گفتگوی اخبار روز با رئوف کعبی عضو اتحاد فدائیان خلق ایران
• اخیرا کنگره ی موسس حزب چپ ایران (فدائیان خلق) برگزار شد. با رئوف کعبی از اعضای کمیته ی مرکزی سازمان اتحاد فدائیان خلق ایران در مورد کنگره ی موسس حزب چپ ایران و اتفاقاتی که باعث جدایی بخشی از اتحاد فدائیان و عدم شرکت آن ها در این کنگره شد گفتگو کرده ایم …
رئوف کعبی 61 ساله است. از اعضای قدیمی فدائیان. در انشعاب بزرگ سازمان فدائی به اقلیت پیوست و مسئولیتهای متعددی را بر عهده گرفت. در سال 1363 به اروپا آمد و با رفقای جداشده از اقلیت همراه شد تا سازمان آزادی کار ایران را بنیان نهند، پس از دو وحدت پیاپی در تشکیل سازمان اتحاد فدائیان خلق ایران شرکت کرد و در این سازمان همواره مسئولیت های متعددی داشته است. دو خواهر پرستار او شهلا و نسرین کعبی توسط جمهوری اسلامی اعدام شده اند و یکی از برادرانش صدیق کعبی در لباس پیشمرگ کومه له جان باخت.
در حال حاضر از اعضای کمیته ی مرکزی سازمان اتحاد فدائیان خلق ایران است. با او در مورد کنگره ی موسس حزب چپ ایران و اتفاقاتی که باعث جدایی بخشی از اتحاد فدائیان و عدم شرکت آن ها در این کنگره شد، گفتگو کرده ایم.
اخبار روز: اخیرا کنگره ی موسس حزب چپ ایران (فدائیان خلق) در شهر کلن آلمان برگزار شد. شما از ابتدا در مباحثات وحدت شرکت داشتید، اما جایتان در این کنگره خالی بود. چرا اعضای اتحاد فدائیان خلق در این کنگره شرکت نکردند؟
رئوف کعبی: مایلم با بیان و یادآوری این واقعیت شروع کنم که کوشش و تلاش برای اتحاد و همگرائی در میان نیروهای چپ یکی از ویژگیهای سازمان اتحاد فدائیان خلق ایران بوده است.
چگونگی فائق آمدن بر پراکندگی چپ، همواره یکی از موضوعات مهم در کنگره ها و نشستهای سازمان ما بوده که خود محصول و نتیجه دو وحدت پیاپی میان سه جریان جدا شده از اکثریت و اقلیت در سالهای 1368 تا 1373 (1989 تا 1994 ) می باشد. *
برای پاسخ به این پرسش شما، لازم می دانم اشاره ای کوتاه به روند طی شده داشته باشم:
در ادامه فعالیتهای متعدد ما در راستای همگرائی چپ، کنگره هفتم سازمان اتحاد فدائیان خلق ایران در سال 1385 (2006) طرحی را تصویب نمود که ضمن ترسیم دورنمای وحدت، ابتدا همکاری و همگرائی را میان چند نیروی معین مقدم می دانست. پس از دیدارها و مباحث و جلسات متعدد، در نهایت طرحی مشترک میان سه سازمان (شورای موقت سوسیالیستهای چپ ایران، سازمان فدائیان خلق ایران – اکثریت و سازمان اتحاد فدائیان خلق ایران) مورد توافق قرار گرفت و سپس تعدادی از کنشگران نیز با تشکیل جمع خود از آن پشتیبانی کردند
این تلاش، مسیر پرفراز و نشیبی را طی کرد امر پیگیری و بررسی روند و پیشرفت کار، در دستور جلسات کنگره های متعدد قرار داشت تا اینکه در کنگره 11 سازمان در سال 1393 (2014) ، طی قراری که حائز قریب به اتفاق آرا شد، مهلت نهائی برای تعیین تکلیف با این پروسه در انطباق با زمانبندی آن، آخر ماه بهار 1394 ( 2015 ) تعیین شد.
اخبار روز: در کجا کار گیر پیدا کرد؟
رئوف کعبی: علیرغم تلاشهای فراوان و تمدید مهلت کار کمیسیونها، در آخر کار، چهار منشور و دو اساسنامه ارائه شد همین امر یعنی عدم دستیابی به منشوری واحد که از شرایط اولیه برگزاری کنگره مشترک بود مانع اصلی به سرانجام رسیدن طرح شد چرا که در نهایت دو استراتژی سیاسی متفاوت در قبال جمهوری اسلامی از این چهار منشور منتج می شد و نشان داد که در عمل نیروهای این دو استراتژی مختلف نمی توانند زیر یک سقف گرد هم آیند و پروژه به بن بست رسید.
