امروزه واژه‌ی منافع ملی یکی از فراگیرترین واژه‌ها و به ویژه در مسایل مربوط به سیاست خارجی است.
منافع ملی ، عبارت است از ارزش‌های یک ملت یا به گفته بهتر ، عبارتست از : جهان بینی یک ملت که آن ملت در راه تحقق آن ، می‌کوشد .
چنان که گفته شد « منافع ملی » برخاسته از جهان بینی ملت می‌باشد . جهان بینی عبارت است از دیدگاهی که یک ملت بر پدیده های جهان هستی می‌نگرد . در نتیجه جهان بینی عبارت است از یک دستگاه فلسفی کامل که ملت وسیله‌ی آن، پدیده‌های جهان هستی را می‌سنجد و ارزش‌گذاری می‌کند.
ناسیونالیسم ایرانی برخاسته از جهان بینی ایرانی است و یا به گفته دیگر، ناسیونالیسم ایرانی ، سرچشمه‌ی جهان بینی ایرانی است. ناسیونالیسم ایرانی، اندیشه‌ای است انسانی ، انسان محور و انسان دوست.
از روزگاران دور تاریخ ، دو اصل زیر مورد شناخت و احترام ملت ایران بوده و هست که نشان دهنده ی منافع ملی ایران می باشد :
یکم ـ آزادی انسان و حقوق بشر
دوم ـ طرد هرگونه استبداد ، استعمار و استعمار ، در هر رنگ و هر شکل
از این رو، منافع ملی از دیدگاه ملت ایران در پهنه‌ی جهان، عبارت است از :
1 – حمایت از حقوق بشر و آزادی های اساسی همه‌ی مردم جهان
2- مبارزه با هرگونه استبداد ، استعمار و استثمار و تبعیض نژادی
پایه‌های جهان بینی انسانی ملت ایران یا منافع ملی ملت ، در منشور کورش بزرگ در سال 538 پیش از میلاد مسیح / 1159 پیش از هجرت پیامبر از مکه به مدینه ، بلورینه شده است . این منشور ، رگه‌های بسیاری از باور‌های کهن ایرانیان در قالب « منشور منوچهر » را با خود دارد . بدین سان ، جهان‌بینی ایرانی از گاه کهن در « منشور منوچهر » تا گاه باستان در « منشور کورش بزرگ » به گستردگی هرچه تمام تر، بازتاب می یابد.
در دوران نو ( اسلامی ) جهان بینی ایرانی را فردوسی در یک رج کوتاه می‌کند :
میازار موری که دانه‌کش است / که جان دارد و جان شیرین خوش است
منشور، منوچهر و کورش را سعدی این‌گونه بیان می‌کند :
بنی‌آدم اعضای یک پیکرند/ که در آفرینش زیک گوهر اند
چو عضوی به درد آورد روزگار [از سوی : ستمگر، امپریالیست، جهان‌خوار] / دگر عضو‌ها را نماند قرار
تو کز محنت دیگران بی‌غمی / نشاید که نامت نهند آدمی
هوشنگ طالع
