از بامداد روز ٢٧ سپتامبر گذشته، خط آتش بس منطقه قره باغ / آرتساخ (منطقه مورد مناقشه میان جمهوری های آذربایجان وارمنستان، دو همسایه شمالی ایران)، باردیگر نقض و درگیری ها میان نیروهای نظامی دو طرف آغاز شد.
این درگیری ها اکنون به جنگی تمام عیار بین دو کشور تبدیل شده است که درآن از ادوات جنگی سنگین، توپخانه دورزن، سلاحهای دارای کالیبر بزرگ، تانک، پهپاد و تسلیحات پیشرفته استفاده می شود.
شمار نسبتا زیادی از نظامیان و غیر نظامیان دوطرف کشته یا زخمی شده اند. کشورها وسازمانهای بین المللی مختلف، از جمله ایران، روسیه، ایالات متحده، آلمان، فرانسه، پیمان ناتو و حتی دبیر کل و شورای امنیت سازمان ملل متحد از طرفین خواسته اند که به مخاصمات پایان دهند و اختلافشان را با مذاکره و به شیوه مسالمت آمیز حل کنند.
در این میان، فقط یک کشور، یعنی ترکیه، برخلاف عرف جاری بین المللی، به تشویق و تحریک فعالانه یکی از طرفین منازعه، یعنی جمهوری آذربایجان، برخاسته و موجب تشدید تنش و مخاصمه با نتایج فاجعه بار برای دو کشور همسایه ما شده است.
آقای اردوغان مرتبا اعلام می کند که “جنگ قره باغ فقط با تسلیم قره باغ به آذربایجان می تواند پایان پذیرد” و علاوه بر از اعزام نفرات و آموزش و تحویل سلاح و تجهیزات نظامی به رژیم باکو اقدام به انتقال مزدوران جهادی از سوریه به قفقاز برای جنگ علیه ارمنستان نموده است.
ترکیه تحت رهبری رجب طیب اردوغان در سالهای اخیر تبدیل به یک نیروی تجاوزگر و بی ثبات کننده در منطقه و جهان شده است، که قلمرو بیشتر همسایگان خود، از جمله عراق و سوریه و کشورهای دیگر را مورد تجاوز قرار داده و یا نیروی نظامی در آنها مستقر ساخته و درامور داخلی آنها دخالت کرده است.
پس از تشکیل بلوکی نیرومند از کشورهای ساحلی مدیترانه علیه ترکیه به دلیل زیاده خواهی های این کشور و اجبار وی به عقب نشینی، اردوغان در پی یافتن زمین بازی تازه ای برآمد و مناقشه قره باغ را بهانه خوبی برای بازگشایی جبهه جدید برای اعزام نیرو و ایجاد تنش یافت.
در واقع، یک علت شدت و حدت و مداومت جنگ اخیر، اصرار آذربایجان و ترکیه به بازگشت بدون قید و شرط منطقه قره باغ تحت حاکمیت آذربایجان است، که باتوجه به خصومت جاری میان رژِیم باکو و مردم قره باغ به معنای پاکسازی قومی جدید با تبعات فاجعه آمیز گسترده خواهد بود.
جبهه ملی ایران- اروپا مداخله و تحرکات ترکیه در قفقاز را محکوم و آنرا عاملی در تشدید مخاصمه و تخریب بیشتر روابط تلقی کرده و از مسئولان و مراجع این کشور خواستار خارج ساختن نیروهای نظامی و مزدوان جهادی اش از قفقاز است،
زیرا حضور بیشتر این نیروها در منطقه چیزی جز بی ثباتی و ناامنی بیشتر در آنسوی مرزهای ما به بار نخواهد آورد، چنانکه هم اکنون گزارشهایی از رفتار خشن و افراط گرایانه مزدوران جهادی با مردمان عادی آذربایجان، مثل اجبار زنان به پوشاندن خود، منع استفاده از مشروبات و غیره شنیده می شود.
جبهه ملی ایران- اروپا (سامان ششم)، ضمن ابراز تاسف از تداوم مخاصمات میان دو همسایه ما و طولانی شدن حل مناقشه، طرفین را به خویشتن داری و بازگشت به میز مذاکره فرا می خواند. همین طور، همه طرف‌هایی را که به طور مستقیم یا غیر مستقیم با این درگیری مرتبط هستند به بکارگیری همه امکانات برای متوقف کردن جنگ و شناسایی گره های مناقشه و یافتن راه برونرفت دعوت می کند.
ما معتقدیم که مناقشه قره باغ راه حل نظامی ندارد و ضرورتا باید از طریق مذاکره و تفاهم و توافق متقابل حل شود. برای تسهیل این امر لازمست سازمانها و مراجع بین المللی مسئول حل مناقشه، و در وهله اول، گروه مینسک سازمان همکاری و امنیت اروپا نقش فعالانه تری در ماموریت میانجی گری خود بازی کنند.
بعلاوه، کاملا ضروری است که نمایندگان مردم قره باغ نیز در مذاکرات شرکت داده شوند، زیرا قره باغ یکی از امضاکنندگان موافقت نامه آتش بس در سال ١٩٩۴ بوده است و بدون مشارکت آنها در مذاکرات به نظر نمی رسد که مذاکرات به نتیجه مطلوب برسد.
هم چنین، برای حفظ آتش بس پایدار، امری که برای ایجاد فضای اعتماد متقابل میان طرفین ضروری است، پیشنهاد شده است که تجهیزات پیشرفته و ناظران کافی برای کشف موارد نقض آتش بس و تعیین طرف خاطی درطول خط تماس برقرار شود. خوشبختانه ارمنستان موافقت خود را با این اقدام اعلام نموده است.
منطقه ما بیش از ظرفیت خود فاجعه و مصیبت دیده است. حضور نظامی ترکیه با مزدوران تکفیری اش در قفقاز، منطقه را دربی ثباتی و نا امنی و ویرانی بیشتر فرو خواهد برد.
زنده باد دوستی ملتها
هیات اجرایی جبهه ملی ایران- اروپا (سامان ششم)
١١ مهر ١٣٩٩ برابر با دوم سپتامبر ۲۰۲۰
بیانیه جبهه ملی ایران-اروپا (سامان ششم) درباره مناقشه قره باغ
