روزنامهنگاران، منتقدان و مخالفان دولت در ترکیه، همواره مورد تهدید و ضرب و شتم قرار میگیرند و هدفمندانه بهدادگاه احضار و زندانی میشوند.
پیش از «کودتای» نافرجام پانزدهم ژوئیه ۲۰۱۶ نیز، بسیاری از رسانههای منتقد، دولت این کشور را بهمقابله با آزادی بیان متهم میکردند.
جان دوندار، سردبیر روزنامه جمهوریت ترکیه و اردم گل، یکی دیگر از روزنامهنگاران سرشناس و مخالف دولت ترکیه، بهجرم افشای اسرار دولتی به ۵ سال و ده ماه و ۵ سال زندان محکوم شدند. اتهام اصلی این دو روزنامهنگار نامی ترک، انتشار عکس تریلی و کامیونهایی است که از ترکیه به سوریه سلاح حمل میکردند. در زمان انتشار این عکسها در ماه نوامبر ۲۰۱۵، رجب طیب اردوغان اعلام کرده بود که بانیان اصلی انتشار این عکسها تاوان سنگینی پرداخت خواهند کرد. این دو روزنامهنگار با شکایت ریاست جمهوری ترکیه به دادگاه رفتند.
در همین حال، دوندار در برابر ساختمان دادگاه در استانبول، هدف یک سوءقصد ناموفق قرار گرفت. وی بیرون از دادگاه و در حال گفتگو با روزنامهنگاران بود که فردی دستکم سه بار بهاو شلیک کرد. آسیبی به او نرسید. اما یکی از خبرنگارانی که در محل بوده، زخمی شد.
شاهدان عینی میگویند که مهاجم پیش از شلیک بهسوی جان دوندار او را با فریاد «خائن» خطاب کرده است. مهاجم دستگیر شد.
«جان دوندار»، نویسنده و سردبیر پیشین روزنامه جمهوریت میگوید: «شخصی که بهمن حمله کرد را نمیشناسم. اما مشخصا آمران این حمله را میشناسم. زمانی که روزنامهنگاری هستید که ماهها مورد حمله قرار گرفتهاید، این، کاملا طبیعی است. امیدوارم آنهایی که میخواستند من را حذف کنند از این اتفاق درس بگیرند».
حقیقتا وضعیت این روزنامهنگار سرشناس ترکیه، بهخوبی وخامت آزادی بیان و اندیشه در ترکیه را به نمایش میگذارند.
«اورهان پاموک»، دارنده جایزه نوبل ادبیات نیز از اردوغان با عنوان فردی ترسناک یاد کرده و میگوید: «در حقیقت دولت ترکیه بهبهانه توهین به اردوغان به دنبال سرکوب همه منتقدان خویش است. رییس جمهور ترکیه با ایجاد فضایی مملو از رعب و وحشت به دنبال آن است تا کسی جرات نقد کردن دولت وی را نداشته باشد و برای رسیدن بههدف خویش، مخالفان خود را آشکارا تهدید میکند».
هماکنون ترکیه دارای بیشترین تعداد روزنامهنگار زندانی در جهان است. دولت ترکیه پیش از این کودتا نیز، دست بهبازداشتها و اخراجهای گسترده در سازمانهای دولتی و نظامی این کشور زده بود. از جمله این موارد میتوان بهلغو اعتبار گذرنامههای ۱۵۰۰ نفر از شهروندان ترکیه، تعطیلی ۱۵۰۰ مدرسه و مؤسسه آموزشی بخش خصوصی و بهطور کلی دستگیری بیش از هفتاد هزار نفر بهاتهام ارتباط با شبکه اشاره کرد. کودتایی که اگر واقعیت داشته باشد، بیش از شش هفت ساعت طول نکشید، اما پس لرزههای آن با پاکسازیهای وسیع مخالفان و منتقدان دولت در همه عرصههای فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و بهویژه، با تلاشهای جدید و گستردهای در جهت اسلامیزه کردن جامعه ترکیه آغاز شده است.
اکنون رجب طیب اردوغان رییس جمهور مستبد این کشور، بسیاری از تصمیم های کشور را بدون توجه بهقانون های موجود، به تنهایی اتخاذ میکند.
در ادامه این اعمال فشارها، روزنامه رسمی دولت گزارش کرده که سه خبرگزاری، ۴۵ روزنامه، ۱۶ شبکه تلویزیونی و ۱۵ مجله نیز، توقیف شدهاند. علاوه بر آن ۴۷ روزنامهنگار ترک تحت تعقیب قضایی قرار گرفتهاند. شبکه ترکی سی.ان.ان خبر از توقیف ۱۳۰ رسانه داده است.
در یکی از این احکام که بهتازگی صادر شده، دادگاهی در شهر سیلیوری ترکیه روزنامههای جمهوریت، بیرگون، اورنسل و گوندم را به فهرست روزنامههای ممنوعالانتشار اضافه کرده است. ممنوعیت پخش برنامههای «خلق تی وی» نیز، از دیگر مواردی است که در این حکم دیده میشود.
از سوی دیگر، بهگفته یکی از اعضای انجمن وکلای آزادیخواه ترکیه، دادگاهی در منطقه قبزه حکم گردآوری شمار زیادی کتابِ متعلق بهیک انتشاراتی را صادر کرده است. «روکَن گول آغاجی» عضو انجمن وکلای آزادیخواه ترکیه از حکم دادگاه قبزه مبنی بر گردآوری بسیاری از کتابهای مرتبط بهانتشارات «آرام» خبر داده است. او همچنین بهمصادره کتاب Gözyaşımın ağıdıydı seni beklemek» » اثر «روژین پریشان» نویسنده زندانی ترک توسط نیروهای گارد نیز اشاره کرده است.
از زمان «کودتای» نافرجام ترکیه، بیش از ۷۰ هزار کارمند دولت، سرباز و پلیس، آموزگار، استاد دانشگاه، روزنامهنگار و… بازداشت یا برکنار شدهاند.
مقامهای دولت ترکیه و در راس همه، رجب طیب اردوغان، در هفتههای اخیر گفتهاند که ممکن است مجازات اعدام را به نظام حقوقی و قضایی کشور بازگردانند.
انجمن قلم ایران در تبعید، در چارچوب اهداف و منشور خود که همانا دفاع بیحد و حصر از آزادی بیان و قلم و اندیشه در ایران و جهان است، اقدامات سرکوبگرانه دولت ترکیه بر علیه مخالفان، بهویژه روزنامهنگاران و نویسندگان و هنرمندان را بهشدت محکوم میکند و خواهان آزادی فوری و بدون قید و شرط روزنامهنگاران و نویسندگان زندانی و همه زندانیان سیاسی در ترکیه است.
انجمن قلم ایران در تبعید
۳۰ اوت ۲۰۱۶
IRANIAN PEN CENTER(IN EXILE)
www.iranianpen.com