استفان بوسارد-لوتام سوئیس مترجم: شادی سابُجی *
“یک روز بزرگ” نقل قولی از جان کری. با این حال ایالات متحده به ایران هشدار داده است در صورتی که به توافق احترام نگذارد، تحریم ها را دوباره برقرار خواهد کرد. (رویترز)
امین تارزی محقق سیاست خارجه ی خاورمیانه در موسسه ی تحقیقاتی فیلادلفی، ایران را به خوبی می شناسد. امین تارزی یک آمریکایی با اصلیت افغان است. او تجزیه و تحلیل لحظه به لحظه اش درباره ی توافق منتج شده در چهار چوب لوزان را این طور ارائه می دهد.
لوتام: اولین واکنش شما درباره ی چهارچوب توافقی که در لوزان منتشر شد، چیست؟
تارزی: همه ی بخش های درگیر در مذاکرات لوزان با ایران یک راه حل صلح آمیز برای بحران برنامه ی اتمی ایران می خواستند. این خواست به طور غیر قابل انکاری، یک قدم رو به جلو است. در شرایط فعلی هنوز از بهترین توافقی که می شد به دست آورد فاصله داریم. راه حل دیگری نبود. در کوتاه مدت آن چیزی که در لوزان به دست آمد بسیار خوب بود. در دراز مدت من متقاعد نشده ام.
لوتام:جنبه های دراز مدتی که شما را نگران می کند چیستند؟
تارزی: باید یادآوری کنیم که چرا ایران در لوزان مذاکره کرد. در مرحله ی ابتدایی مذاکرات، در سال 2002 و 2003 ایران با سه کشور اروپایی آلمان، فرانسه و انگلیس مذاکره می کرد که بعد ها هم از سال 2006 آمریکا و چین و روسیه هم به آن پیوستند. ایران با عدم رعایت به اجبارهای آژانس بین المللی انرژی اتمی، جامعه ی بین الملل را (AIEA) فریب داده است. در طول کل این فرآیند، تهران تقریبا هیچ امتیازی به جز تولید ماده ی پلوتونیوم آب سنگین اراک نداشته است. با منطق منع گسترش سلاح های اتمی، توافق لوزان خبر خیلی خوبی نیست. چرا؟ برای این که می توانیم این طور فکر کنیم که ایران به خاطر تمایل جامعه ی بین الملل این کار را انجام داده است و از آن نتیجه گرفته است. اما ایران به اجبارهایش احترام نخواهد گذاشت. از این رو جمهوری اسلامی به عنوان یکی از بزرگترین حامیان تروریست در خارج از مرزهای خودش باقی می ماند و یک ترازنامه ی بسیار بد هم در زمینه ی حقوق بشر دارد.
لوتام: آیا دیپلماسی هنوز هم می تواند چشم انداز منع گسترش سلاح های اتمی در دراز مدت را بهبود بخشد؟
تارزی: البته مسلم است. باید یک دیپلماسی خیلی قوی برای تقویت منع گسترش سلاح های اتمی داشت. این توافق نباید برگ برنده و مجوزی برای ایران باشد. راه هایی هست تا اطمینان حاصل شود که تهران در حال انجام تعهداتش است. حتی اگر در حال حاضر، ایران سلاح اتمی و تکنولوژی رسیدن به آن را ندارد، باید این موضوع را لحاظ کند. یادآوری میکنم که ایران جز دولت ها یا دسته هایی نیست که در رژیم کنترل تکنولوژی موشک ها باشند. همچنین این توافق به موضوع موشک ها و نقل و انتقال موشک ها نمی پردازد.
لوتام: آیا اوضاع کنونی نسبت به سال 2003 برای تعامل با ایران بهتر شده است؟
تارزی: البته مسلم است. اقتصاد ایران در مشکل افتاده است. مشکلات داخلی از زمان ریاست جمهوری خاتمی چندین برابر شده است. اما جنگ عراق در سال 2003 (که توسط آمریکایی ها انجام شد ) رژیم ایران را به شدت قوی کرده است.
لوتام: شما تاثیر این توافق را بر روابط ایالات متحده با ایران و رژیم ایران چگونه می بینید؟
تارزی: تاثیر بسیار زیادی برای عادی شدن برخی روابط خواهد داشت. در رابطه با رژیم، باید گفت که رئیس جمهور ایران، حسن روحانی، خودش را یک اصلاح طلب معرفی می کند. من خیلی مطمئن نیستم که آیا این بهترین روش برای توصیف او است یا نه. افراد بسیار زیادی هستند که در دوران ریاست جمهوری او زندانی اند و یا کشته شده اند، همانند آن چه در دوران احمدی نژاد شاهدش بودیم. آزادی ها بازهم بیشتر کاهش یافته است. حسن روحانی در پی نگه داشتن رژیم در جایگاهش است.
*: کلیه ی حقوق ترجمه متعلق به مترجم است و هر گونه کپی برداری از آن بدون ذکر نام مترجم ممنوع است.
