با وجود نتایج همهنظرسنجیها دونالد ترامپ، نامزد جمهوریخواهان توانست از هیلاری کلینتون، رقیب دموکرات خود پیشی گرفته و بهعنوان چهل و پنجمین رییسجمهور ایالات متحده آمریکا بهکاخ سفید راه یابد.
در واقع این دوره از انتخابات بهواسطه حضور «نامحبوبترین» نامزدهای تاریخ دو حزب بزرگ آمریکا بهانتخاباتی غیرعادی بدل شد. کارزار هر دو کاندیدا تحت تاثیر رسواییهایی بزرگ قرار گرفت و انتخابات را بهیکی از جنجالیترین انتخابات تاریخ آمریکا بدل کرد.
اکثریت مردم آمریکا در این انتخابات حضور نداشتند. طبق گزارش شبکه آمریکایی سی.ان.بی.سی، تنها ۱۲درصد از سیاه پوستان در این انتخابات مشارکت نمودهاند. نظرسنجی ایبیسی نیوز، نشان میدهد مهمترین مسائل برای رایدهندگان آمریکایی بهترتیب عبارتند از: اقتصاد ۵۲ درصد، تروریسم ۱۸ درصد، سیاست خارجی ۱۳ درصد و مهاجرت ۱۲ درصد.
دونالد ترامپ، سرانجام پس از یک کارزار انتخاباتی جنجالی توانست در روز رایگیری شگفتی دیگری پس از برکسیت(خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا) در عرصه اقتصادی جهانی را بهنمایش بگذارد. جاهطلبی، قدرت ریسک بالا و ابتکارات نوآورانه دونالد ترامپ را بهیکی از غولهای تجارت املاک، مجری شناختهشده برنامههای تلویزیونی و اکنون بهریاست جمهوری آمریکا از حزب جمهوریخواه رسانده است.
ترامپ نه تنها توانست ۲۷۶ الکترال را بهدست آورد، بلکه شمارش آرای مطلق نیز نشان میدهد که بیش از ۴۸درصد واجدان شرایط در آمریکا رای خود را بهاو دادهاند.
بازارهای بورس، دلار، نفت، طلا، توئیتر و شاید بیشتر از همه هالیوود از پیروزی دونالد ترامپ، نامزد جمهوریخواه در انتخابات ریاستجمهوری آمریکا شگفتزده و شوکه شدند. شوک پیروزی ترامپ در انتخابات ریاستجمهوری باعث شده تا در ساعات اولیه اعلام خبر کمتر واکنشی منتشر شود. با این حال، از همان لحظه انتشار خبر پیروزی ترامپ، کمکم واکنشها ابراز و آرامآرام بیشتر شد اما تظاهراتهای بزرگی با شعار «ترامپ رییسجمهور من نیست»! در شهرها مختلف آمریکا آغاز شده و هنوز هم ادامه دارد.
معترضان بهانتخاب دونالد ترامپ برای سومین شب در چندین شهر ایالات متحده دست بهتظاهرات زدند. تظاهراتی اعتراضی در برلین نیز علیه ترامپ برپا شده است. معترضان، پلاکاردهایی در دست دارند که جملاتی نظیر «ترامپ رییسجمهور من نیست»، «هیچ میلیاردری برای حقوق کارکنان نمیجنگد» و «نه بهترامپ»، «نه بهنژاد پرستی» و «نه بهجنگ» بر آنها درج شده است.
بسیاری از دختران جوان نیز در اعتراض بهموضعگیری ترامپ در خصوص قانون منع سقط جنین، روی صورتهای خود با رنگ نوشته بودند «بدن من تصمیم من».
همچنین مخالفان ورود ترامپ بهکاخ سفید، با راهاندازی کمپینی علیه نوع برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا و نحوه شمارش آرا(الکترال)، کمپینی را راهاندازی کردند. تعداد زیادی از شهروندان آمریکایی نیز از راهاندازی کمپین هشتگی NotMyPresident در توییتر حمایت کرده و تاکنون در این مورد بیش از ۲۰۰هزار پیامک منتشر شده است.
حتی چهرههای سرشناس هالیوود، با پایان انتخابات در شبکههای اجتماعی درباره هراس خود از رسیدن ترامپ بهکاخ سفید نوشتند و بسیاری نیز بهشوخی یا جدی آماده رفتن بهکانادا و… شدند.
شبکه اجتماعی توئیتر پر است از نوشتههایی که نشان از اضطراب و هراس اهالی هالیوود دارند. ترامپ رییسجمهور آمریکا شده و این موضوع را هنوز بسیاری از هنرمندان و چهرههای مطرح آمریکایی باور نکردهاند.
یکی از نکات جالب در این میان از دسترس خارجشدن سایت مهاجرت کاناداست. پیش از این برایان کرانستون بازیگر سرشناس آمریکایی گفته بود اگر ترامپ بهعنوان رییسجمهوری انتخاب شود از کشورش میرود. وی با صحبت درباره انتخابات گفت تصمیمش را گرفته و در صورت رای آوردن ترامپ راهی کشور شمالی(کانادا) میشود. این بازیگر تاکید کرد: من برای تعطیلات بهکانادا نخواهم رفت، بلکه بهعنوان یک مهاجر بهکانادا میروم. قطعا نقل مکان میکنم. ابتدا رنگ و بوی شوخی در جملات بیشتر بود و هرچه گذشت، عصبانیت در جملههای توئیتری هالیوودیها بیشتر شد. واکنشهای منفی و عصبی بهپیروزی دونالد ترامپ، همچنان رو بهافزایش است.
ترامپ، در یکی از سخنرانی خود جملهای را بهزبان آورد که نشاندهنده جاهطلبیهایش بود، اینکه «من رییسجمهور بزرگترین کارهایی خواهم بود که تا کنون خداوند خلق کرده است». بنابراین پیروزی رونالد ترامپ برای او و طرفدارانش یک نعمت «خدادادی» محسوب میشود! خدایی که همواره همه توجهات و خیرش بهاقلیتی سرمایهدار میرسد که همیشه باید برنده شوند و اکثریت شهروندان تولیدکننده و استثمارشده و محروم جهان، باید بازنده باشند! دیکتاتورها و جنگطلبها آن هم در قرن بیست و یکم متحد میشوند تا همزنجیران و همسرنوشتیهای جهان را در تفرقه و پراکندگی نگاه دارند و در عین حال آنها را با هزاران ترفند وادار سازند همچنان رایشان را بهصندوقهای این و یا آن نماینده سیستم سرمایهداری بریزند تا هرچه بیشتر استثمار شوند! و در میان در جنگ و خشونت و در میان انواع و اقسام تروریسم دولتی و غیردولتی جان ببازند! بنابراین اگر هم فرض کنیم خدایی هم وجود دارد این خدای جنگ، فقر، ترور، وحشت، اعدام و خدای ترامپ، خامنهای، ملک سلمان، اولند، مرکل، دوترته، العبادی، نتان یاهو، اردوغان، پوتین، سران چین، ژنرال السیسی و همچنین خدای ناتو، اتحادیه اروپا و خدای تمام گروههای فاشیستی و تروریستی ملی و مذهبی در سطح جهان است! خدای جهالت و فلاکت…!
اما آزادیخواهان، برابریطلبان، عدالت جویان، محرومان و بازندگان جهان، هیچ خدایی ندارند جز خدای همبستگی، رفاقت، مخالفت با هرگونه ستم و تبعیض، وحشت و جنگ، زندان و شکنجه، اعدام و ترور، خدای برابری زن و مرد، خدای شادی و هلهله زیبای کودکان، خدای موفقیت و پیروزی، خدای طبیعت زیبا و فرحبخش، و نهایت خدای پایان دادن بهاستثمار از انسان از انسان!
