مهران امیراحمدی
شکست مفتضحانۀ دیکتاتور کوچک و اسلام پناه ترک، عالی جناب “رجب طیب اردوغان” و حزب مطبوعش در انتخابات پارلمانی امروز باعث شد تا سکولارهای خاورمیانه، بیش از گذشته خود را در برابر امواج ساختگی و تصنعی اسلام گرایی در منطقه، امیدوار ببینند.
اردوغان که دربارۀ موفقیت های اقتصادی اش بیش از پیش اغراق شده است چنان باد در غبغب کرده بود که رویای آرای بیش از50 درصد را در این انتخابات داشت. ناگفته نماند که او و حزبش زمانی دولت را از سکولارها تحویل گرفتند که رشد اقتصادی در آن سال (2001)، عالی بود و در واقع اردوغان وارث یک ساختار اقتصادی رو به جلو گردید و او البته همه موفقیت های پیشینیان را به نام خود و حزبش رقم زد.
باری او با فرصت طلبی در چند سال اخیر، بیش از پیش سعی کرده تا مخالفان سکولار و حتی مذهبی های عرفی را به انحای مختلف سرکوب کرده تا یک دیکتاتوری بزرگ در “آسیای کوچک” مستقر سازد. ارعاب و تهدید روشنفکران و روزنامه نگاران و نیروهای سکولار- دموکرات، تنها گوشه ای از ترفند های این مرد کوچک است که “کلاه خود” آهنین سلطان سلیمان به طرز بارزی بر سرش سنگینی می کند. مردم ترکیه امروز نشان دادند که هنوز به میراث بزرگ سکولاریسم که بواسطه بسط و توسعۀ دنیای مدرن در گوشه ای از امپراطوری عثمانی رشد و بالیده است وفادارند و دیگر نمی توان با استفاده از ریاکاری و فریب توده های کم سواد و البته دیندار، سکولاریسم این گوهر اصلی دموکراسی را به گوشۀ متروک تاریخ سوق داد.
این در حالی است که مردم تونس همین سال قبل درس بزرگی به دینکاران تونسی دادند و در یک انتخابات شگفت انگیز مانع از تبدیل تونس به ایرانی دیگر گشتند. در دیگر نقطۀ شمال افریقا یعنی مصر؛ قلب تپنده جهان عرب، ژنرال “سیسی” با اتکا و حمایت از راهپیمایی میلیونی مردم مصر فضا را بر نیروی های اخوانی تنگ کرده و به باور نگارنده نه به واسطۀ کودتا بلکه با اتکا به خواست مردم، این اسلام پناهان بعضا کراواتی را به زیر کشیده تا مردم مصر از کابوس های شبانه ای که آنها را آزار می داد،خلاص گردند.این کابوس چیزی نبود جز این نگرانی که مبادا به سرنوشت مردم ایران دچار شوند! تاسف بار اینکه ترس از سرنوشت مردم ایران کابوسی است که بسیاری از مردمان خاورمیانه به خصوص سکولارها را همواره به خود مشغول ساخته است.
و اما رویکرد اخیر نیروهای سکولار ترکیه در تقابل با اردوغان می تواند یک درس تاریخی برای نیروهای سکولار- دموکرات ایرانی با گرایشات متنوع باشد تا حد اقل در یک نقطه، با هم به اشتراک برسند و آن چیزی نیست جز نه گفتن به حکومت اسلام پناهان ایرانی . امروز در ترکیه، سکولارها اعم از سوسیالیست ها، ملی گراها و حتی مذهبی های عرفی همچون “فتح الله گولن” همصدا شدند تا یک نه بزرگ به اردوغان بگویند تا حزب مطبوعش نتواند به اکثریت نسبی در انتخابات برسد و در پی آن مقدمات تغییر قانون اساسی از وضعیت پارلمانی به ریاستی را فراهم آورد.
حرف آخر
نیروهای مذهبی اعم از شیعی و سنی در خاورمیانه، همواره از ارتباطات و پیوستگی ارگانیگ برخوردارند و بعضا هماهنگ با هم رفتار می کنند. براستی چرا سکولار- دموکرات های خاورمیانه در ابعاد ملی – منطقه ای از این هماهنگی برخوردار نیستند و چرا نباید همچون اسلام پناهان برای جلوگیری از گسترش فناتیزم مذهبی در یک صف واحد قرار گیرند و بعضا مناسبات استراتژیک و تاکتیکی داشته باشند؟
یادمان باشد مسایل خاورمیانه چنان درهم تنیده است که نمی توان به سادگی و به تنهایی در حوزه های ملی به آنها نگریست و قطعا حل مسایل ملی نیاز به نگاه های فراملی و منطقه ای نیز دارد!
