آرکادی دزیوبا
مترجم مقاله: ا. م. شیری
۲۵ دسامبر رزمایش مشترک شش روزه نیروهای مسلح ایران با اسم رمز «محمد، رسول الله» آغاز شد. هدف اصلی نیروهای مسلح ایران از این رزمایش عبارت از دفع تهاجم از طرف دریای عمان می باشد. منطقه تحت پوشش رزمایس ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار کیلو مترمربع (بیش از مساحت کل ایران. م.) بود که از بخش شرقی تنگه هرمز تا مرز پاکستان و مدار ده درجه تا اقیانوس هند و همچنین، بخشی از اراضی برخی استانهای شرقی و جنوبی ایران را در بر می گرفت.
فرمانده نیروی دریایی ارتش ایران، امیر دریادار حبیب الله سیاری در رابطه با انجام رزمایش «محمد، رسول الله» اظهار داشت، که اقتدار نظامی ایران بسوی هیچیک کشورهای همسایه نشانه نرفته، بلکه هدف از تقویت آن، حراست از منافع ملی و مرزهای کشور می باشد. او همچنین افزود، که ایران آماده است مسئولیت تأمین امنیت قسمت شمالی اقیانوس هند در شرق تنگه هرمز را بر عهده خود بگیرد، و برگزای چنین رزمایش هایی را به همسایگانش پیشنهاد می کند. این پیشنهاد بر مواضع رسمی تهران که معتقد است کشورهای خاورمیانه قادرند مسئله تأمین امنیت خود را مستقلا حل نمایند و از حضور نظامی قدرتهای خارج منطقه بی نیاز می باشند، منطبق است.
فعالیتهای ایران فقط به انجام رزمایشهای بزرگ ختم نمی شود. تهران همچنین، حمایتهای نظامی و سایر اشکال پشتیبانی از دولت عراق در مبارزه با گروه تروریستی «دولت اسلامی» را افزایش می دهد. بگفته علی یونسی، مشاور ویژه رئیس جمهور در امور اقلیتهای دینی، ایران امنیت عراق را بمثابه امنیت ملی خود می شمارد، و این نیز مشخصه سیاست ایران در رابطه همسایگان محسوب می شود. در شرایطی که ارتش عراق در تابستان سال گذشته در نبرد با ستیزه جویان داعش شکست محسوسی خورد، و واحدهای شبه نظامی پیشمرگه های کورد هم در رویارویی با داعش بدنبال اهداف خاص خود می باشند که با تمامیت ارضی عراق سازگار نیست، گروههای مسلح شیعه، تنها تکیه گاه نخست وزیر جدید عراق، حیدر العبادی بحساب می آیند. شکستهای اخیر داعش در عراق نیز اساسا از اقدامات آنها ناشی می شود.
گروههای شورشی شیعیان «حوثی» یمن در زمانهای اخیر به یکسری پیروزیهایی در مقابل ارتش دولتی دست یافته و علاوه بر آن، در استانهای صعده، الجوف و حج، استانهای همجوار با عربستان سعودی بخش قابل ملاحظه ای از صنعا، پایتخت کشور ، از جمله اماکن دولتی را به زیر کنترل خود درآورده، محمد باسیندوه، نخست وزیر یمن را به استعفا وار نمودند. صرفنظر از اینکه نمایندگان «حوثی ها» به دولت جدید وارد نشدند، اما آنها تأثیرات قابل توجهی روی کار دولت و امور کشور می گذارند. ایران نیز حامی خارجی عمده این گروهها بحساب می آید.
سیاست تهران در حال حاضر عمدتا با وضعیتی که حول محور برنامه هسته ای جمهوری اسلامی پیش می چرخد، تعیین می شود. طی سالهای اخیر در رسانه های جهانی شایعات بسیاری در این خصوص انتشار می یابد که ایران و آمریکا عنقریب به توافق جامع خواهند رسید، تحریمها علیه ایران لغو خواهند شد و واشنگتن و تهران از دشمنی با همدیگر، به شرکا بدل خواهند گشت. گمان می رفت که پیدایش داعش بعنوان دشمن مشترک می بایست مواضع طرفین را بهم نزدیک نموده و مناسبات آنها را بدرجه ای اگر چه نه به سطح دوره شاه، ولی بسیار نزدیک برساند. این شایعات موجب عصبانیت بسیاری از سیاستمداران خاورمیانه، منجمله دولتهای از هر لحاظ متفاوت مانند عربستان سعودی و اسرائیل می گشت. با این حال هر قدر زمان تعیین شده ۲۴ نوامبر نزدیک می شد، پخش این قبیل شایعات همانقدر شدت می گرفت.