شایان ذکر است در همین روزی که ترامپ پیروز شد در ایران تحت حاکمیت جمهوری اسلامی، خبر درآوردن دو چشم مردید با اتکا بهقوانین وحشیانه و هولناک اسلامی «خدای مهربان و بخشنده و عزوجل» و دزدی رییس قوه قضاییه حکومت اسلامی و دروغگویی روحانی درباره رسانهها و… منتشر شد.
خبرگزاری ایسنا، روز سهشنبه ۹ نوامبر ۲۰۱۶، محمد شهریاری، سرپرست دادسرای امور جنایی تهران از اجرای حکم قصاص نابیناکردن دو چشم یک زندانی با حضور او و متخصصان مربوطه خبر داد و اعلام کرد: «محکوم علیه در سال ۱۳۸۸ در شهرستان قروه اقدام بهپاشیدن آهک بر روی چشمان دختری بههویت فاطمه چهار ساله کرده و موجب نابینایی وی از دو چشم شده بود و پرونده وی در قالب نیابت بهدادسرای جنایی تهران جهت اجرای قصاص ارسال شده بود».
ابتدا دادستان سنە بهخانواده شاکی اعلام کرده بود که دادگاه قادر بهپیدا کردن پزشکی برای انجام این حکم نشده و اگر آنان خواستار اجرای حکم هستند باید خودشان پزشک متخصصی را بهدادگاه معرفی بکنند که نهایتا بعد از اعلام آمادگی یک پزشک متخصص چشم، این حکم در تهران اجرا شد.
در سوریه، عراق، افغانستان و…، صدها نفر جان خود را از دست دادند.
یا همانروز شایعه خبر فرار ابوبکر البغدادی رهبر گروه تروریستی اسلامی داعش از ترکیه، بهلیبی گریخت. بهگزارش «اسپوتنیک»، برخی رسانهها از فرار «ابوبکر البغدادی» سرکرده گروز تروریستی داعش بهلیبی منتشر گردید. براساس این گزارشات، بغدادی که اخیرا در خاک ترکیه حضور داشت، مجبور بهتغییر مکان اقامت شد تا نیروهای دستگاه اطلاعات عراق او را تعقیب نکنند.
اخیرا، بر اساس برخی خبرها، بغدادی در حمله هواپیماهای عراقی به کاروان خودروهای داعش زخمی شده بود. پیش از این نیز منابع اطلاعاتی انگلیس خبر دادند که البغدادی از موصل خارج شده است و نوار صوتی او در بیرون از موصل ضبط شده است.
اگر واقعا بپذیریم که فعلا جهان، جهان سرمایهداران است و این جهان ما را سران دولتهای سرمایهداری با مارکها و مدلهای مختلف از نوع ترامپ و پوتین گرفته تا خامنهای و اردوغان، نتان یاهو و دوترته، ملک سلمان تا السیسی، ازمرکل و اولند گرفته تا …، محل تاخت و تاز خود قرار دادهاند بنابراین، نتایج انتخابات مستقیم و غیرمستقیم و از نظر اقتصادی، سیاسی و امنیتی بر سرنوشت بخش اعظم مردم جهان تاثیر میگذارد از اینرو، پرداختن بهاین مسئله از موضع بازندگان تاکنونی آمریکا و جهان، یعنی ستمدیدگان و استثمارشدگان نیز امری بسیار مهم و ضروری است. اکنون قدرت و سرکوبگری سران و رهبران دولتها و احزب راست و افراطی و فاشیستی و نژادپرست و جنگطلب و تروریسم بیش از پیش در حال افزایش است و ئنولیبرالیسم جهانی و طرفداران «ملت-دولت» نیز بهبنبست رسیده است.
با این مقدمه، بهبحث و تحلیل خود در رابطه با عروج ترامپیسم، شکست حزب دموکرات و حتی تا حدودی حزب جمهوریخواه آمریکا و واکنشها بهنتایج انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، ادامه میدهیم. رقابت مابین هر دو نامزد ریاست جمهوری آمریکا، بسیار تنگاتنگ بود. اما کمتر از ۲۴ ساعت مانده بهانتخابات ریاستجمهوری آمریکا، هیلاری کلینتون پیشتاز نظرسنجیهاست اما در میان ناباوری همگان فاصلهاش با دونالد ترامپ کمتر از همیشه شده؛ اتفاقی که سران حزب دمکرات را مضطرب کرده است.
کلینتون پیشتاز!
کلینتون طی ماههای گذشته، در اکثر نظرسنجیها فاصله ۵ تا ۸ پلهایاش را با رقیب جمهوریخواه خود حفظ کرده بود اما از ۲ هفته قبل که رییس پلیس افبیآی از بازشدن دوباره پرونده ایمیلهای او خبر داد، ناگهان شرایط در نظرسنجیها بهنفع ترامپ و بهضرر کلینتون تغییر کرد. آرای کلینتون درنظرسنجیهای روزهای اخیر سیر نزولی داشته و آرای دونالد ترامپ، سیر صعودی. هیلاری کلینتون با کسب ۵/۴۵ درصد از آرا پیشتاز بود اما ترامپ پلهبهپله فاصلهاش را با او کم کرده و براساس متوسط نظرسنجیها که هر روز از سوی روزنامه نیویورک تایمز منتشر میشود، روز انتخابات تنها ۲ درصد با او اختلاف داشت. حتی در برآوردهای اولیه از آرای زودهنگام هم هیلاری کلینتون پیشتاز بود. اما تغییرات در افکار عمومی طی چند روز گذشته چنان قابل توجه بود که برخیها بار دیگر بهسراغ این گمانه رفتند، «ترامپ شاید بتواند پیروزی را از آن خود کند».
تفاوت این دو رقیب در جلب اقبال عمومی در سطح سراسری طی هفته اخیر از ۶۵/۵ درصد به ۴۵/۲ درصد کاهش یافت؛ در سطح ایالتهای یازدهگانه «خاکستری» نیز طی یک هفته اخیر اختلاف این دو رقیب از ۶/۴ درصد به ۳ درصد کاهش یافت.
فرآیندهای اصلی انتخاب رییس جمهوری ایالات متحده آمریکا در قانون اساسی این کشور، تشریح شده است و در متممهای ۱۲، ۲۲ و ۲۳ قانون اساسی اصلاحاتی در آنها اعمال شده است. البته بسیاری از مراحل فرآیند انتخاب رییس جمهوری این کشور طی سالهای طولانی و بر مبنای سنتها یا قوانین ایالتی شکل گرفته است.
رییس جمهوری و معاون رییس جمهوری برای دورههای چهارساله انتخاب میشوند. نامزدهای تصدی این سمت، علاوه بر اینکه باید متولد آمریکا و شهروند این کشور باشند، باید تا روز تحلیف، دستکم ۳۵ سال سن و ۱۴سال ساکن ایالات متحده باشند. البته تصدی این سمت تنها برای دو دوره متوالی ممکن است.
ثبت نام در کمیسیون فدرال انتخابات: نامزدهای متقاضی شرکت در انتخابات ریاست جمهوری این کشور،۱۵ روز پس از اینکه بتوانند ۵ هزار دلار کمک انتخاباتی را جذب کرده و یا همین مقدار را برای کارزار تبلیغاتی خود خرج کردند، باید بیانیهای را در ارتباط با نامزدی خود نزد کمیسیون فدرال انتخابات ایالات متحده ثبت کنند، تا این کمیسیون بهکمیته انتخاباتی کارزار نامزد مدنظر اختیار جمعآوری کمکهای انتخاباتی و هزینهکردن آن را بدهد.
