مصاحبه مهران مصطفوی بعد از سخنان آقای ترامپ
ایراد های آقای ترامپ به ایران در مورد اجرای برجام
در سخنرانی دیروز خود آقای ترامپ تصریح کرد که بر پایه اطلاعات متقنی که در اختیار او قرار گرفته، قادر به تأیید پایبندی ایران به توافق هسته‌ای نیست. اما با اینکه به عنوان ریس جمهوری می توانست اعلام کند که امریکا از برجام بیرون می اید اینکار را نکرد. او قبلاً تهدید کرده بود برجام را پاره خواهد کرد و بارها بر لزوم لغو آن در وعده های انتخاباتی اش تأکید کردiه بود، اما دیروز او برجام را لغو نکرد و تصمیم گیری درباره ان را به کنگره سپرد. او نتوانیست دلیل قانع کننده ای در باره عدم رعایت شرایط برجام توسط ایران ارائه دهد. به سخنرانی او توجه کنیم ۴ مورد را شمرده است:
۱ ـ اولین ایراد ترامپ این بود که “حکومت ایران مرتکب تخلفات متعددی در قبال این توافق شده است. بعنوان مثال، در دو مورد جداگانه، آنها از حد مجاز ١۳۰ تن آب سنگین فراتر رفته اند.” مسئله این است که طبق برجام میزانی آب سنگینی که ایران می تواند ذخیره کند نباید بیش از ۱۳۰ تن باشد. دو بار ایران از این حد گذشته است. یکبار ۹۰۰ کیلو و بار دیگر ۱۰۰ که کمتر از یک درصد از ۱۳۰ تن می باشد. همه می دانند که ایران با مشکل فروش آب سنگین روبرو بود و حتی خود امریکا بار اول ۴۰ تن از آب سنگین ایران را خرید. چرا مسئولان ایرانی دقت لازم را انجام نداده اند معلوم نیست. اما آژانس میزان آب سنگین ایران را بدقت زیر نظر دارد و ۱۰۰ کیلو و یا ۹۰۰ کیلو مشکل جدی نیست. در اصل ایران بهانه را بدست آمریکا داده است اما همه می دانند که این میزان از آی سنگین اصلا مشکلی ایجاد نمی کند.
۲ ـ ترامپ در مورد دوم گفته است که “حکومت ایران همچنین انتظارات ما را نسبت به عملکرد سانتریفیوژهای پیشرفته اش برآورده نکرده است.” معلوم نیست انتظارات آقای ترامپ چیست ولی آنچه به برجام مربوط می شود ایران کلیه به تعهداتش در قبال مسئله غنی سازی عمل کرده است و حتی یک مورد هم نشده است که آژانس خلاف آنرا را بگوید. آژانس نسبت به مسئله سانتریفوژها حساسیت زیادی دارد زیرا نیک می داند ایران برای نیازهایش اصولا به سانتریفوژی احتیاج ندارد. پس این ادعای دوم ترامپ هم بیهوده است. شاید امریکا انتظاراتی خارج از برجام داشته باشد اما ربطی به تعهدات فعلی ایران ندارد.
۳ ـ سومین مسئله ای که ترامپ مطرح کرده است این است که “حکومت ایران همچنین بازرسان بین المللی ارعاب کرده است تا از اختیاراتی که در این توافق آمده، استفاده کامل نکنند. مقامات ایران و رهبران نظامی بارها گفته اندکه اجازه ورود بازرسان را به مراکز نظامی نخواهند داد، اگرچه جامعه بین المللی گمان می برد که برخی از آن مراکز بخشی از برنامه مخفی ایران برای [تولید] سلاح هسته ای بوده اند.” این سخن درست است که طبق برجام آژانس بین المللی انرژی اتمی حق دارد سرزده هر جایی را در ایران بازرسی کند. اما این حق آژانس است و نه حق دولتها. برای سرزدن به محلی آژانس باید دلایلی در دست داشته باشد و از روی هوا و هوس نمی تواند هر جایی را انتخاب کند بلکه باید بتواند بعد از بررسی دلایل خود را در باره نیاز بررسی بیان کند. بعد از بازدید از پارچین قبل از به اجرا گذاشتن برجام، تاکنون آژانس تقاضای یازدید از مرکز نظامی در ایران را نکرده است که بتوان گفت ایران جلوی اجرای برجام را گرفته است. آقای امانو گفته است که آژانس می تواند مراکز نظامی را بازدید کند اما تاکنون طبق اطلاعات آژانس لزومی برای اینکار ندیده است. البته این امر واقعیت دارد که سپاه بارها گفته است اجازه بازدید از مراکز نظامی را نمی دهد. با اینجال در اینمورد هم نمی توان گفت که ایران به تعهد خود عمل نکرده است.
۴ ـ و بالاخره آقای ترامپ آخرین ایراد را چنین مطرح کرده است : “افراد بسیاری هستند که معتقدند، ایران با کره شمالی در تعامل است. من به سازمانهای اطلاعاتی مان دستور خواهم داد تا تحلیل کاملی را انجام داده و یافته هایشان را فراتر از آنچه تاکنون مشاهده کرده اند گزارش دهند.” اینمورد هم ربطی به برجام ندارد اولا می گوید که “عده ای معتقدند” ولی در کار حقوق نمی توان مسئله اعتقاد عده ای نسیت مسئله این است که در اینمورد شواهدی هست یا نه. و آیا این همکاری با کره شمالی چه ربطی به برجام دارد. آیا در باره مسول هسته است؟ در اینباره مسلما چیزی نمی گوید و مدعی است که قصد دارد از سازمانهای اطلاعاتی خود بخواهد تا تحلیل در اختیار او بگذارند. پس این ایراد آقای ترامپ هم بی مورد است.
با توجه به موارد ۴ گانه بالا در می یابیم که مسئله آقای ترامپ در اصل در باره برجام و مسئله هسته ای نیست. و صد البته این مطلب را بهتر در می یابیم زمانی که در باره ۴ موضوعی که ترامپ بعنوان استراتژی جدید امریکا در قبال ایران اعلام کرد دقیق شویم.
آیا سخنان ترامپ به برجام مربوط است؟
