پایا راستگونیا
امروز رسانه های عمدۀ بین امللی و همچنین مقامات عالی دولت ها از جمله رئیس جمهوری آمریکا آقای اوباما خبر از کشته شدن اسامه بن لادن رهبر گروه تروریستی القائده و افراط گرای مسلمان دادند . خبری که باز تابی گسترده نزد افکار عمومی جهان ، دولت ها و ملت ها داشته و خواهد داشت . خبری مسرت بخش از ضربۀ کاری بر پیکرۀ گروه تروریستی القائده به عنوان خطرناک ترین و قدرت مند ترین گروه تروریستی ، که در این یک دهۀ اخیر به کابوسی علیه صلح وامنیت بین المللی بدل شده بود .
القائده گروه تروریستی بین المللی است ، مبتنی بر اندیشۀ سلفی گری اسلامی که معتقد است به احیای اندیشه های اسلامی در افراطی ترین شکل آن و مبارزه با کفار در جهان و ممانعت از استیلای آنها بر دنیای اسلام ( که از دید آنها تمدن غرب و در مصداق آن کشورها و دولتها و مقامات غربی وعمال آنها در کشورهای اسلامی در این زمینه در اولویت قرار می گیرند )
این گروه دارای شبکه ها و شاخه های چندی است که در کشورهای مختلف فعالیت داشته و در راستای اهدافی که ذکر شد به عملیات تروریستی وانحاری می پردازند .
این تشکیلات به لحاظ تاریخی در اواخر دهۀ هشتاد میلادی به منظور جهاد علیه تجاوز اتحاد جماهیر شوروی سابق به افغانستان به وسیلۀ اسامه بن لادن تأسیس گشت . در آن زمان به دلیل شرایط خاصِ رقابت دو ابرقدرت و بلوک بندیهای جهانی همراه آن این گروه مورد حمایت دولت های اسلامی (به خصوص مقامات و ثروتمندان سعودی که بعد از آن نیز همواره از این تشکیلات حمایت نموده اند) و به ویژه از همه مهمتر خود آمریکا قرار داشت .
در اواخر دهۀ نود میلادی این گروه با سازمان جهاد اسلامی در مصر به وسیلۀ رهبر این گروه، ایمن الظواهری ، ادغام گشت . و خود این شخص به شخص دوم تشکیلات القائده بدل گشت . رهبران و اعضای این تشکیلات اهداف آن را در راستای جهاد بر علیه مسیحیان صلیبی و یهودیان می دانند .
گروه طالبان که از بازماندگان گروهای جهادی در افغانستان علیه دخالت شوروی سابق بودند در سال ۱۹۹۴ با سرعتی برق آسا بر بخشهای قابل توجهی از افغانستان که پیش از آن در اختیار دولت مجاهدین بود ،حاکم گردیدند .
در سال ۱۹۹۶ طالبان پایتخت افغانستان ، کابل ،را نیز به تصرف درآوردند ، ودولتی را به نام« امارات اسلامی» تأسیس نمودند رهبری این دولت در دست گروهی با اندیشه های افراطی سلفی گری با نام طلاب و مشخصاً شخصی با نام ملا عمر قرار داشت که از او به عنوان امیرالمؤمنین نام می بردند .( تا کنون تصویری از او در هیچ رسانه ای منتشر نگشته است) .
در آن زمان تنها سه کشور امارات متحدۀ عربی ، عربستان سعودی و پاکستان این دولت جدید التأسیس را به رسمیت شناختند . یک سال پس از تأسیس دولت طالبان در افغانستان ، اسامه بن لادن که در واقع سرمایه داری سعودی محسوب می گشت برای کمک به طالبان وارد افغانستان گردید و مورد استقبال مقامات دولت طالبان قرار گرفت . از آن پس این دولت به مأمن و حامی اصلی تشکیلات القائده بدل گردید . به این ترتیب این گروه توانست در آن زمان پایگاه محکمی را به منظور تعقیب خواسته های خود در جهان در سایۀ دولت طالبان در افغانستان پیدا کند و از آنجا عملیات های تروریستی خود را در اقصی نقاط جهان برنامه ریزی نموده و به مرحلۀ اجرا درآورد . این عملیات در ابتداشامل حملات انتحاری به پایگاه های آمریکا در برخی از کشورهای آسیایی و آفریقایی می شد .
قشری گری ، اختناق وحشتناک و کشتارهایی که دولت طالبان در افغانستان به آن دست یازید موجبات نارضایتی گسترده از آنان را در بین مردم به دنبال داشت .
از طرفی این دولت با حامی تشکیلات القائده بود که مروج عملیات تروریستی در جهان بوده و در این زمینه چند عملیات را علیه دولت های غربی و به خصوص آمریکا به اجرا درآورد . این تدابیر که تهدیدی علیه امنیت جهانی قلمداد می شد سرانجام واکنش جامعۀ جهانی و به طور مشخص سازمان ملل و تصویب قطع نامه های چند را در این ارتباط به دنبال داشت . امّا دولت طالبان همۀ این هشدارها را نادیده انگاشته و به طور روز افزونی تهدیدات خود را در لوای اقدامات القائده علیه منافع غرب افزایش دادند .