احزاب عمده آمریکایی برای انتخاب نامزدهای حزبشان برای تصدی منصب رییس جمهوری، «مجمعهای ملی» برگزار میکنند که در واقع اجلاسهای بزرگی هستند که «نمایندگان حزبی» ایالتها در آن شرکت میکنند. این نمایندگان حزبی در برخی ایالتهای این کشور از سوی «عامه اعضای حزب» و در برخی دیگر از سوی «انجمنهای حزبی» انتخاب میشوند. البته برخی از این «نمایندگان حزبی» بنا بهسمتی که در حزب دارند، یعنی در واقع به خاطر ارشدیت و سابقه فعالیت حزبی، بهعنوان «نماینده حزبی» انتخاب شده و در مجمعهای ملی احزاب آمریکایی شرکت میکنند.
نمایندگان حزبی چیزی مانند اعضای کالج الکترال هستند، با این تفاوت که در چارچوب حزبی عمل کرده و هدف آنها انتخاب نامزد نهایی حزب برای ورود بهرقابتهای ریاست جمهوری این کشور است. نمایندگان حزبی، در اکثر موارد از پیش وعده دادهاند که بهکدام یک از نامزدهای حزبی رای داده و در هنگام تشکیل «مجمع ملی حزبی» نیز معمولا بهنامزد مدنظر خود رای میدهند. با این حال، در حزب دموکرات آمریکا، برخی نمایندگان حزبی وجود دارند که از پیش وعدهای برای حمایت از یک نامزد مشخص نداده و در نهایت کار میتوانند بنابر نظر خود بههر یک از نامزدهای حزبی رای دهند.
نمایندگان حزبی در هر ایالت، معمولا بهیکی از این دو شکل انتخاب میشوند: یا از طریق رای عمومی اعضای حزب(یا مردم) در آن ایالت -که بهآن primaryمیگویند- یا از طریق انجمن حزبی در ایالت – که بهآنCaucuse میگویند. البته هر یک از این دو شیوه، میتوانند به دو طریق انجام شوند: باز و بسته. در شیوه باز، هر شهروندی میتواند شرکت کند، و در شیوه بسته، تنها کسانی که عضو رسمی حزب باشند میتوانند در انتخابات شرکت کنند.
طبق تقسیمبندی حزب دموکرات، در مجموع ۴۷۶۵نماینده حزبی وجود دارد که هر نامزدی که بتواند حمایت ۲۳۸۳ تن از آنها را کسب کند، نامزد نهایی دموکراتها برای رقابتهای ریاست جمهوری خواهد شد. در حزب جمهوریخواه نیز مجموع ۲۴۷۲ نماینده حزبی وجود دارد و هرکسی که بتواند حمایت ۱۲۳۷ تن از نمایندگان حزبی را کسب کند، بهعنوان نامزد نهایی حزب انتخاب میشود.
در انتخابات ریاست جمهوری این کشور، هر یک از نامزدهای تصدی پست رییس جمهوری، یک فرد را بهعنوان نامزد معاونت رییس جمهوری همراه خود دارند. در واقع نامهای این دو تن بهصورت لیستی است و نمیتوان رییس جمهوری را از یک لیست و معاون وی را از لیست دیگری انتخاب کرد.
انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در واقع شامل برگزاری۵۱ انتخابات مجزا در ۵۰ ایالت بهعلاوه پایتخت این کشور است. در این ۵۱ منطقه، رایدهندگان بهنامزدهای عضویت در «کالج الکترال» رای میدهند – کسانی که از پیش وعده دادهاند که بهکدام یک از نامزدهای ریاست جمهوری رای خواهند دارد؛ در واقع رایدهندگان هنگام انداختن برگه رای خود، در اکثر ایالتها، نام نامزدهای عضویت در کالج الکترال را نمینویسند، بلکه برگههایی را بهصندوق رای میاندازند که در روی آن نوشته «رایدهنده بهفلان نامزد ریاست جمهوری». پس از برگزاری انتخابات محلی در ۵۱ منطقه آمریکا، اعضای انتخاب شده، کالج الکترال را تشکیل میدهند.
در ۴۸ ایالت آمریکا، وقتی که یک نامزد بتواند اکثریت آرای شهروندان این کشور را کسب کند، تمامی سهمیه الکترال آن ایالت را آن خود میکند. برای مثال اگر ۵۱درصد شرکتکنندگان در انتخابات ایالت نیویورک بهکلینتون(در واقع بهافرادی که اعلام کردهاند که در کالج الکترال به کلینتون رای میدهند) رای دهند، تمامی سهمیه ایالت نیویورک در کالج الکترال بهکلینتون(حامیان کلینتون) اختصاص پیدا میکند. تنها در دو ایالت نبراسکا و ماین، سهمیه ایالتی تاحدی براساس درصد رایدهندگان توزیع میشوند.
ساکنان سرزمینهای ماورای بحار آمریکا نقشی در انتخاب اعضای کالج الکترال ندارند، هرچند در رقابتهای مقدماتی درون حزبی، هر کدام از این سرزمینها، تعدادی نماینده حزبی را بهمجمعهای ملی احزاب ارسال میکنند.
تعداد اعضای کالج الکترال: تعداد اعضای کالج الکترال برابر با مجموع تعداد اعضای مجلس نمایندگان و سنای این کشور(۵۳۸ نفر) است. در واقع سهمیه هر ایالات در کالج الکترال برابر با تعداد اعضای مجلس نمایندگان و سنای آن ایالت در کنگره آمریکا است.
تاریخ برگزاری انتخابات اعضای کالج الکترال(انتخابات ریاست جمهوری: همواره، روز سهشنبه بعد از اولین دوشنبه ماه نوامبر، تاریخ برگزاری انتخابات سراسری ریاست جمهوری یا همان انتخاب اعضای کالج الکترال آمریکا است. انتخاب این تاریخ از نظر تاریخی ریشه در سه عامل «وضعیت آب و هوایی»، «تاریخ برداشت محصولات کشاورزی» و «شرکت در مراسم کلیسا» داشته است.
در واقع در زمانهای گذشته، رایدهندگان مجبور بودند برای رسیدن بهمحل استقرار صندوقهای رایگیری -که در مراکز نواحی (County)مستقر بودند- با اسب مسافرت کنند. برگزاری انتخابات در روز سهشنبه این امکان را بهرایدهندگان میداد که تا روز یکشنبه در مراسم کلیسای محلی خود شرکت کرده و روز دوشنبه را بهمسافرت -از محل سکونت خود تا محل استقرار صندوقهای رایگیری- اختصاص دهند و روز سهشنبه بتوانند رای خود را بهصندوق بیاندازند. همچنین ماه نوامبر، بهترین زمان ممکن بین فصل برداشت محصولات کشاورزی و زمستانهای سخت ایالات متحده است؛ زیرا در این دو بازه زمانی، مردم نمیتوانستند با استفاده از اسب و درشکه بهراحتی مسافرت کنند.
پس از تشکیل کالج الکترال، اعضای آن برای انتخاب رییس جمهوری و معاونش تشکیل جلسه داده و رای میدهند. اما هر کدام از اعضای کالج الکترال از پیش وعده دادهاند که بهچه کسانی برای ریاست جمهوری و معاونت رای میدهند و در اغلب موارد، اعضای مجلس الکترال بر همین اساس رای دادهاند. به این ترتیب هر یک از نامزدهای ریاست جمهوری که بتواند دستکم ۲۷۰رای از مجموع ۵۳۸ رای کالج الکترال را کسب کند، بهریاست جمهوری این کشور انتخاب میشود.
