حسن حسام
سرکوب فرهنگی و مدنی در حکومت ایدئولوژیک *
در سالگشت قتل کانونیان، محمدمختاری،محمد جعفر پوینده، غفار حسینی و سایر عزیزان قتل های زنجیره ای
سرکوبِ سیاسی، جزیی از نظام ارزشی حکومت های استبدادی بطور عام است. آن ها، ضرورت سرکوب را در مقابل سرپیچیِ سیاسی همه ی دگر اندیشان « راه حل » اجتناب ناپذیر می دانند و از سرکوب به مثابۀ بخشی از ابزار نظام برای بقا و تداوم حاکمیت، دفاع و از منظر نظری آن را توجیه می کنند. مستبدان همه ی تاریخ، تمام همّشان این است که برای تامین امنیت و حفظ نظام و غیرسیاسی کردن جامعه به قول صادق هدایت، زندگی «خر در چمن» را سازماندهی کنند
در این حکومت ها ،همه ی ترفندها به کار می رود تا مردم دلمشغول ِ زندگی عادی و روزانه شوند و به فکر مسایل کلان و اوضاع سیاسی نباشند و رایج کرده اند که: زبان سرخ ، سرِسبز می دهد برباد! از این رو تا زمانی که « رعیت » یا « ملت » سرگرم مسایل روز مره و خصوصیشان هستند ، کاری به کار کسی ندارند؛ تیغ آخته ی حکومت مستبدِ متعارف زمانی به جولان در می آید و سَری را میپَراند که از سر ِ اعتراض بالا آمده باشد!
و از این زاویه حکومت استبدادی متعارف با حکومت استبدادی ایدئولوژیک، تفاوت های آشکاری دارد هرچند در سرکوبِ خشنِ مخالفان ـ هنگامی که در برابر حکومت به ایسندـ تفاوتی با حکومت های ایدئولوژیک به لحاظ شدت سرکو ب و خشونت ندارند!
حکومت رضاخان میرپنج و پسرش را در نظر بگیریم : آن ها به اتکای سرسپردگی کامل به امپریالست ها هرچند در غارت گری وشریکِ مالِ همه بودن ، به عنوان نمونه؛ آنکه برای سرکوب مخالفان سیاسی خود با شقاوت تمام زندان و شکنجه گاه و جوخه آتش و چوبه ی دار آماده داشتند و در این را ه به صغیر و کبیر هم رحم نمی کردند؛ کاری به زندگی خصوصی افراد نداشتند و معتقدات دینی یا غیردینی و زندگی ِعرفی آنان را تحمل می کردند هرچند رضاخان میر پنج در اقدامی غیر معمول با برداشتن اجباری چادر از سر زنان، حق «آزادی پوشش »را پایمال کرد با توجیه انطباق با غرب! اما در مجموع همه تلاششان این بود که « جزیره آرامش » شاهانه، متلاطم نشود و اساس سلطنت از تعرض مخالفان مصون بماند و مقاومت سیاسی در برابر حکومت صورت نگیرد.
آن ها در پی تثبیت نظام ارزشی ویژهای نبودند و مساله شان این بود که خود را با اهداف جهانی اربابانشان هماهنگ کنند. تداوم اقتدار و سرمایه اندوزی جهت اصلی شان بود و تلاش می کردند همگان را در این مسیرتسلیم اراده تالانگرانه ی خود کنند. اساس سیاست شان این بود که ارابه سرنوشت، تنها به فرمان قدر قدرت« اعلیضرت شاهنشاه و بزرگ ارتشتاران » و ایادی آن، به پیش رود. هم از این رو می کوشیدند تا زندگی عرفی مبتذل را سازماندهی کنند و فرهنگ و هنر را به کژراهه بکشانند و با همه توان و با استفاده از همه ترفندها و ابزارها، سانسور و خود سانسوری را به ویژه درهنر و فرهنگ ِپویا ، نهادی کنند.
