سازمان “دولت اسلامی در عراق و شام” (داعش) یکی از رادیکال‌ترین گروه‌های اسلام‌گرا در منطقه خاورمیانه است. این سازمان که در جنگ داخلی سوریه فعال است، و پیشتر فلوجه و اینک موصل عراق را تصرف کرده، چه ماهیت و هدفی دارد؟
دویچه وله ـ “دولت اسلامی در عراق و شام” در سال ۲۰۱۳ از ادغام دو گروه ” جبهه النصره” و “دولت اسلامی در عراق” بوجود آمد.
“دولت اسلامی در عراق” را شماری از گروه‌های مسلح عراق در اکتبر ۲۰۰۶ تشکیل دادند و “ابوعمر البغدادی” را به‌عنوان رهبر خود معرفی کردند. این گروه مسئولیت بسیاری از حمله‌های تروریستی از آن سال به بعد را بر عهده گرفت.
ابوعمر البغدادی در سال ۲۰۱۰ کشته شد. به جای وی ابوبکر البغدادی رهبر گروه شد. فعالیت گروه در زمان ابوبکر گسترش یافت و از زمان جنگ داخلی در سوریه عناصر “دولت اسلامی در عراق” در سوریه نیز فعال شدند.
در سوریه از اواخر سال ۲۰۱۱ “جبهه النصره لاهل الشام” تشکیل شد که شاخه “دولت اسلامی عراق” در سوریه به شمار می‌رفت. ابوبکر البغدادی در سال ۲۰۱۳ ادغام “دولت اسلامی در عراق” و “جبهه‌النصره” را اعلام کرد که در نتیجه “داعش” بوجود آمد.
در اواخر سال ۲۰۱۳ و اوایل ۲۰۱۴ “داعش” توانست وارد فلوجه درعراق شود.
ارتباط با القاعده
رسانه‌های آلمان می‌نویسند که”داعش” برآمده از دل گروه “توحید و جهاد” است که نهضت مقاومت در عراق در سال ۲۰۰۳ برای مقابله با تهاجم آمریکا علیه عراق پایه گذاشته بود. این گروه در عراق تنها به سربازان آمریکایی حمله نمی‌کرد، بلکه با حمله‌های انتحاری شیعیان و مسیحیان را نیز هدف تهاجم خود قرار می‌داد.
نخستین رهبر “توحید و جهاد” ابومصعب الزرقاوی بود که اهل اردن بود و بخاطر بی‌رحمی‌هایش مشهور است. از “توحید و جهاد” به عنوان شاخه عراق القاعده یاد می‌شود.
الزرقاوی در سال ۲۰۰۶ به دست آمریکایی‌ها کشته شد و به جای او “ابوحمزه المهاجر” ریاست “توحید و جهاد” را بر عهده گرفت. در همان سال بود که “دولت اسلامی در عراق” نیز به رهبری “ابوعمر البغدادی” تاسیس شد.
المهاجر و ابوعمر نیز در عملیات مشترک نیروهای عراقی و آمریکایی در سال ۲۰۱۰ کشته شدند.
به نوشته رسانه‌های ایران، ریاست “توحید و جهاد” را نیز از آن پس ابوبکر البغدادی بر عهده گرفت که از همان سال رهبری “داعش” را نیز در دست داشت.
جبهه‌های جنگ “داعش” و فعالیت‌اش در آلمان
در حال حاضر “داعش” در چند جبهه می‌جنگد: علیه گروه‌های شورشی‌ای که در سوریه در رقابت با هم هستند، علیه رژیم بشار اسد و علیه ارتش عراق.
قدرت “داعش” از بهار ۲۰۱۳ فزونی یافت. در آن زمان این سازمان وارد جنگ داخلی سوریه شد. “داعش” در آن‌جا با جبهه النصره درگیر شد که متشکل از سلفی‌های سوری بود، اگر چه هم داعش و هم جبهه النصره به شبکه تروریستی القاعده نزدیک بودند.
“داعش” بخصوص در جنوب شرقی سوریه به شهرهای کردنشین حمله می‌کند و مردم غیرنظامی را می‌کشد. این سازمان در عراق از اختلاف میان احزاب سنی کشور و دولت نوری المالکی که شیعیان در آن بیشترین نفوذ را دارند سود می‌برد.
به گفته محافل امنیتی، این سازمان بیش از ده هزار نفر عضو مسلح دارد. به گزارش دادستانی آلمان، این سازمان مسئول درگیری‌های مسلحانه، سوء‌قصدها، گروگان‌گیری‌ها و حمله‌های انتحاری بسیاری در سوریه است.
این گروه همچنین دست به حمله علیه غیرنظامیان و کارمندان سازمان‌های امدادگر می‌‌زند. دادستانی آلمان فدرال در پایان ماه گذشته (مه ۲۰۱۴) سه نفر را که مظنون به عضویت در “داعش” بودند متهم کرد که در آلمان به تهیه اسلحه و پول برای سازمان خود پرداخته‌اند.
هدف “داعش”
هدف “داعش” مبارزه برای برپایی حکومتی اسلامی است که دایره اقتدار آن از عراق تا سوریه باشد. بدین خاطر است که این سازمان مسلح تنها در عراق نمی‌جنگد بلکه علیه دولت علوی بشار اسد در سوریه نیز مبارزه می‌کند.
سنی‌ها در سوریه اکثریت جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند اما در عراق در اقلیت هستند. با این حال تا سرنگونی صدام حسین در عراق سنی‌ها قدرت را در دست داشتند.
حامیان مالی “داعش”
“داعش” هزینه‌های خود را از طریق کمک‌های مالی قطر و عربستان سعودی تامین می‌کند. همچنین مالیات راهی که این سازمان در طول مرز میان عراق و سوریه می‌گیرد پاسخگوی بخشی از نیازهای مالی آن است.
در صف “داعش” مسلمانانی از کشورهای گوناگون می‌جنگند، مسلمانانی از شمال آفریقا و کشورهای حاشیه خلیج فارس، همچنین برخی اروپایی‌ها یا آمریکایی‌هایی که به اسلام گرویده‌اند.
به نقل از اخبار روز