در این حال از سوی نیروهای مخالف طالبان در افغانستان، دولت پاکستان و گروه های افراطی اسلامی در این کشوربه عنوان مهمترین حامی این دولت در مظان اتهام قرار گرفتند .
سر انجام واقعۀ یازدهم سپتامبر سال دو هزار یک که شامل عملیاتی چند به برخی از اهداف اقتصادی ، سیاسی و نظامی آمریکا می گشت ، دولت طالبان و گروه مورد حمایت آن یعنی القائده را در و ضعیت خاص و متفاوتی از گذشته قرار داد .
آمریکا بلافاصله گروه تروریستی القائده به رهبری اسامه بن لادن را عامل اصلی این عملیات معرفی نموده و به این ترتیب چندی بعد دولت آمریکا عملیات نظامی خویش را به منظور از میان برداشتن دولت طالبان (که حاضر به تحویل اسامه بن لادن به آمریکا نشده بود) و تشکیلات القائده در این افغانستان آغاز نمود .
دولت طالبان در افغانستان سرنگون گردید و از آن زمان به بعد رهبران طالبان و القاعده از جمله مهمترین شان یعنی بن لادن تحت پیگرد نیروهای اطلاعاتی و امنیتی آمریکا قرار گرفتند . امّا این پایان فعالیت این گروه و همچنین القائده در این کشور و نیز کشورهای دیگر خصوصاً پاکستان نبود . طالبان پس از چندی مجدداً اعلام حضور نموده و در این زمان بیشتر عملیات خویش را در مناطق جنوبی افغانستان متمرکز نمودند . این در گیری های مرگ بار با گذشت چندین سال از سقوط دولت طالبان در افغانستان همچنان ادامه داشته است . به علاوه اوضاع آشفتۀ سیاسی و امنیتی در دیگر کشورها از جمله عراق فرصتی را برای حضور و فعالیت نیروهای القائده در این کشورها فراهم ساخته است .
در همین زمینه باید به درگیری و مخاصمات نیروهای روسیه با مسلمانان چچنی که منجر به زد خوردهای نظامی بین نیروهای دو طرف بوده است نیز اشاره نمود ، در این حال با توجه به شرایط بغرنج در آن منطقه و شیوع تفکرات اسلامی ، نیروهای القائده وضعیت را در جهت بر آورد آمال خویش در آنجا فراهم دیدند . این تحرکات در طول این چند سال منجر به مواردی از حملات تروریستی در روسیه گردیده و کشته شدن صدها تن از شهروندان این کشور را به دنبال داشته است .
همچنین باید به ارتباط این گروه تروریستی با گروه فتح در فلسطین و لبنان نیز اشاره نمود . که با توجه به ماهیت هر دو گروه ، تفکرات حاکم بر رهبران آنها و شرایطی که در آن قرار دارند ، این ارتباط را می باید طبیعی قلمداد نمود .
نکته قابل توجه دیگر اینکه به خصوص در وضع جدید با حضور نیروهای آمریکا در افغانستان و بعد از آن عراق و تهدیدی که از این منظر رویاروی حیات و منافع جمهوری اسلامی ایران وجود داشته است ، حمایت های گسترده ای از جهت مالی ، نظامی و نیز از جهت پناه دادن به برخی از مقامات طالب و القائده از سوی حکومت ایران به این گروه های تروریستی به عمل آمده است .
به هر روی بعد از سالها پیگرد نیروهای اطلاعاتی ، امنیتی و نظامی آمریکا ، سرانجام بن لادن رهبر مهمترین گروه تروریستی جهان کشته شد . این مسلماً دست آورد بسیار مهمی در مبارزه با تروریسم خواهد بود و تأثیر زیادی در اوضاع آتی گروهی چون القائده خواهد نهاد . لیکن این پایان ماجرا نخواهد بود . به خصوص با تو جه به وجود شرایط و عوامل مناسب رشد چنین تفکرات و چنین گروهایی در جهان به خصوص خاورمیانه . عواملی چون استبداد ، بیعدالتی و فقر ، جهل و بی سوادی ، مناسبت اقتصادی و سیاسی ناسالم و فاسد در سطح دولت ها ، دخالت های باز دارنده قدرت های ملی و بین المللی بر علیه جنبشها و حرکت های مدنی و آزادی خواهانه مردمی و…می توانند همواره زمینۀ بالقوه و بالفعل پرورش نابهنجاری هایی گردند که تروریسم و بنیادگرایی هم مولود آنها بوده و هم از آن تغذیه می نمایند .
جامعه رنگین کمان
