مسعود نکوبخت
آتئیستها در آمریکای شمالی در اقلیت محض به سر می برند اما اکنون زیست شناسان فرگشتی (تکاملی) از موضع دفاعی بیرون آمده اند و می خواهند با دلیل و مدرک به مردم بفهمانند که مذهب برای جامعۀ امروزی، زیان آور است.ریچارد داوکینز، زیست شناس دانشگاه آکسفورد، پشت میز سخنرانیش در دانشگاه کمبریج می رود و می گوید « خدای کتاب عهد عتیق؛ ضد زن، ضد همجنس گرایان، نژادپرست، نسل کش، سادو مازوخیست و یک حاکم ظالم ، مستبد و بد طینت است.»
شرکت کنندگان، همگی او را تشویق می کنند. در اینجا هم کسی برای مردم موعظه می کند منتها برای اینکه آنها را از اعتقادشان باز گرداند.
ریچارد داوکینز در کتابش "توهم خدا" که یک میلیون جلد به فروش رفت؛ با شیوایی خاص دانشمندان علم طبیعت، توضیح می دهد که چطور به احتمال یقین، خدایی وجود ندارد و خواهان بازگشت مؤمنین از اعتقاد به خدا می شود.
" شما می توانید یک آتئیست باشید اما خوشبخت، متعادل، اخلاقی و معنوی." این پیام در کشور های مختلفی مورد توجه مردم قرار گرفته است.
انتقادات بی محابای داوکینز به مذهب در زمانی صورت گرفت که جورج بوش، کابینه اش را بر اساس اعتقاد مذهبیشان، انتخاب و با "توکل به خدا" به عراق حمله کرد و بعد از آن ادیان الهی در مقابل هم صف آرایی کردند. در این مبارزه، داوکینز تنها نیست؛ یک روز بعد از حملات یازده سپتامبر، سام هریس متخصص اعصاب دانشگاه کالیفرنیا شروع به نوشتن کتابی کرد که در آن می گوید " نه تنها ادیان بزرگ الهی نمی توانند با یکدیگر کنار بیایند بلکه باعث کشمکش و جنگی می شوند که جلوی بوجود آمدن یک جهان متمدن و قابل زندگی را می گیرد"
از نظر هریس، جوانان مسلمانی که خودشان را به برجها کوبیدند یا آنهائیکه کلینیکهای کورتاژ را در امریکا منفجر می کنند؛ تنها افراطی گراهای مذاهب خودشان نیستند بلکه انسانهای عادی هستند که به فرمان کتابهای مقدسشان عمل کردند جایی که گلچین متن کتابها دربارۀ مجازات کفار و دگر اندیشان است.
سام هریس مدت زیادی به دنبال ناشری بود تا بتواند کتابش را به چاپ برساند حتی نشر نوترون که با چاپ کتابش موافقت کرد، با مخالفت ادیتورهایش روبرو شد. در این بین کتابش " پایان اعتقاد" مورد توجه مردم قرار گرفته و ٢٧٠ هزار جلد فروش رفته است. سام هریس در کتاب دومش " نامه به امت مسیحی" می گوید: « مذاهب رسمی مثل تجاوز جنسی هستند و چنانچه در توان او باشد تا یکی از این دو را به طور کامل از صحنه روزگار پاک کند، بدون تردید، مذهب را بر می گزیند.»
اما چرا تمامی جوامع بشری دارای دین و مذهب هستند؟ آتئیستها می گویند که "اعتقاد" به نیروهای ماورای طبیعت، یک محصول جانبی پروسۀ فرگشت (تکامل) است. دانیل دنت، فیلسوف، گمان می کند که مغز انسان طی دورۀ فرگشت (تکامل) طوری شکل یافته که داستانهای مذهبی، درونش به راحتی تکثیر می شوند؛ به ویژه مغز کودکان در مقابل مسائلی با محتوای مذهبی، حساس است؛ کودکانی که حرف مادر و پدرشان را گوش می کنند، دارای ویژگی برتر درطبیعت خواهند بود به همین دلیل مغز یک کودک از لحاظ طبیعی طوری برنامه ریزی شده که بدون هیچ پرسش و اما و اگری حرف بزرگترها را گوش کند. برای مثال، "بچه نباید در یک رودخانه پر از کورکودیل قایق سواری کند"، یک برتری و ویژگی برای کودک می آورد و او را در محیط زیستش ایمن می کند اما اینکه تو باید گوسفند قربانی کنی تا خشکسالی نشود تنها باعث هدر رفتن وقت و گوسفند می شود. گیرنده های چنین پند و اندرزهای متضادی، آنها را بدون فکر به نسل بعدی منتقل می کنند. نتیجه این می شود که انسانهای مذهبی را نمی توان با هیچ دلیل و مدرکی قانع کرد. دانیل دنت می گوید :
« جسارت و گستاخی یک مؤمن در دنیای امروز، بسیار خطرناک است.»
از نظر داوکینز و دنت، تفاوتی بین جورج بوش و بن لادن نیست چرا که هر دوی آنها بر اساس اعتقادشان می جنگند و خشونت و مذهب را مبنای عملکردشان قرار داده اند و مقابل عقل گرایی و منطق گفتگو ایستاده اند.