حاکمانِ مستبد مبتنی بر ایدئولوژی اما، فراتر از این، دارای ویژگی ِ«خاص» خود هستند. آن ها برای سازماندهی اقتدارخود و به انقیادکشانیدن شهروندان، از سیاست، در مفهوم عام آن آغازنمیکنند، بلکه مشخصاً از مداخله در یکی از شاخه های معنوی آن یعنی فرهنگ حرکت می کنند .
حکومت توتالیترِ ایدئولوژیک ، نه تنها به مثابه سلطانی مقتدر، بلکه علاوه بر آن خصیصه، نظامی ست «ارزشی »! و بیش از سیاست به فرهنگ نظر دارد. حکومت ِ ایدئولوژیک، سیاست را چنان سازمان میدهد که به تمامی در خدمت بازتولید فرهنگ ویژۀ «خود» ی باشد و بر این اساس قادر نیست به مثابه یک دولت سرمایه داری « متعارف » حکومت کند.
وقتی خمینی میگوید: «برای نان و خربزه انقلاب نکردهایم، برای اسلام عزیز انقلاب کردهایم»، کلامش در عین ریاکاری، حقیقتی را درخود نهان دارد. او بیش از هر چیز، درسودای عالمگیر کردن نظام ارزشی «اسلام عزیز» است.آن هم اسلام شیعه اثناعشری وصدالبته درچهارچوب نگاه و تفسیرحکومت ِحاکم به زعامت ولی مطلقه فقیه. فقیهی که آشکارا خود را نماینده تام الاختیار خدا بر روی زمین و صاحب بی چون و چرای هستی و نیستی « عوام الناس» می داند!
حکومت توتالیتر ایدئولوژیک، البته که تنها به دفاع از نظام ارزشی خود بسنده نمیکند، بلکه در عین حال از آن سکویی می سازد برای چپاول و غارت و تالانگری! این حکومت به اقتضای باور های ایدئولوژیک اش نه می خواهد و نه می تواند با دگراندیشان و ساختارهای فرهنگیشان سر ِ سازگاری داشته باشد. به قول زنده یاد محمد مختاری «تحمل و مدارا »در دستگاه فکری آنان جایی ندارد! و هر تفسیری غیراز تفسیرِ خود از انسان و مناسبات میان انسانها را نه تنها نمی پذیرد، که وجودآن را درتضاد با موجودیت و هویت اش می داند .از این رو، استقرارِ نظام ارزشیِ چنین حاکمیتی مشروط است به تلاشی و نابودی تام وتمام جامعۀ مدنی حاضر با تمام سامانه ی ارزشی ِ رنگارنگ آن.
ازآنجا که جامعه ی مدنی و زندگی عرفی در مقابل استبداد یکسویه و ایدئولوژیک مقاومت میکند، سرکوب مستمرِ فرهنگی، نیاز روزمره ی آن است و سیاست و سرکوب تمام عیار و بی حد و مرز ، عمدتا، درخدمت مهارِ جامعه مدنی و نهادی کردن سانسور و خودسانسوری درهمه ی حوزه های فرهنگی، نظری، هنری و حتی عرفی در همه زمینه های زندگی ست.
این حکومت نامتعارف سرمایه داری به اقتضای باورهای ایدئولوژیک خود ، به همه زوایای شهر و روستا، خیابان و کوچه و خانه و جزئیات زندگی مردمان حتی درختخواب آنان سرک میکشد! در این دستگاه فکری ،مرزی ممنوعه وجود ندارد. این نظام برای پیش برد اهدا فش ، خود را مقید و محدود به هیچ اخلاق و ملاحظهای نمیکند. زیرا به وکالت از خدا، خودش را محِق و موظف می داند تا همه کس و همه جا را بازرسی و در همه اشکال و امکاناتِ ممکن ، در اعماق فکر و اندیشه مردمان فرورود و باورهایشان را تفنیش کند! این ویژگی ِهمه حکومت های ایدئولوژیک به ویژه حکومت ِ دین سالار است
جهان؛ جهنم قرون وسطی و حاکمیت کلیسا و پاپ وکشیشان راکه با وجود حضورسلاطین، حاکم بودونبود مردم بودند، تجربه کرده است. هنوز زخم کاری احکام کلیسا برتارک تاریخ موجود است. سوزاندن زنده زنده دگراندیشان و تفتیش عقاید بی حدومرز همگان به حکم دادگاه «الهی» ِکلیسا، صفحات تاریخ بشر را سیاه و خونین کرده است.
