لئونید ساوین ا. م. شیری
بر اساس برخی ارزیابی ها، ماشینهای پرنده جاسوسی و جنگی بی خلبان آمریکایی- ام کیو- ۱، ام کیو- ۹ ریپر، ار کیو- ۴ گلوبال هاوک که آنها را هواپیماهای بی سرنشین نیز می نامند، تقریبا در ۶٠ پایگاه نظامی آمریکا در سراسر جهان مستقر هستند.
فکر استفاده از هواپیماهای بی سرنشین برای از میان برداشتن افراد یا گروههای کوچک انسانی هنگامی در آمریکا مطرح شد که پنتاگون در سال ۲٠٠٠ تصمیم گرفت موشکهای ضد تانک هل فایر (آتش جهنم. م.) را روی هواپیماهای بی خلبان پرداتور سوار کند. از ماه اکتبر سال ۲٠٠۱ زمانی که دولت جرج بوش پسر هواپیماهای بی خلبان را برای اهداف نظامی بکار گرفت، بیش از ۴٠٠٠ نفر بوسیله همین رباتهای آمریکائی در نقاط مختلف جهان به قتل رسیده اند. با ورود اوباما به کاخ سفید کاربرد مرگ آفرینان بی سرنشین آمریکائی تا حد قابل ملاحظه ای گسترش یافت. آمریکا اغلب اوقات در افغانستان، پاکستان و یمن از ماشینهای پرنده بی سرنشین استفاده می کند، که در نتیجه حملات آنها عمدتا افراد غیرنظامی به قتل می رسند.
طبق گزارش تحقیقات روزنامه نگاری (لندن)، در اثر حملات هواپیماهای بی سرنشین فقط در پاکستان ۲۵٠٠ نفر به قتل رسیده اند که یک سوم آنها کودک بوده اند. بعقیده کارشناسان دفتر تحقیقات روزنامه نگاری، مقیاس استفاده از پهبادها را می توان با جنگ تمام عیار اعلام نشده کاخ سفید در نقاط مختلف جهان برابر دانست». حاکمیت پاکستان نیز با اعلام اینکه ۹٠ درصد قربانیان حملات جنگی پهبادها در کشور را افراد غیرنظامی تشکیل می دهند، به نتیجه گیری تقریبا مشابه رسید.
دفتر تحقیقات روزنامه نگاری که پیرامون طرح ویژه منحصر به استفاده پنتاگون و سازمان سیا از پهبادها را تحقیق می کند، تعداد قربانیان کشورهایی را که با استفاده از این سلاح به قتل می رسند، بدقت معین نموده و آمار زیر را (تا ۳۱ ژانویه ٢٠۱۵) منتشر ساخته است.
حملات پهپادهای سازمان سیا در پاکستان در سالهای ٢٠۱۴ – ٢٠۱۵:
ــ در مجموع: ۴۱۳ مورد.
ــ منجمله، ۳۶۲مورد در دوره اوباما.
ــ مجموع مقتولان: ۳۴۳۸- ۳۹۴۲ نفر.
ــ تعداد مقتولان غیرنظامی: ۴۱۶- ۹۵۹ نفر
ــ تعداد کودکان در جمع مقتولان: ۱۶۸- ۲٠۴ نفر.
مجموع مجروحان: ۱۱۴۲- ۱۷۲٠ نفر.
عملیات مخفی آمریکا در سالهای ٢٠٠۲- ٢٠۱۵ در یمن:
ــ مجموع عملیات تأئیده شده: ۸۸- ۱٠۷ مورد.
ــ مجموع مقتولان: ۴۲۴- ۶۲۹ نفر.
ــ تعداد مقتولان غیرنظامی: ۶۵- ۹۶ نفر.
ــ تعداد کودکان در جمع مقتولان: ۸ نفر.
ــ مجموع مجروحان: ۸۶- ۲۱۵ نفر.
ــ در موارد کاربرد اضافی پهبادها: ۷۱- ۸۷ نفر.
ــ مجموع مقتولان: ۳٠۷- ۴۳۹ نفر.
ــ تعداد مقتولان غیرنظامی: ۲۶- ۶۱ نفر.
ــ تعداد کودکان در جمع مقتولان: ۶- ۹ نفر.
ــ مجموع مجروحان: ۷۵- ۱٠۲ نفر.