اگر هیچ یک از نامزدهای ریاست جمهوری نتواند اکثریت آرای کالج الکترال را کسب کند، مجلس نمایندگان آمریکا از بین سه نامزدی که بیشترین رای را در کالج الکترال کسب کردهاند، یکی را بهعنوان رییس جمهوری انتخاب میکند. با این تفاوت که در مجلس نمایندگان، نمایندگان هر ایالت آمریکا، بهصورت یکجا و در قالب یک رای واحد بهیکی از نامزدها رای میدهند. برای انتخاب معاون رییس جمهوری نیز، در این شرایط، سنای آمریکا از بین دو نفری که بیشترین رای را در کالج الکترال کسب کردهاند، یکی را برای این سمت انتخاب میکند.
اگر در فرآیند برگزاری انتخابات اعضای کالج الکترال در مناطق ۵۱ گانه آمریکا اختلافی بهوجود بیاید -همانند انتخابات سال ۲۰۰۰ و مناقشه بر سر شمارش آرای ال گور و جورج بوش در ناحیه پالم بیچ ایالت فلوریدا- دیوان عالی آمریکا مسئولیت رسیدگی بهموضوع مورد مناقشه را داشته و تصمیم مقتضی را اتخاذ میکند.
در واقع انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا و دموکراسی الکترال در آن، محصول انقلاب آمریکا در اواخر قرن ۱۶-۱۷۷۶ و موارد مندرج در قانون اساسی این کشور است.
برای انتخاب رئیس جمهور، هر ایالت بر اساس تعداد آرای آن ایالت در مجلس نمایندگان و تعداد آرای هر ایالت در مجلس سنا ارزشگذاری میشود.
بهعنوان مثال ایالت کالیفورنیا با تقریبا ۳۸ میلیون نفر جمعیت دارای ۵۳ نماینده در مجلس نمایندگان آمریکا است و ایالت فلوریدا با ۱۹ میلیون نفر جمعیت، دارای۲۷ نماینده در مجلس نمایندگان است. و البته هر دو ایالت، ۲ نماینده در مجلس سنا دارند. بهاین ترتیب آرای الکترال کالیفرنیا برابر با ۵۵ و آرای الکترال فلوریدا برابر با ۲۹ رای است. ایالتهایی هم که جمعیت آنها خیلی کم است، حداقل ۱ نماینده در مجلس نمایندگان و(البته۲ نماینده در مجلس سنا) دارند. بهعنوان مثال، ایالت مونتانا با تقریبن ۱ میلیون جمعیت، تنها ۱ نماینده در مجلس نمایندگان دارد.
تعداد نمایندگان هر ایالت در مجلس نمایندگان بهاضافه تعداد نمایندگان هر ایالت در مجلس سنا، بیانگر ارزش آن ایالت برای تعیین رییسجمهور است که به آن آرای الکترال گفته میشود.
فلسفه رای الکترال در این است که در اصل یک شهروند آمریکایی در انتخابات بهصورت مستقیم بهیک کاندیدا رای نمیدهد، بلکه مردم ابتدا با آرایی که در صندوق میاندازند، تمایل خود را بهیکی از دو نامزد در روز رایگیری بهمجمع الکترال اطلاع میدهند و سپس نمایندگان آنها در آن مجمع، همگی بر اساس نظر اکثریت مردم ایالت خود رای میدهند، اساسا سیستم نمایندگی از رای مردم در آمریکا یعنی «جمهوری» همین اقتضا را دارد و در هیچ کجا از قانون اساسی این کشور اشارهای به «دموکراسی» بودن نظام سیاسی ایالات متحده نشده است.
در تاریخ انتخابات آمریکا تا کنون چهار بار یک کاندیدا، رای بالاتری از دیگران بهدست آورده اما آرای الکترال را باخته و در نتیجه رییسجمهور نشده است.
شوک بزرگ در بازارهای مالی جهان!
در حالی که نتایج اولیه از شمارش آرای انتخابات آمریکا از پیشی گرفتن و احتمال پیروزی دونالد ترامپ، نامزد جنجالی جمهوریخواهان حکایت داشت، بازارهای جهان که پیش از این روی پیروزی هیلاری کلینتون حساب کرده بودند، دچار آشفتگی شدند. همزمان ارزش پزوی مکزیک بهپایینترین رقم خود در تاریخ مبادلات این ارز خارجی رسید.
از نخستین ساعات بامداد روز چهارشنبه ۱۹ آبان ۱۳۹۵ – ۹ نوامبر ۲۰۱۶، نشانههای پیروزی دونالد ترامپ کاندیدای جمهوریخواه آمریکا در انتخابات ریاست جمهوری این کشور نمایان شد، بازارهای جهانی واکنشهای سریعی نشان دادند. سرمایهگذاران در سراسر جهان برای تصمیمگیری درباره ماندن یا رفتن از بازارهای سرمایهگذاری، حتی منتظر اعلام نهایی نتایج نماندند از همان ابتدا برای جلوگیری از ضررهای احتمالی بهسمت سرمایهگذاریهای امنتر هجوم بردند. برهمین اساس درحالی که عمده بازارهای سهام دنیا و نفت با افت معناداری مواجه شدند، تنها طلا و برخی از ارزهای اروپایی مانند یورو، پوند و فرانک بهدلیل افزایش برابری در مقابل دلار آمریکا سود بردند و رشد کردند. هرچند پس از گذشت چند ساعت از اعلام نتایج انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و معرفی ترامپ بهعنوان چهل و پنجمین رییس جمهوری این کشور، سقوط بازارها متوقف شد و نشانههای بازگشت بهتدریج در آنها نمایان شد. اما در همین چند ساعت، فعالیت منفی بازارها کافی بود تا سرمایهگذاران زیادی در سراسر جهان، میلیاردها دلار زیان ببینند بهطوری که این پیروزی برای بازارسهام استرالیا ۳۵ میلیارد دلار زیان بهدنبال داشت.
در حالی که در ابتدای روزکاری بازارهای جهانی دچار نوعی آشفتگی و سردرگمی شده بودند اما پس از سخنرانی اولیه ترامپ که با مواضع تند او در جریان رقابتهای انتخاباتی تفاوت بسیاری داشت و معتدلتر بود، بازارها از جمله داخل آمریکا دوباره بهصعود بازگشتند و شرایط تا حدودی بهتر شد.
شاخص سهام داو جونز در پی قوت گرفتن شانس پیروزی ترامپ ۷۹۲ واحد، یعنی بیش از ۱/۵ درصد سقوط کرد. این شاخص در روز حملات تروریستی ۱۱سپتامبر در آمریکا، تنها ۵۴۰ واحد سقوط کرده بود.
در شروع معاملات دیروز، شاخصها در بورس لندن افتی بیش از ¾ درصدی را شاهد بود و افت شاخصها در بازارهای آسیایی نیز سرعت گرفت. شاخص هانگ سنگ در بازار هنگ کنگ ۹۷/۲ درصد کاهش داشت، شاخص کوزپی کره جنوبی افتی ۴/۳ درصدی را تجربه کرد و نیکی ژاپن هم سقوط ۲۲۵ واحدی یعنی ۷/۴درصدی را شاهد بود. اما بازارهای بورس استرالیا و نیوزیلند بهمیزان کمتری شاهد افت بودند.
نفت جهانی روز چهارشنبه که شمارش آرا برتری غیرمنتظره دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا را نشان داد و بازارهای جهان را در التهاب فرو برد، با کاهش روبهرو شد. نفت وست تگزاس اینترمدیت آمریکا تا رکورد پایین ۰۷/۴۳ دلار در هر بشکه سقوط کرد که بیش از چهار درصد نسبت بهقیمت نهایی معاملات سهشنبه کاهش داشت. با این همه در ادامه معاملات به ۶۸/۴۳ دلار بهبود پیدا کرد.
در این روز، بازارهای پول و سرمایه ایران نیز با تغییرات سریعی مواجه شد. شاخص بورس اوراق بهادار تهران در همان نخستین ساعات کاری خود بیش از هزار واحد افت کرد و تا پایان ساعت کاری این افت بههزار و ۴۵۹ واحد رسید و ۸۳/۱ درصد از آن کاست.