با این حال، اختلاف نظر در بین گروه ۵+۱ با ایران بسیار زیاد است، و زمان تعیین شده برای عبور از آنها کافی نبود. اکنون زمان مذاکرات پیرامون برنامه هسته ای ایران تا اول ژوئیه سال ۲۰۱۵ تمدید شده است. تحریمهای آمریکا بقوت خود باقی مانده اند و ایرانی ها نا امیدی خود را کتمان نمی کنند. افزون بر این، در ایران قویا اصرار دارند، که جریان سقوط قیمت نفت برغم همه ضدیتها با روسیه، برای تضعیف مواضع ایران در جریان مذاکرات سمتگیری شده است. گمان می رود، شکست روند مذاکرات در همآهنگی با کاهش قیمت نفت نیز جزو برنامه های واشنگتن باشد، که گمان می کنند این امر، به تضعیف اتحاد درونی رهبری ایران، بعبارت دقیق تر، موجب بالا گرفتن اختلاف بین رئیس جمهور، حسن روحانی و وزیر خارجه، محمد جواد ظریف بعنوان مقامات میانه رو از یک سو، و رهبر دینی کشور، خامنه ای و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی حامی وی از دیگر سو، منجر خواهد شد. رسانه های غربی شایعات دایر بر وجود چنین اختلافاتی را وسیعا بازتاب می دهند.علاوه بر این، علی جعفری، فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی هر گونه سوداگری پیرامون این موضوع را قاطعانه رد کرد و آنها را بخشی از «جنگ روانی دشمن» نامید. او اظهار داشت، که سپاه پاسداران مورد اعتماد رئیس جمهور حسن روحانی می باشد. البته، مواضع فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی آئینه مواضع رهبر دینی ایران، آیت الله خامنه ای نیز می باشد.
در همه حال، ایران در نظر دارد هم به ایالات متحده آمریکا و هم به سایر دولتها ثابت کند، که برگهای برنده زیادی در دست دارد. رویدادهای یمن می بایستی آمریکائیها را بیدار می کرد، که در سوی دیگر مرز یمن، در استانهای شرقی عربستان سعودی، همان مناطقی که بخش اعظم نفت عربستان از آنها استخراج می شود، شیعیان مقیم هستند، و این نیز فضای گسترده ای را برای هر نوع بندوبست ژئوپلیتیک باز می کند. همانطور که سمیون باغدارساروف، مدیر مرکز مطالعات کشورهای خاورمیانه و آسیای مرکزی گفت، عربستان سعودی بدون استانهای شرقی، یعنی کویر بی نفت. البته، مناطق سنی نشین عراق هم بعنوان مرکز عملیات «دولت اسلامی»، که از مالکیت نفت خود تقریبا محروم شده، حتی با محدود کردن ساده «خلیفه» تازه به دوران رسیده در این چهارچوبه ارضی، امکانات مالی داعش را بدون اینکه به فرایند پر هزینه بی ثبات سازی خاورمیانه اجازه خودکفایی بدهد، بشدت محدود خواهد ساخت.
ایران آماده است نقاط بیمار نقشه آمریکا در روابط بین المللی، که تروریسم زیر پرچم اسلام را منشاء اصلی هرج و مرج در جهان قلمداد می کند و خود آمریکائیها با یک دست ستیزه جویان «دولت اسلامی» را بمباران نموده و با دست دیگر همه موانع را از سر راه آنها برمی دارند، بطور بسیار جدی هدف گیری کند. تفاهم متقابل بین ایران، روسیه و چین توانست از یورش آمریکا به سوریه در سال ۲۰۱۳ جلوگیر نماید. اینک امتناع تهران از تعویض برنامه هسته ای خود با وعده های آمریکائی نشان از آن دارد که ایرانیها از سرنوشت میلوشویچ، صدام حسین و قذافی نتیجه درستی گرفته اند.
***
تفسیر مترجم
این تحلیل اگر در جمله آخر از «ایرانی ها» بطور عام نام نمی برد، هیچ نیازی به توضیح اضافی و تفسیر نداشت. چرا که بخش نسبتا بزرگی از ایرانی ها، از جمله آنها، «انقلابیون سبز» ، اغلب بنفشها، بسیاری از طرفداران دمکراسی استعماری- ناتویی، مشتاقان «بشردوستی» امپریالیستی و چپنمایان چپه شده به جانب غرب، نه تنها از سرنوشت یوگسلاوی و میلوشویج، عراق و صدام حسین، جماهیری سابق لیبی و قذافی و سایر کشورهای جنگ زده، مانند افغانستان، سومالی، نیجریه، اوکراین و بسیاری دیگر نتیجه درستی نگرفته اند، حتی اغلب آنها این خیال خام را در سر می پرورانند که بکمک بمب افکن ها و موشکهای آمریکائی- ناتوئی بر گرده خلقهای میهندوست، آزادیخواه، عدالت طلب ایران سوار شوند و استقلال سیاسی و عظمت تاریخی ایران را فدای هوسهای شخصی خود بنمایند.