حکومت توتالیترِ دین سالار، در عصرفراگیری جهانیِ نظام سرمایه داری درجهان، درعین حال حکومتی ست طبقاتی و پاسدار سرمایه و تالانگری آن . این حکومت با باور به« مالکیت مقدس »، در برابر خود مانعی نمی بیند که شریک در غارت ارزش اضافی حاصل کارِ کارگران و مزد بگیران باشد.
یکی ازویژگی های حکومت های سرمایه داری ِدین سالار از نوع حکومت اسلامی، این است که هم از توبره می خورند و هم از آخُر! در مثل؛ حکومت اسلامی ایران می کوشد هم خود را با صندوق بین المللی پول و سایر نهاد های جهانی سرمایه داری هماهنگ کرده، و هم در مسیر گسترش اسلام سیاسی، در کارکرد متعارف آن، اختلال ایجاد کند. هم وابسته به سرمایه داری جهانی ست و هم عامل تنش در همان مناسبات. با اینکه تا خرخره در باتلاق بحران همه جانبه داخلی و خارجی فرو می رود، برای تحکیم نفوذ و اقتدارش در منطقه و گسترش اسلام سیاسی، خود را به آب و آتش می زند و از سوی دیگر همین امر موجودیش را بی چشم انداز می کند!
این یکهتازِ دین سالار، با تکیه براحکام و باورهای ارتجاعی خود، نه تنها تابِ همسازی با نظامهای ارزشی دیگررا ندارد، بلکه هیچ نوع دگراندیشی را برنمیتابد! از این رو در داخل و خارج تنها و منزوی ست و به روشنی میداند که ایجاد هرحفرۀکوچک در نظام، میتواند همچون حبابی آن را منفجر کند. پس، چاره بقای خودرا در قلع و قمع بی وقفه مخالفان، به ویژه دگر اندیشان در داخل می داند و شاخ و شانه کشیدن تو خالی درخارج.
حکومت های توتالیترِ ایدئولوژیک، چپ و راست ندارند. ژدانف و بریای عصر استالینیسم همانطور عمل می کنند که سعید امامی ها و رئیسی ها. هدفشان تنها اعمال سانسور فرهنگی نیست می کوشند خودسانسوری را نهادی کنند تا درپرتو آن هیچ «ارزشی» نتواند در مقابل نظام ارزشی ِمسلط عرض اندام کند. ساطور دو دم شان پیدا و نا پیدا، بالای سرهرنفس کشی در جولان است!
اگر تفسیر رسمی و دولتی ِحکومت را نپذیری، جلاد به مکزیک اعزام می شود تا باساتورسرت را ـ که تا دیروز یکی از سکانداران اصلی انقلاب بودی ـ شقه کند! چنانکه با تروتسکی، استالین چنین کرد! حکومت « الله » هم، هزار بار سیاه تر و شقی تراز سایر دیکتاتور ها با دگر اندیشان اش بدتر از این ها کرده و می کند: علاوه بر زندان و شکنجه و برپا کردن چوبه دار و یا جوخه اعدام که اقدامات روتین اوست؛ با کابل خفه می کند، با دشنه سلاخی می کند، آمپول هوا می زند، در دریاچه غرق می کند، « تصادفاً » مخالف را زیر ماشین می گیرد و می کشد، بر چهره زن ها اسید می پاشد، زیر شکنجه می کشد و علت مرگ را ایست قلبی اعلام می کند، « مرگ آرام» را در زندان ها سازمان می دهد…. چنانکه با محمد مختاری ها ، محمد جعفر پوینده ها، فروهر ها ،ژاله کاظمی ها و محمد زمانی ها و… چنین کردند!!!
