مقدمه
در مسیر گذار از استبداد به دموکراسی، جمهوری‌خواهان با چالش‌های متعددی روبه‌رو هستند. یکی از مهم‌ترین این چالش‌ها، تلاش نیروهای تمامیت‌خواه برای نفوذ در صفوف جمهوری‌خواهان و تحریف مسیر مبارزه است. در این میان، برخی جریانات که پیش‌تر وابسته به نظام‌های استبدادی بوده‌اند، اکنون با تغییر ظاهر و استفاده از شعارهای جمهوری‌خواهانه، درصدد کسب قدرت و بازگرداندن حاکمیت گذشته خود هستند. این گروه‌ها نه‌تنها به اصول دموکراسی پایبند نیستند، بلکه هدف اصلی آن‌ها، ایجاد شکاف در بین نیروهای جمهوری‌خواه و منحرف کردن مسیر گذار به دموکراسی است.
با توجه به این تهدید، جمهوری‌خواهان باید ضمن هوشیاری در برابر پروژه نفوذ، بر محور اصول مشترک متحد شوند و مسیر گذار را با دقت و برنامه‌ریزی پیش ببرند. در این مقاله، ابتدا به بررسی عملکرد نیروهای تمامیت‌خواه و اهداف آن‌ها می‌پردازیم و سپس راهکارهای جمهوری‌خواهان برای مقابله با این تهدید و سازماندهی موثر نیروهای خود را ارائه می‌کنیم.
۱. بررسی عملکرد و اهداف نیروهای تمامیت‌خواه
جریانات تمامیت‌خواه که در گذشته در قدرت بوده‌اند، امروز برای بازگشت به حاکمیت، از تاکتیک‌های متعددی استفاده می‌کنند:
1.تحریف تاریخ و تطهیر گذشته – تلاش می‌کنند با بازنویسی تاریخ، دوران استبدادی خود را دورانی طلایی جلوه دهند و مشکلات گذشته را نادیده بگیرند.
2.نفوذ در صفوف جمهوری‌خواهان – با تغییر ظاهر و استفاده از ادبیات جمهوری‌خواهی، سعی دارند به‌عنوان یک جریان مشروع در میان مخالفان استبداد کنونی جای بگیرند تا در لحظه مناسب، مسیر گذار را به نفع خود تغییر دهند.
3.ایجاد اختلاف و تفرقه میان جمهوری‌خواهان – هرچه جمهوری‌خواهان پراکنده‌تر و دچار اختلافات داخلی باشند، نفوذ این نیروها آسان‌تر خواهد شد.
4.سرسپردگی به قدرت‌های خارجی برای کسب حمایت – برخی از این گروه‌ها، برای بازگشت به قدرت، حتی حاضر به وابستگی به دولت‌های خارجی و تبعیت از منافع آن‌ها هستند.
5.جلب افکار عمومی از طریق رسانه‌های پرنفوذ – این جریان‌ها با در اختیار داشتن منابع مالی و رسانه‌ای گسترده، در تلاشند تا خود را به‌عنوان تنها آلترناتیو ممکن معرفی کنند و صدای دیگر نیروهای سیاسی، به‌ویژه جمهوری‌خواهان واقعی را به حاشیه برانند.
۲. راهکارهای جمهوری‌خواهان برای مقابله با نفوذ تمامیت‌خواهان
برای جلوگیری از این تهدید و تضمین گذار به یک نظام دموکراتیک و سکولار، جمهوری‌خواهان باید گام‌های زیر را بردارند:
الف) ایجاد یک مجمع جمهوری‌خواهانه فراگیر و مستقل
جمهوری‌خواهان باید یک مجمع بزرگ و مستقل تشکیل دهند که بر مبنای اصول دموکراتیک و سکولار بنا شده باشد. این مجمع باید به‌گونه‌ای سازماندهی شود که نیروهای تمامیت‌خواه امکان نفوذ در آن را نداشته باشند.
