دیشب ملاقاتی بود با شماری از هنرمندان در تبعید تا هر کس نگاه خود را در باره کارش ارائه دهد. انجمن «امید» سازمانده بود و سالن پر بود. هنرمندان از نقاط جغرافیایی مختلف و از پهنه های هنری گوناگون بودند. زهرا امیر ابراهیمی، حمیدرضا جاودان، مسعود جاهد، هادی خرسندی، آرش سبحانی، شهلا شفیق، سرور کسمایی، ابراهیم مکی، مهدی موسوی، شاهین نجفی، مانا نیستانی، مصطفی هروی، همگی از هنر، از ویژگی شخصیتی خود و از اختلاف نظرها گفتند. گفتگوی میان هنرمندان روی صحنه و یا با حاضرین، گاه تند و پرشور، گاه توام با پیشداوری ها، گاه از زندگی در ایران و خارج، گاه از فرم و مضمون در هنر، گاه از زبان و سیاست، گاه از رمان و شعر بود. کسی با طرح خود از غم و سختی هجرت سخن گفت، کسی یک شخص دیگر را برای نامه ای به ترامپ محکوم کرد، کسی دیگری حمله سیاسی را با سکوت جواب داد، کسی گفت که شعر بیهوده است و ملت بخاطر شعر سقوط کرد، کس دیگری گفت شعر تاریخ و زبان و جامعه شناسی و دین است و باید نقد علمی داشت و از برخورد یک جانبه باید پرهیز کرد، کس دیگر گفت با هوش مصنوعی همه انسانها زیر کنترل قرار خواهند گرفت و چنین وانمود کرد که دیگر دمکراسی و آزادی بی معناست و همه برده خواهند بود، دیگری گفت این دترمینیسم بی معناست، یکی گفت تئاتر با دشواری و غریبی در جامعه مواجه بوده است، یکی از جدال برای فراگیری زبان تازه در هجرت گفت، کس دیگری از دورشدن از مردمی گفت که مایه کار هنری اش است، کسی از تئاتر پوچی و راز خلاقانه آن سخن گفت، کسی یاد آوری کرد که چگونه «مفسد فی الارض و امت اسلامی» وارد زبان فارسی شد، کس دیگر در فیلم اش با یک پاروی کوچک میخواست موجهای بیکران دریا را پس زند.
خاطره خوبی بود. در پایان گفتگوی های یواشکی و دوستانه و قول و قرارهای جدید. همه خندان بودند. افرادی در مورد برخی بحثها برافروخته بودند و افرادی از دیدار یاران خوشحال بودند. این دیدار، لحظه و گوشه ای از دنیای ایرانیان مقیم پاریس بود. واقعن این زندگی اجتماعی مهاجرین با زندگی هنرمندان در داخل کشورمان چه تفاوتی داشت؟ فکر میکنم مضامین بحث و نگاه های گوناگون و فضای افکار و تندی ها و مهربانی های آدمها، با آنچه در داخل اتفاق می افتد یکی است. تفاوت در نبود استبداد و آزادی واژه ها بود. تفاوت در وجود نوعی نوستالژی پنهان و آشکار بود و این آرزو که همین گفتگوها در کافه نادری و خانه هنرمندان تهران و تبریز و بندرانزلی و شیراز و سنندج و چاه بهار و شمیران نیز گفته شود.
(جلال ایجادی 22/09/2019).
