م. مصطفوی
به سخنان روسای جمهور امریکا و فرانسه آقایان ترامپ و مکرون امروز در سازمان ملل به خوبی گوش کردم. سخنرانی ایندو ریس جمهوری تازه کار فضای سازمان ملل را پر کرد. سازمان ملل که برای صلح و دوستی، و پیوند ملل ایجاد شده فردی را پشت تریبون می یابد که حتی تا تهدید برای نابودی کامل یک کشور دیگر ـ کره شمالی که در خشن، دیکتاتور و خطرناک بودن آن شکی نیست ـ سخن می راند. به قول سردبیر روزنامه فرانسوی لوموند آقای ترامپ سطح سازمان ملل را پایین آورد. ترامپ بدنبال سیاست “امریکا اول” و “من مشت توی دهن این و آن می زنم” بود و مکرون تلاش کرد خود را مدافع سیاستهای چند جانبه و صدای بی صداها نشان دهد. او سخنرانی بسیار زیبایی کرد و کلیه مواضعش در مورد همکاریهای چند جانیه جهانی، گرم شدن زمین، برخورد با کره شمالی و تدابیر برای مهاجران بر خلاف مواضع دونالد ترامپ بود. دونالد ترامپ کلمه ای از حقوق عنوان نکرد اما مکرون خود را مدافع حقوق طبیعت و بشر و محرومان نشان داد.
اما در آنچه به ایران و برجام مربوط می شود با اینکه در نگاه اول اختلاف نظر مشاهده می شود اما اگر دقیق تر سخنان ایندو را بررسی کنیم در می یابیم که در هدف چندان از هم دور نیستند. ترامپ گفت که برجام توافقی شرمانه برای امریکاست و دلسوز مردم ایران شد و با لحن شدید گفت حکومت ایران یک کشور «یاغی» است که سرمایه های را صرف «خشونت» در کشور های منطقه می کند. دونالد ترامپ از جامعه بین‌المللی خواست تا به گفته وی، با اقدامات «بی‌ثبات‌کننده رژیم جنایتکار» ایران مقابله کند و خاطرنشان کرد ما نمی‌توانیم اجازه بدهیم که رژیم جنایتکار ایران به اقدامات بی‌ثبات کننده‌اش ادامه دهد در حالی که در حال دنبال کردن برنامه موشکی خطرناک خود است. او تکرار کرد که امریکا نمی‌تواند به توافقی پایبند باشد، که اگر برای برنامه نهایی (سلاح) هسته‌ای پوششی باشد. امانوئل مکرون، رییس جمهوری فرانسه ساعتی پیش از سخنرانی نتانیاهو و در پی سخنان دونالد ترامپ در سازمان ملل، برجام را یک توافق «خوب» نامید و گفت، «عدم پایبندی به آن، غیر مسئولانه خواهد بود.” او اهمیت مذاکرات چند جانبه را چندین بار تکرار کرد. اما در سخنرانی خود در باره ایران دو مسئله دیگر را اضافه کرد که حائز اهمیت اند. یکی گفت که باید برای برنامه موشکی ایران فکری شود و دیگر اینکه باید از حال برای بعد از برجام یعنی سال ۲۰۲۵ یعنی زمانی که ایران اندک اندک می تواند کار عنی سازی را از سر بگیرد فکری کرد. در اصل این دو مورد از این نظر مهمند که نشان می دهد تفاوت امریکا با فرانسه در این است که فرانسه بدنیال تکمیل برجام با مذاکره با رژیم اسران است و امریکا بدنبال فشار روانی و تشدید تحریمها از هم اکنون است. جالب است بدانیم که در توافقنامه تنها یکبار از روح برجام اسم برده شده است و آن در بند ۲۸ برجام است. در این بند آمده است که ” گروه ۱+۵ و ایران متعهد هستند که این برجام را با حسن نیت و در فضایی سازنده، برمبنای احترام متقابل اجرا نمایند و از هرگونه اقدام مغایر با نص، روح و نیت این برجام که اجرای موفقیت آمیز آن را مختل سازد، خودداری کنند.” حال اروپا و امریکا هر دو به این نتیجه رسیده اند که رفتارهای ایران با روح برجام همسویی ندارد. اما اگر فرانسه در مداکره با ایران در دو مورد بالا ـ یعنی برنامه موشکی و ادامه عنی سازی بعد از ۱۰ سال ـ به جایی نرسد انزمان چه سیاستی را پیش خواهد گرفت؟ پس در اینجا هم امریکا و هم فرانسه با هم در هدف همسو هستند اما روش شان با یکدیگر متفاوت است. بنظر می رسد خواسته های فرانسه از سوی آلمان و انگلستان هم پشتیبانی می شوند بدون برهم زدن برجام باید فشارهای جدید به رژیم ایران آورد. اروپا می خواهد برجام با مذاکره تکمیل شود و دیگری برجام را چندان مناسب نمی داند و شمشیر را از روی برکشیده است. بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل بنا دارد طرحی برای لغو قرارداد هسته‌ای ۲۰۱۵ که میان ایران و دولت اوباما و شش قدرت جهانی دیگر امضا شد، عرضه کند. بنا به گزارش کانال ۲ اسرائیل هفته قبل، نتانیاهو فورمول مشخصی برای لغو قرارداد تاریخی و یا اصلاح آن تنظیم کرده است. در این طرح با جزئیات کامل «چگونگی لغو، و یا دست کم ایجاد تغییرات مهم» در قرارداد توضیح داده شده است. این طرح را او با امریکایی ها در میان گذاشته است.
اما تکمیل برجام که از سوی فرانسه مطرح می شود به این معنی است که رژیم ایران باید جام زهر دیگری را سرکشد. هم دست از بخش مهمی از برنامه موشکی خود بردارد و هم در مورد غنی سازی به عقب نشینی های جدید دست بزند. اما آیا آقای خامنه ای که از زهر برجام شفا نیافته است می تواند جام زهر دیگری را سرکشد.؟ حدود ۳ سال پیش در همان آغاز مذاکرات خطاب به حاکمان نوشتم که بجای مذاکره کردن و فرو رفتن در مرداب مذاکرات تسلیم ملت ایران شوید اما گوشی برای شنیدن نبود. آنها که تنها به قدرت رژیم خود می اندیشند نمی توانستند هشدارها را گوش دهند. به جای تسلیم مردم ایران شدن و دروغهای پر افتضاح در باره سیاست هسته ای را کنار گذاشتن ترجیح دادند جام زهر را سر کشند . و در عین حال، با تمام توان کوشیدند که نه روابط ایران و با کشورهای خارجی سر و سامان گیرد و نه در داخل کشور فضایی گشایش یابد. اینجانب با برجام از دید دفاع از حق مردم ایران مخالف بودم و بارها تکرار کردم که مسئله هسته ای با دروغ حل نمی شود و هنوز ما بابت سیاست هسته ای بیهوده هزینه می دهیم.
حال با توجه به وضعیت پیش آمده این هشدار را از روی دلسوزی تکرار می کنم و به حاکمان عرض می کنم از قدرت کنار کشید و ایران و ایرانی را بیش از این فدای قدرت خود نکنید. آیا خواهند شنید؟ گمانم بر این نیست. اما ما در این شرایط بسیار سخت وطن باید این هشدار بدهیم و در عین حال بدانیم که تنها با ایستادگی و مقاومت در مقابل جباران جاکم است که می توانیم سرنوشت خود را در دست بگیریم و جلوی دخالت قدرتهای خارجی که به هیج جیز پایبند نیستند را بگیریم. فرصتها کوتاه تر و کوتاه تر می شوند. ما می دانیم که دولت عربستان از دولت ایران بدتر نباشد بهتر نیست. اما برای ترامپ عربستان دولت دوست است زیرا ترامپ و ترامپ ها از دید قدرت و نه از دید حقوق به مسائل می نگرند. بر ما مردم ایران است که وضعیت را تغییر دهیم برماست که از این وصعیت حقارت بار بیرون آئیم، بر ماست که به مسئولیتهای خود عمل کنیم. فرصتها واقعا کوتاه اند.
ترامپ، مکرون و برجام