تا کید می کنم این رژیم از آنجا درنده تر از سایر حکومت های ایئولوژیک است، که خود را یکسره نماینده خدا برروی زمین می داند ! دراین حکومت نه تنها دین و باورهای دینی و مسلکی، امرِخصوصی ِیک شهروند نیست؛ که ساساً دراین دستگاه فکری ِالهی ، «شهروند» معنا و مفهومی ندارد! زیرا قرار است فقیه مطلقه درزمان غیبت امام دوازدهم همچون چوپانی،رمه انسانی ـ عوام الناس ـ را هدایت نماید پس حق دارد بجای او فکر کند و تصمیم بگیرد! .
اگر چنین است که هست ، و مادام که چنین میماند، دیگر دراصول و ذات مسئله، بین اسلام آمریکایی با اسلام ناب محمدی یا اسلام به اصطلاح «مترقی و دمکراتیک » با اسلام ارتجاعی و غیر دمکراتیک فرقی وجود نخواهد داشت و تعبیر ها و تفسیر ها و توجیهات گرایش های مختلف در درون این سیتم فکری یعنی « اسلام عزیز» کارکردی کم وبیش چنین دارند.
همین که اسلام همچون یک سیستم تمامیتگرا و جهانشمول، پسوند دولت می آید، فرقی نمی کند که نامش جمهوری اسلامی مبتنی بر ولایت مطلقۀ فقیه باشدیا جمهوری اسلامی دمکراتیک! ریشۀ همه این ها از یک آبشخور است و شکل و ظاهر این نام گذاری ها، در گوهر قضیه تغییری ایجاد نمی کند. هر چه هست نه تنها ساختار نظام حتی درشکل هم، «جمهوری» نیست بلکه حکومتی مبتنی بر احکام ارتجاعی دین با هرتعریف با هر توجیهی که می خواهد داشته باشد.
امروزه در درون و بیرون از رژیم جمهوری اسلامی موجود، گرایشاتی فعالند ـ مسلمان یا بعضاً دگر اندیش ـ که به نحوۀ ادارۀ حکومت با اصل « ولایت مطلقه فقیه » مشکل دارند نه با اصل حکومت دین سالار! این گرایشات به عنوان آلترناتیو حکومت جنایتکار فعلی، جمهوری اسلامی « دموکراتیک » دیگری را تبلیغ میکنندکه در تحلیل نهایی مبانی پایه ای اش تفاوتی کیفی با آن چه که موجود است، ندارد .
روشن نیست چگونه میتوان دمکرات بود و گرایشات مختلف طرفداران ادغام دین و دولت را به ـ هر شکل و رنگی که باشندـ ، ترقیخواه دانست؟! آنان در بهترین حالت میکوشند تا نوع دیگری از ارتجاع و تاریکاندیشی را لای زرورقِ دمکراتیک پیچیده و به مردم حُقنه کنند!
ناگفته نگذارم که من از بحث خود نتیجه نمیگیرم که خودِ اصل جدایی دین از دولت، به طور مجرد مساوی است با دمکراسی! نه چنین نیست. چنانکه جلوی چشمانمان روزانه عملکرد دولت مداران ترکیه و سایرجمهوری های لائیک را می بینیم که نه تنها استثمار جهنمی را بر نیروی کار و زحمت نهادی کرده اند، که استبداد سیاسی فراگیری را سازمان داده اند و دست کمی از حکومت های دین سالار ندارند . می خواهم تاکید کنم که با جدایی دین از دولت ، « دموکراسی
» متولد نمی شود هرچند تا حدی زندگی عرفی و حقوق شهروندی و سطح محدوی از آزادی ها ـ آزادی های بورژوایی ـ را برای شهروندان ممکن می سازد .
لازم است تاکید کنم که تعمیق آزادی های بی قید و شرط، به ویژه مناسبات دموکراتیک و اساساً دموکراسی واقعی ـ دموکراسی مشارکتی ـ تنها با عبور ازنظام سرمایه داری و گذار به نظام سوسیالیستی بستر تحقق دارد در این زمینه، سخن بسیار است اما در محدوده این گفتارمجال آن باز کردن آن نیست .
