نشانهها و مدارک بیشتری که محافل امنیتی آلمان به بیرون درز دادهاند نظریه مربوط به انگیزههای نژادپرستانه او در کشتار مونیخ را بیشتر تایید میکنند. از خوشحالی از این که با هیتلر در یک روز سال دنیا آمده تا افتخارش به نژاد آریایی و نفرت نسبت به اعراب و ترکها یا انجام کشتار در پنجمین سالگرد جنایت برویک در نروژ.
ولی آیا واقع علی را میتوان یک نژادپرست مثلا مثل وابستگان به گروههای نئونازی آلمان یا کسی مثل آندریاس بریویک، کشتارگر نروژی که سال ۲۰۱۱ با شعارهای نژادپرستانه و در دفاع از «ارزشهای اروپای مسیحی» جان بیش از ۷۰ نفر را گرفت، به حساب آورد.
ما در همین سالهای اخیر شاهد بودهایم که کسانی در غرب که تازه اسلام آوردهاند به راحتی دست به اقدامات انتحاری زدهاند و نیز بعضا دیدهایم که یک خارجی در آلمان یا در اروپا نسبت به خارجیهای دیگر تنفر دارد.
منتهی در مورد علی نمیتوان نادیده گرفت که او در مدرسه کم و بیش مورد اذیت و آزار بوده و اغلب این آزارها هم از جانب هممدرسههای غیرآلمانیاش صورت گرفته. او چنان که رسانهها نوشتهاند دوبار حتی به پلیس شکایت برده. ولی نه پلیس و نه معلمها و نه روانکاوش توجهآی به این گونه شکایات او نکردهاند، هر چند که هممدرسهایهای آزارنده علی نیز ناشناس نبودهاند.
اشیگل به نقل از یکی از همکلاسیهایش نوشته که او به شدت از سوی همکلاسیهای خارجیاش مورد اذیت و آزاد قرار میگرفت. خودش هم شاید برای مرزکشی با همین خارجیها مایل نبوده علی خوانده شود تا سبقه مسلمانیاش آشکار نشود. در ویدئویی هم که از گفتوگوی او با یک فرد باواریایی روی پشت بام محل کشتار منتشر شده، علی تاکید دارد که آلمانی است و زاده همینجاست. او میگوید که مجبور شده دست به اسلحه ببرد تا از خود دفاع کند. در انتها هم دشنامی نصیب ترکها میکند.
تحقیقات در باره این که آیا او دانشآموزان معینی را به کشتارگاه دعوت کرده هنوز ادامه دارد. ولی اگر این مورد تایید شود ما بار دیگر با نمونه تیپک اقدام کشتارگران دارای اختلات روانی یا اسلامگرایان افراطی روبروییم که انگیزهها و مشکلات شخصی و اجتماعی در تلفیق با مولفههای ایدئولوژیک و مد و رویه روز به کشتار راه میبرد و عامل هم همزمان به زندگی خود پایان میدهد. و طرفه این که راستگرایان افراطییی مانند آندریاس بریویک یا راستگرایان افراطییی که به کمپهای پناهجویی حمله میکنند و آنها را به آتش میکشند کمتر تمایلی به خودکشی دارند.
در صورتی که انگیزههای متفاوتی که رسانهها به آن اشاره میکنند واقعا در اقدام علی نقشی داشته باشند و پلیس هم رسما آن را تایید کند، یک نتیجهگیری دیگر هم شاید به دست آید: مشکلات روحی و روانی در تلفیق با تجربه تحقیرشدگی و اذیت و آزاردیدن میتواند فرد را به آنجا سوق دهد که راه برونیافتی نبیند و خشم سرریزشده خود را در غالب یک خودکشی گسترشیافته (همراه با کشتار دیگران) بروز دهد، اقدامی که برای آن الگو و سرمشق هم کم نیست.
علاوه بر این، چنین اقدامی میتواند سیرابکننده حس خودپسندی و برتربینی متوهمانه در چنین افرادی باشد که حتی به هنگام وداع با جهان هم، یک بار دیگر فرد شناختهشدهای بشود، فردی که شهری را در ترس و اضطراب درگیر میکند و حتی دولت یک کشور را هم به اقدام خود مشغول میکند.
حالا برخی محافل سیاسی و اجتماعی در آلمان نگرانند که واکنش نسبتا لازم در قبال اقدام علی، یعنی بسیج دو هزار پلیس، واحدهای ویژه ضدتروریستی، آمادگی ارتش و پوشش خبری گسترده ماجرا فرد یا افراد دیگری را هم که وضعیت مشابه علی پیدا کنند به تقلید از او وادارد، چیزی که شاید علی خودش هم میخواسته و سبب معروفیت باز هم بیشتر خود میدیده است، و همین هم شاید توضیح دهد که او با چه پشتکاری در تدارک عمل خود بوده است. علی هم به محل پرسر و صداترین کشتار گروهی در مدرسهای در ونیندن (۲۰۰۹) رفته و عکس و یادداشت تهیه کرده، هم روی اقدام بریویک کار کرده و هم خود مشغول نوشتن مانیفست برای اقدام خود بوده است.
این که اکثریت رسانههای آلمان همچنان به درستی از انتشار عکس و نام کامل علی امتناع میکنند هم، نشانهای از آن است که نمیخواهند در زمین علی بازی کنند و برای مقلدان احتمالی اسطورهای بسازند.
با این همه تمایز معین میان برویک و علی را نباید نادیده گرفت. بریویک هم، نشانههایی از اختلالات شخصیتی داشته، ولی نژادپرستیاش ابعاد گستردهای در مقیاس اروپا دارد و به اسلامستیزی رسیده است و در عین حال همچنان میخواسته که بر طبق باور به «ارزشهای مسیحی اروپایی» خود، به زندگی ادامه دهد. علی در عین حال با دانشآموز عامل کشتار ونیندن هم تمام و کمال شبیه نیست که بدون هر گونه انگیزه سیاسی آن جنایت را آفرید. به عبارت دیگر، علی تا آنجا که از خبرها و دادهها میتوان فهمید از تحقیر و اذیت و آزار دیگران به احساسات نژادپرستانهای علیه ملیتهایی معین میرسد که احتمالا زمینهها و تبلیغاتش در محیط خانوادگی و اطرافیان ایرانیاش هم بوده، و نهایتا میکند آنچه را که کرد.