اخبار روز: بعد از آن انشعاب در سازمان شما صورت گرفت؟
رئوف کعبی: کنگره فوق العاده ما (کنگره 12) همزمان با پایان مهلت مقرر شده برای تعیین تکلیف برگزار شد. نه در اجلاس و نه بعد از آن باتشکیل کمیسیونی برای بررسی و مشورت، به نتیجه مشخصی نرسید و به خودی خود این امر می بایستی به مرجع تصمیم گیری آتی یعنی کنگره ای دیگر موکول می شد اما متاسفانه تعدای از رفقای ما که در اقلیت مهمی نیز قرار داشتند، بدون در نظر گرفتن امر طبیعی حیات دمکراتیک سازمانی درون ما و نیز با عدم پایبندی به آن و همچنین بدون داشتن نمایندگی از طرف کل سازمان، به مذاکرات خود با سازمان فدائیان خلق ایران – اکثریت و بخش باقی مانده کنشگران ادامه دادند و علیرغم اینکه در تصمیم گیری و تدارک کنگره دوره ای سازمان یعنی کنگره سیزدهم شرکت داشتند اما سه هفته مانده به این کنگره اعلام نمودند که در آن شرکت نمی کنند و بدین ترتیب از رویارویی دمکراتیک برای اتخاذ تصمیم جمعی طفره رفتند.
یعنی در واقع آن رفقا راه خود را جدا کردند و تحت عنوان وحدت، انشعاب نمودند.
اخبار روز: مشخص تر بگوییم، اختلافات سیاسی و تشکیلاتی عامل جدا شدن شما از پروسه ی وحدت شد یا حضور سازمان فدائیان خلق ایران (اکثریت) در این پروسه؟
رئوف کعبی: در مناسبات سیاسی، برای ما برنامه مقدم بر کارنامه است گرچه کارنامه هم جایگاه خود را دارد و اتفاقا برخورد به عملکرد گذشته یکی از پیش شرطهای مباحث بود که در صورت به سرانجام رسیدن طرح، می بایستی از جایگاه معینی برخودار می بود. اما آغاز گفتگو و ادامه مباحث با حضور سازمان اکثریت به عنوان یکی از پایه های اصلی طرح، ممکن گشت و این سازمان یکی از طرفهای پروژه ای بود که با فراخوان نوامبر 2012 آغاز شده بود ولی چنانچه که در پاسخ سوال قبلی اشاره کردم این پروژه به دلایل گوناگون به بن بست رسید.
برای پرهیز از طولانی شدن صحبت، دعوت می کنم که به دو ارزیابی معینی که یکی توسط کمیته مرکزی ما و دومی ارزیابی مشترک ما با همفکران چه کنشگر و چه شورای موقت سوسیالیستهای چپ ایران راجع به روند طی شده در این پروسه صادر شده است مراجعه شود. * *
اخبار روز: پس دلیل بن بست در ادامه ی مذاکرات از نظر شما، اختلافات سیاسی بود؟
رئوف کعبی: علاوه بر اختلاف در موضوعات برنامه ای و نظری از جمله چپ و سوسیالیزم، می توان گفت دلیل اصلی به بن بست رسیدن و ناکامی طرح، اختلاف بر سر استراتژی سیاسی بود.
شاید بد نباشد به این نکته اشاره کنم که همانگونه که در فراخوان پروژه آمده بود، وارد شدن به روند بحث و گفتگو و تدوین اسناد، لزومأ به معنی تصمیم گیری قطعی از همان ابتدا در مورد امر وحدت نبود و ذکر شده بود که فعالین چپ و سازمان ها، با توجه به حاصل کار جمعی، خود در مورد وحدت و شرکت در سازمان واحد تصمیم خواهند گرفت که این کار صورت گرفت و سازمان اتحاد فدائیان خلق ایران و شورای موقت سوسیالیستهای چپ ایران و تعدادی از کنشگران، با توجه به اختلاف در استراتژی سیاسی و عدم دستیابی به منشور واحد و در نتیجه بن بست پروژه، آن را تمام شده تلقی نمودند.