در بازار طلا نیز هر قطعه سکه تمام بهار آزادی تا مرز ۳۰هزار تومان افزایش یافت ولی در ساعات پایانی این رشد بهحدود ۱۹ هزار تومان برگشت. بازار ارز ایران نیز دچار سراسیمه شد و ارزهای اروپایی با افزایشهای شدید مواجه شد بهطوری که قیمت یورو به ۴۱۰۰ تومان نزدیک شد.
در بازار ایران برخلاف رویه سایر بازارهای دنیا دلار صعود را در پیش گرفت و دلار آمریکا با بیش از ۲۰تومان رشد به ۳۶۵۶ تومان رسید و یورو با افزایش ۵۵تومانی به ۴۱۰۰ تومان نزدیک شد. ولی در ادامه و پس از ساعت ۱۵ این رشد متوقف شد. در این ساعت، دلار بهرشد ۱۵ تومانی با قیمت ۳۶۵۱ تومانی برگشت و یورو نیز به ۴۰۷۵ تومان رسید که ۳۶ تومان رشد داشت.
کنگره و سنای آمریکا
جمهوریخواهان در انتخابات جدید کنگره توانستند اکثریت آرای هر دو مجلس شامل سنا و مجلس نمایندگان آمریکا را بهخود اختصاص دهند.
بهگزارش روزنامه گاردین، کنگره آمریکا متشکل از دو مجلس سنا و مجلس نمایندگان اکنون در دست جمهوریخواهان آمریکایی قرار دارد.
در جریان انتخابات پیشین کنگره که چهارم نوامبر ۲۰۱۴در اواسط دور دوم ریاست جمهوری باراک اوباما برگزار شد، کنترل سنا از دست دموکراتها خارج شد و با توجه بهاینکه آنها در آن زمان مجلس نمایندگان را هم در اختیار داشتند، در نتیجه کل کنگره را گرفتند. نمایندگان حزب دموکرات در انتخابات روز سهشنبه هشتم نوامبر ۲۰۱۶، برای پس گرفتن جایگاه اکثریت خود در سنا تلاش کردند اما مقابل رقبای جمهوریخواه خود شکست خوردند.
با توجه بهآرای کسب شده اکثریت، کنگره آمریکا برای دومین بار پیاپی بهدست جمهوریخواهان افتاد. برای مجلس نمایندگان آمریکا تمام ۴۳۵ کرسی روز سهشنبه بهرای گذاشته شد. دوره نمایندگان این مجلس دو ساله است. از مجموع ۱۰۰ کرسی سنا، ۳۴ کرسی سهشنبه بهرای گذاشته شد. دوره نمایندگان سنا شش ساله است اما در هر انتخابات تنها یک سوم کرسیها بهرای گذاشته میشود.
جمهوریخواهان اکنون توانستهاند اکثریت ۵۱ رای را در سنا و اکثریت ۲۱۸ رای مجلس نمایندگان آمریکا را بهدست آوردند. این دومین پیروزی پیاپی برای جمهوریخواهان در کنگره محسوب میشود.
عکسالعملهای برخی از سران حکومتهای جهان نسبت بهنتایج انتخابات آمریکا
محافل رسانهای امریکا گزارش دادهاند که بعد از ولادیمیر پوتین، رجب طیب اردوغان رییس جمهور ترکیه دومین رهبر سیاسی است که از پیروزی دونالد ترامپ اظهار رضایت خواهد کرد.
دونالد ترامپ، در شبی که بحث سیاست آمریکا در قبال ترکیه بهمیان آمد رجب طیب اردوغان رییس جمهوری این کشور را ستود و گفت: «اعتبار زیادی برای او قائل هستم. برخی میگویند که کودتای ترکیه برنامهریزی شده بود اما من اینطور فکر نمیکنم».
ترامپ، از همان شگردی در بحث ترکیه استفاده کرد که در قبال پوتین و روسیه بهکار برد یعنی بهجای آنکه ترکیه را بهخاطر سیاستهای خشونتبارش سرزنش کند زبان بهانتقاد از رفتار خود کاخ سفید گشود. او گفت: «زمانی که جهان میبیند که «آمریکا چقدر بد است» و ما داریم همچنان درباره آزادیهای مدنی صحبت میکنیم، گمان نمیکنم که پیامرسان خوبی باشیم».
– رهبران اروپا از فرانسوا اولاند تا آنگلا مرکل و دیوید کامرون در این ائتلاف بزرگ برای ناکام گذاشتن ترامپ شرکت بودند. بر همین اساس، نیویورک تایمز اروپا را بازنده بزرگ کارزار انتخابات آمریکا و روسیه را برنده اصلی این صحنه خوانده است.
کرملین و شخص پوتین که خواسته یا ناخواسته وارد گود رقابت انتخاباتی آمریکا شد نمیتواند خوشحالی خود را از پیروزی ترامپ پنهان کند. هیلاری کلینتون و دموکراتها در طول این انتخابات استراتژی ضدیت با روسیه را پیش گرفتند و روابط واشنگتن و مسکو بهپایینترین سطح ممکن رسید.
– وزیر تجارت مکزیک، از نتیجه انتخابات آمریکا ابراز نگرانی کرد و گفت: در هر صورت نگران هستیم.
– وزیر خارجه سوئد، مارگوت والستروم، پیش از مشخص شدن نتایج نهایی و در حالی که احتمال پیروزی دانالد ترامپ در حال افزایش بود، گفته بود: من فکر میکنم که مهم است تا اکنون نسبت بهنگرانیهایی که بهوجود آمده است توجه کنیم. مشخص نیست که در زمینه سیاستهای امنیتی و تغییرات اقلیمی چه اتفاقی میافتد. مهم این است که بهمسیر خود ادامه دهیم تا ثبات را تضمین کنیم و بهاین ترتیب قرار است ادامه دهیم.
نخست وزیر سوئد، استفان لوون نیز پیش از این گفته بود که صرفنظر از جناحبندیهای سیاسی در آمریکا، سوئد در نظر دارد تا حد امکان روابط خوب با رهبری امریکا ایجاد کند. همزمان با اعلام برندهشدن دانالد ترامپ نامزد جمهوری خواهان در آمریکا، بازار بورس استکهلم بهمیزان منفی سه درصد افت کرده است.
– «ژان مارک آیرو» وزیر خارجه فرانسه، در پی اعلام پیروزی «دونالد ترامپ» در انتخابات ریاستجمهور آمریکا گفت: «دوست آمریکا خواهیم ماند و منتظر سیاستهای جدید دولت این کشور هستیم».
– «اورسولا فوندرلین»، وزیر دفاع آلمان از تحولات ریاستجمهوری آمریکا با عنوان شوکی بزرگ یاد کرد.
– «جولی بیشاپ» وزیر خارجه استرالیا، در آستانه اعلام نتایج ریاست جمهوری آمریکا گفت که استرالیا آماده همکاری با دولت دونالد ترامپ است. بیشاپ گفت «دولت جدید آمریکا، با چالشهای متعددی شامل منطقه ما، روبهرو خواهد بود. ما میخواهیم همکاری سازنده با دولت جدید داشته باشیم تا از حضور مستدام و رهبری آمریکا در منطقه خود مطمئن شویم».
– از جمله گروهها و جریانهایی که از ابتدا حامی ترامپ بوده و بهدلایل نژادی تفکر نامزد جمهوریخواهان را بهنفع خود میدید هندوهای افراطی در شبه قاره هند و نیز خود آمریکا بود. این گروه از هندیها، پیش از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، پیروزی دونالد ترامپ را جشن گرفته بودند! یعنی زمانی که طبق نظرسنجیها، ترامپ اندکی عقبتر از کلینتون بود.
