گزارش ماهانه؛ نگاهی اجمالی به وضعیت حقوق بشر ایران در مرداد ۹۴

لازم به یادآوری است بخش آمار این تشکل بصورت سالانه گزارش مفصل تر خود را به اشکال آماری و تحلیلی از وضعیت حقوق بشر در ایران منتشر می کند.

گزارش تفصیلی، آماری نقض حقوق بشر در مردادماه ۱۳۹۴

در مرداد ماه سال ۱۳۹۴ نقض سامانمند حقوق بشر در ایران همچنان روند چشمگیری داشت، اولین هفته این ماه با اعدام ۲۲ نفر در شهرهای ایلام، کرج (قزلحصار) و زندان ندامتگاه مرکزی کرج و زندان شهاب کرمان آغاز گردید تا تا نشانه ای شود از آغاز نامیمون این ماه برای جامعه حقوق بشری ایران. متاسفانه در مرداد ماه ۹۴ تعداد بسیاری از زندانیان اعدام شدند. از برجسته ترین گزارشات اعدام در این ماه باید به اعدام سه تن در ملأ عام در کرج، اعدام یک زندانی در اقلید در ملأ عام، اعدام سه زندانی در رفسنجان اشاره کرد که اغلب این اعدام ها مخفیانه و بدون پوشش رسانه های دولتی انجام شد.

یکی از مورد توجه‌ترین و بحث‌برانگیزترین گزارشات در این زمینه، اعدام بی خبر و بدون آخرین ملاقات سیروان نژاویزندانی سیاسی زندان تبریز بود.

در مردادماه ۱۳۹۴ در کنار تمام اعدامهای صورت گرفته شاهد بخشش و نجات تعدادی از محکومین به قصاص بودیم که به عنوان مثال بخشش یک اعدامی پس از ۱۲ سال را میتوان اشاره کرد.

در گزارشی احمد شهید، گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در مورد وضعیت حقوق بشر در ایران، از مقامات ایران خواست تا فورا حکم اخیر اعدام “محمدعلی طاهری”، بنیانگزارعرفان حلقه “عرفان کیهانی”، را متوقف کنند.

همچنین سازمان عفو بین‌الملل، با انتشار بیانیه‌ای، نسبت به خطر اجرای قریب‌الوقوع حکم اعدام سالار شادی‌زادی هشدار داد و از مقام‌های ایران خواستار لغو فوری حکم اعدام او شد.

این ماه همچنین با تداوم تعرض به حقوق اولیه اقلیت‌های ملی و دینی در ایران همراه بود از جمله گزارشی ازبازداشت و بی خبری از سرنوشت سه دگراندیش مذهبی در این رسته منتشر گردید. بر اساس این خبر سه تن از دگراندیشان مذهبی به نام های پیمان فتاحی، مرتضی رسولیان و امیررضا الماسیان ساعت ۲۳:۳۰ جمعه ۱۶ مرداد ماه در مهرشهر کرج بازداشت شدند.

در همین رسته شهروندان بهایی همچنان در معرض نقض حقوق بشر قرار گرفتند، از بارزترین گزارشات این تضییع حقوق باید به گزارش نفرت پراکنی علیه بهائیان؛ شعار مرگ روی دیوار شهروندان اشاره کرد.

در ادامه فشار‌ها و آزار دگراندیشان در ایران تعدادی از نوکیشان مسیحی در کرج بازداشت شدند. دست کم هشت تن از اعضای یک کلیسای خانگی در کرج توسط ماموران امنیتی جمهوری اسلامی بازداشت شدند. وضعیت کشیش سعید عابدینی نیز در زندان گوهردشت کرج همچنان نگران کننده اعلام شد.

درزمینه حقوق کودکان نیز گزارشاتی منتشر گردید که یکی از برجسته‌ترین آن‌ها گزارش مرگ کودک کارتن خواب زیر چرخ های نیسان بود. در همین ماه یک کارشناس و مدرس دانشگاه کردستان مدعی شد ۳۷ درصد مصدومین انفجار مین در استان کُردستان کمتر از ۱۵ سال سن دارند.

درزمینه حقوق اولیه زنان در ایران همچنان در ماهی که گذشت قدم جدی برای تحقق شعار برابری جنسی از سوی دستگاه حاکمه برداشته نشد، زنان ایرانی همچنان شاهد نقض متعدد حقوق خود بودند، از پراهمیت‌ترین گزارشات نقض حقوق بشر در حوزه حقوق زنان به افزایش مراجعه زنان کارتن خواب به مراکز بازپروری، تصویب جریمه برای کشف حجاب در خودرو میتوان اشاره داشت.

