هاشمی بازنده یا ……؟

محمدرضا شکوهی فرد

یکی از استوانه های نظام جمهوری اسلامی، این لقبیست که از سال های پیش به علی اکبر هاشمی رفسنجانی داده می شد. اکنون اما به نظر می رسد یا اعطای این لقب به وی چندان درست نبوده یا محاسبات غلط درآمده و شاهد فروریختن این یکی از مهم ترین و شناخته شده ترین استوانه های نظام جمهوری اسلامی هستیم. فرو ریختنی که الزاما نمی توان نخست از آن به مثابه سست شدن پایه های حاکمیت در کوتاه مدت یاد کرد، چرا که قطعا حرکت حکومت به سوی یک دست شدن کامل و اخراج مخالفان از سپهر رسمی سیاست در جمهوری اسلامی را تسریع خواهد کرد.

سه دهه پس از حضور مداوم و علی اکبر هاشمی بهرمانی در مصادر عالی قدرت در جمهوری اسلامی، صبح روز دوشنبه هشتم مارس ۲۰۱۱ آقای هاشمی پس از کش و قوس های فراوان میان جناح های حاکم ، از ریاست مجلس خبرگان رهبری کنار گذاشته شد و آیت الله محمدرضا مهدوی کنی از روحانیون ذی نفوذحکومتی، جایگزین او شد.
محمدرضا مهدوی کنی که به گواه اخباری که از سوی منابع نزدیک به وی طی چند هفته اخیر منتشر شد، تمایلی به رقابت با دوست و همراه دیرین خود هاشمی رفسنجانی نداشت، ان هم رقابتی که منتج به حذف هاشمی می شد، سرانجام با فشارهای فراوان از سوی جریان های مخالف آقای هاشمی و نظر مساعد آیت الله علی خامنه ای رهبر جمهوری اسلامی، در اوج بیماری و نارسایی جسمی مجبور به قبول تصدی پست ریاست خبرگان رهبری شد.
در نتیجه رأی‌گیری انجام شده ، مهدوی کنی با کسب ۶۳ رای از مجموع ۸۱ رای ماخوذه،  رسماً ریاست خبرگان را به مدت ۲ سال برعهده گرفت. این درحالی بود که هاشمی رفسنجانی با اعلام کاندیداتوری مهدوی‌کنی و پیش از انجام رأی گیری، از عرصه رقابت کناره گیری کرد.
هاشمی در سخنان افتتاحیه این دور از اجلاس اظهار داشت: ( اگر آیت الله مهدوی کنی حاضر باشد مسئولیت ریاست این مجلس را بپذیرد، بنده نامزد نمی‌شوم تا از این طریق رفع اختلاف شود.)
وی در ادامه سخنان خود با تاکید بر عدم تمایل خویش برای تصدی مصادر و پست های حکومتی گفت: پست‌هایی که داشته‌ام، با فشار و تکلیف بوده است، در انتخابات نهم نیز شرایطی دیدم که نمی‌خواهم درباره آن صحبت کنم، چرا که تجدید اختلاف می‌شود.
وی با اشاره به این‌که در هیج دوره‌ای، خود شخصا نامزد سمتی نبوده و با اشاره به نامزدی در انتخابات نهمین دوره ریاست جمهوری، افزود: «پست‌هایی که داشته‌ام، با فشار و تکلیف بوده است، در انتخابات نهم نیز شرایطی دیدم که نمی‌خواهم درباره آن صحبت کنم، چرا که تجدید اختلاف می‌شود.»
 در نگاهی اجمالی به سیر حوادث قریب دو ساله اخیر پس از انتخابات ریاست جمهوری ژوئن ۲۰۰۹ به نظر می آید برکناری هاشمی رفسنجانی از ریاست این نهاد مهم و دیرپای قدرت در جمهوری اسلامی معنایی جز فراهم سازی زمینه های برنامه ریزی شده از سوی حاکمیت برای اخراج کامل وی از ساختار قدرت سیاسی ندارد و البته این مهم ترین مرحله از پروژه حذف وی تا به حال بوده است.
اکنون ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام تنها مسندی است که آقای هاشمی تصدی آنرا عهده دارست .
 در شرایط حاضر به نظر نمی رسد با توجه به فلسفه وجودی مجمع که قانونا  نقش حائلی میان شورای نگهبان و مجلس شورای اسلامی را عهده دارست و همراستایی کامل دو نهاد یادشده که در آینده امکان افزایش آن نیز وجود دارد، مجمع تشخیص مصلحت بتواند نقشی فرای اتاقی دسته دوم و فاقد تاثیر چندان در روند سیاست های حاکمیت داشته باشد.