این گروه از دوستی دونالد ترامپ، نامزد جمهوریخواهان در انتخابات با هندوهای مهاجر تقدیر کرده و از برنامه او برای منع ورود مسلمانان از کشورهایی که بحرانزده هستند، استقبال کرد.
حامیان «سنا هندو» یا «ارتش هندو» در منطقه جانتار مانتار دهلی نو جمع شدند با کوبیدن طبل اعلام کردند که دونالد ترامپ در انتخابات هشتم نوامبر(سهشنبه هفته جاری) پیروز شده است!
ویشنو گوپتا، رییس این گروه گفت: پیروزی ترامپ زودتر تایید شد و علت آن تفکراتش درباره بهاصطلاح «تروریسم اسلامی» و عشق بههند و هندوهاست.
ترامپ میلیاردر ماه گذشته در یک رویداد فرهنگی در نیوجرسی که از سوی حامیانش از میان مهاجران هندی برگزار شده بود، گفت که «هندوها را دوست دارم».
حامیان ترامپ در دهلینو، همچنین بنرهایی با عنوان «هند عاشق ترامپ است» و «ترامپ تنها امید ماست» حمل میکردند. یکی از حامیان ترامپ هم تصویری از او بههمراه داشت که نشان مذهبی خال تیلک پیشانی داشت.
دولت هند، رسما دونالد ترامپ و یا هیلاری کلینتون را تایید نکرد زیرا روابط دوجانبه هند و آمریکا میان باراک اوباما، رییسجمهوری آمریکا و نارندرا مودی، نخستوزیر هند گرمتر شده است.
موضع ترامپ در رابطه با کشورهای مختلف
مکزیک: باید یک «دیوار بزرگ بزرگ» بین آمریکا و مکزیک کشید. ترامپ معتقد است مکزیکیهایی که بهآمریکا میآیند عموما مجرماند و باید جلوی ورود آنها و سوریها را گرفت. دونالد ترامپ گفته است:«آنها مواد مخدر میآورند، جنایت میآورند. همه تجاوزکارند». او معتقد است هزینه ساخت دیوار را هم – که به تخمین بیبیسی بین ۲ تا ۱۳ میلیارد دلار میشود – باید مکزیک بپردازد.
همه یازده میلیون مهاجر غیرقانونی باید اخراج شوند. این رقم تخمین مقامهای آمریکایی است، که بعضا برنامه او را بیگانههراسی و بهلحاظ مالی غیرقابل اجرا میدانند. تخمین بیبیسی این است که چنین کاری ۱۱۴میلیارد دلار هزینه دارد. آقای ترامپ میگوید علاوه بر این «حق شهروندی به خاطر تولد» باید لغو شود. طبق این قانون، بهفرزند مهاجر غیرقانونی که در خاک آمریکا متولد میشود شهروندی داده میشود.
روسیه: با ولادیمیر پوتین «رفیق میشوم». ترامپ در گفتگو با سیانان گفت که اوباما و پوتین آنقدر از هم بدشان میآید که نمیتوانند با هم مذاکره کنند، اما «من احتمالا با او رفیق میشوم و در آنصورت این مشکلاتی که حالا داریم، نخواهیم داشت».
چین: چین را باید بازخواست کرد. ترامپ معتقد است باید به چین فشار آورد که تراز بازرگانیاش با آمریکا را تعدیل کند. ترامپ پیش از پیروزی گفت در صورت قدرت یافتن، چین را وادار میکند سیاست پایین نگهداشتن ارزش پولش را کنار بگذارد، و استانداردهای محیط زیستی و رفاه کارگرانش را بالا ببرد.
سوریه: «مهاجران سوری را بهخانه میفرستم». بعد از حملات پاریس او گفت که حتی چند «تروریست» سوری در قالب پناهنده میتواند «فاجعهبار» شوند و قول داده که هیچ پناهجوی سوری را در آمریکا نپذیرد و آنهایی هم که در آمریکا هستند را اخراج کند.
جایگاه فلسطین در برنامههای دو نامزد ریاست جمهوری آمریکا
بهگزارش مرکز اطلاعرسانی فلسطین، اظهارات و سخنرانیهای دو نامزد ریاست جمهوری آمریکا ـ بهویژه در جمع گروههای یهودیـ از موضع کاملا جانبدارانه آنها از حکومت اسراییل حکایت داشت؛ ولی چارچوب فکری هر کدام از آنها متفاوت از دیگری است. بهنظر میرسد که ترامپ تمایل بیشتری بهیک رویکرد انزواطلبانه نسبی دارد، موضعی که مخالف سنتهای حزب جمهوریخواه بهشمار میرود. این در حالی است که کلینتون تمایل بیشتری برای دخالت در عرصه بینالمللی از خود نشان میداد.
در خصوص موضع ترامپ و کلینتون نسبت بهمسئله فلسطین، که البته تحت تاثیر برنامههای بینالمللی آنها است، باید گفت که هر دو نامزد، طرف فلسطینی را تا حدی تحت فشار قرار خواهند داد.
دیدگاههای دو نامزد ریاست جمهوری آمریکا در مسئله فلسطین نشان میدهد که فاصله زیادی میان دو نفر وجود ندارد. ترامپ در انتخابات مقدماتی حزب جمهوریخواه برای تعیین نامزد حزب اظهار داشت که موضعی بیطرفانه را در قبال مناقشه فلسطین و حکومت اسراییل اتخاذ خواهد کرد که این امر باعث برخی نگرانیها برای لابیهای اسرائیلی گردید. این موضعگیری ترامپ، اما در جلسه کلینتون با ایپک مورد مخالفت قرار گرفت. او ابراز داشت: «نمیتوانیم بیطرف باشیم. ما خود را در موضوع اسرائیل حاضر میبینیم».
هر دو نامزد ریاست جمهوری آمریکا خواهان آن هستند که مذاکرات میان طرف فلسطینی و اسراییلی اساس و بنیان تعیین شکل سازش باشد. در واقع آن دو نمیخواهند که سازمان ملل یا جامعه بینالملل هیچ نقشی را در این موضوع بازی کند یعنی اینکه حل و فصل موضوعاتی همچون قدس، پناهندگان و ترسیم مرزها میان دو طرف از طریق مذاکره میان تشکیلات خودگردان و حکومت اسراییل انجام پذیرد و تابع موازنه قدرت میان دو طرف باشد. این بهمعنای تامین فضای مناسب برای طرف اسراییلی جهت اعمال تمامی انواع فشار بهطرف فلسطینی جهت دستیابی بهبیشترین دستاوردها است.
ترامپ معتقد است که نقش آمریکا در مذاکرات میان طرف فلسطینی و اسراییلی باید صرفا نقش تسهیل کننده باشد. او در این راستا، از ضعف و عدم کفایت سازمان ملل متحد انتقاد کرده و با هر گونه اقدام سازمان ملل متحد برای تحمیل راه حل بهدو طرف مخالفت نموده است. او میگوید: «راهحل این مسئله باید از طریق مذاکرات طرفهای مناقشه حاصل آید. من هر گونه راهحلی را که شورای امنیت سازمان ملل برای این موضوع ارائه کند، وتو میکنم».
کلینتون نیز موضعی مشابه ترامپ اتخاذ کرد و در برابر اعضای ایپک تاکید کرد که برتری نظامی «اسرائیل»، تجهیز این حکومت بهموشک و فناوریهای کشف تونل های زیر زمینی و قاچاق سلاح و همچنین جلوگیری از حملات تروریستی علیه این حکومت را تضمین میکند. وی همچنین گفت که در مقابل هر گونه راهحلی که از سوی سازمان ملل و شورای امنیت ارائه گردد، میایستد. کلینتون با اشاره بهرشد گرایشهای «آنتی سمتیستی» در اروپا گفت که در سال ۲۰۱۵، نامهای را بهانجمن روسای سازمانهای یهودی نوشته و در آن بر مخالفت کامل خود با جنبش «بایکوت، لغو سرمایهگذاری و تحمیل مجازاتهای اقتصادی علیه اسرائیل» Boycott, Divestment and Sanctions (BDS) campaign اعلام داشته است.
