آقای رئیس جمهور،
برنامهی نظارت بر حمایت از مدافعان حقوق بشر ـ مشارکت فدراسیون بینالمللی جامعههای حقوق بشر (FIDH) و سازمان جهانی مبارزه با شکنجه (OMCT) ـ این نامه را با ابراز نگرانی از موج جاری دستگیریهای خودسرانه، پیگردها، تعقیب و آزار قضایی مدافعان حقوق بشر در ایران، و از جمله مدافعان حقوق زنان، برای شما مینویسد.
برنامهی نظارت بهویژه از دستگیری آقای رضا خندان، مدافع حقوق بشر و همسر وکیل حقوق بشری زندانی خانم نسرین ستوده؛ خانم رضوانه محمدی، خانم نجمه واحدی، خانم هدی عمید و خانم مریم آزاد، چهار مدافع حقوق زنان که در کمپینهای مختلف در دفاع از حقوق زنان و از جمله مخالفت با حجاب اجباری شرکت داشتهاند؛ و آقای فرهاد میثمی که در ترویج حقوق بشر و مخالفت با حجاب اجباری فعالیت داشته، نگران است.
آقای رضا خندان
آقای رضا خندان روز ۴ سپتامبر ۲۰۱۸ (۱۳ شهریور ۱۳۹۷) در خانهاش در تهران بهدست ماموران وزارت اطلاعات دستگیر و به شعبهی ۷ دادسرا مستقر در زندان اوین منتقل شد که او را به «تبلیغ علیه نظام» (مادهی ۵۰۰ قانون مجازات اسلامی) و «اقدام علیه امنیت ملی» (مادهی ۶۱۰ قانون مجازات اسلامی) و «ترویج بیحجابی در فضای عمومی» متهم کرد. دادسرا برای او قرار وثیقه به میزا ن ۷۰۰ میلیون تومان تعین کرد ولی وی تا این تاریخ وثیقه را نپذیرفته چون معتقد است جرمی مرتکب نشده است و همچنان در زندان اوین است.
آقای خندان پیگیرانه برای جلب توجه به نقض حقوق بشر در ایران، از جمله زندانی شدن مدافعان حقوق بشر و پیگرد قضایی زنانِ فعال علیه حجاب اجباری، فعالیت کرده است. او پیشتر نیز چند بار دستگیر شده است، از جمله به مدت چند ساعت در تاریخ ۱۳ ژوئن ۲۰۱۸ (۲۳ خرداد ۱۳۹۷) که به دستگیری خودسرانهی همسرش وکیل حقوق بشری نسرین ستوده در جلوی زندان اوین اعتراض میکرد.
خانم رضوانه محمدی
خانم رضوانه محمدی روز ۳ سپتامبر ۲۰۱۸ (۱۲ شهریور ۱۳۹۷)در خانهاش در تهران به دست نیروهای امنیتی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی دستگیر و به بند ۲ الف سپاه در داخل زندان اوین منتقل شد. مأموران تلفن و دیگر وسایل الکترونیکی او را ضبط کردند و خانواده او تا دو روز از محل حبس او اطلاع نداشتند. مسئولان دلیلی برای دستگیری او اعلام نکردهاند و وی تاکنون از ملاقات با خانوادهی خود محروم بوده است.
خانم رضوانه محمدی دانش آموختهی رشته مطالعات زنان است، در زمینه ترویج برابری جنسی بهصورت آنلاین فعال بوده و در کارگاههای برابری جنسی شرکت کرده است. چند ماه پیش گشت ارشاد شهر گرگان او را به دلیل نداشتن پوشش اسلامی بازداشت کرد و یک شب در بازداشت نگه داشت و روز بعد با وثیقه آزاد کرد. دادگاه گرگان بعداً او را تبرئه کرد.
خانم هدی عمید و خانم نجمه واحدی
خانم هدی عمید، وکیل حقوق بشری و مدافع حقوق زنان، روز ۱ سپتامبر ۲۰۱۸ (۱۰ شهریور ۱۳۹۷) و خانم نجمه واحدی، مدافع حقوق زنان، نیز چند ساعت بعد در همان روز در خانهشان در تهران دستگیر شدند. این دو مدافع حقوق بشر کارگاههای آموزشی دربارهی شروط عقد ازدواج، حقوق زنان و وضعیت حقوقی زنان در ایران برگزار میکردند و در گذشته نیز در کمپینهای مختلف دفاع از حقوق زنان در ایران فعال بودهاند. آنها در بند ۲ الف سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در زندان اوین در انزوای کامل در بازداشت به سر میبرند. خانم واحدی ۱۰ روز نخست را در سلول انفرادی گذرانده است. این دو فعال زن اجازهی تماس با وکیل مدافع نداشتهاند و دولتمردان ایران دلیل دستگیری آنها را اعلام نکردهاند. خانم واحدی یک بار با مادرش ملاقات داشته است، اما خانم عمید تاکنون از حق ملاقات با اعضای خانواده خود محروم بوده است.
