی که حکومت به کارگران و محرومان جامعه تحمیل کرده است اعتراض دارند و خواهان رفع مشکلات رفاهی و آموزشی خود هستند.
دانش جویان دانشگاه های مختلف کشور، بارها در اعتراضات و تحصن های خود با انتشار بیانیه هایی، موجودیت حکومت اسلامی را زیر سئوال برده اند و برای برپایی یک جامعه نوین آزاد و برابر و انسانی مبارزه می کنند. از این رو، نه حکومت اسلامی را قبول دارند و نه بر این باورند که سیستم آموزشی در این حکومت اصلاح شود.
دانش جویان چپ و آزادی خواه دانشگاه های کشور، تصمیم گرفته اند سکوت مرگ بار در جامعه را بشکنند. از این رو، آنان خود را برای دور جدیدی از اعتراضات آماده می کنند و به همین دلیل نیز اعلام کرده اند که روز ۲۵ اردیبهشت ۹۰، اعتراض عمومی در دانشگاه های سراسر کشور برپا گردد. این اقدام شجاعانه دانش جویان، سران و مقامات حکومت را به حدی سراسیمه کرده است که نیروهای پلیسی – امنیتی خود را به حال آماده باش درآورده اند.
سردار اسماعیل احمدی مقدم، فرمانده نیروی انتظامی حکومت جهل و جنایت و سانسور اسلامی، پنج شنبه ۲۲ اردیبهشت ماه در یاسوج، در پاسخ به سئوال خبرنگار ایرنا، در خصوص اخبار منعکس شده در برخی سایت ها مبنی بر برگزاری تجمع و تحصن در دانشگاه ها، گفت: «من تصور نمی کنم که اتفاقی بیفتد ولی در هر صورت برای احتمالات حداقلی ما تمهیدات و تدابیر لازم را اندیشیده ایم.»
فرمانده نیروی انتظامی حکومت اسلامی، افزود: «رویکرد اصلی نیروی انتظامی پیش بینی حداکثری برای پیش بینی حداقلی است و در مورد این قضیه نیز صدق خواهد کرد.»
بیانیه های دانش جویان دانشگاه های مختلف در حمایت از این حرکت در حالی منتشر شده که برخی اختلافات نیز درباره این حرکت در دانشگاه ها وجود دارد. این همان نکته ای است که سازمان دهندگان اعتراض نیز به آن توجه کرده و نوشته اند: «نکته مورد اشاره از سوی منتقدان و ناهمراهان این حرکت در دلیل عدم همراهی با این حرکت، ماهیت نامشخص تیم هدایت کنندگان و دیگری عدم زمان مناسب برای برگزاری این مراسم که مصادف با تشدید اختلاف و دو دستگی در داخل دولت کودتا می باشد ذکر شده است. در پاسخ نقد اول باید به استحضار دوستان برسانیم که بیش ترین ضربه را جنبش دانش جویی از عدم رعایت نکات امنیتی تاکنون خورده است و متاسفانه به علت رسوخ غیرقابل باور نهادهای امنیتی در تشکیلات رسمی و غیررسمی دانش جویی هر حرکت اعتراضی به سرعت شناسایی و پیش از بروز به شدت سرکوب می گردد. در پاسخ نقد دوم نیز باید این نکته فراموش نشود که این اعتراض دانش جویی در ابتدا فشاری بر دولت برای پایان دادن به فضای دهشتناک امنیتی در دانشگاه ها و پویایی مجدد جنبش دانش جویی می باشد و قصد برگزارکنندگان خارج از این موضوع نمی باشد که در آن مناسبات داخلی دولت سنجیده شود.»
این دانش جویان، هم چنین اعلام کرده اند در روز ۲۵ اردیبهشت و در اعتراض به شرایط سیاسی کشور، از حضور در کلاس های درس خودداری و در دانشگاه ها تجمع خواهند کرد.