ایران
ترامپ بهشدت با توافق هستهای بهامضاء رسیده میان ایران و آمریکا مخالفت و تاکید میکند که تمام توان خود را برای مانع تراشی در مسیر اجرای توافق هستهای به کار خواهد بست بهویژه آن بخش از توافق که مربوط بهتعهدات مالی آمریکا در قبال ایران است. او دولت آمریکا را متهم میکند که در دام ایران افتاده است. ترامپ در سخنرانی مارس ۲۰۱۶ خود در جمع اعضای لابی یهودی در آمریکا(ایپک) گفت که توافق نامه فاجعه بار بهامضاء رسیده میان ایران و آمریکا را نابود خواهد کرد. این نامزد جمهوریخواه ایران را متهم بهتامین هزینه حماس، جهاد اسلامی و حزبالله کرد و ابراز داشت که در راستای نابودی شبکه تروریستی ایران خواهد کوشید.
رقابت این نامزدها طی چند ماه گذشته با فراز و نشیبهای فراوانی همراه بوده است. در این میان باید توجه داشت که بین نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری۲۰۱۶ آمریکا، دونالد ترامپ بیشترین برنامههای انتخاباتی خود را بهایران و تغییر سیاستهای بینالمللی اختصاص داده و خط و نشانهایی را برای مقابله با حکومت اسلامی ایران و توافقنامه «برجام» کشیده است و در یکی از سخنرانیهای خود نیز گفت: «اگر در انتخابات رای بیاورم برجام را پاره خواهم کرد».
او اگر بهاحتمال زیاد در اولین روزهای کاری خود در کاخ سفید، برجام را پاره نکند و زیر توافق هستهای نزند اما سیاستهای سختگیرانهای در این مورد پیش خواهد گرفت. او که فردی جنگطلب است احتمال این که بهسرعت تعداد نیروهای نظامی خود را در آسیا افزایش دهد و جنگافروزیهای تازهای را آغاز کند دور از انتظار نیست. احتمال جنگ او با ایران بسیار کم است اما بیتردید فشارهای فراوانی را بهایران وارد خواهد کرد. فشارهایی از قبیلِ تشدید تحریمهای اقتصادی و نظامی و …
احتمالا ترامپ نظارت بازرسان بر تاسیسات اتمی ایران را شدت خواهد بخشید و جلوی هر گونه پرداختی را از سوی بانکهای آمریکایی بهایران مسدود خواهد کرد. ترامپ وعده داده است که با فروش تجهیزات نظامی معیوب نیروی دفاعی ایران را مختل خواهد کرد. بههر حال آنچه که واضح است این است که دونالد ترامپ روزبهروز بر فشارهای مختلف بر ایران میافزاید و با انواع ترفندهای عملیات روانی سعی بر بهزانو حکومت اسلامی خواهد کرد.
البته خامنهای رهبر حکومت اسلامی ایران نیز در جواب ترامپ گفته است «اگر شما توافقنامه برجام را پاره میکنید ما آتش میزنیم».
مجلس نمایندگان ایالات متحده آمریکا بهدنبال توقف فروش هواپیماهای مسافربری بوئینگ بهایران است. کوین مککارتی، رهبر اکثریت مجلس نمایندگان آمریکا جمعه ۱۱ نوامبر –۲۱ آبان گفت که هفته آینده نمایندگان برای توقف فروش بوئینگ بهایران بهبحث خواهند نشست.
موضوع اصلی بهفروش برنامهریزیشده هواپیماهای مسافربری به ایران بهارزش ۱۷ میلیارد دلار در یک دهه آینده بازمیگردد. این معامله پس از توافق هستهای ایران با کشورهای ۱+۵ و از سوی دولت اوباما ممکن شد. کنگره آمریکا که مجلس نمایندگان بخشی از آن است، پیشتر هم مخالفت خود را اعلام کرده بود.
جمهوریخواهان استدلال میکنند که دولت ایران با استفاده از بوئینگ میتواند بهجابهجایی «تروریستها» در خاورمیانه دست بزند. رییس کمیسیون مالی مجلس نمایندگان نیز گفته است که «طرح توقف فروش بوئینگ برای اطمینان از این امر است که هواپیماهای ساخت آمریکا هرگز برای پایاندادن بهجان آمریکاییها یا متحدانش بهکار نرود».
اواخر ماه سپتامبر سال جاری خزانهداری آمریکا فروش بوئینگ بهایران را تایید کرد. در توافقنامه ایران و آمریکا برای فروش بوئینگ تاکید شدهاست که استفاده از این بوئینگها محدود بهاهداف تجاری باقی میماند.
همچنین به گزارش ایرنا، غلامعلی حدادعادل پدر داماد خامنهای، درباره تاثیر انتخاب ترامپ به عنوان رییسجمهوری آمریکا بر اجرای برجام و تغییر احتمالی آن گفت: اگر واقعا این حرفهایی که زده است بخواهد بهآنها عمل کند نه فقط روی مذاکرات برجام اثر خواهد گذاشت، بلکه روی روابط آمریکا با اتحادیه اروپا هم اثر خواهد گذاشت.
او افزود: خیلی چیزها بههم میخورد البته بدون نظر از برجام شاید هم بد نباشد خیلی چیزها بههم بخورد چون از این سامانی که داده ما خیری ندیدیم شاید در بیسامانی خیری حاصل شود.
در چنین شرایطی، یکی از مشاوران دونالد ترامپ گفته است که دولت آینده آمریکا توافق هستهای با ایران – برجام – را مورد بازبینی قرار خواهد داد.
ولید فارس، مشاور ترامپ در سیاست خارجی، که در مصاحبه با بیبیسی سخن میگفت، در پاسخ بهاین سئوال که آیا رییس جمهوری منتخب آمریکا برجام را «پاره خواهد کرد؟» گفت: پاره کردن شاید واژه خیلی تندی باشد، اما او توافقی را که قبلا صورت گرفته بر میدارد و با اروپائیان و طرفهای تماس، بازبینی می کند».
از فارس سئوال شد که «آیا منظور بازبینی است اما نه لزوما توقف اجرای توافق؟» وی گفت: «آن را بررسی خواهد کرد، بهکنگره خواهد فرستاد، و از ایرانیان خواهد خواست چند مورد را تغییر دهند و مذاکراتی خواهد بود و مذاکرات بسیار فشرده خواهد بود».
مشاور دونالد ترامپ افزود: «توافق بهاین صورتی که الان هست، یعنی فرستادن ۷۵۰ میلیون دلار بهحکومت ایران، بدون دریافت چیز چندانی در برابر آن، افزایش مداخلات ایران در چهار کشور دیگر منطقه، برای دولت ترامپ قابل قبول نخواهد بود».
روابط ایران و آمریکا در بخش دیگری از مصاحبه ولید فارس که بهموضوع مبارزه با دولت اسلامی(داعش) ارتباط داشت نیز مطرح شد. فارس گفت که اولویت اول سیاست خارجی دولت آینده آمریکا موضوع مقابله با داعش است. او گفت که برخورد دولت دونالد ترامپ با مسئله مقابله با داعش با رویکرد دولت فعلی آمریکا متفاوت خواهد بود و برخورد دولت جدید را «غیر یکجانبه و قاطعانهتر» توصیف کرد.
