آویده مطمئن فر
مطابق این گزارش، سوریه مدتهاست که دارای زرادخانه شیمیایی بوده است. سخنگوی وزارت امور خارجه سوریه در تاریخ ۲۳ ژوییه ۲۰۱۲ تایید کرده بود که «سلاحهای مختلف [شیمیایی یا غیرمتعارف] در سوریه ذخیره شده که حفظ امنیت آنها وظیفه نیروهای مسلح سوریه است». با بیش از یک هزار تُن سلاح و مواد اولیه جنگ شیمیایی، سوریه دارای یکی از بزرگترین ذخایر جنگ شیمیایی در جهان است..
دولت فرانسه دیروز دوم سپتامبر ۲۰۱۳ گزارشی درباره برنامه شیمیایی سوریه در نه صفحه منتشر کرد که در آن رژیم بشار اسد به کاربرد سلاح شیمیایی بر ضد مخالفانش متهم شده است. مطابق شواهد و مدارک بررسی شده، در حوادث اخیر تنها رژیم اسد امکان استفاده از سلاح شیمیایی را داشته است. بنا بر اطلاعاتی که فرانسه از منابع محرمانه خود درباره برنامه شیمیایی سوریه دریافت کرده، سوریه دارای یکی از دامنه دارترین برنامه های تولید و کاربرد سلاحهای شیمیایی در جهان است. مطابق این گزارش، رژیم اسد که در جریان جنگ داخلی سوریه پیشتر در آوریل ۲۰۱۳ از سلاح شیمیایی در قطع محدود بر ضد مخالفانش استفاده کرده بود، دیگر بار در اوت ۲۰۱۳ در حومه دمشق و این بار در قطع وسیع از سلاح شیمیایی برای سرکوب مخالفانش استفاده کرد.
مطابق این گزارش، سوریه مدتهاست که دارای زرادخانه شیمیایی بوده است. سخنگوی وزارت امور خارجه سوریه در تاریخ ۲۳ ژوییه ۲۰۱۲ تایید کرده بود که «سلاحهای مختلف [شیمیایی یا غیرمتعارف] در سوریه ذخیره شده که حفظ امنیت آنها وظیفه نیروهای مسلح سوریه است». با بیش از یک هزار تُن سلاح و مواد اولیه جنگ شیمیایی، سوریه دارای یکی از بزرگترین ذخایر جنگ شیمیایی در جهان است که هیچ چشم اندازی هم برای نابودسازیِ آن در آینده نزدیک مشاهده نمی شود. اینکه سوریه هرگز به کنوانسیون منع سلاحهای شیمیایی (CWC) در سال ۱۹۹۳ – که ۱۸۹ کشور آن را امضا کرده اند – نپیوسته است نیز خود نشان از عدم تصمیم رژیم اسد برای پاکسازی سلاحهای شیمیایی در این کشور دارد.
زرادخانه شیمیایی سوریه گسترده و متنوع و شامل چند صد تُن yperite ذخیره شده در وضع غنی سازی شده نهایی، ده ها تن VX که سمی ترین عامل جنگ شیمیایی شناخته شده، و چند صد تن سارین، که بخش عمده زرادخانه را تشکیل می دهد، می باشد. ارگانوفسفره عصبی سارین و VX قبل از ذخیره با هم مخلوط می شوند. بررسی های موجود که نشانگر تکنیکها و روش های پیشرفته فناوری سلاحهای شیمیایی توسط رژیم سوریه می باشد، به این حقیقت اشاره دارد که برنامه شیمیایی سوریه به طور خاص حول محور تولید عوامل جنگ سمی قرار گرفته است. دمشق قادر به بارگذاری سلاحهای شیمیایی خود در قالبهای متنوع موشک، بمب هواپیما، و راکت می باشد که قادر به حمل حجم زیادی مواد شیمیایی هستند.
حملات شیمیایی که تا به حال توسط رژیم اسد انجام گرفته است
در ماه های اخیر، موارد استفاده از سلاح شیمیایی توسط رژیم سوریه در حمله علیه مخالفانش، چه به قصد بازپس گیری زمین چه به منظور ترور، مشاهده شده است. بنابراین، رژیم سوریه تعهد خود در سال ۱۹۶۸ تحت پروتکل ژنو (۱۹۲۵) برای عدم استفاده از گازهای خفه کننده، سمی یا سایر گازها و روشهای باکتریولوژیک در جنگ را نقض کرده است. متخصصان فرانسوی نمونه پزشکی خون و ادرار از قربانیان و نمونه خاک و مهمات در سایت حملات Jobar در اواسط آوریل ۲۰۱۳ و Saraqeb در ۲۹ آوریل ۲۰۱۳ را تجزیه و تحلیل و استفاده از گاز سارین در این دو سایت را تایید کرده اند.