عملیات مخفی آمریکا در سالهای ٢٠٠۷- ٢٠۱۳ در سومالی:
ــ جمع موارد استفاده از پهپادها: ۷- ۱٠.
ــ مجموع مقتولان: ۱۸- ۳۳ نفر.
ــ تعداد مقتولان غیرنظامی:٠- ۱ نفر.
ــ تعداد کودکان در جمع مقتولان: ٠
ــ مجموع مجروحان: ۲- ۳ نفر.
ــ سایر موارد عملیات مخفی: ۱۵- ۷۲.
ــ مجموع مقتولان: ۱۵۶- ۳۶۵ نفر.
ــ تعداد مقتولان غیرنظامی: ۶۸- ۹۹ نفر.
ــ تعداد کودکان در جمع مقتولان: ۲۶- ۲۸ نفر.
ــ مجموع مجروحان: ۱۵- ۱٠۲ نفر.
تعیین تعداد دقیق قربانیان بسیار مشکل است. در یکسری موارد واقعیت حملات پهبادها انکار می شود. مثلا، هنگام ضربات مرگبار پهبادها به پاکستان در روزهای ششم و هشتم فوریه سال ۲٠۱۳، رسانه های جمعی گزارشی دایر بر کشته شدن ۹ نفر منتشر کردند و وزارت خارجه پاکستان نیز نامه اعتراضی رسمی به سفارت آمریکا فرستاد. در پاسخ به مقامات پاکستان گفته می شد که حادثه مزبور هیچ ارتباطی با آمریکا ندارد. زیرا، پس از ماه ژانویه سال ۲٠۱۳ گویا هیچ اقدام مرتبط با پرتاب پهبادها صورت نگرفته و بی خلبانها تحت مدیریت ارتش پاکستان بوده اند.
بی خلبانهای آمریکائی تنها کشورهای دیگر را تهدید نمی کنند. خود ایالات متحده آمریکا هر چه بیشتر به کشور پلیس تکنولوژیکی برای کنترل همه شهروندان تبدیل می شود، که هم اکنون تحت نظر دائمی ماشینهای پرنده قرار دارد. کنگره آمریکا در ماه فوریه سال ۲٠۱۲، قطعنامه پر کردن حریم هوایی آمریکا با سامانه هواپیماهای بی سرنشین را تصویب کرد. کارشناسان بر این باورند، که شمار آنها در آسمان آمریکا در پایان یک دهه، به ۳٠ هزار فروند خواهد رسید. در ماه ژانویه سال ۲٠۱۲، امریه ای خطاب به ارتش آمریکا صادر شد که بر اساس آن هواپیماهای بی سرنشین برای انجام وظایف آموزشی و «عملیات داخلی» در داخل ایالات متحده آمریکا استفاده خواهند شد. نیروی هوایی حق ندارد آمریکائی ها را تحت «نظارت ناهمآهنگ» قرار دهد، اما بدون سرنشینها در صورت اجرای وظیفه دیگر، «گاهگاهی» می توانند به جمع آوری اطلاعات مشغول شده و سازمان امنیت نظامی نیز بمنظور تشخیص مطابقت موضوع تحت نظر با اهداف قانون نظارت داخلی، آنها را مورد مطالعه قرار خواهد داد.
دولت آمریکا برنامه تولید و کاربست ماشینهای پرنده بی سرنشین را بعنوان یکی از مبانی انقلاب در عرصه نظامی تصور می کند. این در حالی است که بسیاری از کشورها واقعیت استفاده از بی سرنشینها بر علیه شهروندان را غیر قابل قبول می دانند، ریچارد فالک، رئیس بنیاد آمریکایی «صلح عصر اتم» اعتقاد دارد که همچون استفاده از سلاح اتمی، موافقت ایالات متحده آمریکا با منع جامع استفاده از پرنده های بی سرنشین بمنظور قتل، بسیار مشکل است.
به باور کارشناسان، در کنگره آمریکا تعداد بیش از ۵٠ نفر لابی «بی سرنشین» وجود دارد، که برنامه ماشینهای پرنده بدون سرنشین را مطرح می کنند. در همین حال، دولت مرکزی را حتی زمانی به خرید بدون سرنشینها وادار می سازند، که هیچ نیازی به خرید آنها نیست. فقط در ربع اول سال ۲٠۱۵ چند رکورد جدید حاکی از استفاده گسترده نیروهای مسلح آمریکا از ماشینهای پرنده بدون سرنشین زده شد.