این فراخوان تاکنون با حمایت دانش جویان ۴۰ دانشگاه، از جمله دانشگاه تهران، تبریز، سمنان، مشهد، خمین شهر، کرج، علامه، امیرکبیر، گیلان، قزوین، همدان و دانش جویان برخی از واحدهای دانشگاه آزاد روبرو شده و آن ها با صدور بیانیه های مختلف به حمایت از این حرکت برخاسته اند.
فعالان دانش جویی دانشگاه های تبریز در همین زمینه با اعلام این که «فضای امنیتی و نظامی حاکم بر کل جامعه به ویژه مجموعه های فرهنگی و دانشگاهی و مطبوعاتی ونیز کلیه حرکت های مدنی و اجتماعی و حتی صنفی دلیلی روشن و واضح برای خروج حاکمیت از مسیر و آرمان های مردم و میل و سوق جریان حاکم به سمت تک صدایی و دیکتاتوری می باشد»، تاکید کرده اند: «فعالین سیاسی دانشگاه های تبریز به سان گذشته… برای برگزاری تجمع و تحصن سراسری ۲۵ اردیبهشت ماه از کلیه دانش جویان و فعالین فرهنگی و آحاد مردم همیشه بیدار آذربایجان برای برگزاری تجمع و تحصن اعتراضی در این روز دعوت بعمل می آورد.»
دانش جویان قزوین، ضمن حمایت از این حرکت اعتراضی خواستار پیوستن اقشار مختلف به این اعتراضات گشته اند. در بیانیه این دانش جویان می خوانیم: «دانش جویان همیشه صدای اعتراض کارگران، معلمان و تمامی اقشار جامعه بوده اند و ایجاد فضای امنیتی در دانشگاه ها در واقع برای خاموش کردن این صدای اعتراض بوده برای همین ۲۵ اردیبهشت روز اعتراض و اعتصاب سراسری دانش جویان در تمام دانشگاه های ایران بر علیه فضای امنیتی در دانشگاه ها اعلام شده است. ما دانش جویان دانشگاه ازاد واحد باراجین، دانشگاه بین الملل قزوین، دانشگاه ازاد واحد نواب، دانشگاه پیام نور قزوین، دانشگاه دهخدای قزوین، دانشگاه تربیت معلم قزوین، حمایت خود را از این فراخوان اعلام کرده و همین طور اعلام می کنیم که ما نیز در ۲۵ اردیبهشت تمام کلاس ها را تعطیل کرده و در میدان قلم دست در دست هم جمع می شویم و فریاد مرگ بر دیکتاتور سر می دهیم و خواهان برچیده شدن حراست و بسیج و تمام ارگان های سرکوب در دانشگاه ها هستیم. همچنین ما دانش جویان دانشگاه های قزوین تمامی جوانان، زنان، معلمان، کارگران، پرستاران و تمام مردم را به حمایت از دانش جویان فرا می خوانیم و از آن ها می خواهیم که همراه دانش جویان ۲۵ اردیبهشت را بر علیه فقر، تبعیض، استبداد و اعدام ،به روز فریاد سراسری تبدیل کنیم.»
هم چنین جمعی از فعالین دانش جویی و مدنی دانشگاه سمنان، با انتشار بیانیه ای به این حرکت پیوشته اند. در بخشی از بیانیه این دانش جویان، آمده است: «… جمعی از فعالین دانش جویی و مدنی دانشگاه سمنان نیز با حمایت قاطع خود از این حرکت اعتراضی اعلام می دارند که با شرکت در اعتصاب و اعتراض روز ۲۵ اردیبهشت ماه این روز را به نقطه عطفی در تاریخ جنبش دانش جویی تبدیل خواهند کرد. بدین وسیله از تمامی اساتید و دانش جویان دانشگاه سمنان و دیگر دانشگاه های کشور درخواست می شود تا با تعطیل کردن کلاس ها در روز ۲۵ اردیبهشت و با حرکت های نمادین و ابتکاری یک بار دیگر اعتراض خود را به تنگ نظری های تحجرها و اقتدارگرایی ها در محیط دانشگاه و جامعه نشان داده و اعلام کنند که همگام و همراه با مردم در راه احقاق حقوق خود ایستادگی خواهند کرد.»