ب) تعریف حداقل‌های مشترک و جلوگیری از اختلافات غیرضروری
همه نیروهای جمهوری‌خواه، با وجود تفاوت‌های فکری و سیاسی، باید بر اصول حداقلی زیر توافق کنند:
•پذیرش نظام جمهوری دموکراتیک و سکولار
•التزام به حقوق بشر و انتخابات آزاد
•رد هرگونه بازگشت به نظام‌های استبدادی گذشته
•تأکید بر گذار مسالمت‌آمیز و جلوگیری از خشونت و هرج‌ومرج
اختلافات ایدئولوژیک و برنامه‌ای میان احزاب جمهوری‌خواه، باید به دوران پس از انتقال قدرت و انتخابات مجلس مؤسسان موکول شود تا در شرایط آزاد و منصفانه، هر گروه بتواند دیدگاه‌های خود را تبلیغ کند.
ج) تدوین سند دوران گذار و برنامه‌ریزی برای انتقال قدرت
یکی از اقدامات حیاتی جمهوری‌خواهان، تدوین یک سند مشخص برای دوران گذار است که مسیر انتقال قدرت به یک حکومت موقت جمهوری‌خواه دموکراتیک را مشخص کند. این سند باید شامل:
•چگونگی سرنگونی استبداد و حفظ نظم در دوران گذار
•سازوکار تشکیل دولت موقت دموکراتیک
•برگزاری انتخابات آزاد برای مجلس مؤسسان
•تضمین آزادی بیان، آزادی احزاب و مطبوعات در دوره گذار
د) مقابله با نفوذ و تفرقه‌افکنی نیروهای تمامیت‌خواه
•ایجاد مکانیزم‌های شفاف برای عضویت در نهادهای جمهوری‌خواه تا جلوی نفوذ فرصت‌طلبان گرفته شود.
•افشاگری درباره نقش نیروهای تمامیت‌خواه در تاریخ گذشته و جلوگیری از تطهیر استبداد.
•روشنگری و آگاهی‌بخشی به جامعه درباره ماهیت واقعی این جریان‌ها و خطرات آن‌ها.
•تقویت رسانه‌های مستقل جمهوری‌خواه برای جلوگیری از انحصار تبلیغاتی این گروه‌ها.
ه) ایجاد همبستگی عملی میان جمهوری‌خواهان واقعی
•جمهوری‌خواهان باید اختلافات جزئی را کنار بگذارند و بر اهداف کلان تمرکز کنند.
•باید هماهنگی عملی برای اقدامات سیاسی، رسانه‌ای و بین‌المللی ایجاد شود.
•اتحاد میان نیروهای جمهوری‌خواه، بزرگ‌ترین مانع برای نفوذ و پیشروی جریان‌های تمامیت‌خواه خواهد بود.
۳. نتیجه‌گیری
گذار از استبداد به دموکراسی، نیازمند برنامه‌ریزی دقیق، اتحاد نیروهای جمهوری‌خواه، و مقابله هوشیارانه با پروژه‌های نفوذ و تفرقه‌افکنی است. جمهوری‌خواهان باید با ایجاد یک مجمع مستقل، تدوین سند دوران گذار، و حفظ هوشیاری در برابر نیروهای تمامیت‌خواه، زمینه را برای استقرار یک جمهوری دموکراتیک و سکولار فراهم کنند.
تجربه نشان داده است که هرگونه مماشات با نیروهای اقتدارگرا و فرصت‌طلب، تنها به بازتولید استبداد منجر خواهد شد. ازاین‌رو، اولویت جمهوری‌خواهان باید حفظ انسجام، جلوگیری از نفوذ دشمنان دموکراسی، و برنامه‌ریزی برای آینده‌ای آزاد و عادلانه باشد.
تنها در سایه اتحاد و آگاهی، می‌توان گذار از استبداد را به شکلی موفقیت‌آمیز مدیریت کرد و آینده‌ای دموکراتیک برای کشور رقم زد.
به امید آزادی، دموکراسی و یک جمهوری سکولار و مردمی
ر-کاظمی