ریچارد داوکینز در کتابش "ژن خودخواه" می گوید که هدف فرگشت (تکامل) تنها حفظ بقای یک گونه در محیط زیست نیست بلکه انتخاب ژن برتر، انتقال و تکثیر آن مد نظر است و در واقع ژنها از بدن موجودات بعنوان یک وسیله برای انتقال وتکثیر خودشان استفاده می کنند. داوکینز معتبرترین زیست شناس حال حاضر است و با تمرکز روی تأثیر تئوری فرگشت (تکامل) بر اعتقاد مذهبی، کارش را ادامه می دهد.
نظم در جهان هستی باعث شده بود که انسان به یک طراح هوشمند و خالق متعال اعتقاد داشته باشد ولی داروین با آنالیز مکانیسمهای طبیعی به این نتیجه رسید که طراحی در طبیعت جاندار در حقیقت چیزی نیست جز نیروهای فرگشت(تکامل) که طی میلیونها سال از یک یاخته، یک پستاندار پیچیده می سازند. داوکینز می گوید: « انسان تنها می تواند با دانسته های داروین یک زندگی روشنفکرانه و بدون خدا داشته باشد.»
در این بین ، تصور اینکه روح و جسم، دو چیز مجزا هستند، توسط دانش زیست شناسی اعصاب تکذیب می شود و آنها مشخص می کنند که تفکرات، تنها از مولکول، پروتئین و آنزیمها به وجود می آیند. دانیل دنت می گوید :« ما انسانها اگر روحی هم داشته باشیم از روبوتهای بسیار کوچکی تشکیل شده است.»
آیا مذهب به اخلاقی بودن انسان کمک می کند؟ این موضوعی است که داوکینز به آن می پردازد. بر اساس نظر وی اینکه گفته می شود، مذهب، انسان را به خوبی وا می دارد، کاملاً اشتباه است چرا که به نام مذهب در طول تاریخ ، خونها ریخته شده است. اینکه چرا اکثر انسانها اخلاقی و ایثارگرانه رفتار می کنند را می شود بر اساس قوانین داروین توضیح داد. در دنیای حیوانات نمونه های بسیاری از ایثار و فداکاری وجود دارد برای مثال موریانه ها و زنبور ها خودشان را برای همنوعشان قربانی می کنند؛ توجیح داروینی این مسئله این طور است: ایثار کنندگان و کمک گیرندگان از لحاظ فامیلی به یکدیگر نزدیک هستند و این به انتقال ژنها از طریق هم خانواده هایشان کمک می کند. گونه های دیگری از ایثار و فداکاری در طبیعت وجود دارد برای مثال خفاشها به همنوعانشان، خون تقسیم می کنند اما دقیقاً توجه می کنند که این خون را به چه خفاشی داده اند تا در آینده، خودشان از او مقداری خون بگیرند – من به تو کمک می کنم، تو هم به من کمک می کنی- و به این روش، حفظ بقای خودشان را تضمین می کنند. داروین فکر می کند که این دقیقاً در انسان ماقبل تاریخ نیز وجود داشته است. فرگشت( تکامل)، ایثار و فداکاری را دقیقاً مثل قوه جنسی در مغز انسان جای داده است.
مارک هاوسر روانشناس دانشگاه هاروارد؛ رفتارهای اخلاقی افراد مؤمن و غیرمؤمن از گروهای مختلف را بررسی کرده است و به این دست آورد رسیده که تمام انسانها دارای یک دستور زبان جهانی اخلاق هستند؛ ویژگی ای روحی که طی میلیونها سال و کاملاً بدون دخالت خدا، بوجود آمده است.
سلاح دانشمندان در مقابل مؤمنین، کشفییات داروین است در حالیکه حادثۀ یازدهم سپتامبر باعث قدرت گرفتن مسیحی های افراطی شده است. یک همه پرسی تلفنی در آمریکا نشان می دهد که ۵٣ درصد امریکاییها، آفرینش گرا هستند و اعتقاد دارند که عمر جهان بیشتر از ۶ هزار سال نیست در حالیکه ما می دانیم عمر کره خاکی بیش از ۴ میلیارد سال است با اینهمه کسی که در مقابل چنین چیزهای بی معنا و اشتباهی بایستد وخود را غیر معتقد معرفی کند، زندگی آسوده ای نخواهد داشت. سام هریس در تمامی کنفرانسها با محافظ شخصی اش حاضر می شود و دانیل دنت هر هفته از همشهریان مسیحی اش، نامه های تهدیدآمیز دریافت می کند. خیلی از افراد، آتئیست هستند اما از ترس اینکه مبادا مشتریان خود را از دست بدهند، خود را مؤمن معرفی می کنند. تنها ٣٧ درصد امریکاییها می توانند کاندیداتوری یک غیر مؤمن را در انتخابات ریاست جمهوری تصور کنند.
پنی اجل جامعه شناس دانشگاه مینه سوتا می گوید:« قسمت اعظم جامعۀ امریکا، آتئیست ها را بعنوان یک تهدید برای روش زندگی امریکایی می پندارند از اینرو آتئیست ها تلاش می کنند که طرز تفکرشان را بروز ندهند.»
امریکا ٣٠٠ میلیون جمعیت دارد و تنها ٢۵٠٠ نفر از آن عضو انجمن آتئیست های آمریکا می باشند.
منبع: شپیگل
جامعه رنگین کمان