آیارتاید عقیدتی حاکم از هشتاد و پنج میلیون جمعیت کشور با عاداتوآداب، سُنن و باورها ،مذاهب، فرهنگ، ملیت ها و زبانهای مختلف میخواهد همه با هم از تمامی هویت خود تهی شوند و پاک و مادرزاد، مبانی ارزشی عصر شبانی ِاو را در قرن بیست و یکم بپذیریند و اجرا کنند!!
طبیعی است که پذیرش چنین حکمی از جانب اکثریت عظیم مردمان از محالات است و حاکمان آب در هاون می کوبند!
آن ها برای ممکن کردن این امر محال، میکوشند در آداب همبستری، زایمان، بچهداری، پوشش، کار، شغل، تفریح، راه و رسم زندگی، حتی راه و رسم مراسم تدفین و عزاداری و خلاصه در همۀ شئونات زندگیِ تک تک شهروندان مداخله کرده و اِصراردارند به زورِ سرنیزه هم که شده مردمان را به پذیرش آن ناچار کنند.
اما در تمام این چهل سال خونبار، شهروندان ـ از هر نحله ـ با مقاومت مدنی ِ پر هزینه شان حکومت الله را در همه جا و در تمام عرصه ها آشکارا شکست داده اند !
رژیم ایدئولوژیک برای درهم شکستن مقاومت شگرف شهر وندان، تمام ماشین تفتیشی، نظامی و تبلیغی عظیم خود را به کارگرفته وحتی از به جاسوسی گماردن کودکان علیه اولیایشان هم نگذشته است !! فراموش نکنیم که خمینی اسیر کُش ازکودکان میخواست رفتار والدین خود را کنترل و به حزبالله گزارش کنند اما با« نه » با شکوه همگان ، تیرِ انسان ستیزان به سنگ خورده است !
احکام حاکمان دین پناه، تنها به دگراندیشانِ غیر مسلمان محدود نمیشود! آنان از نحله های مختلف مسلمانان هم می خواهند تنها و تنها تفسیری یگانه و رسمی ِحکومت مستقراسلامی و حواشی آن را بپذیرند اما با تو دهنی آنان روبرو شده اند
آپارتاید عقیدتی حاکم چنانکه در بالا آمد تلاش همه جانبه اش در طی این چهل سال حتی با به خاک و خون کشیدن مردمان نه تنها قادر نشده مقاومت مدنی، فرهنگی، هنری ، اندیشگی و طبقاتی آنان را در هم بشکند، که آشکارا از بازتولید نظام ارزشیِ خود هم، عاجز مانده است!
نتیجه این شکست مفتضخانه، رشد دائماً فزاینده بیزاری عمومی و رودررویی ِآشکارِ اکثریت عظیم، با تمامیت نظام است.
امروزه به روشنی میبینیم که رژیم جمهوری اسلامی ایران قادر نیست در برابر جبهۀ عظیمی که با سیاست خود در مقابل خود گشوده، بجنگد. برای نمونه، به پدیدۀ جوانان و زنان نگاهی بیندازیم: اکثریت میلیونیِ جوانی که از بدو تولد، زیر پوشش آموزش اجباری رژیم ملایان بزرگ شدهاند، دشمن اصلی رژیم و نظام ارزشی آن هستند. داروغههای رژیم اسلامی هر روز در چهارگوشۀ ایران، زنان را دسته دسته به جرم بدحجابی تعزیر میکنند، شلاق می زنندد، زندانی می کنند و به صورت شان اسید می پاشند اما؛ زنان با مقاومتی جانانه هر روز جسورانهتر از پیش ، بر خواست مدنی ِآزادی پوشش و سایر آزادی های شهروندی خود پای می فشرند !
فقها که خود را مفتضح و شکست خورده میبینند، از سر استیصال، این مقاومت مدنی جانانه را ناشی از توطئه دشمن و تهاجم فرهنگی غرب به عنوان « شرّ اکبر» می دانند.