در بیانیه جمعی از دانش جویان معترض تربیت معلم کرج، ضمن حمایت از اعتراضات دانش جویی، شرکت خود را در این اعتراض سراسری نیز اعلام نموده اند. در قسمتی از این بیانیه آمده است که: «ما جمعی از دانش جویان تربیت معلم حمایت خود را از این حرکت اعلام می کنیم و به تمامی دانش جویان این دانشگاه پیام می دهیم که به جمع ما بپیوندند و اعتراض خود نسبت به تغییرات جدید در دانشگاه های کشور را به گوش کسانی که می خواهند شان دانش جو را به زیر بکشند برسانند»
شماری از دانش جویان دانشگاه صنعتی اصفهان، با انتشار فراخوانی، دانش جویان را به اعتراض در روز یک شنبه دعوت کرده اند. متن فراخوان منتشر شده در دانشگاه صنعتی اصفهان، به شرح زیر است:
با توجه به وضعیت امنیتی موجود در دانشگاه و فشارهای وارده بر دانش جویان و سیل دستگیری دانش جویان مبارز، حال که سایر دانشگاه های کشور اقدام به دعوت برای مبارزه علیه وضع خفقان موجود نموده اند، ضرورت را بر این دیدیم که از شما دانش جویان فرهیخته دعوت به عمل آوریم که برای حمایت از دانش جویان و یاران در بند خویش در روز یک شنبه ۲۵ اردیبهشت ماه، با تحریم کلیه کلاس ها و تجمع در ساعت ۱۰ صبح در مقابل تالارها، به اعتراض علیه وضعیت موجود پرداخته و به یاران دبستانی مان در دانشگاه های دیگر بپیوندیم. با حضور خود به همیاری و هم دردی با زندانیان و خانواده هایشان بپردازید.
برخی از دانش جویان دانشگاه بوعلی همدان نیز با حمایت از این حرکت، نوشته اند: «… با توجه به امنیتی بودن شدید فضای این دانشگاه و احاطه کامل نیرو های امنیتی دانش جویان دیگر را به هر طریق ممکن از این حرکت اعتراضی آگاه سازند. از دانش جویان سایر دانشگاه های کشور هم درخواست می کنیم به این حرکت اعتراضی بپیوندند. امیدواریم با حمایت دانش جویان سراسر کشور در این روز سکوت مطلق دانشگاه را فرا بگیرد.»
این اقدام جسورانه فعالین جنبش دانش جویی، آن هم در شرایط حساس کنونی داخل کشور و تحولات انقلابی در منطقه، تحسین برانگیز است و رشد و بلوغ سیاسی فعالین این جنبش را به نمایش می گذارد.
در شرایطی که پس از اعتراضات عمومی سال ۸۸، به ویژه در سال ۸۹، از رهبر تا ریس جمهور، از ارگان های پلیسی – امنیتی تا امام جمعه و غیره تبلیغات وسیعی راه انداختند تا محیط های آموزشی کشور را هر چه بیش تر پلسی و اسلامی کنند، اما اکنون با فراخوان دانش جویان سراسر کشور برای بپایی تحصن عمومی در روز ۲۵ اردیبهشت ماه، به شدت نگران و سراسیمه شده اند.
دستگاه های حکومتی در سال ۱۳۸۹، برای فعالیت بسیج در بین دانش آموزان و آموزگاران، میلیون ها تومان بودجه به عناوین گوناگون اختصاص دادند، در حالی که اغلب فرهنگیان کشور حتی از دریافت به موقع دست مزدهای ناچیز خود محروم بوده اند. بعلاوه به خواست آنان برای افزایش عادلانه دست مزدها هیچ اعتنایی نشده است.