 دامنه حذف ها وسیع تر می شود
 در عین حال اظهارات اخیر چند تن از مسئولین اطلاعاتی و امنیتی وابسته به جناح حاکم، مبنی بر هشدار به برخی فرماندهان سپاه نظیر محسن رضایی و نیز برخی دیگر از مسئولین حکومتی همچون علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی و صادق لاریجانی رئیس قوه قضائیه این گمانه را که بزودی پروژه حذف، دامنه وسیع تری نیزپیدا خواهد کرد را دوباره در برخی محافل تحلیلی زنده کرده است.
با این حال قطعا این میدان آخر درگیری هاشمی نخواهد بود، نفوذ وی همچنان در بخش های حساسی پابرجاست، سپاه پاسداران حساس ترین این بخش هاست. مرور زندگی سیاسی هاشمی از پس از انقلاب نشان می دهد او براحتی نمی بازد. آنها که هاشمی را می شناسند می دانند که ریاست خبرگان کارت اصلیو ی نبود و از کف دادنش را شکست خود قلمداد نخواهد کرد.

پی نوشت:
محمدرضا مهدوی کنی که اکنون در آستانه هشتاد سالگی است، پس از انقلاب یکی از ۵ روحانی بود که هستهٔ اصلی شورای انقلاب را تشکیل می‌دادند. وی پس از آن به عنوان وزیر کشور (در دولت‌های شورای انقلاب، رجایی و باهنر) و همچنین به عنوان نخست‌وزیر موقت پس از ترور رجایی و باهنر نیز انتخاب شده بود. او رئیس دانشگاه امام صادق، موسس اصلی ترین تشکل محافظه کاران در ایران یعنی جامعه روحانیت مبارز و همچنان دبیر کلی این جریان اصولگرا را تا به امروز بر عهده دارد.
مهدوی کنی پس از پیروزی انقلاب سمت‌های مختلفی را عهده‌دار بوده‌است که از جمله آنها می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:

عضویت در حلقه اولیه شورای انقلاب
عضویت در کمیته استقبال از آیت ا… خمینی
سرپرستی کمیته انقلاب اسلامی به عنوان اولین نهاد انقلابی مسلح برای حفظ انقلاب به پیشنهاد مرتضی مطهری و دستور آیت ا… خمینی
عضویت به عنوان فقیه در شورای نگهبان قانون اساسی (دو مرتبه)
نمایندگی آیت ا… خمینی در هیات حل اختلاف مسؤولان نظام و چندین ماموریت مشابه در حوادث مهم دوران انقلاب
وزارت کشور در کابینه‌های آقایان رجایی و باهنر
نخست وزیری پس از ترور محمدعلی رجایی و محمدجواد باهنر
عضویت در ستاد انقلاب فرهنگی
عضویت در شورای عالی انقلاب فرهنگی به حکم آیت ا… خمینی و آیت ا… خامنه‌ای
مسؤولیت ستاد کمک‌رسانی به مردم مناطق آسیب دیده جنگی
عضویت در شورای بازنگری قانون اساسی
ریاست مرکز رسیدگی به امور مساجد
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام
عضو مجلس خبرگان رهبری
مسؤولیت‌های فعلی:
مؤسس و دبیر کل جامعه روحانیت مبارز
رییس دانشگاه امام صادق علیه‌السلام
تولیت حوزه علمیه مروی به همراه موقوفات وابسته، به حکم آیت ا… خمینی
ریاست مجلس خبرگان رهبری
 

هر گونه استفاده از این مطلب تنها با ذکر منبع مجاز می‌باشد.