علی خامنهای همچون سلف مردهاش، پیوسته از تهاجم فرهنگی سخن میراند. این جملهایست که بیش از چهل سال، نه تنها او، بلکه تمام دولت مداران اسلامی آن را غرغره میکنند. اما همه از خرد و کلان در ایران و درسطح جهان می دانندکه این اسلام سیاسی ست که در برابر مقاومت مردم شکست خورده است.
رژیم ایدئولوژیکی که به کمک و همراهی امپریالیست ها ـ از ترس نیروهای بالنده چپ به ویژه
درجریان جنگ سرد ـ از فردای نشستن بر گرده یک انقلاب مردمیِ شکست خورده، نتوانسته با انقلاب فرهنگی اش، با به خون خون کشیدن دانشگاه ها، با دار و درفش و زندان و شکنجه، با سانسور تمام عیار در همه حوره های فرهنگ و تفکر، کتب درسی، ادبیات و هنر و فلسفه …در پیش برد اهداف ارتجاعی عهد چوپانی اش ناکام مانده است.
حکومتی که این چهل و اندی سال جز خانهخرابی، فلاکت اقتصادی، کشتار و جنگ، گرانی، بیکاریُ غارتگری، سانسور و سرکوب برای مردم ما ارمغانی نداشته، با عملکرد ضد مردمی خود موجب گردیده تا مردم، لگدمال شده و به جان آمده که ـ زمانی به امید حکومت «عدل علی» به این نمایندگان خدا امید بسته بودند، بیش از یک دهه است که ارزشهای فرهنگی ِ ارتجاعی و زورکی فقها و سایر حکومت مداران را به صورتشان تُف می کنند. و «قِداست»شان را به سُخره می گیرند! بیزاری از تمامیت رژیم جمهوری اسلامی روز به روز گسترده تر می شود و حکومت «اسلام پناه» را به سراشیبی سقوط می کشاند.
هیچگاه در تاریخ پرتب و تاب آزادی خواهی و برابری طلبی جنبش صد و پنجاه ساله ایران، گرایش به یک حکومت لائیک، برابری طلبانه و دموکراتیک بر بستر عبور از جهنم سرمایه داری مانند امروز قوی نبوده و تحقق آن به یک نیاز همگانی تبدیل نشده است.
حاکمان شکست خورده، شاهد این حقیقت هستند اما به دلیل زندانی بودن در چهارچوب ارزش های پوسیدۀ عصر چوپانی، مهمتر از آن به دلیل منافع سرشاری که از غارت عمومی، حتی از سفره خالی نیروی کار و زحمت نصیب شان شده و فربه شان کرده است، نه میخواهند و نه ظرفیت آن را دارند تا خود را با شرایط و الزامات امروزه منطیق کنند. آنها چنان در بحران همه جانبه و فلج و بن بست اقتصادی ، اجتماعی و سیاسی گیر کرده اند که فرصت کوچکترین رفرم را هم از دست داده اند و با سیلی صورتشان را سرخ نگه می دارند. چراکه از ترسِ یک انقلاب تعین کننده به وحشت مرگ افتاده و پشت « فتنه غرب» پنهان شده اند.
این «فتنه » اماچیزی نیست جز تحول عمیقی که در اعماق جامعه صورت گرفته و بیزاری اکثریت عظیم از حکومت اسلامی، خود را با اعتصابات شکوهمند کارگران، معلمان، بارنشسته گان، زنان ، ملت های ساکن ایران و به ویژه جوانان ـ جوانان بی آینده ـ در شورشها و خیزش های پی در پی، در میادین ورزشی، درتحریم انتخابات و در مقاومت عریان مدنی، نشان میدهد.
با وجود همۀ این نشانهها، حکومت مداران اسلامی کور و کرند و نمیخواهند بپذیرند شرایط عوض شده و کارشان تمام است!!!