اخبار روز: حزب جدید حالا تشکیل شده است. ارزیابی تان از آن چیست؟ جای این حزب را در بین نیروهای چپ ایران در کجا می بینید؟
رئوف کعبی: پیش از هرچیز من فکر می کنم تمامی نیروهای بالقوه یک طیف معین فکری می بایست و لازم است که زیر یک سقف گرد هم آیند. این امر به هرچه شفاف تر شدن و مشخص شدن صف بندیهای درون اپوزیسیون و به ویژه در میان جنبش چپ به طورکلی کمک می کند و باید از آن استقبال نمود و غیر آن خطاست. ولی اعلام حزب به خودی خود چیزی را روشن نمی کند. یا انتخاب این واژه و آن واژه برای تعریف یک جمع، به تنهائی تمایزات موجود را آشکار نمی کند و جایگاه آن جریان را تعیین نمی کند. تبلیغات هم که امروزه از جایگاه معینی در فعالیت سیاسی برخوردار است و همچنین اتکا به میراث گذشته، در اتخاذ مشی و موضع و استراتژی سیاسی تعیین کننده نیستند. در چشم انداز حاضر، تشکل جدید با اسم چپ بدون یک سند رسمی مصوب و بنا به اظهارات تاکنونی برخی از آنان، در اتخاذ سیاست قاطع و شفاف با مشکلاتی جدی گریبانگیر خواهد بود گرچه مسئله نام و ظرف، تا حدودی این مهمترین نکته را تحت الشعاع خود قرارداده است اما واقعیتهای تشکیلاتی و سیاسی خود را تحمیل خواهند نمود.
اخبار روز: یعنی مهم ترین انتقادی که شما به این حزب در آغاز کار دارید، ناروشن بودن مواضع آن است؟
رئوف کعبی: بسیار طبیعی است که می بایست منتظر انتشار گزارش کامل و اسناد رسمی بود تا در این مورد اظهار نظر دقیق نمود، ولی در فقدان برنامه و مشی سیاسی معین و مصوب، می توان بر گزارشات و اخبار منتشرشده و به ویژه بر منشورهای ارائه شده و درصد آرا و ترکیب و نسبت اعضای شورای مرکزی تکیه نمود که در مورد هویت این تشکل جدید سوالات جدی را مطرح می کند. برای نمونه، منظور کدام چپ است؟ برای سوسیالیزمی که به عنوان آرمان مطرح می شود چه گام معینی برداشته می شود و نیروهای آن چگونه تعریف می شوند و کدام سیاست که بتواند کمکی در آن راستا کند، اتخاذ می شود؟ آنهائی که این جا و آنجا اعلام نموده اند که به مبارزه طبقاتی اعتقادی ندارند چگونه در تشکلی که خود را چپ می پندارد جای می گیرند؟ طرح و تکرار “عدالت اجتماعی” که مقوله ای کشدار است و در برنامه و مرامنامه غالب احزاب سیاسی از چپ و راست وجود دارد، چه سیمای متمایز و مشخصی را برای این جمع ترسیم می کند؟
اخبار روز: و در مورد خط مشی سیاسی آن؟
رئوف کعبی: در مورد خط و مشی سیاسی، طبق آنچه که در سند مبنای کار کمیسیون سیاسی آمده، نه تنها از موضعگیری قاطع علیه تمامیت جمهوری اسلامی پرهیز می شود بلکه به نحوی همسوئی و همراهی با جناحی از حاکمیت توصیه می شود. در ادامه چنین خط مشی و سیاستی، به طور طبیعی سیاست ائتلافی تشکل جدید هم ناروشن و متزلزل خواهد بود.
این نکته تشکیلاتی را هم اضافه کنم که هدف اعلام شده پروژه قبلی، انحلال سازمانها در صورت برگزاری کنگره مشترک و سازمان واحد بود. در صورتیکه پس از ناکام ماندن و به بن بست رسیدن پروژه مشترک قبلی، سازمان فدائیان خلق ایران – اکثریت در کنگره فوق العاده خود در پائیز 2016، طرح جدیدی را تصویب نمود که شاهد تحقق آن هستیم ولی از نظر من نتیجه این کنگره، ادغام رفقای جداشده ما و کنشگران باقی مانده، در طیف بندی موجود سازمان اکثریت است که خود را بدینگونه اکنون و در ساختار جدیدی سازمان داده اند و این درحالی است که هم سازمان اکثریت باقی مانده است و بقیه هم اعلام انحلال نکرده اند و این سئوال واقعی است که پس به جای وحدت و کاهش تعداد سازمانها، سازمانی به سازمانهای دیگر اضافه شده است از طرف دیگر اطلاعیه مطبوعاتی هیئت رئیسه که می توان گفت تنها موضعگیری رسمی تا کنون انتشار یافته است، کنگره را، مشترک خوانده است و نه وحدت آنگونه که تقریبا همه جا صحبت می شود بنابر این، چنانچه این تجمع کنونی خواست اولیه دست اندرکاران بوده باشد، باید اقرار نمود که به هدف خود لااقل در این مورد رسیده اند که صدالبته بنا به اسناد و تاریخچه پروژه اولیه، با طرح مصوب سازمان ما، با توافقات هیئتهای نمایندگی آن زمان و به ویژه اهداف فراخوان 2012 ، در تضاد آشکار است.
