گزارش اختصاصی رنگین‌کمان
نویسنده: سعید جعفری
عباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد جمهوری اسلامی از ممنوعیت فعالیت برخی از خواننده‌ها به دلیل مخالفت مراجع دینی خبر داده است.
به‌گزارش خبرگزاری کار ایران (ایلنا)، عباس صالحی در مورد رفع محدودیت از فعالیت خواننده‌ها و آهنگسازانی چون حسین زمان، آریا آرام‌نژاد و هومن خلعتبری گفت: «برخی از اتفاقاتی که برای برخی از هنرمندان افتاده توسط پاره‌ای از مراجعی است که آن مراجع نقطه نظراتی را درخصوص این هنرمندان ابراز کرده‌اند.»
او گفت تلاش وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی این است که «تجدیدنظر و تغییر دیدگاهی ازسوی این مراجع نسبت به کسانی که در حوزه هنر فعالیت داشته و دارند، صورت بگیرد.»
وزیر ارشاد اسلامی بدون آن‌که وعده‌ای در این خصوص بدهد گفت که در این رابطه گفت‌وگوهای متقابل با مراجع دینی ادامه خواهد داشت.
این نخستین بار نیست که مراجع تقلید شیعه در ایران با ترویج موسیقی مخالفت می‌کنند.
چندی‌پیش حسین نوری همدانی یکی از مراجع تقلید قم در مخالفت با ترویج موسیقی، به خصوص خواندن آواز از سوی زنان گفته بود: «خواندن زن و موسیقی زن در برابر مردان بر اساس قرآن کریم حرام است و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی حق ندارد چنین کاری کند و مردم ساکت نمی‌مانند.»
ناصر مکارم‌شیرازی، از دیگر مراجع تقلید شیعه نیز در اظهاراتی مشابه تصریح کرده بود: «اخیرا دیده می‌شود که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ارزش‌های انقلاب را زیر پا می‌گذارد و شکایت پشت سر هم از وزارت ارشاد اسلامی مطرح می‌شود.»
اشاره آقای مکارم شیرازی در این اظهارات به انتشار آلبوم «تو را ای کهن بوم و بر دوست دارم» بود. این آلبوم با آهنگ‌سازی پیمان خازنی در ژانر موسیقی ملی منتشر شد که در آن محسن کرامتی و نوشین طافی آوازخوانی می‌کنند.
اجرای موسیقی در ایران، همواره با مشکلات و محدودیت‌هایی روبرو بوده و در طول سال‌های پس از انقلاب نیز به موازات افزایش حضور زنان در عرصه‌ی موسیقی و تک‌نوازی، انتقاد محافظه‌کاران و تلاش آن‌ها برای جلوگیری از اجرای زنان نیز افزایش یافته است.
به طور نمونه، چندی پیش کنسرت گروه موسیقی «عرفان» که قرار بود در ایران اجرا داشته باشد، به دلیل حضور نوازندگان زن لغو شد. این گروه قرار بود در جریان افتتاح «جشنواره بین‌المللی میراث معنوی» و پس از آن در هنرسرای خورشید برنامه اجرا کند، اما اجازه حضور نوازندگان زن روی صحنه داده نشد و کنسرت لغو شد. پیش از آن نیز در اصفهان از اجرای گروه «هم‌آوایان» به سرپرستی حسین علیزاده، به دلیل حضور نوازندگان زن جلوگیری شده بود.
طی سال‌های گذشته در ایران، برگزاری برنامه‌ها و کنسرت‌های موسیقی در برخی از شهرها با مخالفت‌ها و حواشی فراوانی همراه بوده است.
با اینکه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مرجع اصلی و قانونی صدور مجوز برای برنامه‌های فرهنگی و هنری نظیر کنسرت‌های موسیقی است، اما در برخی شهرها مانند مشهد و قم، نهادهای دیگری همچون دفاتر نمایندگی رهبر جمهوری اسلامی و امامان جمعه، تصمیم‌گیرنده اصلی و در واقع «وتوکننده تصمیم‌های وزارت ارشاد در حوزه فرهنگی» به شمار می‌روند.
محدودیت‌ها عزم خوانندگان را جزم‌تر می‌کند
نویسنده این مطلب (سعید جعفری) چندی‌پیش گفتگویی با دریا دادور داشت که در این گفتگو خانم دادور تاکید کرد که «اگر ساز من را در ایران نمی‌شکستند، من هرگز به سراغ موسیقی نمی‌رفتم و به احتمال زیاد به دلیل علاقه‌ام به پزشکی، پزشک می‌شدم… اما همین محدود سازی عزم من را برای موفقیت بیشتر جزم کرد و باعث شد که وقتی به فرانسه و دنیای آزاد مهاجرت کنم، موسیقی را به صورت حرفه‌ای پیگیری کنم».
این گفتگو نخستین بار در تارنمای رادیو زمانه منتشر شد.
دریا دادور، در سال ۲۰۰۲ در اپرای «رستم و سهراب» که به رهبری لوریس چکنواریان از ارکستر سمفونیک ارمنستان در تهران برگزار شد، در نقش تهمینه به ایفای نقش پرداخت. با این حال، با اینکه بلیت‌های چند شب این مراسم به فروش رفته بود، در پاسخ به اعتراض‌های برخی از اعضای گروه شبه‌نظامی بسیج، مراسم فقط در شب اول برگزار شد و پس از آن لغو شد.
خانم دادور درباره این اجرا گفت که آن زمان با اجازه رسمی مرکز موسیقی ایران و در شب نخست به اجرای این برنامه پرداخت اما گروه‌های فشار به دلیل اینکه «یک زن جوان» آواز خوانی می‌کند از ادامه اجرای او جلوگیری کردند.
او گفت: «شاید اگر من آن زمان ۷۰ سال سن داشتم، ایرادی به من وارد نمی‌کردند، اما به دلیل جوان بودن من برنامه لغو شد.»
پس از روی کار آمدن حسن روحانی و شروع فعالیت مدیران جدید فرهنگی، این امید در دل تعدادی از اهالی فرهنگ و هنر پدید آمده بود که شرایط بهتری برای فعالیت در عرصه هنر به وجود خواهد آمد. اما با گذشت بیش از ۵ سال از ریاست جمهوری آقای روحانی، محدودیت‌های فرهنگی و هنری همچنان باقی‌ست و می‌توان گفت که تغییر چندانی در وضعیت موسیقی کشور به وجود نیامده است.
جلوگیری از فعالیت خوانندگان در ایران به دلیل مخالفت مراجع دینی
