دور تازه‌ای از گفت‌وگوها که با تلاش جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در وین حول برجام بین علی باقری مذاکره کننده ارشد جمهوری اسلامی و رابرت مالی رئیس هیئت مذاکره‌کننده آمریکا به صورت جداگانه با انریکه مورا معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به عنوان هماهنگ‌کننده مذاکرات از سوی اتحادیه اروپا برگزار شد، یه بسته شدن پرانتزهای باز و نهایی شدن پیش نویس متن پیشنهادی جدید اتحادیه اروپا انجامید. متن در اختیار دو طرف قرار گرفت. جمهوری اسلامی موضوعاتی را پیش کشید و خواستار پاسخ امریکا به آن ها شد. پاسخ امریکا بعد از مدتی به دست هیئت مذاکره کننده جمهوری اسلامی رسید. به گفته سخنگوی وزارت امور خارجه بررسی نظرات طرف آمریکایی آغاز شده و جمهوری اسلامی ایران پس از تکمیل بررسی‌ها، نظرات خود را به هماهنگ‌کننده اعلام خواهد کرد.
تلاش ها و توافق های صورت گرفته این برداشت را تقویت کرده است که توافق برای احیای برجام چندان دور نیست. اما جمهوری اسلامی هم چنان مسائل پادمانی را با توافق برجام گره می زند. رئیسی می گوید بدون حل مسائل با آژانس، سخن از احیای برجام معنی ندارد. در حالی که برای ارائه پاسخ قانع کننده به آژانس در ۳ مورد مبهم، گام بر نمی دارد. با این گفته، سرنوشت برجام هم چنان در ابهام قرار دارد. جمهوری اسلامی بر این توهم است که غرب به دلیل نیاز به نفت ایران ناگزیر به مصالحه است. اگر تغییری در رویکرد جمهوری‌اسلامی و بویژه پایان دادن به این توهمات صورت نگیرد، سرنوشت مذاکرات قبلی تکرار خواهد شد.
در مذاکرات دوره های قبل، بعضی از خواست های فرابرجامی جمهوری اسلامی و نگرانی از تکرار تجربه خروج از برجام در دوره دولت دونالد ترامپ، سبب عقیم شدن مذاکرات شد. خواست های جمهوری‌اسلامی در این دوره از مذاکرات در دو سرفصل “بسته شدن پرونده تحقیقات آژانس انرژی اتمی در خصوص فعالیت‌های اتمی مبهم و اعلام‌نشده” و “انتفاع پایدار اقتصادی ایران” بسته‌بندی شده است. تا زمانی که فعالیت‌های هسته ای حکومت با شفافیت کامل صورت نگیرد و سیاست خارجی متوازن و مبتنی بر تنش‌زدایی با غرب و امتناع از اتکای راهبردی به شرق در دستور کار قرار نگیرد، افزایش تنش ها و خطر جنگ هم چنان کشور را تهدید می کند و شرایط اسفناک کنونی بطور روز افزونی تشدید خواهد شد.
نصب سه آبشار «سانتریفیوژ پیشرفته آی‌آر-۶» در تاسیسات غنی‌سازی اورانیوم در نطنز و تهدید تلویحی به اعلام توانایی فنی در تولید ساخت بمب اتم علیرغم تاکید بر تصمیم سیاسی در اجتناب از ساخت جنگ‌افزار اتمی در چارچوب بازدارندگی هسته‌ای، حساسیت‌ها در سطح جهانی و منطقه‌ای را افزایش داده‌است. در این فضا گرایش‌های حامی برخورد نظامی افزایش یافته است.
به نظر می رسد جمهوری اسلامی با طولانی کردن مذاکرات می خواهد پروژه سیاسی ـ راهبردی خود را پیش ببرد و فعالیت‌های هسته‌ای خود را به نقطه غیرقابل بازگشت نزدیک کند. نظام براین باوراست که این امر نقش مهمی در بازدارندگی دفاعی و ایجاد توازن ایفا می کند و تداوم حیات حکومت را بیمه و موجب ماندگاری آن خواهد شد! اما برخلاف تصور حکومتگران توان بالقوه ساخت سلاح هسته ای تضمینی برای ماندگاری حکومت نمی باشد. تجربه شوروی نشان داد که قدرت نظامی و سلاح هسته ای نمی تواند جلو فروپاشی را بگیرد. چنین سیاستی به افزایش مسابقه تسلیحاتی در منطقه خواهد انجامید،. همچنین خطر آن وجود دارد که با فعال کردن مکانیزم ماشه از سوی تروئیکای اروپایی پرونده هسته ای به شورای امنیت ارجاع و با افزایش ریسک برخوردهای نظامی و تحریم اقتصادی بیشتر روبرو گردد.
ما ۶ جریان جمهوری خواه دموکرات، براین نظریم که پروژه هسته ای همراه با سیاست ها و عملکردهای مخرب حکومتگران، وضعیت اسفبار و نابسامان کشور ما را وخیم تر کرده و با تداوم وضعیت موجود زمینه ساز فروپاشی اقتصادی گردیده و به گسترش و تشدید فساد، فقر، بیکاری، افزایش لجام گسیخته تورم، کوچکتر شدن هرچه بیشتر سفره های مردم، تداوم بحران رکود ـ تورم، تعمیق شکاف طبقاتی و رانده شدن گروه های بیشتری به حاشیه های شهر، تشدید تنش در منطقه و انعقاد پیمان های نظامی علیه ایران گردیده است. ما ۶ جریان براین باوریم که اگر جمهوری اسلامی بخواهد با طرح خواست های فرابرجامی زمان بخرد، و بر تداوم پروژه هسته ای پای فشارد، این فرصت نیز که با میانجیگری اتحادیه اروپا و طرح پیشنهادهای بینابینی حاصل شده، به نتیجه نخواهد رسید. در صورتی که موفقیت در مذاکرات وین، می تواند جلو سوق یافتن کشور به وضعیت خطرناکتر احتمالی را بگیرد.
اکنون خواست گروه های وسیعی از جامعه ایران این است که جمهوری اسلامی از برنامه جاه طلبانه هسته ای دست بردارد تا بیش از این هزینه بر مردم و اقتصاد کشور تحمیل نشده و معیشت مردم به گروگان گرفته نشود. برنامه هسته ای تا کنون صدها میلیارد دلار هزینه بر دوش مردم کشور ما گذاشته و هیچ سودی برای کشور ما نداشته است. در این مقطع اهمیت دارد تا حکومت از مواضع سرسختانه فاصله گرفته و راه را برای توافق باز کند. توافقی که برای هر دو طرف برد ـ برد به حساب آید.
هیئت‌های سیاسی ـ اجرائی:
اتحاد جمهوری‌خواهان ایران
جبهه ملی‌ایران- اروپا (سامان ششم)
حزب چپ ایران (فدائیان خلق)
حزب جمهوری‌خواه سوسیال دموکرات و لائیک ایران
سازمان‌های جبهه ملی‌ایران در خارج از کشور
همبستگی جمهوری‌خواهان ایران (هجا)
۳۰ آوگوست ۲۰۲۲ (۸ شهریور ۱۴۰۱)