اخبار روز: فکر می کنید مناسبات سازمان اتحاد فدائیان خلق با حزب چپ ایران (فدائیان خلق) چگونه باید باشد و چگونه خواهد بود؟
رئوف کعبی: دیالوگ و همکاری میان نیروهای چپ، دمکرات و ترقیخواه در زمینه های مشترک و از جمله در عرصه دمکراتیک نه تنها مفید بلکه لازمه فعالیت و مبارزه سیاسی است و ما همواره به این اصل پایبند بوده و هستیم اما اصلی ترین مبنای موضعگیری ما در تعیین نوع مناسبات با دیگران، مواضع سیاسی و پراتیک سیاسی آنهاست. جریان جدید هنوز تا اتخاذ موضع و فعالیت مشخص سیاسی با توجه به نبود سند سیاسی و برنامه ای معین، همانگونه که اشاره شد، فاصله دارد اما به محض اتخاذ اصلی ترین مواضع سیاسی و فعالیت آن، ما نسبت بدان تصمیم خواهیم گرفت. چنانچه همین ملاحظات و برداشت کنونی تایید شوند شاید بتوان گفت که میانگین مباحث و پیش نویس های ارائه شده، غالبا، شباهتهای بسیاری با مواضع سازمان اکثریت را به ذهن متبادر می کند.
اخبار روز: راه حل شما برای این که نیروهای چپ ایران بتوانند به سطح قابل قبولی از همکاری برسند چیست؟
رئوف کعبی: ما بر همگرائی و اتحاد نیروهای چپ تاکید داریم اما بر اساس مواضع روشن و مشخص سیاسی به خصوص در رابطه با نفی کلیت جمهوری اسلامی و خط و مرز روشن با اصلاح طلبان حکومتی و غیرحکومتی، نفی سیستم سرمایه داری و در واقع با بنیانی قابل توضیح که در ارتباط با مبارزات و مطالبات مبارزاتی زحمتکشان و ستمدیدگان یعنی اکثریت جامعه باشد. همانگونه که اشاره کردم ما خواهان شفاف سازی صفوف چپ هستیم و به طبع همه چپ نمی تواند زیر یک سقف جمع شود. ما به پلورالیسم در چپ باور داریم و این باور ریشه در واقعیت کنونی چپ ایران دارد، از نظر من گرد هم آمدن جریانات و نیروهای مختلف چپ در طیف خودشان و مشخص شدن مرز بین این طیفها، خود گامی مهم به جلو محسوب می شود و راه را برای همکاریهای معین بین آن ها باز کرده و بدین ترتیب با هم می توانند نقش و موقعیت چپ را در راستای اهداف استراتژیک خود و نیز پی ریزی ائتلاف وسیع دمکراتیک تقویت نمایند. ما به سهم خود در این زمینه در حال فعالیت هستیم و همچنان تلاشهای خود را در این راستا ادامه خواهیم داد.
* سازمان آزادی کار ایران و سازمان فدائیان خلق ایران “جریان 16 آذر” در سال 1368 که سازمان فدائی – ایران را تشکیل دادند.
سازمان فدائی – ایران و سازمان چریکهای فدائی خلق ایران –شورایعالی در سال 1373 سازمان اتحاد فدائیان خلق ایران را تشکیل دادند.
* * ارزیابی ما از روند آغاز، پیشرفت و حاصل کار پروژه «شکل دهی تشکل بزرگ چپ» – کمیته مرکزی سازمان اتحاد فدائیان خلق ایران
www.akhbar-rooz.com
روند ونتیجه پروژه «شکل دهی تشکل بزرگ چپ» – سازمان اتحاد فدائیان خلق، شورای موقت سوسیالیستها، تعدادی از کنشگران چپ
www.akhbar-rooz.com