برای این که این مدعا ثابت شود، کافی است دو دوره، دو دهه را با هم مقایسه کنیم و تحول کیفی شرایط کنونی را دریابیم:
دهه خونین شصت را به یاد آوریم که همین «حضرات آیات عِظام» و قصابانشان برای تثبیت حاکمیت خود با تکیه بر توهم گسترده توده ها، جوانان مردم را دسته دسته حتی در خیابانها به جوخۀ مرگ میسپردند ، سراسر کشور را به خاک و خون کشیدند، به ویژه سال شصت و هفت به فرمانِ روحالله خمینی اسیرِ کُش، هزاران اسیر در بند و محاکه شده و محکوم به زندان را از بند ها بیرون کشیدند و با شقاوت تمام قتل عام کردند .
در مقابله با این دهه کشتار عظیم، به دلیل توهم طیف وسیعی از توده ها اتفاق بزرگی رخ نداد.تنها جز واکنش تنی چنداز اشخاص درون نظام و زمزمه خاموش مردم ِ مظلوم و خانواده های داغداردر اعتراض به این بیدادِ فراگیر، صدایی جدی از جایی برنخاست!
در بیست سال پیش هم همینطوربود. منظور « قتل های موسوم به «زنجیره ای» ست. رژیم با تدارک سازمانیافته دولتی، دست به قتل فجیعِ چندین تن از عزیزان ما از جمله مختاری و پوینده و فروهرها و… ـ به قول ناصرزرافشان شصت و شش نفرـ توسط آدمکشانش زد. این جنایات هر چند ارکان رژیم را به لرزه در آورد و حکومت ناچار شد سعید امامی ـ یکی از مجریان این قتل ها ـ را به زوردر زندان واجبی خورش کند، اما با میدان داری و نمایشات مردم فریبانه اصلاح طلبان ِ متکی به توهم بخشی از توده ها ـ اساسا طبقه متوسط ـ و فرمان « فتیله ها را پایین بکشیدِ» ها شمی رفسنجانی، توانست تب و تاب خشم مردم را فرو بنشانند و آن را مهار کند .
ازجنبش هشتاد و هشت بدین سو اما فضا عوض شده است، به ویژه از دی ماه نود و شش ـ که با فروریختن توهم اکثریت مردم و رویگردانی اکثریت عظیم از تمامیت حکومت اسلامی و سرمایه داری نئولیبرال ـ ورق کاملاً برگشته و شعار سرتاسریِ«اصلاح طلب اصول گرا دیگه تمومه ماجرا» شرایط تازه ای بوجود آورده است که حاکمیت جزفرو ریزی نظام، نمای دیگری درچشم اندازخود نمی بیند!
امروزه کارگزاران ِرژیم جمهوری اسلامی ـ از بیت رهبری تا سپاه و بسیج و ارتش و لباس شخصی ها ـ به دفاع از موجودیت حکومت اسلامی و حفظ منافع سرشار خود در مقابله با تعرض مردم، جنبش های سراسری وخیزش ها و شورش های متفاوت وگسترده، اعتصابات بی نظیر، کارگران ،معلمان، بازنشستگان، پرستاران، دانشجویان، ملل ساکن ایران و…سرکوب و کشتار می کنند. حکومتیان کشتار می کنند نه با اقتدار برای تثبیت حاکمیت خود ـ همچون دهه شصت ـ ، بلکه برای دفاع از اصل ِموجودیت شان با مردم می جنگند تا نه مقاومت ،که تعرض شان را مهارکنند. تا کید می کنم این دهه ، حکومت الله از ازسر ِ«قدرت» نیست که کشتار می کند ،از سرِ«وحشتِ مرگ» است و سقوط، از موضع ترس است و تلاش مذبوهانه برای بقای نظام
پای این رژیم توتالیترِ ایدئولوژیک دیگر به گِل نشسته و به قولی، فقها دارند با این اقدامات خشن و خونین ، همچون اژدها دم خودشان را میخورند! و این نشان میدهد که آفتاب عمر این دیو آدمی خوار، بر سر بام است!
با درد بسیار باید تاکید کرد این نخستین بار نیست که دین سالاران میآیند و میسوزانند و میدَرند و میکُشند و ویران میکنند و گورشان را گم میکنند!!
