فرهنگ قاسمی
…در نگاهی سریع به رفتار قدرت حاکم بر جامعه ایران که، با تمام امکانات دولتی خود و با شیوه‌های تبعیض گرایانه و ضد فرهنگی و نه از روی نافهمی و بی عقلی بلکه با توسل به سیاست‌های تمامیت‌خواهانه و به عمد و با هدف تخریب به جان فرهنگ باستانی ایران افتاده است این سؤال مطرح می‌شود که از دست مردمان معمولی و طرفداران فرهنگ باستانی در مقابله با این سیاست چه کاری بر می‌آید؟…
همانطور که می دانید بنیاد میراث پاسارگاد سال ۱۳۹۲ را «سال مبارزه با تبعیض در میراث فرهنگی» نام نهاده است. این نام گذاری به دنبال گزارش هایی بوده که نشان می دهد میراث فرهنگی و تاریخی ایران روز به روز بیشتر گرفتار تبعیض های مذهبی و سیاسی شده است. و ما برای توجه دادن به علاقمندان و نگاهبانان میراث فرهنگی و تاریخی ایران و به امید متوقف کردن این روند غیر اصولی و غیر قانونی در سال جاری بخشی از کارمان را به انتشار گفتگوها، مطالب، و آمارهایی در این مورد اختصاص داده ایم. «یک پرسش در ارتباط با تبعیض در میراث فرهنگی» از سری این مطالب است:
یک پرسش در ارتباط با تبعیض در میراث فرهنگی
کمیته نجات: به نظر شما چگونه می شود با تبعیض های مذهبی و سیاسی که در ارتباط با نگاهداشت میراث فرهنگی و تاریخی و طبیعی در ایران گسترش پیدا کرده مبارزه کرد؟
فرهنگ قاسمی: امروز که بسیاری از کشورهای جهان اصل حفاظت از آثار باستانی و ملی خود را به عنوان یک امر ضروری برای شناساندن فرهنگ و تمدن خود به مردمان جهان به کار میگیرند طرح این سؤال در مورد ایران باعث بسی تأسف است. براستی این سؤال نشان‌دهنده فاجعه‌ای می‌باشد که بیش از سی سال است دامن فرهنگ ایرانی را گرفته و بسیاری از هم میهنان ما را متأثر و اندوهگین کرده است. در چنین شرایطی وظیفه هر ایرانی مسئول این است که در جستجوی راه حلی برای توقف و خنثی نمودن این دست‌اندازی و تبعیض باشد. به همین جهت با تشکر از بنیاد میراث پاسارگاد که همواره دلمشغول فرهنگ ایران بوده است، کوشش می‌کنم در حد خود نسبت به این امر مهم اشتراک مساعی داشته باشم و نظر خود را به اطلاع علاقمندان برسانم.
در نگاهی سریع به رفتار قدرت حاکم بر جامعه ایران که، با تمام امکانات دولتی خود و با شیوه‌های تبعیض گرایانه و ضد فرهنگی و نه از روی نافهمی و بی عقلی بلکه با توسل به سیاست‌های تمامیت‌خواهانه و به عمد و با هدف تخریب به جان فرهنگ باستانی ایران افتاده است این سؤال مطرح می‌شود که از دست مردمان معمولی و طرفداران فرهنگ باستانی در مقابله با این سیاست چه کاری بر می‌آید؟
به ظاهر این چنین به نظر می‌رسد که در جدال سنگ و شیشه این سنگ است که با زمختی خود بر شیشه برتری پیدا می‌کند، اما با کمی تامل بلافاصله با این واقعیت روبرو می‌شویم که این سرزمین که در تاریخ خود هموار به علت واقع شدن در چارسوی حاکمیت قدرتهای‌های بزرگ شاهد اتفاقات مهم بوده است و در طول تاریخ علیرغم حملات یونانی‌ها و عرب‌ها و مغول ها و ترک‌ها و استعمارگران قرنهای اخیر هنوز توانسته است آثار ملی فرهنگی و تاریخی و طبیعی خود را که برایند فرهنگ و هنر و تاریخ همه باشندگان ایرانی اعم از بلوچ و ترک و ترکمن و کرد و گیلک و لر و عرب و فارس و مازندرانی است، نگهداری کند و کماکان زنده بماند و باعث غنای فرهنگ جهانی گردد بی تردید اینبار نیزخواهد توانست بر این دوران تلخ پیروزی پیدا کند.
اما در ارتباط با پرسش شما شاید درست تر باشد سوال را از دو جنبه مورد بررسی قرار دهیم و آن اینکه بطور مشخص در مقابل شرایط موجود چه کسانی و چگونه باید عمل کنند؟
چه کسانی؟
کوشش اصلی باید توسط مردم در داخل و خارج از ایران تواما عملی شود؛ زیرا کسانی که در داخل کشور هستند می‌توانند کمک‌هائی بکنند که از عهده کسانیکه در خارج می‌باشند برنمی‌آید، بالعکس کسانیکه در خارج زندگی می‌کنند می‌توانند کمک‌های عمده‌ای در زمینه حفاظت از این آثار به‌عمل آورند که از عهده هم میهننان مان در داخل کشور به سختی بر می‌آید. بهر روی به باور من در این شرایط که دولت جمهوری اسلامی نه تنها در جهت حفظ و صیانت آثار فرهنگی و تاریخی و طبیعی ایران اقدامی نمی‌کند بلکه به تخریب گسترده آن نیز می‌پردازد تنها با مشارکت دخالت و مدیریت مردم علاقمند می‌توان در مقابل این تبعیض‌ها ایستادگی و آنها را خنثی کرد.
