برگردیم! برگردیم به گذشته ها؛ سر بگردانیم برقفا؛ و به ۲۵ سال پیش از انقلاب (موسوم به اسلامی) نظری بیفکنیم؛ برگردیم به امرداد ماه ۵۷ سال پیش، و یاد آوریم هرآنچه را در روز بیست و هشتم آن ماه برمیهن و نهضت ملی ایران رفت.
برگردیم و بر خلاف نظر ساده لوحان و تُنُک مایگانی که کودتای بیست و هشت مرداد ۱۳۳۲ خورشیدی را با بساط نمایش عاشورای حسین تخت می زنند، رخداد را همانگونه که بوده است مرورکنیم. برگردیم و پشت سر خویش را نظاره کنیم و یاد آوریم مصیبتی را که به نکبت کنونی انجامید. برگردیم به زمانی که عوامل داخلی و نیروهای بیگانه چه آسان و ارزان دموکراسی نوپای میهن را با کودتای شیطانی منکوب کردند.
آن گاه آوا برآوریم: کودتای کذائی نه فراموش شدنی است و نه قابل قیاس با نمایشنامه هائی که چهارده قرن است آخوندها و آخوندیسم نوشته اند؛ و مرتب می سازند و می پردازند.
تاریخ پدیده ای است روان؛ و وقایع تاریخی نیز، در هر جامعه و کشوری گذرگاه خود را می یابد؛ و این گذرگاه چون کهکشانی اگر نه بر روی زمین که بر حافظه ی مردم آن سامان شیار انداخته و راه گشوده است. کودتای ۲۸ امرداد ماه ۱۳۳۲ تاریخ را شیار زده؛ و تاریخ ایران – و حتا جهان- آن را ضبط و ثبت کرده است. این مصیبت ملی، تصویر است، نه تصور؛ واقعیّت است، نه تخیل؛ و حقیقت است، نه مجاز. تصویِرِ واقعیّتی که با هیچ ترفندی از حافظه ی تاریخ پاک نخواهد شد. اگر کودتای سوم اسفند ماه ۱۲۹۹ خورشیدی که به سلطنت خاندان پهلوی منجر شد، همچنان در حافظۀ تاریخ ماندگار است، مطمئن باشیم کودتای ۲۸ امرداد ماه ۱۳۳۲ نیز در همین تاریخ ثبت و ماندنی شده است. نه آن کودتا را تاریخ از یاد خواهد برد و نه این کودتا رافراموش می کند!
کودتای بیست و هشت امرداد ماه، گرچه در زمان خود موفق بود و غارتگران را دوباره بر ثروت کشور ما چیره کرد، اما چنان ویرانگر و بدفرجام شد که ۲۵ سال پس از آن، بازتابش به صورت انقلابی فراگیر جامعه ی ایران را درخود پیچید؛ و زهرش در لوای دین به کام اجتماع ریخته شد و پیکرۀ جامعه را مسموم کرد. اگر این کودتا در ذهن و پندار هوادارن دموکراسی لکه ی ننگی به شمار می آید، به همان میزان نقطه ی عطفی شده است در تاریخ؛ تاریخ مرحله ای که پادشاه مشروطه اش، برضد ملت با اجانب همگام و همدست می شود؛ و لاجرم سرانجامی تلخ را نیز تجربه می کند.
جبهه ملی ایران که این کودتا علیه رهبرش زنده یاد دکتر مصدق و دولت ملی او صورت گرفت، به تبع تاریخ همواره این فاجعه را به یاد دارد و آن را محکوم کرده و میکند. خوشبختانه گذر زمان و سیر وقایع اتفاقیّه در عصر کنونی، سالهاست سیاستمداران و جامعه شناسان بی طرف و بی غرض جهان را به این نتیجه ی محتوم رسانده است که آن کودتا، مسبب تمام بدبختیهای سه دهه اخیر اگر نه درجهان، دستکم در خاورمیانه و خاور نزدیک شده است. و آنچه تلخی در این سالها بر جهان رفته است، ثمره ی آن ضربه ای است که استعمار و استثمار به نهضت مردم ایران وارد آورد.
سازمانهای جبهه ملی ایران در خارج از کشور در سالروز آن فاجعه، ضمن محکوم کردن آن کودتا و هر گونه اقدام خصمانه علیه مردم و آرمانهای مردمی، یاد تمام جانباختگان راه آزادی را گرامی داشته و ضمن ارج و قدر نهادن به زحمات و رنجهای مبارزان راه وطن، از رنج و مبارزات جدید ملت ایران برای کسب آزادی با تمام وجود پشتیبانی می کند؛ و این جنبش نو را احیای آن نهضت می داند.
هیات اجرائی سازمانهای جبهه ملی ایران در خارج از کشور
مهندس کامبیز قائم مقام ـ مهندس بهمن مبشری – دکتر همایون مهمنش
بیست و دوم مرداد ۱۳۸۹ برابر سیزدهم اوت ۲۰۱۰