رویدادها و اخبار کارگری در مرداد ماه، بسان ماه‌های گذشته پرشمار بود از جمله طی گزارشی حوادث منجر به فوت ناشی از بیماری‌های شغلی ۱۲ برابر حوادث فیزیکی اعلام شد در همین رابطه مرگ ۶۸ کارگر تهرانی در سه ماه نخست امسال بر اثر حوادث کار به مراکز پزشکی قانونی استان تهران ارجاع شده است.

مضاف بر موارد فوق، احضار محمود صالحی و کوروش بخشنده دو فعال کارگرى به دادگاه و بازداشت و انتقال آرام و فواد زندی به زندان مرکزی سنندج از دیگر موارد بودند.

در حوزه اصناف و حقوق صنفی هم این ماه خالی از حوادث نبود چنانکه بازداشت علی پیروز از اعضای هیات مدیره معلمان کرج و بازداشت یک جراح به اتهام توهین به مامور دولت و اعتراض همکاران او از برجسته ترین های این رسته بودند.

مجرم شناخته شدن خبرگزاری “بسیج”، شکایت عوامل “رستاخیز” از وزارت ارشاد، در اعتراض به اکران فیلم رستاخیز؛ دستگیری زنی که دست به قمه زنی زده بود و توقیف هفته نامه ۹ دی از گزارشات حوزه فرهنگی مرداد ماه سال ۹۴ بودند.

درزمینه ی بهداشت و محیط‌زیست در این ماه گزارشاتی منتشر شد که غالب آن‌ها با موضوع کم آبی و وضعیت وخیم محیط‌زیست در ایران بود. از جمله تخریب ٧٠‌درصدی جنگل‌های حفاظت‌شده حرا، تشدید بروز بیماری سرطان به دلیل خشکی دریاچه ارومیه، آب آشامیدنی نا سالم علت ابتلا ۱۶۴ نفر به مالاریا در سیستان و بلوچستان. همچین در این ماه گزارش شد دریاچه مهارلو در نزدیکی شیراز به طور کامل خشک شد و اکنون بستر دریاچه به پهنه ای باتلاقی تبدیل شده است.

توجه خاص به موارد نقض حقوق بشر

در این بخش سعی شده به گزارش‌هایی از نقض حقوق بشر در مردادماه که با حساسیت و توجه بیش‌تری از سوی افکار عمومی مواجه شدند، اشاره شود. بدیهی ست که این توجه بیش‌تر، الزاماً به معنی شاخص بودن این دسته از گزارش‌های به لحاظ حجم نقض حقوق بشر نیست.

از جمله گزارشات با توجه خاص میتوان به بازداشت یک جوان افغان به اتهام توهین به رهبری، توقیف یک تئاتر به دلیل پوشش بازیگر زن اشاره کرد.

همچنین اقدام به خودسوزی کارگر شهرداری ملارد به خاطر پرداخت نشدن حقوق و احضار نسرین ستوده به دادسرای اوین را نیز باید در زمره پرتوجه ترین گزارشات مردادماه دانست.

گزارش‌های حقوق بشری، در سایه‌ی کم توجهی

در مقابل بخش قبل، بسیاری از گزارش‌های حقوق بشری اساساً باکم توجهی و بعضاً بی‌توجهی رسانه‌ها و افراد فعال در شبکه‌های اجتماعی که به هر ترتیب تشکیل‌دهنده‌ی قسمتی از افکار عمومی هستند؛ روبه‌رو شدند. گفتنی است این نوع کم توجهی‌های بعضاً غیر تعمدی یا بعضاً تبعیضات هدفمند، زمینه بیشتری از تداوم و گسترش نقض حقوق بشر را فراهم می‌آورد.

برای انتخاب مورد اول در این دسته باید به گزارش اعدام سیروان نژاوی اشاره کرد که علیرغم اهمیت با واکنش و حساسیت زیادی در افکار عمومی روبرو نشد. همچنین براثر انفجار مین در نزدیکی روستای “لنگریز” از توابع شهرستان سروآباد در استان کردستان یک پسر ۱۳ ساله کشته و یک پسر ۱۲ ساله دیگر نیز به شدت زخمی شد.

عدم رعایت اصل تفکیک جرائم؛ اعتصاب غذای دو زندانی سیاسی، عقیدتی زندان رجائی شهر و کسر حقوق به دلیل بدحجابی نیز از دیگر گزارشاتی بود که در سایه کم توجهی از سوی افکار عمومی قرار گرفتند.