چگونه؟
به نظر می‌رسد که این کار باید در سه مرحله انجام پذرد.
۱ – تهیه یک بیلان از شرایط کنونی
· تهیه کردن فهرست کامل میراث‌های فرهنگی و تاریخی و طبیعی ایران.
· تهیه یک صورت وضعیت واقع‌گرایانه ازهر کدام از این میراث ها.
۲ – انتشار و تبلیغات
· انتشار این لیست وصورت وضعیت ها به طور علنی به زبان‌های مختلف و ارسال آن برای سازمان‌های حفاظت فرهنگی و تاریخی و طبیعی بین‌المللی به ویژه برای “یونسکو”و کمیسیون های تخصصی سازمان ملل و همینطور برای مقامات و مسئولین دولت ایران.
· ارسال این لیست وصورت وضعیت ها برای افراد علاقمند به این آثار و به سازمان‌های غیرانتفاعی جهان که به طور مستقل از سازمان‌های بین‌المللی عمل می‌کنند.
· ارسال این لیست وصورت وضعیت ها برای روزنامه‌ها و مطبوعات وانتشار آن در سایت های تخصصی.
· اضافه کردن لیست اسامی و صورت وضعیت آثاری که هنوز در “ویکی پدیا” انتشار نیافتنه اند در این سایت.
· جمع‌آوری همه این اطلاعات (هرچند نا کامل و حتی فقط ذکر نام) در یک “سایت مادر” به شکلی که علاقمندان بتوانند اطلاعات خود را در مورد هر کدام از این آثار به آن سایت انتقال دهند. این سایت می‌تواند از ایران یا در خارج از کشور اداره شود.
· ارائه نوشته های اساسی تهیه شده توسط متخصصین در ضرورت امر حفاظت آثار باستانی و ارتباط آن با فرهنگ ملی، منطقه‌ای و جهانی.
۳ – ایجاد انجمن‌های محلی نگاهداشت میراث فرهنگی و تاریخی و طبیعی ایران
· تشویق مردمی که در نزدیکی هر کدام از این آثار زندگی می‌کنند در ایجاد انجمن‌های مستقل و غیر دولتی برای دفاع و نگاهداشت میراث فرهنگی و تاریخی و طبیعی ایران، بطوری که هر اثر فرهنگی بتواند توسط یک انجمن محلی مورد حفاظت و نظارت قرار گیرد و مسئولین انجمن‌ها در حد امکانات منطقه و با ایجاد ابتکار عمل خود بتوانند در امر حفاظت و انتقال اطلاعات نسبت به سلامت این آثار به هر صورت که خود مصلحت می‌دانند اقدام کنند.
· از آنجا که بی تردید در میان مسئولین دولتی محلی افرادی پیدا می‌شوند که نسبت به آینده حفاظت آثار فرهنگی و تاریخی و طبیعی ایران بی‌توجه نمی‌باشند، پس مسئولین انجمن‌ها محلی اگر لازم دانستند نسبت به تشویق مقامات دولتی محلی در حفظ آثار مربوطه وارد عمل شوند و کوشش کنند تا با توجه به شرائط و مورد به مورد، نظر مأموران و مسئولین را به امر حساسیت و اهمیت حفاظت این آثار جلب و حمایت آنان را کسب نمایند.
· تهیه و انتشار دفترچه معرفی کننده ( اگر وجود ندارد) در مورد هر کدام از آثار توسط انجمن‌های محلی نگاهداشت میراث فرهنگی و تاریخی و طبیعی ایران.
· ارائه یک چشم‌انداز از اهمیت شناساندن هر اثر به مردم محل و منطقه و جهان و ایجاد برنامه‌های تبلیغاتی توریستی توسط این انجمن‌ها.
· کوشش در جذب توریست داخلی (محلی و منطقه‌ای هرچند ناچیز) و حتی خارجی برای دیدار از آثار مربوطه.
· انتشار یک صورت وضعیت سالانه از سوی مسئولین انجمن‌های محلی نگاهداشت میراث فرهنگی و تاریخی و طبیعی ایران از هر اثر و اعلام برنامه‌های پیش‌بینی‌شده در آینده جهت حفاظت و صیانت هر اثر.
· قدردانی ایرانیان خارج از کشور از اقدامات انجمن‌ها محلی نگاهداشت میراث فرهنگی و تاریخی و طبیعی ایران و تشویق آنها در گسترش اقداماتشان و کوشش در جلب حمایت نهادهای بین‌المللی غیر دولتی جهان.
· کوشش توسط هر انجمن حمایتی برای یافتن یک یا چند انجمن مشابه “دوقلو” در کشورهای دیگر جهت ایجاد ارتباطات و تبادل دانستنی‌های و حمایت‌های اخلاقی و ردوبدل کمک‌های دوطرفه برای شناساندن آثار یکدیگر و دست زدن به اقدام‌های مشترک علمی و فرهنگی و هنری و تبلیغاتی.