سران و مقامات و مسئولین حکومت سال گذشته، تلاش های زیادی به خرج دادند تا هر چه بیش تر دانشگاه ها را به جولانگاه بسیج و سپاه و آخوند تبدیل کنند. از سوی دیگر، برای حذف علوم اجتماعی و انسانی با هدف اسلامی و بومی کردن دروس دانشگاهی، اقدامات متعددی به کار بستند اما کاری از پیش نبردند. چون که اسلامی و و بومی کردن علوم انسانی و اجتماعی، سیاستی پوچ و بی معنی بیش نیست و تنها خاصیت و هدف چنین سیاستی، تهدید و مرعوب کردن جنبش دانش جویی است. امسال نیز تلاش های گسترده ای را آغاز کرده اند تا اماکن کارگری را تحت عنوان نبسیج کارگری» مورد تاخت و تاز خود قرار دهند.
مدیرکل دفتر گسترش آموزش عالی حکومت اسلامی، پنج شنبه ۲۲ اردیبهشت ماه، درباره کاهش دانش جویان علوم انسانی، گفت: «۴۵ درصد جمعیت دانش جویی کشور در گروه علوم انسانی تحصیل می کنند که تا پایان برنامه پنجم توسعه باید ۱۴ درصد از جمعیت دانش جویی این گروه کاسته شود.»
طی یک سال گذشته، صدها دانش جو توسط مامورین امنیتی تحت بازجویی قرار گرفته، از تحصیل باز مانده و یا زندانی شده اند. بسیاری از دانش جویان بازداشت شده پس از ماه ها یا هفته ها حبس با قرارهای وثیقه سنگین آزاد شده اند؛ برخی نیز با احکام قضایی گوناگون در بی دادگاه های حکومت اسلامی تحت فشار هستند و برخی نیز هم چنان در وضعیت بلاتکلیف به سر می برند. در حال حاضر آمار دقیقی در خصوص تعداد دانش جویان بازداشتی در دست نیست.
تهدید دانش جویان معترض، یکی از سیاست های دایمی سران و مقامات حکومت اسلامی است. تازه ترین تهدید دانش جویان، توسط وزیر علوم بیان شده است. کامران دانشجو، وزیر علوم، روز پنج شنبه ۲۲ اردیبهشت ۹۰، با تهدید مجدد دانش جویان اعلام کرد، «جای افراد معاند نظام در دانشگاه نیست و فرقی نمی کند که این دانشگاه، دولتی یا غیردولتی باشد.»
به گزارش خبرگزاری ایرنا، کامران دانشجو، با تاکید بر لزوم رعایت حجاب و عفاف در محیط های دانشگاهی گفت که دانشگاه سالن مد و آرایش نیست. او که در گردهمایی روسای دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی غیردولتی – غیرانتفاعی سخن رانی می کرد، ادعا کرد: «رفتارهای غیراخلاقی، تبرج و سالن آرایش در شان دانشگاه نیست و در همه دانشگاه های دنیا، دانش جویان مطابق عرف رایج آن ها و با ساده ترین نوع لباس در محیط دانشگاه حاضر می شوند.»
دانشجو، خطاب به افرادی که به قول او، شان دانشگاه را رعایت نمی کنند گفت: «هیچ اصراری نیست که این افراد در مکان دانشگاه بمانند و می توانند به جاهای دیگر بروند.»
تهدید دانش جویان از سوی وزیر علوم، برای چندمین بار در حالی صورت می پذیرد که در هفته های گذشته تجمعات اعتراضی دانش جویی در اعتراض به دخالت نیروهای حراست در حوزه خصوصی دانش جویان، با حضور پرشور دانش جویان برگزار شده است.
از سوی دیگر، وب سایت دانش جونیوز، در گزارش تفصیلی نقض حقوق دانش جویان در سال ١۳٨٩ را تهیه کرده است. در این گزارش بازداشت ۳٨٨ دانش جو به همراه صدور ٨٧٧ مورد احکام محرومیت از تحصیل و اخراج برای دانش جویان کشور ثبت شده است.
این وب سایت، تاکید کرده است که این آمار نقض حقوق دانش جویان در سال گذشته تنها شامل موارد ثبت شده خبری است. در برخی از موارد به دلیل وعده مسئولین دانشگاه و یا نیروهای امنیتی و قضایی کشور برای تخفیف در مجازات دانش جویان، اخبار نقض حقوق دانش جویان به صورت خبری منتشر و ثبت نشده است. در بخش هایی از این گزارش طولانی، آمده است:
* برای بیش از ۱۶۰ تن از دانش جویان دانشگاه تربیت معلم سبزوار به اتهام مشارکت در مراسم های روز دانش جو (۱۶ آذر)، احکام سنگین به طور غیابی صادر و تایید شد.
