میترا فخیم
«هر ساعت ۳۰ معتاد و فروشنده مواد مخدر دستگیر می‌شوند». این عنوان خبری است که روز ۱۲ فروردین به نقل از قائم مقام ستاد مبارزه با مواد مخدر منتشر شد. هر ساعت ۳۰ و به عبارت دیگر، هر سال بیش از ۲۶۰ هزار تن (۲۶۲۰۸۰) در رابطه با اعتیاد به مواد مخدر یا توزیع آن دستگیر می‌شوند. همین خبر حاکی است که ستاد مبارزه با مواد مخدر سال گذشته، ۵۰۰ تن مواد مخدر کشف کرده است.
گرچه آمار دستگیر شدگان در ارتباط با مواد مخدر و مواد مخدر کشف شده، شمایی از ابعاد فاجعه‌بار فراوانی مواد مخدر و اعتیاد به آن در ایران را نشان می‌دهند، اما آمار ضد و نقیضیی که مسئولان حکومت اسلامی از تعداد معتادان ایران منتشر می‌کنند، تناسبی با تعداد واقعی آماران ندارد. مسئولان معتقدند ارائه آمارهای مربوط به آسیب‌های اجتماعی، اذهان مردم را مشوش می‌کند.
آمار معتادان
سالها بود که مسئولان اداره مبارزه با مواد مخدر به مصداق ضرب‌المثل “حرف مرد یک کلام است”، تعداد معتادان ایران را یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر و مصرف کنندگان تفننی مواد را ۸۰۰ هزار نفر اعلام می‌کردند. اما آخرین آمار اعلام شده توسط ستاد مبارزه با موادمخدر حاکی از وجود ۲ میلیون تا ۲.۲ میلیون معتاد وابسته به مواد مخدر است. در همین حال، روزنامه آرمان در آخرین شماره خود در سال ۹۱ به نقل از سعید صفاتیان مدیر پیشین درمان در ستاد مبارزه با مواد مخدر، نوشت که آمار واقعی تعداد معتادان ایران ۳ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر است.
در رابطه با زنان معتاد نیز آمار متناقض است. به نوشته روزنامه قانون، اسناد ستاد مبارزه با مواد مخدر نشان می‌دهد که ۲۷۰ هزار زن معتاد ثبت شده وجود دارند. چندی پیش رئیس سازمان زندانها اعلام کرد بیش از نیمی از زنان زندانی، در رابطه با مواد مخدر به زندان افتاده‌اند. یکماه قبل، دبیرکل سازمان مبارزه با مواد مخدر گفت ۲۰ درصد معتادان ایران زن هستند حال آن که پیش از آن یکی از مقامات حکومت اعلام کرده بود ۳۵ درصد معتادان ایران را زنان تشکیل می‌دهند.
اغلب تحقیقاتی که در رابطه با علل گرایش به استفاده از مواد مخدر در ایران انجام شده، بر سر این مساله به نتیجه مشترکی رسیده‌اند که مشکلات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی عمده‌ترین عوامل گسترش اعتیاد در ایران هستند. فقر و بیکاری و نداشتن چشم‌انداز جوانان را به سوی استفاده از مواد مخدر سوق می‌دهد. بسیارند جوانانی که در اثر خفقان سیاسی و نداشتن چشم‌انداز به استفاده از مواد مخدر روی می‌آورند و کم نیستند بیکارانی که برای کسب اندکی درآمد به توزیع کنندگان خرده پای مواد مخدر تبدیل می‌شوند.
عامل دیگر، فراوانی و ارزانی مواد مخدر در ایران است. مواد مخدر صنعتی و در سالهای اخیر ماده مخدر موسوم به شیشه، به فراوانی و با بهایی نازل در هر کوی و برزن به فروش می‌رسند. حکومت ایران هم مرز بودن ایران با افغانستان، و سیاستهای آمریکا و اسرائیل در افغانستان نسبت می‌دهند که به زعم دولتمردان ایران در صدد گسترش تولید مواد مخدر در افغانستان هستند.
انواع صنعتی مواد مخدر که استفاده کنندگان از آن اغلب افراد کم درآمد و زنان هستند، تاثیرات جبران ناپذیری بر سلامت جسمی و روانی افراد برجای می‌گذارند. بویژه ماده مخدر شیشه در عین حال که سبب رفتار ناهنجار در معتادان می‌شود، در کوتاه مدت به مرگ آنان می‌انجامد.
اردوگاههای کار اجباری، اعدام
راه حل مسئولان در رابطه با معضل اعتیاد که چند میلیون تن بدان دچارند، و برخورد به معتادن و توزیع کنندگان خرده پا، سرکوب، دستگیری و اعدام است.
اعدام افراد به اتهام توزیع مواد مخدر به امری روزمره تبدیل شده است. علاوه بر این، اواخر سال ۸۹ احمدی نژاد رئیس جمهور، دستور ایجاد اردوگاههای کار اجباری برای معتادان را صادر کرد. در توضیح علت ایجاد اردوگاههای کار اجباری برای معتادن استدلال شد که زندانها پُرند و گنجایش زندانیان بیشتر را ندارند. گفته می‌شود نیمی از ۲۱۷ هزار زندانی، مرتبط با مواد مخدر هستند. بمنظور کاهش حجم زندانیان در زندانها دستور ایجاد ۵ اردوگاه معتادان در پنج استان کشور داده شد.
اواسط اسفند سال گذشته، رئیس سازمان زندانها از انتقال ده هزار زندانی مرتبط با مواد مخدر به اردوگاههای کار اجباری در خراسان رضوی و اصفهان خبر داد. او افزود کمبود بودجه سبب شده اردوگاههای مشابهی که قرار بود در تهران، کرمان و سیستان و بلوچستان ساخته شوند، هنوز آماده بهره‌برداری نباشند اما بهره‌برداری از آن‌ها تا پایان سال ۹۲ عملی خواهد شد.
آمار سازمان پزشکی قانونی نشان می‌دهد که روزانه 11 تن در اثر (سوء) مصرف مواد مخدر جان خود را از دست می‌دهند.