فارس گفت که دولت آینده آمریکا ائتلافی را با کشورهای عربی تشکیل خواهد داد و سیستم دفاعی اروپائیان را برای مقابله با با تروریسم بهکار خواهد گرفت و در مورد همکاری با روسیه نیز گفت: «البته که او با روسها صحبت خواهد کرد اما این بهمعنی تقسیم دنیا با روسیه نیست». در مورد همکاری با روسیه علیه داعش، وی افزود که اولویت اول آمریکا «تشکیل ائتلافی با کشورهای میانهرو عرب است و ما بهکشورهایی مانند کشورهای خلیج (فارس)، اردن، مصر نظر دارید».
مشاور دونالد ترامپ در واکنش بهاظهار نظر مصاحبهکننده که یادآور شد که چنین ائتلافی در حال حاضر هم وجود دارد، گفت: «ای کاش چنین بود، اما بسیاری از دیپلماتهای عرب میگویند که مایل بودهاند یک چنین نیروی هوایی مشترکی را با آمریکا برای جنگ علیه تروریسم داشته باشند اما دولت اوباما گفت نه، ما نمیخواهیم شما در سوریه یا عراق باشید… بهخاطر توافق با ایران؛ بههمین علت هم بخش اعظم نبرد(علیه داعش) در عراق توسط شبهنظامیان طرفدار ایران صورت میگیرد».
در حالیکه تنها چند هفته بهآغاز به کار دونالد ترامپ بهعنوان رییس جمهوری آمریکا باقی است، سخنان ولید فارس نخستین اظهار نظر مشخص یکی از افراد نزدیک بهرییس جمهوری منتخب درباره برجام از زمان اعلام پیروزی او در انتخابات ریاست جمهوری است.
در جریان مبارزات انتخاباتی، دونالد ترامپ مواضع متفاوت و گاه متضادی را در مورد برخورد با برجام اتخاذ کرد. او در سخنانی در ماه مارس، گفت که اولویت او لغو توافق هستهای با ایران است اما در یک مصاحبه تلویزیونی در اوایل ماه سپتامبر، ضمن انتقاد از ایران بهخاطر بازداشت چند شهروند آمریکایی، و وعده اقدام فوری برای آزادی آنان، گفت که در مقام رییس جمهوری، در برجام تجدید نظر کرده و با ایران وارد مذاکره مجدد خواهد شد. او در اشاره بهتوانایی چانهزنی خود بهعنوان یک تاجر، گفت: «رییسجمهوری آینده میداند باید چطور مذاکره کرد».
شادی احزاب راست افراطی و نژادپرست و فاشیستی اروپایی از انتخاب ترامپ
در اروپا، پیروزی او موجب دلگرمی پوپولیستهای این قاره، مثل ویکتور اوربان، رهبر مجارستان، مارین دو لوپن، ملیگرای افراطی فرانسه شده است. ماری لوپن شانس خود را در انتخابات ریاست جمهوری در بهار آینده بهآزمایش خواهد گذاشت.(یکی از استراتژیستهای حزب ماری دو لوپن در توییتی نوشته است؛ دنیای آنها در فروپاشی و دنیای ما در حال ساختهشدن است).
در هر حال استقبال احزاب راست افراطی و فاشیستی و نژادپرستی نه تنها آمریکا، بلکه جهان را ذوقزده کرده است.
برای نمونه، «مارین لو پن» رهبر حزب نژادپرست و راست افراطی «جبهه ملی» فرانسه، در پیامی توئیتری پیروزی ترامپ را به «رییسجمهوری جدید و ملت آمریکا» تبریک گفته است. رهبر حزب راست افراطی فرانسه گفته که در انتخابات ریاستجمهوری آمریکا، موافق پیروزی «هر کسی جز هیلاری کلینتون» است.
او پیشتر در مخالفت با اقدامات آمریکا در صادرات مدل اقتصادی خود بهسراسر جهان، گفته بود: «اگر آمریکایی بودم بهدونالد ترامپ رای میدادم».
اکنون حزب راست افراطی فرانسه، با تکیه بر رای مثبت به برگزیت در انگلیس و پیروی ترامپ خود را برای پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری فرانسه در بهار آینده آماده میکند.
«نایجل فاراژ»، رهبر حزب ضداروپایی و ضد مهاجر «استقلال بریتانیا»(یوکیپ) طبق انتظار بهعنوان اولین شخصیت سیاسی انگلیس بهترامپ بهعنوان چهل و پنجمین رییسجمهوری آمریکا تبریک گفت و عنوان کرد که نتایج این انتخابات «بزرگتر از برگزیت» بوده است.
«گیرت ویلدرز» رهبر حزب راست افراطی «آزادی» هلند نیز ضمن تبریک پیروزی ترامپ گفت: «مردم در حال پس گرفتن کشور خود هستند». او با اشاره بهانتخابات آتی هلند، افزود: ما نیز کشور خود را پس خواهیم گرفت. «بئاتریکس فان اشتورخ»(Beatrix von Storch) رهبر حزب راست افراطی «آلترناتیو برای آلمان» نیز پیروزی ترامپ را تاریخی دانست و بهاو تبریک گفت.
او افزود: «ترامپ باید ثابت کند که واقعا سیاست خارجی آمریکا را تغییر خواهد داد».
نتایج نظرسنجی های انجام شده در اکثر کشورهای مهم اروپا پیش از انتخابات آمریکا حاکی از آن بود که مردم اروپا بیشتر خواهان پیروزی هیلاری کلینتون نامزد حزب دموکرات در رقابت با دونالد ترامپ نامزد حزب جمهوریخواه برای ورود بهکاخ سفید بودند. بهعنوان نمونه یافتههای نظرسنجی شرکت تحقیقاتی Ifopفرانسه که بهدرخواست خبرگزاری اسپوتنیک روسیه انجام شد، نشان داد فرانسویها با ۵۶ درصد حامیان جدی نامزد حزب دموکرات هستند؛ اسپانیاییها و ایتالیاییها بهترتیب با ۵۵ و ۵۳ درصد ردیفهای دوم و سوم طرفداران کلینتون معرفی شدند. در آلمان و لهستان نیز حمایت از کلینتون بالا بود.
نتایج نظرسنجی دیگری نیز نشان داد بسیاری از مردم آلمان از پیروزی ترامپ نگرانی دارند و آن را موجب لطمه دیدن روابط آلمان با آمریکا می دانند. نظرسنجی موسسه «امنید»(Emnid) نشان داد که ۷۷ درصد از مردم آلمان از تیرگی روابط آلمان – آمریکا در صورت پیروزی ترامپ نگران هستند.
بهاین ترتیب ناگفته پیداشت که پیروزی غیرمنتظره ترامپ در انتخابات آمریکا موجب شوک و حیرت بسیاری از مردم و همچنین برخی مقامهای اروپایی شده است.
اما مهمترین مشوقان ترامپ در خاورمیانه و همچنین در دیگر مناطق جهان، سیاستمدارانی مستبدی چون رجب طیب اردوغان در ترکیه، عبدالفتاح السیسی در مصر و بشار اسد در سوریهاند. آنها اکنون با امیدواری چشم بهرییسجمهور جدید آمریکا دوختهاند که علاقهای بهآزادی، حقوق بشر، دموکراسی و امنیت جهانی ندارد.
مهمترین پیام نتایج انتخابات آمریکا
حرکت هرچه بیشتر سرمایهداری جهانی بهسوی بربریت و جنگ و خشونت است!
دوشنبه بیست و چهارم آبان 1395-چهاردهم نوامبر 2016
ادامه دارد.
یک پاسخ
ای نویسنده ی با ذوق این نامه خامنه ای به رییس جمهور آمریکا مرا آنقدر خنداند که بر خودم جیش کردم. دمت گرم.