خانم مریم آزاد
خانم مریم آزاد مدافع حقوق زنان و دانش آموختهی رشتهی هنرهای نمایشی اهل شیراز، روز ۲۵ سپتامبر ۲۰۱۸ (۳ مهر ۱۳۹۶) در حالی که در فرودگاه تهران به مقصد استانبول سوار هواپیما شده بود دستگیر شد. دولتمردان دلیل دستگیری یا اتهامهای او را اعلام نکردهاند.
آقای فرهاد میثمی
آقای فرهاد میثمی روز ۳۱ ژوئیه ۲۰۱۸ (۹ مرداد ۱۳۹۷) در خانهاش در تهران با حکم بازداشت شعبهی ۲ دادسرا دستگیر و به بند ۲۰۹ وزارت اطلاعات در زندان اوین منتقل شد. او روز ۱ اوت (۱۰ مرداد) در اعتراض به بازداشت خود اعتصاب غذا کرد. وی ۲۰ روز در سلول انفرادی زندانی ماند و سپس به بند عمومی منتقل شد. دستگیری آقای میثمی که دوست خانم نسرین ستوده است بهخاطر داشتن چند جلد کتاب «کنشهای کوچک مدنی» (نوشتهی استیو کراشاو و جان جکسُن) و کتاب «حقوق بشر» (ترجمهی محمد جعفر پوینده، مترجم و نویسندهای که در سال ۱۳۷۷ به دست ماموران وزارت اطلاعات به قتل رسید) و تعدادی بج سینه که روی آنها نوشته شده «من به حجاب اجباری اعتراض دارم» رخ داد و او به «تبانی و اجتماع به قصد برهم زدن امنیت کشور» (مادهی ۶۱۰ قانون مجازات اسلامی)، «تبلیغ بر علیه نظام» (مادهی ۵۰۰ قانون مجازات اسلامی)، و «توهین به حجاب به عنوان یکی از مقدسات ضروری اسلام» متهم شد.
آقای میثمی امکان تماس با وکیل نیافته و مسئولان اجازه ندادند آقای آرش کیخسروی پیش از این که خود در تاریخ ۱۸ اوت ۲۰۱۸ (۲۷ مردادماه ۱۳۹۷ مقابل مجلس دستگیر شود بهعنوان وکیل او اقدام کند [۱]. مسئولان همچنین از دادن اجازهی تماس او با وکیل دیگر انتخابیاش آقای محمد مقیمی سر باز زدهاند. بنا به گزارشها، آقای میثمی هنوز در اعتصاب غذاست و وضعیت سلامتی او رو به وخامت میرود. روز ۲۶ سپتامبر ۲۰۱۸ (۴ مهر ۱۳۹۷) ماموران وی را با توسل به خشونت به بهداری زندان اوین منتقل کردند و در انزوای کامل قرار دادند.
برنامهی نظارت از شما میخواهد برای اطمینانیابی از آزادی فوری و بدون قید و شرط مدافعان حقوق بشر پیشگفته اقدام کنید. در این میان، دولتمردان ایران باید سلامت جسمانی و روانی آنها را تضمین کنند. برنامهی نظارت همچنین از شما میخواهد به مسئولان مربوط دستور دهید به سرکوب و پیگرد کلیهی مدافعان حقوق بشر در ایران خاتمه دهند.
در پایان، برنامهی نظارت از شما میخواهد تا از پایبندی دولتمردان ایران به مقررات اعلامیهی سازمان ملل دربارهی مدافعان حقوق بشر مصوب مجمع عمومی سازمان ملل در ۹ دسامبر ۱۹۹۸، اعلامیهی جهانی حقوق بشر و کلیهی عهدنامههای بینالمللی که ایران عضو مُتعاهد آنهاست، اطمینان حاصل کنید.
توجه شما به این نامهی مهم موجب سپاس ما خواهد بود.
با احترام،
دیمیتریس کریستوپولوس، رئیس فدراسیون بینالمللی جامعههای حقوق بشر
جرالد استابِروک، دبیرکل سازمان جهانی مبارزه با شکنجه
برنامهی نظارت بر حمایت از مدافعان حقوق بشر در سال ۱۹۹۷ به صورت برنامهی مشترک فدراسیون بینالمللی جامعههای حقوق بشر و سازمان جهانی مبارزه با شکنجه ایجاد شد. هدف این برنامه مداخله در موارد سرکوب مدافعان حقوق بشر، جلوگیری از این سرکوب و چاره جویی در باره آن است. سازمان جهانی مبارزه با شکنجه و فدراسیون بینالمللی جامعههای حقوق بشر هر دو از اعضای ProtectDefenders.eu هستند که سازوکار مدافعان حقوق بشر در اتحادیهی اروپاست و جامعهی مدنی بینالمللی آن را برپا کرده است.
تماس برای اطلاعات بیشتر:
• E-mail: Appeals@fidh-omct.org
• Tel and fax FIDH +33 (0) 1 43 55 25 18 / +33 1 43 55 18 80
• Tel and fax OMCT +41 (0) 22 809 49 39 / +41 22 809 49 29
[۱] نگاه کنید به فراخوان فوری شمارهی IRN 003 / 0818 / OBS 106 برنامهی نظارت