نویسنده: سیمون پُتیت- لوتام سوئیس مترجم: شادی سابُجی *
وکیل ایرانی شیرین عبادی برنده ی جایزه ی نوبل 2003 ، به توافق در پرونده ی اتمی تهران امیدوار است. اما تردید دارد که وضعیت فاجعه بار حقوق بشر در ایران به فراموشی سپرده شود.
او بخشی از دایره ی بسیار محدود زنانی است که برنده ی جایزه ی نوبل هستند. وکیل ایرانی شیرین عبادی جایزه نوبل را در سال 2003 به دست آورده است. نوعی جاودانگی است. قبل از این جایزه، او خاطرات زندگی اش را نوشته است. او اعلام کرده که دومین جلد این خاطرات را “از جمله به زبان فرانسه”، آماده کرده است و تا آخر سال منتشر می شود. در طول این مدت، او به استفاده از شهرتش در خدمت هدف آزادی در ایران ادامه داده است. او از سال 2009 در لندن به تبعید آمده است. او روز چهارشنبه در دیداری در رابطه با حقوق اقلیت ها در جمهوری اسلامی در مقر صلح در ژنو شرکت کرد.
لوتام: آیا فکر میکنید که توافق بر روی موضع اتمی ایران در انتهای مارس انجام شود؟
شیرین عبادی: من صادقانه به آن امیدوارم. تحریم های بین المللی یک اشتباه خیلی بزرگ در حق مردم ایران بود و ما نمی توانیم امیدوار باشیم که این تحریم ها رفع شوند . هم اکنون هم خیلی مطمئن نیستم که توافقی انجام شود. افراد زیادی که نزدیک به حکومت هستند از تحریم ها نفع می برند. همین طور بازاری موازی با این تحریم ها وجود دارد مثلا ماشین های لوکس. تهران یکی از پایتخت هایی است که در آن ما ماشین های لوکس زیادی داریم.
لوتام: برخی از اطلاعات خبر از بیماری رهبر معظم ایران علی خامنه ایی می دهد. آیا ما در آستانه ی تغییرات بزرگی در ایران هستیم؟
شیرین عبادی: مقامات ایرانی این اطلاعات را تکذیب کرده اند. در حال حاضر، من تنها شاهد وخیم تر شدن وضعیت حقوق بشر در ایران هستم. براساس نظر گزارشگر ویژه ی سازمان ملل درباره ی ایران تا به حال هرگز از ده سال گذشته به این سو این همه اعدام نداشته ایم. اگر یک توافق در پرونده ی اتمی تدوین شود، امیدوارم که آمریکایی ها و اروپایی ها عجله نکنند تا بخواهند فقط از ایران سهم های بازارهایشان را بگیرند و حقوق بشر را فراموش کنند. باید غربی ها همچنین به طور جدی درباره ی حقوق بشر هم با ایران مذاکره کنند همان طور که راجع به انرژی اتمی این کار را کردند.
لوتام: آیا واقعا به این اعتقاد دارید؟
شیرین عبادی: چرا که نه؟ آمریکایی ها و اروپایی ها تکرار می کنند که موضوعات حقوق بشر هم مهم هستند. خب باید این کار را ثابت کنند.
لوتام: ایران دو چهره دارد، یکی خندان همچون وزیر امور خارجه محمد جواد ظریف که در لوزان مذاکره می کند و چهره ی دیگر که به شدت نگران کننده است، رهبر ارشد ایران علی خامنه ایی است. به کدام یک باید افتخار کرد؟
شیرین عبادی: اگر یک توافق بر روی پرونده ی اتمی ایران حاصل شود، ما بعد از آن خواهیم دید که آیا این لبخندها صادقانه بوده است. من می ترسم که شرایط آزادی ها باز هم در ایران بدتر شود. نه فقط دولت ایران با یک انزجار عمومی بزرگ مواجه می شود بلکه افزون بر آن بین میانه روها و تندروها تقسیم خواهد شد. برای همین است که پیش گویی سخت است، این که آیا تهران به توافقی با قدرت های بزرگ دست خواهد یافت.
لوتام: شما مجبور شدید ایران را ترک کنید تقریبا شش سال پیش0 آیا شما هنوز هم چشم انداز شفافی از آن چه در خطر است دارید؟
شیرین عبادی: من به طور مداوم با کشورم در تماس هستم و روی این حساب می کنم که یک روزی بازگردم. من رئیس مرکز مدافعان حقوق بشر هستم که در تهران تاسیس شده است. نهادی که شامل وکلای مشهور است و از وب لاگ نویس ها، روزنامه نگاری چون اکبر گنجی و یا خانواده ی ایرانی کانادایی زهرا کاظمی حمایت کرده است. تعداد زیادی از همکاران من اکنون پشت میله های زندان هستند همچون عبدالفتاح سلطانی که به سیزده سال زندان محکوم شده است و یا محمد سیف زاده که محکوم به شش سال حبس شده است. با پول جایزه من یک آپارتمانی خریدم تا این مرکز محلی داشته یاشد. با بقیه ی پول جایزه هم یک بودجه ی مالی تهیه شد تا خانواده های قربانیان سرکوب شده از آن استفاده کنند. اما مسئولان ایرانی همه ی دارایی من را تصرف کردند و آن را در مزایده فروختند. شوهرم و خواهرم دستگیر شدند و در در مقابل ضمانت آزاد شدند. هدف این بود که مرا ساکت کنند. اگر من سکوت می کردم آن ها همه چیز را به من باز گردانند. من البته این کار را نکردم و من باز هم تهدیدهای بیشتری را دریافت کردم.
لوتام: در نهایت این که این جایزه ی نوبل بیشتر برای شما بیشتر مزاحمت هایی ایجاد کرد تا مزایا؟
شیرین عبادی: این هیچ ربطی ندارد. مشکل ماهیت دیکتاتوری رژیم است. با این حال ایران خودش کنوانسیون های جهانی حقوق بشر را برگزیده است. اما باز هم به قانون های تبعیض آمیز بر علیه زنان و اقلیت های قومی و اقلیت های مذهبی ادامه میدهد. من رقیب سیاسی شخصی نیستم. من از خودم خشنودم که از آزادی ها دفاع می کنم و هر آن چه را می گویم مستند است.
*: کلیه ی حقوق ترجمه متعلق به مترجم است و هر گونه کپی برداری از آن بدون ذکر مترجم ممنوع است.