هشت قرن پیش به فتوای این دایناسورها ـ علمای حلب ـ شهاب الدین سهروردی را به جرم واهیِ الحاد خفه کردند!
پیش از قتلِ شیخ اشراق تا به امروز، در تمام این سالیان دراز، شریعتمدارانِ اسلام پناه با همدستی شاهان مستبد و جنایتکار، به ویژه ازدوره صفویان تا پهلوی ها هرجاکه دست شان رسید و امکان پیداکردند، تا توانستند اندیشهورزان و فرهنگسازان را به بند کشیدند، مثله کردند، پوست کندند، به دار آویختند، سنگسار کردند، آتش زدند، داغ کردند، چشم کندند، رگ زدند، دهان دوختند، ساعد بریدند، دق مرگ کردند، گردن زدند و به جوخهاعدام سپردند….
***
از آن جا که پایه های این گفتار ، برای یادمان اولین سالگشت قتل های زنجیره ای و عزیزان کانون نویسندگان ایران ؛ محمد مختاری و محمد جعفر پوینده و…تدوین شده بوده ، از این رو بر کشتار اهل قلم و اندیشه مکث می کنم. وگرنه درچهل ساله ی استقرار، حکومت اسلامی، همچون سلف شان، پهلوی ها ـ رضاخان و پسرش ـ درایران ِهشتاد و پنج ملیونی ، خانواده ای نیست که مستقیماً خودشانیا اطرافیانِ شان داغدار نباشند.
استبداد مذهبی و سرمایه داری، هزاران هزار زن و مردِ آرمان خواهِ سربه دار را به جرم دگراندیشی، آزادی خواهی، برابری وسوسیالیسم به خاک و خون کشیده که هرکدامشان به تنهایی شرف تاریخ خون بار آزادی خواهی و برابری طلبی میهن در بند ما بوده وهستند.
در این جا اما چنانکه در بالا آمده، نه از بی شمار سروهای به خاک افتاده که نمونه وار از سلاله اهل قلم یاد می کنم .کسانی که به قول احمد شاملو: همدست مردم اند گسستن زنجیر را!
اندیشه ورزان و قلمزنانی چون :
نسیمیِ شاعر، فرخی یزدی، میرزا ابوالقاسم فراهانی، میرزا آقاخان کرمانی، طاهره قرهالعین، جهانگیرشیرازی،میرزاده عشقی، احمدکسروی،کریم پور شیرازی، مرتضی کیوان، خسرو گلسرخی، کرامت دانشیان، سعید سلطانپور، رحمان هاتفی، عطاالله نوریان، سعیدی سیرجانی،جهانگیر تفضلی ،ابوتراب باقرزاده ،حسین اقدامی ، احمد میرعلایی، غفار حسینی، مجید شریف واقفی، ، محمد مختاری ،محمد جعفر پوینده، محمد علی جاجی زاده، پیروز دوانی وبسیاری عزیزان دیگر…..
محمد عزیزم! مختاری جان! میبینی؟ در طول اینهمه قرن، اهریمنان درپاسداری ازتاریکی، روشنان را ازآسمان دانایی میچینند!! هی میکشند ما را، هی میکشند ما را، شگفتا اما که کم نمیشویم! زیرا همان گونه که«نرودا»ی ِ بزرگ می گوید : ما بسیاریم . و به قول سیاوش شاعر:
هردم ستاره ای به رمین می کشند و باز / این آسمان غمزده غرق ستاره هاست
03/12/2021 پاریس
ــــــــــــــــــــــــــــ
* فشرده این گفتار در مراسم اولین سالگرد قتل های زنجیره ای که توسط کانون نویسندکان ایران« در تبعید » در پاریس تدارک شده بود ، در جمع انبوه حاضران بیان شد و همان متن در شماره شصت ونه نشریه « آرش » به مدیریت پرویز قلیچ خاانی منتشر شده است . و اینک باحفظ اصل گفتار، زاویه بحث باز ترو باز نویسی شده و باز نشر می یابد. ح ح
