شیروانلی
خاندان پسیان ازخانواده های نظامی بومی درگز محسوب می شوند. در دوره صفویان به منطقه قفقاز و سپس به آذربایجان ایران منتقل شده اند. کلنل محمدتقی خان پسیان در سال ۱۳۰۹ هجری قمری در تبریز بدنیا آمد. پدرش محمد باقر خان پسیان و مادرش فاطمه سولطان بود.
محمد تقی خان پسیان دوران تحصیلات ابتدایی خود را در تبریز به پایان برد و در سال ۱۳۲۴ق جهت تکمیل تحصیلات به تهران آمد و وارد مدرسه نظام گشت. او در سال ۱۳۲۹ق با درجه نایب دومی واردخدمت قشون شد و راه ترقی و ارتقا را یکی پس از دیگری پیمود
در سال ۱۳۳۱ق وارد مدرسه صاحب منصبان ژاندارمری شده پس ازآن با کسب پیروزی های پی درپی از سوی ستاد ژاندارمری به درجه یاوری رسید.
تندیس ماکت هواپیمای کلنل محمد تقی خان پسیان، نخستین خلبان تاریخ ایران در سه راهی فرودگاه تبریز
درجنگ جهانی اول با روسهای اشغالگر به مبارزه پرداخت و از خود شجاعت و وطن پرستی بسیار نشان داد به طوری که آوازه شجاعت او در جنگ با روسها مرزهای ممالک محروسه ایران را در نوردید و به اروپا رسید. بعد از جنگ جهانی اول برای معالجه ورم کبد خود به آلمان سفر کرده و در این کشور به آموزش خلبانی مشغول می شود و در بازگشت، اولین هواپیمای ایران را به پرواز در آورد. کلنل محمدتقی خان پسیان در طی مدت اقامت خود در آلمان با نیروهای اردوی » یئنی عثمانلی لار» که به منظور آموزش نظامی به آلمان فرستاده شده بودند از نزدیک آشنا می شود و تاثیر این آشنایی تعمیق آگاهی ملی و کشف هویت حقیقی تورکی است.
کلنل محمد تقی خان پسیان پس از بازگشت از آلمان به ریاست ژاندارمری خراسان منصوب شد. در دوران اقامت خود در خراسان به سازماندهی و تشکل نیروهای مخالف رژیم وقت و بخصوص تورکهای خوراسان شمالی پرداخت و در تاریخ ۱۳ فروردین سال ۱۳۰۰ با دستگیری عوامل دولت مرکزی استقلال خوراسان بزرگ را از حکومت مرکزی اعلام نمود.
هر چند حکومت ملی کلنل محمدتقی خان پسیان دولت مستعجل بود اما در همین مدت کوتا دست به اقدامات مهمی زده شد ازجمله :
۱ – اهمیت دادن به زبان و فرهنگ تورکی به عنوان زبان و فرهنگ بخش عظیمی از مردم خراسان.
۲ – گسترش امنیت در خراسان، با جذب سران طوایف ترک و سرکوب نافرمانان کرد.
۳ – توجه به آزادی بیان و قلم.
۴ – سامان دادن به اوضاع اقتصادی و پرداخت بدهیهای مالیاتی.
۵ – ایجاد تحولات گسترده در تشکیلات آستان قدس رضوی، کاستن کارمندان، دستگیری بسیاری از ملاهای عوام فریب و سودجوی.
۶ – ارائه خدمات عمومی؛ نظیر کاهش بهای گندم، نان و گوشت.
۷ – مبارزه فراگیر با فساد اجتماعی و بویژه برخورد با قاچاقچیان مواد مخدر و معتادان .
۸ – گسترش بهداشت عمومی
۹ – احداث مدارس، بانکها و ساخت سیلوی گندم.
۱۰ – ایجاد پستهای قرنطینه در ورودی شهرها.
حکومت مرکزی ایران در تاریخ ده مهر سال ۱۳۰۰ ه.ش با همکاری نیروهای انگلیسی، روسی و خانهای مزدور کرد و بلوچ «حکومت ملی ترکهای خراسان» را که به رهبری کلنل محمدتقی خان پسیان بر پا شده بود، ساقط کرد و وی در تپه های روستای جعفر آباد قوچان در یک نبرد شجاعانه به شهادت رسید. ترک ستیزان سر کلنل محمدتقی خان پسیان را بی رحمانه ار تنش جدا کردند و به تلگراف خانه قوچانبردند. در تلگراف خانه قوچان از شاهزاده حسام الدین میرزا که در آن زمان رئیس تلگراف خانه بود خواستند به مرکز اطلاع دهد، پسیان کشته شده و سرش بر روی میز می باشد.
بعد از آن تلگراف شرم آور قوام السلطنه، ازاقاب و عناوین زیر را برای جانیان و یاغی هایی که در ساقط کردن»حکومت ملی تر کهایخراسان» دولت مرکزی را یاری کرده بوند ارسال کرد:
۱ – فرج الله خان کرد: ضیغم الملک
۲ – تاج محمد خان: سطوت الملک
۳ – حبیب الله خان: ناصر لشکر
۴ – ولی خان: ضیفم السلطان
۵ – ابراهیم خان: مظفر الملک
۶ – رئیس شهربانی مشهد: ارشد الملک
حکومت مرکزی حتی از جسد محمد تقی خان نیز در هراس بود و چندین بار جسد وی را از منطقه ای به منطقه دیگر منتقل می نمود. در نهایت با تلاشهای مستمر افراد خیر خواه و ملی جسد وی در جوار سلفش نادر شاه افشار به خاک سپرده شد. روحش شاد.
آرامگاه محمد تقی خان کلنل در جوار سلفش نادر شاه افشار در باغ نادری مشهد مقدس
روحو شاد اولسون
یاتان یئری یاخشی اولسون
مزاری نور ساچاسین
نویسنده : شیروانلی