* برای ۷۴ نفر از دانش جویان دانشگاه تربیت معلم سبزوار به اتهام شرکت در مراسم های دانش جویی احکام سنگین محرومیت های تحصیل بدون احضار یا ابلاغ صادر شد.
* بیش از ۱۷۰ تن از دانش جویان پلی تکنیک به اتهام تحریم امتحانات و شرکت در مراسم روز دانش جو به کمیته انضباطی احضار و حدود ۴۰ تن از این افراد با حکم تعلیق از تحصیل روبرو شدند.
* در آستانه شروع امتحانات پایان ترم در سال تحصیلی جاری، پرونده ۴۰ تن از دانش جویِان دانشگاه آزاد واحد نجف آباد که به دلیل شرکت در تجمعات ۱۶ آذر، از سوی حراست دانشگاه به کمیته انضباطی احضار شده بودند، بسته شد.
* ۷۱ تن از دانش جویان دانشگاه آزاد شهر ری تحت عنوان عدم رعایت شئونات اسلامی به کمیته انضباطی این دانشگاه احضار شدند.
* سالگرد ۱۶ آذر سال گذشته بعد و قبل از آن با نقض گسترده حقوق دانش جویان از سوی حکومت ایران همراه بود که بنا به گزارش ها، تعداد دانش جویان احضار، بازداشت و ناپدید شده بعد از مراسم روز دانش جو، بالغ بر ٧٠ تن بود.
محمود ملاباشی، معاون دانش جویی وزیر علوم نیز اقرار کرده است که: «در سال تحصیلی ۸۹-۸۸ یک هزار و ۱۰۰ حکم انظباطی در زمینه های مختلف برای دانش جویان صادر شد.»
اما تحصن ۲۵ اردیبهشت ماه و آغاز دور جدیدی از مبارزه جنبش دانش جویی، جواب دندان شکنی به تهدیدهای سران و مقامات و هم چنین ماشین سرکوب و سانسور حکومتی است. چه بسا، احتمال دارد که این حرکت، جرقه ای برای از سرگیری اعتراضات عمومی در جامعه باشد و نقطه عطف دیگری در تاریخ مبارزات جنبش دانش جویی پدید آورد.
مسلما، تحصن ۲۵ اردیبهشت ماه ۱۳۹۰، اعتصابات کارگری را که در حال حاضر از جمله در برخی از صنایع بزرگ کشور چون پتروشیمی و پالایشگاه ها و غیره در جریان است، تقویت خواهد کرد.
بحران های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی حکومت اسلامی، هر روز بحرانی تر و شکننده تر می شود. در چنین شرایطی، اعتصاب و اعتراض عمومی در دانشگاه ها، کارگاه ها و کارخانه ها، ادارت، محلات و غیره در سراسر کشور، تنها راه رهایی از شرایط فلاکت بار و نکبت بار کنونی است. بنابراین، طبیعی ست که ضمن حمایت قاطع از حرکت سراسری دانش جویان در روز ۲۵ اردیبهشت، ضروری ست که کارگران، زنان، دانش آموزان، معلمان، استادان دانشگاه ها، خانواده ها و مردم آزاده نیز در مقابل دانشگاه های کشور تجمع کنند و اجازه ندهند نیروهای سرکوبگر وارد دانشگاه ها شوند و تحصن و اعتراض دانش جویان را به خاک و خود بکشند. باید در داخل و خارج کشور، با تمام قوا به این حرکت پیوست و اعتصاب و اعتراض سراسری و متحدی را در کلیه دانشگاه های کشور و مقابل آن ها، هر چه گسترده تر و مردمی تر و با شکوه تر برگزار کرد.
جمعه بیست و سوم اردیبهشت ۱۳۹۰ – سیزدهم می ۲۰۱۱
bahram.rehmani@gmail.com