اما استفاده گسترده از سلاحهای شیمیایی در شب ۲۱ اوت ۲۰۱۳ در حومه دمشق نشان داد که رژیم اسد مشخصا از حد دو حادثه فوق الذکر بسیار فراتر رفته است. هجوم گسترده آسیب دیدگان در یک زمان بسیار کوتاه به بیمارستانهای مختلف در مکانهای متفاوت و تعداد زیاد قربانیان تایید می کند که یک حمله شیمیایی گسترده و هماهنگ در این شب انجام شده است. بنابر نظر سرویس اطلاعاتی فرانسه، با توجه به اتفاقات اخیر، اقدامات دیگری از این دست دور از انتظار نخواهد بود.
سرویس اطلاعاتی فرانسه تأکید می کند که حمله 21 اوت تنها می تواند توسط رژیم اسد انجام شده باشد
حمله ترکیبی ۲۱ اوت که با تاکتیک کلاسیک استفاده از حمله هوایی، توپخانه و حمله زمینی در یک مانوور منسجم و یکپارچه نظامی انجام شده است، با آموزه های نظامی نیروهای سوریه همخوانی دارد. اطلاعات معتبر از ماموران سرویس اطلاعاتی فرانسه، از آماده سازی و آرایش خاص نیروهای نظامی سوریه در قبل از ۲۱ اوت خبر می دهد. بین ساعات سه و چهار صبح، در
شرق Ghouta بمباران هوایی و حمله توپخانه صورت گرفته است؛ و به موازات آن، محلات زمالکا، کفربنا، و اعین تارما مورد حمله شیمیایی قرار گرفته اند. در ادامه، در ساعت شش صبح، تهاجم زمینی به این محلات انجام شده است. رژیم سوریه سپس چند روز از ورود بازرسان سازمان ملل جلوگیری به عمل آورد، که به روشنی قصد این رژیم برای نابود کردن شواهد را نشان می دهد. علاوه بر این، نیروهای وابسته به ارتش، در مناطقی مورد حمله شیمیایی واقع شده بود آتش سوزی ایجاد کردند که احتمالا به قصد پاک کردن اثرات حمله شیمیایی از طریق گردش هوا بوده است.
اطلاعات رسیده تایید می کند که رژیم اسد در انتظار حمله مخالفین در مقیاس وسیع در دمشق بوده است، و برای جلوگیری از این حمله به استفاده از سلاح شیمیایی متوسل شده است. ارزیابی سرویس اطلاعاتی فرانسه این است که رژیم اسد با این حمله به دنبال حفاظت از سایتهای استراتژیک برای کنترل پایتخت بوده است. به عنوان مثال، منطقه مُوَدَمیه نزدیک به فرودگاه نظامی مِزِه، که تحت کنترل عوامل اطلاعاتی نیروی هوایی ارتش سوریه قرار دارد، یکی از این سایتهای استراتژیک می باشد.
در نهایت، دولت فرانسه معتقد است که مخالفان رژیم اسد قابلیت انجام چنین عملیات گسترده ای با به کارگیری سلاحهای شیمیایی را نداشته اند؛ زیرا در حال حاضر هیچ گروه انقلابی ای در سوریه امکان ذخیره، تجربه و تخصص لازم برای بارگذاری، و توانایی استفاده از این سلاحها با این حجم و در این قطع گسترده که در شب ۲۱ اوت ۲۰۱۳ در حوالی دمشق مشاهده شد را ندارد. بشار اسد و برخی از اعضای بانفوذ حکومت او تنها مرجع برای صدور دستور استفاده از سلاحهای شیمیایی در سوریه می باشند. دستور از طریق شاخه CERS به ستاد نیروهای مسلح فرستاده می شود؛ و ستاد مذکور هم پس از دریافت دستور، آن را درباره اهداف مورد نظر به اجرا می گذارد. علاوه بر این، مطالعه استراتژیک مناطق بمباران شده روشن می کند که هیچ نیرویی به جز ارتش سوریه نمی توانسته حمله را آغاز کند. بدین ترتیب، حمله شیمیایی ۲۱ اوت تنها می تواند کار رژیم اسد بوده باشد.